Stratfor: РЕСЕЙДІ ЫДЫРАУ КҮТІП ТҰР
Америкада Stratfor деген жекеменшік барлау-аналитикалық компаниясы бар. Толық аты – Strategic Forecasting Inc, қысқартылған аты – Stratfor. Жұмысының бағытына қарап сыртқы жұрт оны көлегейлі ОББ (ЦРУ) деп атайды. Сол барлау-сараптамалық орталығы 2015-2025 жылдарға арнап жаһандық болжамдар жасапты. Бұл бесінші болжам. Бұған дейінгі болжамдары (1996, 2000, 2005, 2010жж) түгелге жуық шындыққа жанасымды болды.
Ал осы соңғы болжамында не делінген? Еуразиялық одақ арқылы кіндігіміз байлаулы болған соң бізді Ресей тағдыры қызықтырады. «Украина үшін Ресеймен дау-дамай таяу жылдарда халықаралық қауымдастықтың басты назарында болады, алайда біз Ресей Федерациясы қазіргі қалпында тағы он жыл өмір сүруге қабілетті деп есептемейміз. Көмірсутегі шикізаты мен мұнай бағасының ауытқуына тәуелділік Мәскеудің орасан аумақты алып жатқан Ресей Федерациясында мемлекеттік институттарды басқарып отыруына мүмкіндік бермейді. Біз Мәскеу билігінің әлсіреуі Ресейді формальды және неформальды түрде бөлшектеуге ұрындыратындығын күтіп отырмыз», – дейді олар.
Ресей Федерациясы қазіргі қалпында аман қалуы екіталай. Энергоресурстарды экспорттаудан түскен табысты тұрақтылығы мығым экономикаға айналдыра алатындай қабілетінің жоқтығы Ресейді көмірсутегі шикізатының бағасына тәуелділікпен қоса ең осал тұсына айналып отыр. Экспорттан ағылған пайда ең алдымен Мәскеуге түседі, аймақтарға қалған-құтқаны ғана тиеді. Бұл баяғы 1980, 1990 жылдардағы кеңестік кезеңдегі тәрізді аймақтардың өз мәселесін өзі шешуге ұмтылуын үдетеді. Мұндай жағдайды Мәскеу билігі әдетте КГБ (қазір ФСБ) арқылы шешетін, алайда жазалаушы органдардың өзі ары қарай «орталықтан безу» үдерістерін тоқтата алмайтыны анық. Ресейге қарсы күннен күнге күшейіп отырған санкциялар осыған қызмет етуде. Бұл шынымен біртіндеп Ресей ыдырайды деген сөз.
Ресейдің батысында Польша, Венгрия және Румыния бір кезде орыс басқыншылығынан айырылған жерлерін қайтарып алуға тырысады. Олар Украина мен Белоруссияны өз жағына тартады. Ресей болса Солтүстік Кавказға бақылауын жоғалтады, ал Орталық Азияда бей-берекетсіздік басталады. Солтүстік батыста Карелия қайтадан Финляндия құрамына қосылуға әрекеттенеді. Қиыр Шығыста Приморье аумақтары Мәскеуге тәуелсіз саясатпен Жапонияға, Қытай мен АҚШ-қа қарай бағыт ұстанатын болады.
«Бір ерекшелігі аумақтар өз автономиясы үшін күреспейді, керісінше әлсіреген Мәскеу вакуумдық кеңістік қалдырады, сол кеңістікте бұрынғы Ресей Федерациясының жекелеген бөлшектері ғана өмір сүруі ықтимал», –дейді Stratfor.
Мұндай жағдайда Қазақстан не істеу керек? Апатқа ұшырап аударылып бара жатқан кемеге өзін шынжырмен байлап сонымен бірге су астына жөнелген кеме тарихы жер бетінде жоқ. Сондықтан аман қалу үшін Қазақстан суға қарық болатын Ресеймен арадағы Еуразиялық одақ деген шынжырды үзуі қажет! Марат Токашбаев
Пікір қалдыру