керей | Kerey.kz/Керей.кз

Tarih

Ospan batırğa soğıs önerin üyretken Zuqa batır

kerey.kz
| Dec 20, 2017 | 20,422 views

Godfrey Lias attı ağılşın diplomatı jäne jurnalisti 1956 jılı Londonda basılıp şıqqan “Kazakh Exodus” yağnıy “Qazaq bosuı” attı kitabında Ospan batırdı jastayınan soğıs öneri men taktikasına Böke batırdıñ baulığanın keltiredi. Kitapta Ospan batır turalı jan jaqtı mälimet beriledi. Bwl kitaptı Ospan batır turalı şetelderde kölemdi mälimet bergen alğaşqı eñbek dep aytuğa boladı. Onda sonımen qatar Türkiyalıq köş jetekşileri Qalibek äkim, Hamza Şömişbaywlı, Swltan Şärip Täyji, Qwsayın Täyji turalı köptegen mälimetter keltiriledi. Ospan batırdı esimin alğaş ret Türkiya qazaqtarınan estip bilgenin ayta kelip Godfrey Lias Ospan batırdıñ Türkiyanıñ Qaysarı qalasına ornalasqan Qwsayın Täyji aulına barğanda aqın Qaramolla Seyithanwlınıñ äñgimelep bergenin mälimdeydi. Qaramollanıñ osı kezdesuden az aldın ğana Ospan batır jayında
5636
Köz qaras

Kereydiñ ayqış tañbası.

kerey.kz
| Oct 29, 2017 | 17,896 views

Bolğan talay qalamız da, halıq ta, Uaqıt kömdi bärin jerdey tabıtqa. Bolğan talay auılımız taypamız, Endi sonıñ izin tauıp bayqañız… Jüsip Balasağwni Din deginimiz jer betindegi halıqtardıñ Kök Täñirimen baylanıs jasauınıñ salt-joraları (ritual) boladı. YAğni, Köktegi bir aratuşımen, bir Qwdaymen baylanıs jasaudıñ. Bir Täñir, jalğız Qwday wğımı tengriandıq dinniñ bastı qağidası ekeni belgili. Belgili ğalım Säbetqazı Aqatay Kök Täñirlik dindi payğambarsız din dep te atağan eken. Alay da, bizder ertede Gesar atanğan (Qızır) Kök Täñirlik Qıdır atanı eñ alğaşqı payğambar dep tüsinemiz. Qıdır ata Hristosqa deyingi bes mıñ jıl bwrında ömir sürgen. Bizdiñ ata-babalarımız sıyınğan osı dindegi Täñirlik tañba biz äñgime qılğalı otırğan Kerey taypasınıñ ayqış tañbasımen birdey tañba. (+).
3242
Köz qaras

Söytsede Ospan batır Kerey boladı

kerey.kz
| Mar 9, 2017 | 17,667 views

http://ortalyq.kz/2017/02/23/söytse-de-ospan-batır-kerey-boladı/ http://ortalyq.kz/2017/02/27/söytse-de-ospan-batır-kerey-boladı-2/ Söytsede Ospan batır Kerey boladı 2009 jäne 2016-jıldıñ küzinde «Ortalıq Qazaqstan» gazetine Monğoliyadan kelgen, Ağadır kentinde twratın, arğın işindegi Toqa molqı ağayındardıñ aytuımen jazılğan «Ospan batır toqa molqı boladı» degen mağınada maqalalar basıldı. Osı mäselege baylanıstı men, barlıq jwmıstarımdı jiıp qoyıp, biraz zertteu jürgizdim. Abay atamızdıñ sözin layıqtap aytsaq tarihqa «…ärkimniñ-aq bar talası», sondıqtan şındıq üşin, tarihtıñ kelesi wrpaqqa bwrmalanbay jetui üşin Ospan batırdıñ şıqqan tegi boyınşa öz pikirimdi men de bildirudi jön kördim. Qoldan tarih jasau älmisaqtan belgili jağıday. Qıtay imperatorları özinen bwrınğı dinastiyalardıñ tariğın qaytalap özine ıñğaylap jazğızğanı, sol siyaqtı orıs patşalarınıñ da jılnamalardı jinattırıp alıp tüzettirip, qayta jazğızıp otırğanı tarihi şındıq. Osı ürdis bwl künde
6558
Köz qaras

OSPAN BATIR TOQA MOLQI BOLADI

kerey.kz
| Jan 26, 2017 | 5,017 views

Şığıs Türkistandağı wlt-azattıq köterilistiñ qolbasşısı bolğan dañqtı batır Ospan Silämwlınıñ şejirelik şığu tegine qatıstı “Ortalıq Qazaqstan” gazetinde (maqalanı joldauşı solay dep körsetken) “Ospan batır toqa molqı bolğan” degen taqırıppen maqala jarıq köripti. Osı jariya materialdı redakciyağa joldaptı. Biz söz-söylemin özgertpey oqırman nazarına wsınıp otırmız. Bwl maqalaqa qarsı äuj aytılğan materialdı qosımşa jariyalaytınımızdı eskertemiz! Abai.kz Qazaq balasınıñ täuelsizdigi üşin ğaziz janın şüberekke tüyip, bir özi üş memlekettiñ äskerine qarsı twrğan Ospan Silämwlınıñ esimi qazaq balası üşin qasterli bolsa kerek. Keşegi Kenesarıdan keyin qazaq balasınıñ täuelsizdigi üşin Ospanday jan alısıp, jan berisken hanı da, qaraşası da bolmağan. Süyek qaralığına qaramastan onday erlerin babalarımız «qaradan tuıp han bolğan» dep aspandatadı. Mine, Ospan
1709
Köz qaras

TAĞI DA «MOÑĞOL» ATAUI JAYINDA

kerey.kz
| Jan 21, 2017 | 5,565 views

Hasen QOJA-TÜRK Şıñğız han men onıñ qwrğan memleketi mäselesi älem zertteuşileri eñ köp qalam tartqan taqırıp sanaladı. Bwl tarihtağı kisiler men ru-taypa attarı türkşe, äsirese qazaq tiline jaqın bolğannan keyingi kezderi bizdiñ zertteuşilerdiñ de jazğandarı molaydı. Alayda olar Şıñğız han basşılığımen 1206 jılı qwrılğan memlekettiñ «türktigin» ayta kele: «Köptegen türk ruların bağındırıp el qılğan «moñğol» attı («sol mañayda köşip jürgen sanı az taypa») halıq, Şıñğız han – moñğol bolğan» – degen twjırım aytadı. Ondağan türk ruların, handıqtarın bir ğana moñğol degen taypa bağındırıp, memleket sonıñ atımen atalğan bolsa bwğan qazaq (türk) zertteuşileri (halqı) nesine şattanuğa tiis?! Bwl, kersinşe, türk näsilin qorlaytın jay emes pe!? Sondıqtan, bwl tarihpen köpten tanıs bolsam da,
1659
Tarih

Şäkir Äbenov. QWN nemese kerey men tobıqtı tartısı

kerey.kz
| Dec 26, 2016 | 6,221 views

Tobıqtı işinde Mamay – üştiñ birinen sanalatın juan ru. Jeti Mamaydıñ işinde qara küşke Qarabas äluetti. Qarabas işinde Ibıray raqımsız qatal, nayzager mıqtı bolğan. Mwnımen qosa ol sapırma wrı, qolına tüsse bitim bermeytin, öz aytqanınan basqağa könbeytin qıñır bolğan. Tuısı juan, qol kömegi mol Ibıraydı tarpa bas saluğa mañaydağı el batpaydı. Onıñ qolında oydan-qırdan qwralğan birneşe siñbe wrılar boladı. Bir jıldarı el jaylaudan qaytqanda Ibıray özi bastatqan jeti kisi jondağı Jobalay kereyge attanadı. İşinde qanıpezer wrınıñ biri Kärsenniñ Jünisi bar. Sol jondağı Jobalay kereyden qaşıp kelip, Ibıraydıñ qolına siñgen bir wrı tağı bar. Ay jarıq. Bwlar kele jatqanda Barlı qızıl degen jerde jeti kisi kezdesedi. Olar da wrı, bwlar da
1817
Qazaq şejiresi

«Kerey» jäne «Kereyt» etnonimderiniñ şığuı men zerttelui haqında

kerey.kz
| Jan 15, 2016 | 11,803 views

Tölegenwlı Qajımwrat QR «Wlttıq muzeyiniñ» qor saqtauşısı tkzhymurat@mail.ru Tel: +77028943137 Euraziya keñistiginde “kerey” atauı ejelden beri bar. Venger ğalımı YU. Nemettiñ “Kereyt, kerey, girey” attı maqalasında, bwl etnonim Altaydan Vengriyağa deyin taralğanın aytadı [1, 100 b]. Kerey qazaqta orta jüzde, kişi jüz jetiruda kereyt, nayman-matayda qara kerey bolsa, türkmende, özbekte, başqwrtta kereyli, kerey, gerey, krey atauları kezdese. Adam esimderi retinde: Kerey han, Kerey, Ahmet Kerey, Mahmwt Kerey, Qajıkerey, Kerey (hıley) atularımende tarihta belgili. Kerey etnimologiyasınıñ naqtı atauın beriu, oğan jüyeli taldaular jasau öte mañızdı bolıp otır. Negizgi derkterge süyene otırıp,tarihqa jañaşa közqarastarmen qarau arqılı «kerey» sözi men onıñ şığuı jöninde jañaşa oylar qalıptastıru zertteuimizge negiz boladı. Taqırıpta negizinen
5984
Qazaq şejiresi

KEREYLER TARIHI – KEŞEDEN BÜGİNGE DEYİN

kerey.kz
| Jan 8, 2016 | 12,952 views

Kartova Z.K., Sarsimov S. (M.Qozıbaev atındagı SQMU) Elem halqı, äsirese keşegi öziniñ tarihın tügendeude. Qazaq tarihı da aqırındap bolsa da bütindelip, aqtañdaqtar ayqındalıp keledi. Qazaq tarihınıñ ajıramas böligi – jalpı qazaq halqın qwraytın jeke rular tarihı. Qazaq halqınıñ qwrıluına ülken üles qosqan kerey ülısın'ş sol kezdegi tarihı jöninde köptegen derekter bar. Orta ğasırdağı jazba derekterde – «Moñğoldardıñ qüpiya şejiresi», «Moñğoldardıñ altın tarihı» siyaqtı kitaptarda «kerey» atauı «kereyt» türinde berilgen [1, 209 6]. Al «Iuan patşalığınıñ tarihında» «Kile», «hıle», «kleyi», «hleyı» dep jazılğan. Parsı jene türik tilderindegi «Jamih at-tauarih», «Şejireyi türik» siyaqtı kitaptarda da «kereyt» türinde kezdesedi. Köne türki tilinde «t» qosımşası «lar», «ler» degen mağınada jümsalğan. Demek, «kereyt» – «kereyler»
6668
Qazaq handığına 550 jıl

Mwhtar Mağauin. ŞIÑĞISHAN

kerey.kz
| May 3, 2015 | 42,777 views

AYQINDAMA SÖZİMİZ Düyim alaş jwrtına tağzım! Hİİİ ğasırdıñ alğaşqı şireginde bükil Euraziya keñistigin öz ğwzırımen qayta qwrğan, al tiyanaqtap, bağdarlap ketken bar isi bwdan soñğı zamanda mağlwm älemdi mülde basqaşa qalıptauğa negiz bolğan Şıñğıs han – adamzat tarihındağı eñ wlı twlğalardıñ biregeyi ekeni kümänsiz. Keñinen qamtıp, tereñine boylay almasaq ta, söz wqqan, hat tanığan kezimizden kökirekke ornağan özgeşe beyne, Alıp Er eken. Şıñğıstau – Şıñğıs hannıñ atımen atalatın, wlı Abay örinde tuıp, bar ğwmırın ötkergen, mına Men tüstik qwlamasında düniege kelip, jarıq säule, ayqın samalağa talap qılğan kieli Şıñğıstau – ejelgi tarihpen birge jasasıp kele jatsa, wlı qağan nege qazaqtan alıs boluı kerek? Erjettik. Tanım aymağı qalıpqa tüsti. Jaza bastadıq.
20507