|  | 

شوۋ-بيزنيس

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن “ەسىموۆتىڭ جيەنى” دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)

قازاقستان جۇرتشىلىعى وتاندىق كاسىپكەر قايرات قۇدايبەرگەنمەن اقتوبەدە بولعان سۋ تاسقىنىندا شىرىلداپ جىلاعان كىشكەنتاي قىز باسپانالى بولعان كەزدە تانىس بولدى. ودان كەيىن الماتى زووباعىنا ءوز قالتاسىنان قارجى بولگەن ازامات رەتىندە بىلەدى. بىرەۋلەر ونىڭ جاساپ جۇرگەن يگى ىستەرىن جاريا ەتۋىن سىنعا السا، تاعى بىرەۋلەر وليگارحتىڭ بالاسى دەستى. NUR.KZ پورتالىنا ەكسكليۋزيۆتى سۇحبات بەرگەن قايرات ءوزى تۋرالى عانا ايتىپ قويماي، قوعامداعى وزەكتى ماسەلەلەرگە قاتىستى ءوز ويىمەن ءبولىستى.

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن ۇلىمەن. فوتو: instagram

قايرات مىرزا، ءسىز تۋرالى ءتۇرلى اڭگىمەلەر ايتىلادى. بىرەۋلەر ءسىزدى وليگارحتىڭ بالاسى دەسە، تاعى بىرەۋلەر شەندى كوكەسى بار دەپ جاتادى. شىن مانىسىندە، قايرات قۇدايبەرگەن كىم؟ 

— مەن تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىلەردە اڭىزدار، الىپ-قاشپا اڭگىمەلەر جازىلىپ جاتادى (كۇلىپ). “كىم ول، اكەسى كىم” دەگەندەي. ءبىر دوسىم تويدا وتىرعاندا بىرەۋلەر مەن جايلى اڭگىمە باستاپتى. ءبىر قوناق “اكەسى باي كىسى، وليگارحتىڭ بالاسى” دەسە، ەكىنشىسى “ەسىموۆتىڭ جيەنى” دەپتى. شىنىن ايتسام، ونىڭ ءبارى وتىرىك.

مەن الماتى قالاسىنداعى  ايگەرىم ىقشام اۋدانىندا (بۇرىنعى كيروۆا) تۋىپ وسكەنمىن. بۇرىن ول الماتى وبلىسى بولعان. №149 مەكتەپتە ءبىرىنشى سىنىپتان باستاپ ون ءبىرىنشى سىنىپقا دەيىن وقىدىم. جاعدايىمىز جاقسى بولدى دەپ ايتا المايمىن، سەبەبى ءبىز ءبىرىنشى جاتاقحانادا تۇردىق. كەيىن شاعىن ۋچاسكە الىپ، سول جەردەن كىشكەنتاي ءۇي تۇرعىزدىق.

بىزدە گاز، ىستىق سۋ دەگەن سىندى جايلى جاعداي بولمادى. دارەتحانامىز دالادا ورنالاسقان، ءۇيدىڭ ىشىندە پەش جاعاتىنبىز. جالپى ايتقاندا كادىمگى قاراپايىم اۋىل تۇرعىنىنىڭ ءومىرى. ىستىق سۋ ءۇشىن پەشتىڭ ۇستىندە تۇنىمەن ۇلكەن 20 ليترلىك كاسترول قايناپ تۇراتىن. تاڭەرتەڭ تۇرىپ، ونى وجاۋمەن ارالاستىرىپ، دۋش رەتىندە تۇسەتىنبىز. (كۇلىپ) لاي-باتپاق، جول جوق. مەكتەپكە، ۋنيۆەرسيتەتكە بارعاندا اياق كيىمىمىز بىلعانباس ءۇشىن پاكەت كيىپ شىعامىز. پورتفەلدە ۇنەمى ششەتكا مەن كرەم جۇرەدى. وسىلاي-وسىلاي شاپقىلاپ ءجۇرىپ… جەتتىك.

 ۇنەمى دامىلسىز قايناپ جاتاتىن “بيزنەس” دەگەن قازاننىڭ ورتاسىنا قالاي ءتۇستىڭىز، تارقاتىپ ايتىپ بەرسەڭىز؟

— ەڭبەك جانە حالىقتىق الەۋمەتتىك قارىم- قاتىناس قازاق اكادەمياسىن بىتىرگەنمىن.  ۋنيۆەرسيتەتتەگى ستۋدەنتتىك ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورتالىعىنىڭ پرەزيدەنتى بولدىم. سول كەزدە قازىرگى «جاس وتاندى»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى ستۋدەنتتەرىنىڭ اليانسىن» اشقانبىز. ستۋدەنت كەزىمنەن وتە بەلسەندى بولعاندىقتان، ءتۇرلى لاۋازىمداعى ادامدارمەن جاقسى ارالاستىم.

قازىرگى تىلمەي ايتقاندا «نەتۆوركينگ» قوي. ونىڭ ىشىندە شەنەۋنىكتەر، بيزنەسمەندەر بار. كەيىننەن 2003 جىلى، ەكىنشى كۋرس وقىپ جۇرگەنىمدە «دامۋ» قورىندا تالىمگەر بولىپ، ەكى ايدان كەيىن شتاتقا جۇمىسقا تۇردىم. ۋنيۆەرسيتەت بىتىرگەن سوڭ ادىلەت مينيسترلىگى جۇمىسقا شاقىرىپ، سوندا باردىم. كەيىننەن ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە اۋىستىم.

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

وتباسىن قۇرعان سوڭ مەملەكەتتىك جۇمىستىڭ ايلىعى از بولىپ، اقشادان قىسىلدىم. سوسىن بانككە جۇمىسقا شاقىردى، وندا جەتەكشى ماماندىقتان باستاپ ءبولىم باستىعىنا دەيىن جەتتىم. ءبىزدىڭ بانكتىڭ وكىلدەرىنىڭ ءبىرى – قازاقستان تاۋ–كەن كونتسەرنى «قازاق التىن» كومپانياسى ەدى، مەن سول جەرگە دامىتۋ ديرەكتورى رەتىندە باردىم.

كەيىننەن جاس مامانداردى دامىتۋ ءۇشىن ايماقتارعا جىبەرىپ جاتقان كەزدە ەلباسىنىڭ روتاتسياسىمەن شىعىس قازاقستان وبلىسىندا اكىمنىڭ باس ينسپەكتورى بولىپ جۇمىس ىستەدىم. روتاتسيا اقتالعان سوڭ، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە جۇمىسقا بارۋ تۋرالى ويىم بولعان. بىراق وسى كەزدە ماعان ۇلكەن قۇرىلىس كورپوراتسياسىنىڭ باستىعى بولۋعا ۇسىنىس ءتۇستى. ءۇش جىل سوندا جۇمىس ىستەپ، جاقسى ناتيجەلەرگە جەتتىك.

ءوزىم كوپ ترەنيگتەرگە، ماستەر-كلاسستارعا ءجيى باراتىنمىن. وزىمە-ءوزىم: “مىنا تاۋىپ جاتقان اقشانىڭ ءبارى سەنىڭ اقشاڭ ەمەس، ءيا سەنىڭ كولىگىڭ، پاتەرىڭ مەن كومەكشىلەرىڭ بار، بيزنەس كلاسستا ۇشاتىن بيلەتىڭ بار. بىراق مۇنىڭ ءبارى سەنىڭ ناتيجەڭ ەمەس، باسقانىڭ ارمانىن جۇزەگە اسىرىپ جاتسىڭ” دەدىم. سونى ويلادىم دا، ءوزىمنىڭ كۇشىم جەتەدى دەگەن سەنىم پايدا بولدى.

دەگەنمەن ايلىعىڭدى، بار جاعدايىڭدى تاستاپ، بيزنەستى قالاي باستايسىڭ، قانداي ناتيجەگە جەتە الاسىڭ دەگەن سۇراق تۋىندادى. ويلانا كەلە، ءۇش جىلدان سوڭ مەن ءوزىمنىڭ 3-ءشى دەڭگەيلى كومپانيامدى قۇردىم، ودان 2-ءشى دەڭگەيلى بولدى، كەيىننەن ونى 1-ءشى دەڭگەيگە شىعاردىق.

بارىمىزدى سالىپ جۇمىس ىستەپ، ادامدارمەن ءتىل تابىسا الاتىن قابىلەتىمدى پايدالانىپ، جاقسى ناتيجەمەن قۇرىلىس سالاسىنداعى تابىستى كومپانيا بولدىق.

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

داعدارىس بولعان كەزدە جاڭا بيزنەس كوزىن اشۋ پايدا بولدى. سەبەبى العان نىسانىمىزدىڭ جۇمىسى اياقتالعان سوڭ، قولاستىمداعى ادامدار كەلەسى جۇمىستارىن كۇتىپ ءجۇرىپ قالاتىن. سول سەبەپتى تاۋەكەلگە بەل بايلاپ، باسقا بيزنەس كوزىن تاۋىپ، قولىمىزدى ۇزارتتىق: IT, ءبىلىم سالاسى، جاڭا ستارتاپتارعا دەمەۋشىلىك جاساۋ. بۇگىندە تمد بويىنشا «سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى مەنەدجمەنت» دەگەن ليتسەنزيا ءبىزدىڭ كومپانيامىزدا عانا بار. ءبىز ونى ەكى اي بۇرىن الدىق، اكرەديتاتسيادان ءوتۋ ءۇشىن ەكى جىل قۇجات جينادىق. باس كەڭسەسى كانادادا.

قازىر تمد بويىنشا ءوز ادامدارىمىزعا ترەنيگ پەن شەبەرلىك ساعاتتارىن وتكىزۋگە بىزدە عانا قۇقىق بار. ءبىزدىڭ كومپانيانىڭ ماقساتى – تەك پايدا تابۋ ەمەس، الەۋمەتتىك پروبلەمالارعا كومەكتەسۋ. بورىشىمىز – قيىن جاعدايعا تاپ بولعان ادامدارعا قولۇشىن سوزۋ دەپ سانايمىز.

— كوپشىلىك جاعدايى بار بيزنەسمەندەر مەن شەنەۋنىكتەردى  جەمقور، الاياق رەتىندە قابىلدايدى. ساناعا سىڭگەن وسى پىكىردى قالاي وزگەرتۋگە بولادى؟

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن بەيبىت الىبەكوۆپەن. فوتو: Instagram

ەڭ الدىمەن ادامدار ءوز كوزقاراسىن وزگەرتۋى ءتيىس. ءبىزدىڭ حالىق ءۇشىن شەنەۋنىكتىڭ باي بولۋى قالىپتى نارسە بولسا، كاسىپكەردىڭ باي بولۋى جەمقورلىق سياقتى.

“120 مىڭ  تەڭگە ايلىعى بار شەنەۋنىك قالايشا جاڭا لەكسۋسپەن، جاڭا مەرسەدەسپەن جۇرەدى، قىمبات ۇيدە تۇرادى؟” دەپ ادامداردان سۇراۋ كەرەك. بۇل – الەۋمەتتىك پروبلەما، بىراق ول ءبىزدىڭ حالىقتىڭ ساناسىنا قالىپتى جاعداي رەتىندە ءسىڭىپ قالعان.

سەبەبى، ءبىزدىڭ قازاقستاندىقتار شەنگە باس ۇرۋشىلىققا جول بەرگەن. سوندىقتان شەنەۋنىككە كوبىرەك قۇرمەت كورسەتەدى. ونىڭ قانداي پايداسى ءتيىپ جاتىر دەپ ويلامايدى.

شەنەۋنىك دەگەن كىم؟ ول – ءبىزدىڭ تولەگەن سالىققا جۇمىس ىستەيتىن ادام. ول قالاي جاي ادامنان بيىك تۇرادى؟! بيزنەسمەن سالىق تولەيدى، ادامدارعا جۇمىس بەرەدى، جاڭا زاۋىتتار اشادى، الەۋمەتتىك جوبالارعا ءوز ۇلەسىن قوسادى. بىراق، ءبىزدىڭ قازاقي سانامىزعا بيزنەسمەننىڭ شەنەۋنىككە قاراعاندا پايدالى ادام ەكەنى ءالى سىڭبەي جاتىر. دۇنيە جۇزىندە، اسىرەسە ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى جوعارى ەلدەردە بيزنەسمەندەر ءبىرىنشى ورىندا.اقشا تابۋ جاقسى ارينە، بىراق بىزدە اقشا تاپقان كوپ كىسىنىڭ مانسابى وسكەن سايىن، جۇرەگى قاتايىپ كەتىپ جاتادى. سول سەبەپتى حالىق بيزنەسمەندەرگە الاياق، جەمقور رەتىندە قارايدى. ءبىز وسى ستەرەوتيپتى وزگەرتۋىمىز كەرەك.

كوپشىلىك بيزنەسمەنگە حالىقتى جۇمىسپەن قامتىپ وتىرعان، ياعني العا تارتاتىن ادام رەتىندە قاراعان ءجون.

بىزگە ۇكىمەت زاۋىت-فابريكالار اشىڭدار دەپ ايتادى، بىراق ونى ساتىپ الاتىن ادام از. ەكونوميكانىڭ مۋلتيپليكاتيۆتىلىكتى ەففەكتىسىن جاساۋ ءۇشىن بىزدە حالىق سانى كوپ بولۋ كەرەك. سول سەبەپتى كوپبالالى ادامدارعا كومەك بەرىلۋى ءتيىس.

ءبىز وعان دەموگرافيا رەتىندە عانا قارايمىز. انىعىندا، قازاقتىڭ سانى وسەدى دەپ قانا ەمەس، ەكونوميكالىق قىرىنان تۇتىنۋشى سانى ارتادى دەپ تە ويلاۋىمىز كەرەك.

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

«بولاشاق» باعدارلاماسى جاقسى قۇراستىرىلعان. بىراق، وسى باعدارلامانىڭ تۇلەكتەرى 4 جىل شەت ەلگە بارىپ، ەلگە كەلگەندە باستىق بولۋدى عانا ويلاپ كەلەدى. سەن جۇمىس ىستەمەسەڭ، تاجىريبەڭ بولماسا قالاي باسشى بولماقسىڭ؟!

ۋنيۆەرسيتەتتى ءبىتىرىپ، ماگيستراتۋراعا تۇسكەن سوڭ بىردەن باسشى بولعىڭ كەلەدى.  «بولاشاقتى» بىتىرسەڭ، جارايسىڭ! ەندى ءوزىڭنىڭ ءبىلىمىڭدى كورسەت.

ەلباسىمىز “مەملەكەتتەن ءتۇرلى گرانتتار مەن سۋبسيديالار الىڭدار، پايىزسىز نەسيە الىڭدار” دەپ ايتادى. ءبارى جاقسى، بىراق اتقارۋعا كەلگەندە بۇل ۇسىنىستار ءبىر ورىندا تۇرادى. بىرەۋ ەكىنشىسىنە ايتادى، ول تاعى بىرەۋگە ايتادى، تۇپتەپ كەلگەندە ول باعدارلامانى ادام دا تۇسىنبەيدى، باسقا دا تۇسىنبەيدى.

ونىڭ قۇجاتتارىن جيناعانشا شاشىڭ اعارىپ جۇرەسىڭ، سوسىن ءبارى شارشاپ كەتەدى. سوندىقتان ناقتى يدەولوگيا بولۋى ءتيىس، ونداي جەڭىلدىكتەر اۋىلداعى جىگىتتەر تۇسىنەتىندەي جاسالۋى كەرەك. ايتپەسە ولار اۋىلدان شىقپاي، بار مۇمكىندىكتى پايدالانباي جۇرە بەرەدى. 

الماتىعا قازاقتىڭ قارا دومالاقتارى كەلىپ، ۋنيۆەرسيتەتكە تۇسەدى، ودان كەيىن اقىسىن تولەي الماي، بازارعا شىعادى. ول جەردە ەشتەڭە وندىرە الماسا، قارا جولعا شىعىپ ۇرلىقپەن اينالىسادى.

مۇنىڭ ءبارىن مەملەكەتتىك دەڭگەيدە شەشۋ كەرەكپىز. ادامدار اۋىلدا تۇرعىلارى كەلمەيدى. نەگە؟ سەبەبى بىزدەگى اۋىلداردىڭ ءبارى كۇيزەلىسكە ءتۇسىپ كەتكەن. جايناپ جاتقان اۋىلدى كورمەيسىڭ، قۇدايعا شۇكىر، ايتەۋىر مالدارى بار، بىراق ولارعا تسيۆيليزاتسيا كەلۋ كەرەك.

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

— بەلگىلى ءبىر كاسىپتى دوڭگەلەتىپ جۇرگەن كوپتەگەن ارىپتەستەرىڭىز ءوزى تۋرالى، بيزنەسى تۋرالى ايتۋعا كەلىسپەيدى. ال ءسىزدىڭ وسىنشالىقتى اشىق بولۋىڭىزدىڭ سىرى نەدە؟

— ءيا، كوپ بيزنەسمەندەر ءوزى تۋرالى، بيزنەسى تۋرالى ايتۋدان قورقادى. قازىر ءوز-ءوزىمدى شىعارسام، ارتىمنان سالىق ۇيىمدارى كەلىپ، قۋدالاپ كەتەدى دەپ ويلايدى. قورقۋدىڭ ماڭىزدى پروبلەماسى نەدە – جۇمىستا ءبىر شيكىلىكتىڭ بولۋىندا.

ال مەن قورىقپايمىن، ماعان كەلسە مەندە ءبارى اشىق. قارا كاسسا جوق، ءبارى ورنىندا. ءتىپتى مەنىڭ بيزنەسىمدى تارتىپ السا دا، باسقاسىن اشا الاتىنداي سەنىمىم بار. ادامدارعا قورىقپاي، ءبارىن ايتۋ كەرەك.

مەنىڭ باستى يدەولوگيام – قازاقتىڭ ءوسىپ كەلە جاتقان بالالارىنا بيزنەسمەن بولۋدى ناسيحاتتاۋ. پروكۋرور، شەنەۋنىك بولۋدىڭ  قاجەتى جوق. ولار ونسىز دا كوپ. ودان دا بيزنەسپەن اينالىسىپ، ءوز تيىن-تەبەنىڭدى تاۋىپ، جانۇياڭا جاقسى ءومىر بەرۋ كەرەكسىڭ. كەم دەگەندە ولاردى تۇركياعا اپارىپ، شەتەل كورسەتىپ، ءبىلىم بەرىپ، بالالاردىڭ كوزىن اشۋ كەرەك. قازاقتىڭ جاڭا ينتەللەگەنتسياسى پايدا بولۋى كەرەك.

— قازىر قازاقتىڭ الەۋەتى مىقتى جاستارى كوپ قوي. سوندا ولاردىڭ وسۋىنە نە كەدەرگى بولىپ وتىر؟ 

— سانانى وزگەرتۋ كەرەك. سەبەبى بىزدە ءالى كۇنگە دەيىن  باق-قۋاتتى ادام دەپ بيزنەسمەندى ەمەس، مەملەكەتتىك قىزمەتتە وتىرعان قارجى پوليتسياسىن، پروكۋروردى، اۋدان اكىمىن سانايدى.  كوپتەگەن بيزنەسمەندەردى بىلەمىن، جانۇيالارىمەن جۇمىس ىستەيدى. بىراق، ىشتەرىندە بىرەۋى مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇرەدى. نەگە ول پايداسى كوبىرەك بيزنەسپەن اينالىسپايدى دەسەڭ، ول “مەملەكەتتىك قىزمەتتە دە بىرەۋ ءجۇرسىن. ەرتەڭ بىردەڭە بولسا، ءبىزدى الىپ شىعادى» دەيدى. بۇل – قاتە پىكىر. سول سەبەپتى جاستارىمىزدىڭ ويلاۋ دەڭگەيى كەڭىنەن، تەرەڭىنەن بولسا، ولارعا ەشتەڭە دە بوگەت بولا المايدى.

— قايرات قۇدايبەرگەن دەگەن ەسىم قايىرىمدىلىق شارالارىنان ەستىلە باستادى. ءسىزدى “پوپۋليست” دەيتىندەر دە بار. جاقسىلىقتى جاريا ەتپەي-اق جاساۋ قاجەت دەپ جاتادى. وسى پىكىرمەن كەلىسەسىز بە؟

— قۇراندا ايتىلعان ناسيحاتتاردى بۇرمالايتىندار كوپ. مىسالى، “جاريا ساداقا” دەگەن بار. ياعني، جاساعان جاقسىلىعىڭدى وزگەلەر ۇلگى الۋ ءۇشىن كورسەتۋگە بولادى. سەبەبى بىزدە ەگوتسەنتريستەر، جەكە باسىن ويلايتىن جاندار كوپ. بىرەۋگە قولۇشىن سوزايىن دەسە، “مەنەن باسقالارى دا بار عوي” دەپ ويلايدى.

سوندىقتان اتقارىلىپ جاتقان يگى ىستەردى كورسەتۋدى – جاستارعا دەگەن وسيەت دەپ قابىلداۋعا دا بولادى. ادامداردىڭ ءبىر-بىرىنە دەگەن كومەگىن كورسەتىپ، ناسيحاتتاپ جاتساق، ونىڭ نەسى ايىپ؟! قازىر كەيبىر جاستار اساردىڭ نە ەكەنىن بىلمەيدى، ساياسي پارتيامەن شاتاستىرادى. سول سەبەپتى جاقسى ءىستىڭ ناسيحاتتالۋىندا تۇرعان ەشتەڭە جوق.

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

— قايرات مىرزا، كاسىپكەر ادامنىڭ ۋاقىتى ساناۋلى ەكەنىن بىلەمىز. وسىنداي تىعىز جۇمىس كەستەڭىزبەن الەۋمەتتىك جەلىلەرگە قالاي ۋاقىت تاباسىز، ءتىپتى كەيبىر پىكىرلەرگە جاۋاپ بەرىپ وتىراسىز… 

— بۇل تايم-مەنەدجمەنت. جازبالاردى، جاۋاپتاردى كەپتەلىستە عانا جازامىن. ءوزىمنىڭ ۋاقىتىمدى الەۋمەتتىك جەلىلەرگە جۇمساۋ – مەن ءۇشىن ءتيىمسىز نارسە. ال، كومەك سۇرايتىن ادامداردىڭ حاتىن وقىپ، ولاردىڭ قۇجاتتارىن تەكسەرەتىن كەزدە كومەكشىلەرىم كومەكتەسەدى. ال جازبالاردى ءوزىم جازامىن.

— قايرات قۇدايبەرگەننىڭ ءبىر كۇندىك كەستەسى قانداي؟

— تاڭەرتەڭ تۇرامىن دا تاڭعى اسىمدى ءىشىپ، جۇمىسقا كەلەمىن. ون ەكى جارىمدا تۇسكى اسقا بارامىن، ونىڭ ءوزى تەك قانا ىسكەرلىك كەزدەسۋلەر. ودان كەيىن ءبىر – ءبىر جارىم ساعات سپورت. كەشكە دەيىن تاعى ءبىر جۇمىستار شىعادى. اراسىندا وزگەرىپ تۇرادى.

قازىر ەل الدىندا جۇرگەن ادامداردىڭ ىشىندە وتباسىن تاستاپ، جاس قىزداردى ايەلدىككە الىپ جۇرگەندەر بار. ولاردىڭ كەيبىرىمەن ءسىزدىڭ جاقسى ارالاساتىنىڭىزدى بىلەمىز. ولارعا دەگەن كوزقاراسىڭىز قانداي؟

— بىرەۋدىڭ جەكە ومىرىنە ارالاسۋدىڭ قاجەتى جوق. ءار ادامنىڭ ءوزىنىڭ پروبلەماسى بار، تەك ونى جاريا ەتپەۋ كەرەك. ارينە وتباسىن ساقتاپ قالۋعا بارىنشا تىرىسقان ءجون.

اجىراسقان جانۇيالاردان ءالسىز ەركەكتەر وسەدى، سەبەبى نازىك جاندى، جۇرەگى جۇمساق، ءتانى جۇمساق ايەل وسىرگەن بالا ەگويست بولادى. اكە بولعان ۇيدە تاربيە باسقاشا، بالانىڭ رۋحى مىقتى بولادى. بىزدە ءداستۇرلى قازاق وتباسى كوپ ناسيحاتتالۋى كەرەك. باق بەتتەرىندە كوپبالالى جانۇيالار تۋرالى جيىرەك جازۋ كەرەك.

مىسالى، مەن ءۇشىن «ورداباسى» كورپوراتسياسىنىڭ باسشىسى دىنمۇحاممەد ىدىرىسوۆ ۇلگى تۇتارلىق جان. ول كىسى ۇلكەن كاسىپكەر، باي-قۋاتتى ادام جانە جەتى بالانىڭ اكەسى. مەنىڭ ماقساتىم – كەمىندە بەس بالالى بولۋ. سەبەبى قازاقتىڭ سانى كوبەيۋ كەرەك. 

شەت ەلدىڭ جاقسىسىن عانا الىپ، جامانىن تاستاۋىمىز كەرەك. بىراق بىزدە، كەرىسىنشە، ەڭ جامانىن الىپ الادى عوي، قىسقا بەلدەمشە كيىپ، تۇنگى كلۋبتان شىقپاي دەگەندەي. شەتەلدىكتەر ءبىزدىڭ قىزداردى جەڭىلتەك دەپ ايتادى. نامىسقا قاتتى تيەدى. ءبىر رەت وسىلاي ايتقان تۇرىك پەن يتالياندى جاعالارىنان العانمىن. ءاربىر قازاقتىڭ قىزى مەنىڭ قارىنداسىم!

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

— وسى ورايدا قىزدارعا قاتىستى سۇراي كەتەيىك. جاسىراتىنى جوق، قالتالى ازاماتتار مەن شەنەۋنىكتەردىڭ كوپشىلىگى توقال الادى. ال ءسىز ەكىنشى ايەل الار ما ەدىڭىز؟

— جوق، المايمىن. كوبىسى حاديستەرگە سۇيەنىپ، پايعامبارىمىز س.ع.س ءتورت ايەلى بولعان دەپ، بۇرمالاپ الادى. ءيا، مۇحاممەد س.ع.س ءتورت ايەلى بولدى، بىراق ءبىر ايەلىن ءوزى العان. ءۇش ايەلىن ماحاببات پەن ءناپسىسى ءۇشىن الماعان، سول كەزدەگى جاعداي سوعان ماجبۇرلەدى. بىزدە ونى بۇرمالاپ، اناعان بارىپ، مىناعان بارىپ، توقال الىپ كەتەدى. بۇدان 10 جىل بۇرىن توقال تاقىرىبى ەلدى شوشىتسا، قازىر كوبى ونى قالىپتى دەپ قابىلداپ الدى. مەنىڭ ويىمشا، ادامدا ءبىر عانا جانۇيا بولعانى دۇرىس.

— ەل بىلمەيتىن قانداي ەرەكشە بەس قاسيەتىڭىز بار؟

— بىرىنشىدەن، ەكسترەمالدى سپورتتى جاقسى كورەمىن. ەكىنشىدەن، ءيلليۋزونيستپىن. ۇشىنشىدەن، جانۋارلاردى ولتىرە المايمىن، سول ءۇشىن مۇلدەم اڭعا بارىپ كورمەگەنمىن. ەرمەك ءۇشىن اڭداردى ولتىرە المايمىن، قولىمنان دا كەلمەيدى. ءتورتىنشى، اپتاسىنا ءبىر رەت  اۆتوبۋسپەن جۇرەتىن ادەتىم بار. سەبەبى بيزنەستە جۇرگەن قالتالى ازاماتتار اقشاسى كوبەيگەن سايىن، ەلدەن تىم الىستاپ كەتەدى. ادامداردىڭ پروبلەماسىن بايقاۋدان قالادى. بەسىنشىدەن، ەشقاشان شىلىم، قورقور شەككەن ەمەسپىن جانە ىشىمدىك ىشپەگەنمىن.

«كىرگەندە كەرەمەت ۇيلەرگە ەڭسەلى، كەزگەندە باستىقتار باس بۇققان كەڭسەنى. كوڭىلىم ماڭىراپ اشقاراق قوزىداي،ساعىنام مەن سەنى، ىزدەيمىن مەن سەنى…» دەپ الماس تەمىرباي اقىن جىرلاعانداي بۇگىندە قازاق ءتىلىن شەنەۋنىكتەر مەن قالتالى ازاماتتاردىڭ اۋزىنان ىزدەيمىز. الەۋمەتتىك جەلىلەردە دە كاسىپكەرلەر، شەنەۋنىكتەر جازبانى ورىس تىلىندە جازاسىزدار. ىقپالدى ازاماتتاردىڭ ءوز انا تىلىنە بەت بۇرۋى ءۇشىن نە ىستەۋ قاجەت دەپ ويلايسىز؟

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

—  مەن بۇرىن جازبالارىمدى قازاق تىلىندە جازاتىنمىن. قازىر Instagram -دا مەنىڭ اۋديتوريام كوپ، مەنى 120 مىڭنان استام ادام وقيدى.  ارالارىندا تمد ەلدەرىنىڭ ادامدارى دا بار، اقش، ۋكراينادان دا وقىرماندار جازىپ، كەيدە اۋدارماسىن سۇراپ جاتادى. سول سەبەپتى بارىنە تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن ورىس تىلىندە جازامىن. اراسىندا قازاق تىلىندە دە جازىپ وتىرامىن.

قازاق ءتىلىنىڭ دەڭگەيىن كوتەرۋ ءۇشىن باي-قۋاتتى ادامدار قازاق تىلىندە سويلەۋى كەرەك. بۇل ويعا الاتىن ماسەلە، ونى يدەولوگيا رەتىندە قولعا الۋ كەرەك.

—  بالالارىڭىزعا قاي تىلدە تاربيە بەرۋدەسىز؟

—  قازاق تىلىندە، ول ءبىرىنشى كەزەكتە قازاق ءتىلىن ءبىلۋى كەرەك. ورىس ءتىلى مەن اعىلشىن ءتىلىن قوسىمشا وقىتامىن. تۇڭعىشىم التىناي قازاق مەكتەبىنە بارادى. جۇبايىم ورىس ءتىلدى، بىراق ۇلىم قاسىمحانمەن ءاردايىم قازاق تىلىندە سويلەس دەپ ايتامىن.

— جەلىدە قىزىڭىزعا ارناپ جازعان جازبالارىڭ كوپشىلىكتىڭ جۇرەگىن ەلجىرەتتى. سىزدىڭشە، جاقسى اكە قانداي بولۋ كەرەك؟

—  جاقسى اكە – جاۋاپكەرشىلىگى بار ادام. ول بالالارى ءۇشىن ۋاقىتىن ءبولىپ، ءداستۇرلى سترۋكتۋرادا دۇرىس تاربيە بەرە ءبىلۋى ءتيىس. ءبىز قازاقتىعىمىزدى ساقتاپ قالماساق، كوپ نارسەنى جوعالتامىز.

—  بولاشاقتا بيلىككە بارۋىڭىز مۇمكىن بە؟

—  بىلمەيمىن… بيلىككە مەن تولىقتاي كاپيتالىم بار، كومپانيالارىم اسا تابىستى بولعان كەزدە عانا بارامىن. بيلىككە كەيبىر جاندار سياقتى بايۋ ءۇشىن بارعىم كەلمەيدى، حالقىما قىزمەت ەتە الاتىنداي، قاجەتىم بولعان كەزدە بولماسا.

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

—  قازىر مەنشىگىڭىزدە نە بار؟

— ايتپايمىن(كۇلىپ)… ەكىقاباتتى ءۇيىم، جەكە كولىكتەرىم مەن كومپانيالارىم بار.

— كولىگىڭىز قانداي؟

— Mersedes, Bentley بار. جۋىردا Tesla كولىگىن الايىن دەگەن ويىم بار.

— وتكەن ايدا گولوۆكيننىڭ جەكپە-جەگىنە بارىپ قايتتىڭىز. بايقاعانىمىز، ءسىز سەكىلدى قالتالى جىگىتتەر ءوز قاراجاتىنا ەمەس، باسقا كومپانيالاردىڭ دەمەۋشىلىگىمەن بارعان. بۇل بەدەلدى پايدالانۋ ما، الدە، قاراجات ۇنەمدەۋ ءۇشىن بە؟

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)فوتو: Instagram

— الەۋمەتتىك جەلىدە بەدەلىڭ بار بولعان سوڭ، كەيبىر كومپانيالار پرەزەنتاتسياعا قوناق، سپيكەر رەتىندە شاقىرادى. سان-فرانتسيسكوعا Lexus كومپانياسىنىڭ پرەزەنتاتسياسىنا بارعانمىن. ۆەگاسقا بارامىن دەپ جاتقاندا، ماعان سول بيلەتتى سىيلاعان ادامدار حابارلاستى. ول ءجاي عانا دوستىق رەتىندە سىيلانعان بيلەت، قۇنى 16 مىڭ دوللار تۇرادى دەپ ەستىدىم.

— سىزگە نە نارسە موتيۆاتسيا بەرەدى؟

— بىرىنشىدەن جانۇيام، ەكىنشىدەن تۋىسقاندارىم، ۇشىنشىدەن ەلىم. شاريعاتتا دا جازىلعان عوي، ەڭ الدىمەن ءوز جانۇياڭا، سوسىن جاقىن تۋىسقاندارىڭا، ودان كەيىن الىس تۋىسقاندارىڭا، ولاردان سوڭ ەلىڭە كومەكتەس دەپ. ارمانىم قازاق ەلى يننوۆاتسيالى ەلگە اينالسا دەيمىن. قازاقستان مۇناي مەن بايلىق ارقىلى ەمەس، ءبىلىم، عىلىمنىڭ ەلى رەتىندە تانىلساق.

— دىنگە قانشالىقتى جاقىنسىز؟

— الحامدۋليللاح مۇسىلمانمىن. بەس ۋاقىت ناماز وقيمىن.

— بيزنەس، اقشا جۇرگەن جەردە باسەكەنىڭ بار ەكەنى انىق. دۇشپاندارىڭىز كوپ پە؟

— وتە از، اللا تاعالانىڭ ءوزى مەنى كوپ نارسەدەن قورعايدى. بيزنەستە ادال ءجۇرىپ،  ادامدارعا دۇرىس كوزقاراسپەن قاراساڭ، ەشكىم ءجونسىز تيىسپەيدى. ادامداردى شەنگە، الەۋمەتتىك جاعدايعا بولمەي، تەڭ قاراۋ كەرەك. سوندىقتان دوستارىم كوپ، بىراق شىنايى، ادال بەس-التى دوسىم بار.

— قىزىڭىز اقىلى مەكتەپكە بارا ما؟

- جوق، قاراپايىم، مەملەكەتتىك مەكتەپكە بارادى. Haileybury سىندى مەكتەپتەرگە بەرە الامىز، بىراق ونداعى ورتاسى قانداي، ادامدار قانداي دەپ ويلايسىڭ.

— اۋقاتتى ادامداردىڭ بالالارى دايىن دۇنيەگە يە بولىپ، كەيدە كوپ نارسەنىڭ پارقىن بىلمەي جاتادى. ءسىز بالالارىڭىزدىڭ كەيىنگى بولاشاعى ءۇشىن الاڭدايسىز با؟ 

— مەن ءار كۇن سايىن بالالارىمدى قالاي دۇرىس تاربيەلەسەم بولادى، ولارعا اقشادان بولەك، قانداي پايدالى دۇنيە بەرەمىن دەپ ويلايمىن. قىزىما ادامدارعا جاقىن بولۋدى، كومەكتەسۋدى ۇيرەتەمىن.  “سلۋشايۋ سەردتسەم” دەگەن قايىرىمدىلىق اكتسياسى بولعان، التىناي ءوزىنىڭ سيگۆەيعا جيناعان ءۇش ءجۇز مىڭ تەڭگەسىنە فۋتبولكا الدى. سول كەزدە مەن ءوزىمدى سونشالىق جاقسى سەزىندىم، قىزىما دۇرىس تاربيە بەرىپ جاتىر ەكەنمىن دەپ ويلادىم.

وتاندىق تانىمال ميلليونەر ءوزىن "ەسىموۆتىڭ جيەنى" دەپ جۇرگەندەرگە جاۋاپ بەردى (فوتو)قايرات قۇدايبەرگەن. فوتو: Instagram

بالاسى اكەسىنەن كورگەنىن ىستەيدى عوي، سوندىقتان ءوزىم دۇرىس جۇرۋگە تىرىسامىن. ولاردى كوپ نارسەدەن تىيىپ ۇستايمىن. سەبەبى دايىنعا ۇيرەنگەن بالالاردىڭ، كەلەشەكتە باسەكەگە قابىلەتتىلىك دەڭگەيى تومەن بولادى. سول سەبەپتى امەريكالىق، جاپونيالىق تاجىربيەلەردى زەرتتەپ ءجۇرمىن. قازاقى تاربيەمەن “ميكس” بولسا. مەن ەشقاشان قىزىمدى شەت ەلگە وقۋعا جىبەرمەيمىن. قىزدى ۇيدە تاربيەلەۋ كەرەك، ول سىرتتا جۇرسە ونى جوعالتىپ الاسىڭ. ول قىمبات تەلەفون العىسى كەلسە، ءوز ەڭبەگىمەن، لايىقتى بولۋى كەرەك. كەيدە جاڭا ايفون  الىپ بەر دەپ كەلەدى. مەن وعان “سوعان لايىق بول” دەپ ايتامىن.

— التىن ۋاقىتىڭىزدى ءبولىپ، ساليحالى سۇحبات بەرگەنىڭىزگە  راقمەت!

دەرەككوز: Nur.kz

Related Articles

  • الماتىدا ءزىلزالا بولسا، ەڭ الدىمەن قانداي ۇيلەر قيراۋى مۇمكىن؟ ساۋلەتشى ايدار ەرعاليمەن سۇحبات

    پيوتر تروتسەنكو الماتىنىڭ جوعارعى جاعىنداعى كوپقاباتتى عيماراتتار. 18 شىلدە، 2022 جىل قازاقستاندىق ساۋلەتشى ايدار ەرعالي ەگەر كۇشتى جەر سىلكىنىسى بولسا، سەيسميكالىق قاۋىپتى ايماقتا ورنالاسقان الماتى قالاسى قانداي قيىندىقپەن بەتپە-بەت كەلەتىنىن، سوۆەت كەزىندە سالىنعان ۇيلەر قازىرگى زامانعى كوپقاباتتى عيماراتتارمەن سالىستىرعاندا جەر سىلكىنىسىنە توتەپ بەرۋگە نەلىكتەن ءالسىز ەكەنىن ايتتى. 23 قاڭتار كۇنى الماتىدا جەر ادەتتەگىدەن قاتتىراق سىلكىنىپ، ەلدى دۇرلىكتىردى. بۇل وقيعا كەڭ اۋقىمداعى تابيعي اپاتقا قالا بيلىگى مەن تۇرعىندار قانشالىقتى دايىن دەگەن اڭگىمەنى قايتا قوزدىردى. جۇرت اسىرەسە توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى دەپارتامەنتتىڭ ەرتە حابارلاۋ جۇيەسى دۇرىس جۇمىس ىستەمەگەنىن، سمس-حابارلامالار دەر كەزىندە تۇسپەگەنىن دە سىنعا الدى. جەر ءبىرىنشى رەت سىلكىنگەن ساتتە الماتى تۇرعىندارى جاپا-تارماعاي ۇيدەن سىرتقا قاراي جۇگىردى، كەيبىرى ءتىپتى سىرت كيىمىن دە كيمەگەن

  • ءتسيفرلى تەڭگە “جاڭا ەكونوميكا” قۇرۋعا كومەكتەسپەك

    بلوكچەين تەحنولوگيالارى قازاقستاندى جەمقورلىقتان بارىنشا تازارتىپ شىعا الادى. بۇگىن مەملەكەت باسشىسى بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ جۇمسالۋىن باقىلاۋ ءۇشىن تسيفرلىق تەڭگەنى پايدالانا وتىرىپ، اقشانى تاڭبالاۋ كىلتى تۋرالى ايتىپ ءوتتى. ءتسيفرلى تەڭگەنىڭ ەڭ مىقتى جەرى وسى. پروگراممالانعان توكەن بولعاندىقتان اقشا كىمنەن كىمنىڭ قولىنا ءوتتى، باقىلاپ وتىرا الامىز. مىسالى، مەملەكەتتىك تەندەرلەردىڭ بارلىعىن ءتسيفرلى تەڭگەگە اۋىستىرىپ، وسى تەندەرلىك ءتسيفرلى تەڭگەنى قولما-قول اقشا رەتىندە شەشىپ الۋ مۇمكىن بولمايتىنداي جاساپ قويۋعا بولادى. سوندا ءبىز تەندەر جەڭىمپازىنىڭ اقشانى قالاي جۇمساعانىن، كىمنەن تاۋار العانىن، كىمدەرگە قانشا ايلىق تولەگەنىن كورىپ، سودان ۇلكەن BIG Data بازاسىن قۇرايمىز. ءدال وسى كەزدە، مەملەكەتتىك اقشاعا مۇمكىندىگىنشە قازاقستاندىق تاۋار الىنعاندىعىن باقىلاپ، ماجبۇرلەپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بار. وسى ارقىلى جەمقورلىقتى اتىمەن جويىپ، وتاندىق بيزنەسكە مىقتى قولداۋ كورسەتە الماقپىز.

  • قازاقستان سولتۇستىك يرلانديانى جەڭدى. قۇرامانىڭ ەۋرو-2024 دوداسىنا شىعۋعا مۇمكىندىگى ساقتاۋلى

    رۋسلان مەدەلبەك قازاقستان قۇراماسىنىڭ ويىنشىلارى جانكۇيەرلەرگە العىس ايتىپ جاتىر. استانا، 10 قىركۇيەك 2023 جىل. فۋتبولدان قازاقستان قۇراماسى ەۋرو-2024 تۋرنيرىنە ىرىكتەۋ اياسىندا سولتۇستىك يرلانديانى جەڭدى. استاناداعى ماتچتا جەڭىس گولىن “اقتوبە” شابۋىلشىسى ماكسيم سامورودوۆ سالدى. قازاقستاننىڭ كەلەسى جىلى گەرمانيادا وتەتىن ەۋروپا چەمپيوناتىنا شىعۋعا مۇمكىندىگى ءالى دە ساقتاۋلى. ماتچتىڭ 27-مينۋتىندا ابزال بەيسەبەكوۆتىڭ الاڭ ورتاسىنان شىعارعان پاسىن ماكسيم سامورودوۆ ادەمى گولعا اينالدىرا ءبىلدى. ماكسيم قاتتى كەلگەن پاستى اياعىمەن توقتاتتى دا، قارسىلاس قاقپاسىنىڭ سول قاپتالىنا باعىتتاعان. سولتۇستىك يرلانديا قاقپاشىسى بەيلي پيكوك-فاررەلل قولىن سوزعانىمەن جەتپەدى. دوپ قاقپادا. 30 مىڭ جينالعان ستاديون تۋلاپ سالا بەردى. گول اۆتورى ماكسيم سامورودوۆ (10-نومەردە) مەن قازاقستان ويىنشىلارى گولدى تويلاپ جاتىر. استانا، 10 قىركۇيەك 2023 جىل. وسى گولدان كەيىن سولتۇستىك يرلانديا شابۋىلدى

  • 1 440 000 تەڭگە، ۇشاق، پويىز، اۆتوبۋس كەشىكسە وتەماقىنى قالاي الۋعا بولادى؟

    سامات مۋساباەۆ جازدا قوزعالىس كوبەيەدى. ەلدىڭ ىشىنە دە، سىرتىنا دا ساياحات، دەمالىس، بالالاردىڭ كانيكۋلى دەپ تىنىم تاپپايمىز. قوزعالىس كوبەيگەن سوڭ جولاۋشىلار تاسىمالىندا قيىندىق تۋىنداپ، جەلىدەن ۇنەمى رەنىش پەن اشۋعا تولى جازبالار وقىپ تۇرامىز. ۇشاقتىڭ كەشىگۋى، پويىزدىڭ كەستەدەن قالىپ قويۋى سەكىلدى وقيعالاردىڭ اپتاسىنا الدەنەشەۋى بەلگىلى بوپ جاتادى. مەنىڭ ايتپاعىم دا وسى ماسەلەگە قاتىستى: جاقىندا ارىپتەس اعام ەدىل جاڭبىرشين ەكەۋمىز ەل جاققا بىرگە ۇشتىق. ماڭعىستاۋدا كەزدەسۋلەرىمىز جوسپارلانعان ەدى. استانا اۋەجايىنا ءبىز ۋاقتىلى كەلگەنىمىزبەن، Air Astanaنىڭ ۇشاعى ۋاقتىلى ۇشا قويمادى. ۋاقتىلى دەگەندە جارتى ساعات، ءبىر ساعات دەگەنگە ەتىمىز ابدەن ۇيرەندى عوي. ەندى بۇلار ەكى ساعات، ءۇش ساعاتتاپ ۇشپاۋدى شىعارىپتى. ءبىزدىڭ ۇشاعىمىز باقانداي ءۇش جارىم – ءتورت ساعاتقا كەشىگىپ ۇشتى! وتاندىق اۋە كومپانيالارىنىڭ وسى

  • ۆويادجەر-2 زوندىمەن بايلانىس تولىق قالپىنا كەلتىرىلدى

    2023 جىلى 1 تامىزدا ناسا الىس عارىشتىق بايلانىس جەلىسىنىڭ (DSN) كانبەرراداعى انتەننالار كەشەنى ۆويادجەر-2 جىبەرگەن ۇزىك سيگنالدى ۇستاعانى بەلگىلى. كەشەن زوندقا ەكى گرادۋسقا بۇرىلىپ كەتكەن انتەنناسىن قايتا جەرگە باعىتتاۋعا بۇيىراتىن بارىنشا كۇشەيتىلگەن كوماندا جىبەردى. 19,9 ملرد كم قاشىقتىقتاعى اپپاراتتىڭ جاۋابىن 37 ساعات كۇتۋگە تۋرا كەلدى. 4 تامىزدا ناسا ۆويادجەر-2-دەن تولىققاندى عىلىمي جانە تەلەمەتريالىق دەرەكتەر قابىلدانعانىن حابارلادى. ولار اپپاراتتىڭ قالىپتى جۇمىس ىستەپ تۇرعانىن جانە كۇتىلگەن تراەكتوريادا ەكەنىن ءمالىم ەتكەن. جاقسى جاڭالىق تاريحي ميسسيانىڭ 46 جىلدىعى قارساڭىندا كەلدى. ۆويادجەر-2 1977 جىلى 20 تامىزدا ۇشىرىلدى. ول — كۇن جۇيەسىندەگى ءتورت الىپ پلانەتانىڭ ءبارىنىڭ تۇسىنان ۇشىپ وتكەن جالعىز عارىش اپپاراتى. Voyager 2, ءوز سىڭارىنان التى جىلدان سوڭ، 2018 جىلى 10 جەلتوقساندا جۇلدىزارالىق كەڭىستىككە ەندى.

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: