Мырзағали Айтжанов, бокстан ұлттық құраманың бас бапкерi: СЕРКЕГЕ ҒАНА СЕНIМ АРТАМЫЗ
kerey.kz
Өткен аптада Алматыда спорттың бiрнеше түрi бойынша конфедерация кубогы сарапқа салынды. Бокстан конфедерацияның кубогы мен 25 миллион теңге сыйақысы Маңғыстау облысының балуандарына бұйырды. Одан бұрын Павлодарда ересектер арасындағы ел бiрiншiлiгi мәресiне жеттi. Қараша айында Ресейдiң Санкт-Петербор қаласында жастар арасында әлем чемпионаты дүрiлдеп өттi. Ұлттық құраманың бас бапкерi Мырзағали Айтжанов осындай дүбiрлi додалардан кейiн құрама сапында өзгерiстер болғанын мәлiмдедi. Кей боксшылар салмағын ауырлатып, өзге салмаққа ауысса, құрама намысын он жылдан аса уақыттан берi қорғап келе жатқан тiсқаққан саңлақтар жастарға орнын босатты. “Павлодарда өткен ел чемпионатында бiрнеше боксшымыз өздерiнiң үйреншiктi салмағынан өзгесiне ауысты. Ендi әр салмақта кiм серкелiкке жарайды, сенiм соған артылады” дейдi Мырзағали Айтжанов.
– Әңгiменi жақында ғана аяқталған ел чемпионатынан бастадық қой, бас бапкер ретiнде қалай бағалайсыз?
– Ел чемпионатын ұйымдастыру жайында ешқандай мәселе жоқ, Павлодарда көктемде жастар арасындағы Азия чемпионаты өткiзiлдi. Сондықтан бұл өңiрде де бокстың қарқынды дамып, жастардың осы спорт түрiне деген қызығушылығы күн санап артып келедi. Ендi ел бiрiншiлiгi жайлы айтсақ, жастар көп қатысты. Бiз Рио Олимпиадасында медаль алған боксшыларды ел чемпионатына қатыстырған жоқпыз, оларға демалыс бердiк. Одан сырт Олимпиада дуына қосылған, алды үш рет жазғы Олимпиаданың сынына түскен тәжiрибелi боксшылар жастарға орнын босатып, ұлттық құрамадан кеттi. Мүмкiн содан да шығар, әр өңiрдiң бапкерлерi ел бiрiншiлiгiне 18-20 жас аралығындағы жас таланттарды көптеп қосты. Кейбiреулерi тәжiрибенiң аздығынан, ересектер додасына алғаш қосылғандықтан тартыншақтап жүлдеге iлiне алмады. Олардың да арасында келешекте тегеурiндi боксшы шығатындары бар. Албырттығына қарамастан тәжiрибелi боксшыларға лайықты қарсылық көрсете бiлдi.
– Рио Олимпиадасының қатысушылары Абылайхан Жүсiпов 64 келiден 69 келiге, әлем чемпионы Жәнiбек Әлiмханұлы 75 келiден 81 келiге ауысты. Бұрын 52 келiде сынға түсiп жүрген Iлияс Сүлейменов 56 келiде бағын сынап көрдi. Ел бiрiншiлiгiнде Жәнiбек пен Абылайхан сенiм үдесiнен шыға бiлдi. Ендi олар осы жаңа салмақ дәржесiнде сынға түседi ғой.
– Жазғы Олимпиада ойындарынан кейiн жеке бапкерлерiмен ақылдасып, бұл боксшылар жаңа салмақ дәрежесiне ауысты. Ендi осы салмақтың мықтысы болу үшiн барын салуы керек. Әрине 56 келiде әлем чемпионатының қола жүлдегерi Қайрат Ералиев бар, 69 келi жазғы Олимпиада ойындарында “қазақтың салмағы” атанып кеткенi әмбеге аян. Әлем чемпионы, Рио Олимпиадасының жеңiмпазы Данияр Елеусiнов бар мұнда. Одан бөлек 69 келiде жастар арасында әлем чемпионы атанған Садриддин Ахмедовтi де албырттығына қарамай құрама сапына қабылдадық. 81 келi де – қазақ үшiн олжаны көп берген салмақ. Кезiнде Атланта Олимпиадасында Василий Жиров 81 келiде алтын медальмен бiрге Вэл Баркер кубогын иелендi. 81 келiде бiрнеше жылдан берi Әдiлбек Ниязымбетов сынға түсiп жүр. Әлем чемпионаттарында, жазғы Олимпиада ойындарында олжа салды. Келешекте қалай болатынын тек ринг шешедi. Әр салмақтың саңлағын анықтау атағына, жиған абыройына қарап сараланбайды, бiз үшiн кiм тегеурiндi тiзгiндi соған ұстатамыз.– Ауыр салмақтағы түйткiлдi мәселе шешiлiп келе ме?
– Жастар бар, бiрақ олар әлi де шикiөкпе. Ауыр салмақтағы боксшылардың саны артып келе жатқаны қуантады. Павлодардағы ел чемпионатында жүлдегер атанған Нұрлан Сапарбай деген бозбаланы да құрамаға қабылдадық.
– Бүкiләлемдiк бокс сериясының алдағы маусымының жеребесi тартылды. “Астана арландары” клубының боксшылары топтық кезеңде Ресей, Өзбекстан, Қытай елдерiнiң боксшыларымен жұдырықтасады. Соңғы жылдары ұлттық құраманың белдi боксшылары да “арландыққа” жарап, клубтың намысы үшiн жекпе-жекке түстi. Бұл жолы қалай болады?
– Бүкiләлемдiк бокс сериясының биылғы маусымында клубтың бапкерлерi мен бас менеджерi Серiк Сәпиев жас боксшыларға сенiм артуды жөн санап отыр. Жастарға мүмкiндiк берiп, өздерiн дәлелдеуiне орай туғызбақ. Әрине, ұлттық құраманың да боксшылары клубтың атынан сынға түсiп, ел намысы жолында ештеңеден аянбайды. Бiз үшiн келесi жылдың басты додасы – Азия бiрiншiлiгi мен әлем чемпионаты. Осы екi додада боксшылар барын салуы керек.
– Өзiңiз баптап өсiрген Бiржан Жақыпов, Берiк Әбдiрахманов, Олжас Сәттiбаев сынды боксшылар құрамадан кеттi. Бiрақ күнi кеше конфедерация кубогында Берiк Әбдiрахманов Маңғыстау облысының командасында жұдырықтасып, жеңiске жеттi.
– Бұлар өздерi ойланып-толғанып құрамадағы орынды жастарға босату жайлы байламға келдi. Бiржан мен Берiк былтыр АИБА-ның АРВ жобасында бақтарын сынады. Осынау жобамен жасасқан келiсiмшарттары бар. Егер де жоба биыл да жалғасын тапса, бұл боксшылар сол жерде шеберлiктерiн көрсетедi.
– Жәнiбек Әлiмханұлы кәсiпқой боксқа қатысып, өзiн сынап та көрдi. Рио Олимпиадасы кезiнде де бiздiң боксшыларға кәсiпқой бокстың прмоутерлерi көз тiгiп, қызығушылық танытып едi.
– Кәсiпқой бокстың терiсiн илеп, сол салада жүрген әрiптестер айыптай қоймас, бiрақ кәсiпқой бокста Жәнiбекке қарсылас атанған боксшының әлеуетi бiздiң оғланмен салыстыруға мүлде келмейдi. Екеуiнде аспан мен жердей айырмашылық бар. Кезiнде өзiмiз де жұдырықтасып, әуесқой бокста 245 жекпе-жек өткiздiк, АҚШ-қа барып, кәсiпқой бокстың майын iшкен майталмандармен де рингтке күш сынасып көрдiк. Жәнiбек – әлем чемпионы, Азия ойындарының жеңiмпазы.
АҚШ кәсiпқой боксқа қазақтың, орыстың, украинның боксшыларын тартуға әуес. Неге? Өйткенi олар дайын. Мысалы, Жәнiбекке неге көз тiгiп жүр? Жаңа айттым, әлем чемпионы атағын иелену екiнiң бiрiнiң қолынан келе бермейдi. Жәнiбекте мұндай марапат бар. Әлiмханұлының әлi талайға жететiнiн бiлгендiктен кәсiпқой боксқа қосқысы келетiндер көп.
АИБА Рио Олимпиадасында бокстың мәртебесiн көтеру үшiн кәсiпқойлардың да қатысуына мүмкiндiк бердi. Кәсiпқой боксшылардың қайсысы Олимпиада чемпионы атанды? Ешкiм де. Олар кәсiпқой рингтке жылына төрт-бес жекпе-жек өткiзедi. Ал әуесқойлар өздерiнiң салмағын үнемi бақылауда ұстайды, үш күнде үш жекпе-жек өткiзедi.
– Рио Олимпиадасына әзiрлiк жүргiзгенде өзге елдердiң боксшыларымен бiрлескен оқу-жаттығу жиынын өткiздiңiздер. Келесi жылы Азия құрлығындағы аламан мен әлем бiрiншiлiгiне дайындықты қаңтар айынан бастайсыздар. Басқа елдермен тiзе қосып дайындықтан өту жоспарда бар шығар.
– Бiзге келiп тәжiрибе алмасқысы, үйренгiсi келетiн елдерде қисап жоқ. Бiрақ бiз олардың барлығына мақұл дей алмаймыз. Құраманың әлеуетiне қараймыз, боксшыларын салмақтаймыз. АҚШ-тың ұлттық құрамасы бiздiң елге келуге ынта бiлдiрiп отыр. Кейiнiрек Германияға оқу-жаттығу жиынына баруымыз мүмкiн. Немiстер қолқа салып шақырту жiбердi. Қай елмен бiрлесiп әзiрлiк өткiзсек те, бiздiң мақсат – әлем чемпионатынан қомақты олжамен оралу.
Сұхбаттасқан Қ.Рахмет
zhasalash.kz
Пікір қалдыру