ورتالىق ازيادا جاڭا وڭىرلىك وداق قۇرۋ ماسەلەسىن قاراۋ كەرەك. قازاقستان بۇل وداقتا جەتەكشى ورىنعا يە بولىپ، ورتالىق ازيا ەلدەرىنە رەسمي گۋمانيتارلىق كومەك كورسەتەر ەدى. ويتكەنى وڭىردەگى تەرىس ىقپالداردىڭ ايماقتاعى ەلدەرگە، سونىڭ ىشىندەگى قازاقستانعا دا كەسىرىن تيگىزۋى مۇمكىن. مۇنداي باستامانى بۇگىن قر پارلامەنتىنىڭ ماجىلىسىندەگى ۇكىمەتتىك ساعاتتا تومەنگى پالاتانىڭ حالىقارالىق ىستەر، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى ماۋلەن اشىمباەۆ كوتەردى.
ونىڭ ايتۋىنشا، وڭىردە ترانسشەكارالىق وزەندەردىڭ رەسۋرستارىن پايدالانۋ مەن وزگە دە ماسەلەلەر بويىنشا جينالىپ قالعان پروبلەمالار بار. ال ءوڭىر ەلدەرىنىڭ ءوزارا بىرلىككە كەلۋىنەن باسقا جولى جوق.
«سول سەبەپتى قازىر ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ويلاۋ ماڭىزدى. وڭىردەگى كوپتەگەن پروبلەمالار ءوزارا تۇسىنىستىك ارقىلى شەشىلۋى كەرەك. ماسەلەن، ترانسشەكارالىق وزەندەردىڭ رەسۋرسىن پايدالانۋ، ەكولوگيالىق ماسەلەلەردىڭ شەشىلۋى، ءوڭىردىڭ ترانزيتتىك-بايلانىس الەۋەتىن ارتتىرۋ، تەرروريزم جانە ەكسترەميزمگە قارسى كۇرەس ماسەلەلەرى. سول سەبەپتى وڭىردەگى ىقپالداستىقتى ارتتىرىپ، جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋ كەرەك»، — دەدى دەپۋتات.
دەپۋتاتتىڭ پىكىرىنشە، ايماقتا جاڭا وڭىرلىك وداق قۇرۋعا دا قاجەتتىلىك بار.
«ءبىزدىڭ پىكىرىمىزشە، ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ اراسىنداعى بايلانىستى رەتكە كەلتىرۋ كەرەك. بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسى اياسىندا وسى ماسەلەنىڭ كوتەرىلۋى كەرەك. ءوز كەزەگىندە قر ءسىم مەن وزگە دە ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندار ورتاازيالىق ەلدەردىڭ ءوزارا قاتىناسىنىڭ قالاي دامۋى كەرەكتىگى تۋرالى ساراپتاپ، ۇسىنىس جاساۋى كەرەك»، — دەدى ماجىلىسمەن.
سونىمەن قاتار، قازاقستاننىڭ شەتەلگە گۋمانيتارلىق كومەك كورسەتۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى.
«ەلىمىزدە پروبلەمالار بار كەزدە وزگە مەملەكەتتەرگە سىرتقى كومەك جاساۋدىڭ قاجەتتىگى جوق دەگەن پىكىردىڭ بار ەكەنىن بىلەمىن. وسى رەتتە دامۋعا رەسمي كومەك جاساۋ — ول قايىرىمدىلىق ەمەس، ياعني باسقا ەلدەرگە بىررەتتىك كومەككە جاتپايدى. بۇل ءوز كەزەگىندە ناقتى سىرتقى ساياسي ماقساتتارعا جەتۋ ءۇشىن يكەمدى تەتىك بولىپ تابىلادى. ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنىڭ كوپتەگەن ەلدەرى وسىنداي ساياساتتى جۇرگىزىپ كەلەدى. سوندىقتان دا دامۋعا رەسمي كومەك جاساۋ قادامدارىن تەرەڭ ۇعىنىپ جاساپ، سىرتقى ساياساتتىڭ باسىمدىقتارىنا ناقتى ورايلاستىرۋ كەرەك»، — دەدى اشىمباەۆ.
وسى ورايدا ول گۋمانيتارلىق كومەك جاساۋدى قىسقارتۋ دۇرىس ەمەس ەكەنىن، ەگەر دە كورشىلەس ەلدەر پروبلەمالار شىرماۋىنان شىعا الماي جاتسا، ەشبىر مەملەكەت ۇزاق مەرزىمدى دامۋدان ۇمىتتەنە المايتىندىعىن جەتكىزدى.
«ورتالىق ازيا تۇراقسىزدىقتىڭ، زاڭسىز كوشى-قوننىڭ، لاڭكەستىكتىڭ اۋماعىنا اينالسا، وندا بۇنىڭ سالدارى ەلىمىزدەگى جاعدايعا ىقپال ەتپەي قويماتىنى انىق»، — دەدى دەپۋتات.
«ەگەمەن قازاقستان»
پىكىر قالدىرۋ