جامبىل وبلىسىنىڭ مويىنقۇم اۋدانىنان كەرەي حاننىڭ قىستاۋى بولعان جەر تابىلدى. بۇل جاڭالىقتى عالىمدار تاريحي-ارحەولوگيالىق ەكسپەديتسيا جۇمىسى كەزىندە اشتى. قازىر ولار تولىققاندى اقپار جيناۋ ءۇشىن سول جەردى زەرتتەۋگە كىرىستى. ارحەولوگتار تۇڭعىش رەت «ۇلى كوشتىڭ جولى» اتتى جاڭا كارتا جاساپ شىعاردى. وسىلايشا، عالىمدار قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ەكى بىردەي تىڭ جاڭالىق ازىرلەپ جاتىر. عالىمدار ۋاقىتتىڭ تىعىز بولۋىنا بايلانىستى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جامبىل جەرىنەن باستادى. ولار ۇلى كوشتىڭ اۋليەاتا ءوڭىرى ارقىلى ءجۇرىپ وتكەن جولىنىڭ كارتاسىن جاساپ شىقتى. وندا كوشتىڭ باعىتى، قازاق حاندىعىنا قاتىستى جەر-سۋ اتاۋلارى، تاريحي ورىندار مەن ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەر تۇسىرىلگەن. ماحمەتقالي سارىبەكوۆ، م.ح.دۋلاتي اتىنداعى تاراز مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى: – تالاس، سارىسۋ، شۋ جانە مويىنقۇم. وسى ءتورت اۋدان بويىنشا. بۇل ەندى نەگىزىنەن ساۋداكەنت پەن قوزىباسى اراسىنداعى وسى كەزەڭ بولىپ تابىلادى. بۇل عىلىمي تۇرعىدان قاراعاندا تاريحي جاڭالىق دەپ ايتۋعا بولادى. وسى ۋاقىتقا دەيىن بۇل كارتا جاسالعان جوق. ساپار بارىسىندا سول كەزەڭنىڭ كۋاسى بولعان 4 قالاشىق پەن 5 تاريحي ەسكەرتكىش كارتاعا ءتۇسىرىلىپ، عىلىمي سيپاتتاما جاسالدى. ال نەگىزگى جاڭالىق مويىنقۇم اۋدانىنداعى حان تاۋىندا اشىلدى. عالىمدار بۇرىن-سوڭدى ناقتى عىلىمي دەرەكتەرمەن نەگىزدەلمەگەن كەرەي حاننىڭ قىستاۋى بولعان جەردى تاپتى. بۇل ورتا عاسىرداعى جانە حاندىق داۋىردەگى قازاق تاريحى ءۇشىن تىڭ جاڭالىق بولىپ وتىر. ماديار ەلەۋوۆ، ەكسپەديتسيا مۇشەسى: – قازاق حاندىعى كەزىنە جاتاتىن، تاستان قالانعان 8-9 بولمەدەن تۇرادى. قالىڭدىعى – 2 مەتر. تاستان قالانعان قابىرعاسى بار. بۇل – قولدا بار دەرەك. سوندىقتان وسى ەكسپەديتسيا ءوزىنىڭ الدىنا قويعان ماقساتىنا تولىقتاي جەتتى دەپ ويلايمىن. ەكسپەديتسيا ورالعاننان كەيىن تاراز مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە «قازاق حاندىعى مىڭجىلدىقتار توعىسىندا: تاريحي ساباقتاستىق جانە قازىرگى كەزەڭ» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى. جيىنعا ەلىمىزدىڭ جانە گەرمانيا، ءۇندىستان، قىتاي سىندى بىرنەشە مەملەكەتتىڭ تاريحشى عالىمدارى قاتىستى. ولار دا بۇل دەرەكتەرگە اسا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر. لين مەيتسۋن، پەكين ۋنيۆەرسيتەتى ارحەولوگيا جانە مۇراجايتانۋ ينستيتۋتىنىڭ پروفەسسورى: – كونفەرەنتسيادا ەستىمەگەن تىڭ جاڭالىقتارمەن تانىستىم. وتە ماڭىزدى جيىن ەكەن. قازىر قىتاي قازاقستان، ودان كەيىن ورتا ازيا ەلدەرىنە وتە ۇلكەن كوڭىل ءبولىپ وتىر. اسىرەسە جىبەك جولىنا. ەگەر قازاق تاريحشىلارىنان بىرلەسىپ زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ تۋرالى ۇسىنىس تۇسسە، قۋانا كەلىسەر ەدىم. قازىر عالىمدار كەرەي مەن جانىبەك حان تاۋىندا جەرلەنۋى مۇمكىن دەگەن بولجام ايتۋدا. ونى انىقتاۋ ءۇشىن ارحەولوگتار قايتا زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ەكسپەديتسيا ساپارىن جالعاستىرماق.

24.kz