|  | 

Ädebi älem

Nwrlı jol

Sagat Zahanqizi

 

Nwrlı jol

Sözi men änin jazğan Sağat Zahanqızı

Jelbiregen kök tuı kün astında

Erkin samğap qıranı şıñ basında

Ayqındap bolaşaqtıñ nwrlı jolın

Elbası jol tartadı nwrlı asuğa

Qayırması

Jayqalğan atırabı

Esildiñ şalqıp äni

Aqorda jarqıraydı

Paş etip el eñsesin bar älemge

Nwrlı jol şaqıradı

Qosılğanda elge el qwt keledi

Egemendik elitedi esken jeli

Altaydıñ arjağınan bastau alğan

Tögilip tört bwrıştan köş eledi

Qayırması

……………………………………………………………………….

Qayıñdı aral

Sözi men änin jazğan  Sağat Zahanqızı

 

Oyğa oraldı mahabbattıñ köktemi

Näzik sezim äz jürekke tökken nwr

Arasınan arman quğan jastardıñ

Jarqırağan asıl beyneñ tek seniñ

Qayırması

Qayıñdı aral,

Qayıñdı aral,

Hobda özenniñ jağası

Jasıl kilem aq qayıñdar arası

Su betine tüsip twrdı beynemiz

Qos jürektiñ lüpilimen talasıp

Alıs kettik arman jügin arqalap,

Alğa wmtıldıq bizge oraldı barşa baq,

Sağındırdı erke künder estegi,

Sırlasatın aq qayıñdı aralap.

Qayırması

 

 

SağatZahanqızınıñ ömirbayanı

- 1948 jılı Mongoliyanıñ Bayan-ölgiy aymağında düniege kelgen.

-1966 jılı sol jerde 10 jıldıq orta mektepti tämämdağan

-1971 jılı Moskva qalasındağı G.V. Plehanov atındağı Halıq şaruaşılıq Akademiyasın bitirgen

-mamandığı-ekonomist

-1971-1991 jıldar arasında Mongoliyanıñ Josparlau komitetinde keyinnen odan bölinip şıqqan Memlekettik Bağa Komitetinde Ekonomist, bas maman  retinde qızmet atqardı.Mwnda, tauken, qwrılıs, ağaş öñdeu,auır öndiris, energiya-jılu salalarınıñ bağasın belgileu mäselesin jauaptanıp, atqardı.Jänede Negizgi qwral jabdıqtardıñ bağasın qayta eseptep bir jüyege keltiru jwmısına qatıstı.

Bağa özgerisiniñ barlıq salalarğa tigizetin äserin anıqtau maqsatamen Bağa komitetinde jasalatın Sala aralıq balastıñ (mejotraslevoy balans) birikken esebi, Ükimettik byudjettiñ kiris şığısınıñ özgeristerin baqılaytın birikken esepti basqardı.

-1990 jılı Mongoliyanıñ  ekonomikasın bwınğı josparlau sistemasınan narıqtıq jolğa tüsiru üşin halıq şaruaşılığınıñ barlıq salasında  jasalğan bağa jüiesin ırıqtandıru mäselesiniñ birikken esebin jäne özimniñ tikeley jauaptanğan salamnıñ esebin basqardı.

Memlekettik bağa komitetinde atqarılğan osı jwmıstıñ nätijesinde 1991 jılı qañtar ayında Mongoliyanıñ Ekonomikalıq bağıtın  tübegeyli narıqqa  bwrğan nömiri 20-şı Ükimet qaulısı şıqtı.

Qoğam ekonomikası narıqqa ıñğaylınğanda köptegen öndiris käsiporındardıñ jwmısı toqtap Mongoliyada jwmıssızdar sanı köbeyip elde dağdarıs bastaldı.

Osı kezde  tili, dili bir tarihi otanı Qazaqstanğa  barıp jwmıs közin tauıp, jwmıs istegisi kelgen ağayındardıñ tilegin Mongoliyanıñ Ükimet basına jetkizu maqsatımen,Prem'er-ministr Daşiyn Byambasürenniñ qabıldauında eki ret boldım.

1990 jılı 23 nauız küni QazSSR ına Alma-Atağa kelip,Şeteldegi qazaqtarmen mädeni baylanıs jasaytın “ Qazaqstan” qoğamında bolıp, qoğam törağası Şäñgerey Jänibekovtıñ qabıldauında bolıp,-Mongoliya qazaqtarı atamekenge kelip eñbek etkisi keletinin tüsindirip, kelsek  bizdi qabılday alasızdarma,- degen mäseleni birinşi bolıp qoydım.

Qazaqstan qoğamınıñ jol körsetuimen,1990 jılı 27 jeltoqsanda Kerbwlaq audanı Äkimşiligimen, Mongoliyadan malşılar äkelu turalı Eñbek kelisim şartın jasadım.

-1991 jılı atalğan Kelisim şart boyınşa  Mongoliyadan 96 adamdı Qazaqstanğa bastap keldim.Osı jolda Taldıqorğan obılısınıñ barlıq şaruaşılıqtarın basqarğan Audanadaq Auılşaruaşılıq basqarmalırınıñ basşılarımen Eñbek kelisim- şartın jasadıq.

Jasalğan kelisim şarttardıñ negizinde 1991 jılı Qazaq eli Täuelsizdigin alğanğa deyinMongoliyanıñ astanası Ulan-Bator jäne onıñ mañındağı eldi mekenderden 11800 adam öz qarajatımen köşip keldi.

1991 jılı 16-şı jeltoqsanda Qazaq eli Täuelsizdigin alğannan keyin, 31-şi jeltoqsan küni Qazaqstannıñ Birinşi Prezidenti Nwrswltan Äbişwlı Nazarbaev  halıqtı  jaña jıl merekesimen qwttıqtap söylegen sözinde:       ’’ …Alıstağı  ağayındar özderiniñ tarihi otanı Qazaqstanğa kelemiz dese esigimiz aşıq …‘’, dep izgi nietin bildirdi.

1992 jıldan bastap Qazaqstan ökimeti köş mäselesin öz qolına aldı.

1991-1997 jıldarı Mongoliyanıñ Eñbek ministrliginiñ Qazaqstandağı Köşi-qon jauaptanğantwraqtı Ökili qızmetin atqardı.

-1997 jıldan bastap jeke käsipkerlikpen aynalıstı. Kişi käsip orını «otau LTD» ükimetke salıq töleu jağınan 2011 jılı qatarlastarınıñ aldıñğı satısınan körinip «Danq» ordenimen marapattaldı.

-Täuelsizdiktiñ 25 jıldığına oray tuıstarnıñ qarjısı men küş quatın biriktirip Birlik Stroy degen käsip orın qwruğa mwrındıq boldı.

- Almatı qalası Nauırızbay audanınıñ Ardagerler keñesiniñ belsendi müşesi.

Mongoliya qazaqtarı işinen eñ alğaş şetelde(Moskvanıñ Halıq şaruaşılıq akademiyasında) ekonomika mamandığı boyınşa bilim alıp,mongoliyanıñ memelekettik joğarğı mekemesi- Josparlau komitetine jwmısqa orkalasqan alğaşqı qazaq.

Josparlau komitetiniñ bağa sayasatı jönindegi jwmıstarın nätijeli istegeni üşin 1971-1990 jıldarı 16  ret  maqtau jäne qwttıqtau gramotalarımen  marapattaldı.

1985 jılı sistemanıñ Eñbegi siñgen qızmetkeri atağın berdi.

1991 jılı narıqtıq ekonomikağa bağa jüyesin ırıqtandıru jwmısın nätijeli atqarğanı üşin memelekettik jağarğı marapatqa atı wsınılğan.

Bayan-ölgiy aymağınıñ qwrılğanınıñ 70 jıldıqqa arnalğan medalimen jäne  Bwlğın swmınınıñ 70 jıldıq medali men marapattaldı.

 

Qazaqstan jağınan;

-QR mädeniet jäne aqparat ministriniñ Qwrmet gromatası,2007 j.

-Almatı qalası Äkiminiñ Qwrmet gromatası 2000 j.

-Halıqaralıq Beybitşilik älemi qazaq tvorçestvolıq birlestiginiñ Abılayhannıñ  300 jıldığına arnalğan  Altın medali,2012 j.

-Halıqaralıq jazuşılar odağınıñ müşesi.

-Wlı köş turalı  «Wrpaqtar toğısı» degen derekti kitabim 2001 jılı Elorda baspasınan jarıq kördi.

-«Tolğaydı jürek» degen kitap jäne köptegen maqalalardıñ avtorı.

-2015 jılı «Wlı köş: añız ben aqiqat» degen kitabım jarıq kördi.

kerey.kz

Related Articles

  • ALAŞ ZIYALILARINIÑ ÜRİMŞİDEN QAYTIP KELE JATQANDA

    Bolğan oqiğa izimen Bolğan oqiğanıñ izimeN…   Alaş jwrtınıñ bir emes, birneşe s'ezi ötip, Älihannıñ Kolçaktan beti qaytıp, “Endi qaytıp täuelsiz el bolamız” dep jürgen kez edi. Semy Alaş qayratkerleriniñ ordası edi. Semeyde jürgen Ahmet Baytwrsınov bastağan bir top alaşordaşılar Qıtay şekarasındağı Ürimşi qalasına barıp, ondağı qazaq jwrtınıñ hal jağdayın bilip qaytuğa jolğa şıqqöan. Ol kezde Ürimşiniñ köbi qazaq edi Üyleri negizinen sazdan qwyılğan. Orta Aziyanıñ köp qalaların eske salğanday. Biraz ülken kisiler men jastar Ahañnıñ töte älipbiimen kitap gazet oqidı. eken. Ahañdı bwrın körgen adamdar da kezdesti. Degenmen, Ahañ Ürimşi qazaqtarınıñ täelsiz avtonomiya qwru turalı oyları da joqtığın bayqağan. Sonımeng, Ürimşi qazağınıñ jäne Qıtayğa jaqın basqa wlttardıñ bastı twrmısı

  • BİR AUILDAĞI  EKEUDİÑ TAĞDIRI

      Jwmat  ÄNESWLI   ( Mahabbat turalı äñgime) “MEN SENEN BASQANI ÖLGENŞE  KÖRMEYMİN DEP SERT BERİP EDİM ÖZİME” “DEDİ BUINIP ÖLEYİN DEP JATQAN MAYSA DEGEN QIZ.. Bwl BAYTÖBE dep atalatın auıl. BWRIN ÜLKEN ŞARUAŞILIQTARI BOLĞAN.OQU AYAQTALIP, MEKTEP BİTİRUŞİLER MEKTEPTİÑ JANINDAĞI ALMA BAĞINDA MEKTEP BİTİRUŞİLERDİÑ TOYI MEN  SINIPTAS JARAS PEN MAYSANIÑ TOYI BİRGE ÖTEİZİLETİN BOLĞAN. JARASTIÑ ƏKESİ FERMER, AZDAP EGİSTİGİ BAR. Al Jaraspen birgn oqığan Əmireniñ əkesi əkimşilikte qızmet jasaydı, əri jemis ösiredi. BWL JARAS PEN MAYSANIÑ ÜYLENU TOYI BASTALAYIN DEP JATQANDA BOLĞAN TRAGEDIYA. JARAS PEN MAYSA MEKTEP BİTİRİP,, ÖZ SINIPTASTARIMEN MEKTEPTİÑ JANINDAĞI ÜLKEN BAQTA ÜYLENU TOYLARIN MEKTEP BİTİRU TOYIMEN JAL,ĞASTIRMAQŞI EDİ. MEKTEPTİÑ BAĞI ALQIZIL GÜLMEN JAYNAP TWR. oĞAN TÜRLİ TÜSTİ LAMPALAR QOSILĞAN. sIRTINAN

  • MÄÑGİ QAZAQ(ertegi fentezi) 

    QAZAQTARĞA JASAlıp jatqan  QIYANAT KÖP BOLĞASIN, « Mäñgi qazaq» attı äñgime jazsam dep jüretin edim. Osıdan bir kün bwrın sol äñgimeniñ syujetine keletin tüs körjim. Keşeden beri jazuğa kirissem be dep jür edim, säti bwgin tüsken siyaqtı. JWMAT ÄNESWLI Öte ertede emes, büginde emes, ğılım doktorları Sanjar men Baljan institutta qızmet etetin.Özderiniñ lauazımdarına qaray qarapayım eki qatarlı jaqsı salınğan kottedjde twrdı.Intelligent adamdar ömirdiñ qiındıqtarına köp min bere qoymaydı ğoy, Ömirleri mändi, jaylı ötip jattı. Jaqsılıqta köp küttirgen joq, Sanjar men Baljan wldı bolıp, kottedjde şağın toy ötti. Nege ekenin qaydam, äke şeşeleri aqıldasıp, wldarınıi esimin Añsar dep atağan. Añsar ertedegidey tez de ösken joq, keş te ösken joq. Tärbieli jigit bolıp

  • SU İŞKENDE QWDIQ QAZIUŞINI WMITPA

    (23 – äñgime) BAYAHMET JWMABAYWLI — Bizdiñ zamanda senderşe kiimnen-kiim tañdaytın jağday qayda, jamap-jasqap, ton, şalbar kisek te jetetin. Söytip jürip ayanbay eñbek ettik. Bügingi kün basatın joldı ol kezde aylap jürdik, tipti bügingidey dünieniñ tört bwrışınan habar tauıp otıratın jağday qayda? — degen qariya nemeresiniñ jwmıstıñ qırın bilmey, tik qasıq bolıp ösip kele jatqanına narazı beynesin añğartıp, öz ömir keşirmesinen keñester qozğağan. Nemeresi: — Ata, sol däuirde tuğan özderiñizdiñ sorlı bolğan täleyleriñizden körmeysiz be? Olarıñızdı bizge aytpañız, —demey me. Aşudan jarılarman bolğan qariya: — E, onday bolğanda «Wrpaq üşin baqıt-baylıq jaratsam» dep ter tögip, jan qiıp, azıp-tozğan ata-babalarıñ senderge ayıptı bolğanı ğoy. «Teñdik üşin» dep äkem oqqa wştı. Al

  • Mwhtar Mağauin: ORALHANDI DA, QWDAYIÑDI DA WMITQAN EKENSİÑ…

    yağni, D.Isabekovtı täubağa tüsiru räsimi Respublika prezidentiniñ qolınan biik marapat alıp, jeli köterilip twrğan D.Isabekov, mına biz siyaqtı pendesine köñil bölip, «Mwhtar Mağauinniñ bükil poziciyası mağan wnamaydı» degen tüyindi taqırıppen swhbat beripti – Nege.kz, 10.Hİ.2022. Bir zamanda tanığan, bilgen, endi közden tasa, köñilden öşken jazarmannıñ, tärizi, qırıq-elu jıl boyı işte bulıqqan jürekjardı tolğamı. Jarıqqa şıqqan kezde biz tarihi-tanımdıq «Altın Orda» kitabın dendep, qajetti tınısqa Ernest Hemingueydiñ eski jwrtı – jılı teñizge bet tüzegen edik. Endi mine, eki aptadan asqanda qayrılıp soğuğa mümkindik taptıq. Artıqşa qajettilikten emes, äldebir äuesqoy ağayındar düdämalda qalmasın dep. Aldımen, ayqaylı swhbattı oqımağan bügingi jwrtşılıq üşin, eñ bastısı – D.Isabekov bauırımızdıñ mübärak esimin keyingi zamanğa wmıttırmay jetkeru

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: