|  | 

Әлеумет

Дамыған елдерде ауыр науқастар мен мүгедектер еркін өмір сүріп жатыр

safe_imageӘлі советше ойлайтын, әскери медицина менталитетінен ажырамаған денсаулық сақтау саласының менеджерлері бір жайтты түсінуі тиіс: ерте заманда да, орта ғасырларда да, қазіргі кезде де ауыр науқастар мен мүгедектер саны жалпы халық санына шаққанда бір мөлшердің төңірегінде тұра береді. ДДҰ-ның мәліметінше, бұл мөлшер – 15 пайыз. Мұның себебін ешкім анық түсіндіріп бере алмайды. Кейбір гуманист атеистер “адам баласының бір-біріне деген қамқорлық сезімін күшейту үшін табиғи сұрыпталудың бір шарты” деп қабылдаса, евгеника жақтастары (мысалы, нацистер) “табиғи сұрыпталу кезінде генді тазарту үшін мұндай әлсіздерді қырып тастау керек” деп шатылды. Діндар гуманистер “мүмкіндігі шектеулі жандарды күту – сауап жинау мен Құдайдың рақымына бөлену” деп білсе, ультра-консервативтік діншілдер “ауыр науқас пен мүгедектік – Құдайдың жазасы” деп сенеді. Екі дүниежүзілік соғысты бастан кешіп, өткеннен сабақ алып, “әлеуметтік құқық” ұғымын орнықтырып жатқан өркениетті әлем елдері мұндай 15 пайыз мұқтаж жандарға өлместің жағдайын жасап, негізгі күтім қылу аз, олардың денесі мен ойын сауықтырып, білім беріп, мамандыққа баулып, шама-шарқынша қоғамға һәм қызметке кіріктіру керек, олардың күтушілеріне де жәрдем беру керек деп санайды. Сол себепті мүгедектерін, ауыр науқастары мен қарияларын үйде, я арнайы интернатта қамап ұстайтын елдерде тұратын адамдар Батыс Еуропаға, я Солтүстік Америкаға қыдырып келгенде “Неге көшеде арбаға мінген мүгедек пен кәрі адам көп?” деп таң қалады. Оған таң қалатын ештеңесі жоқ. Дамыған елдерде жоғарыда айтқан 15 пайыз еркін өмір сүріп жатыр. Мекемелер құқықтарын шектемейді, қоғам саусағын шошайтып күлмейді. Адамдардың әртүрлі болатынына, ауру-сырқатқа, мүгедекке жиіркенбей қарау керектігіне, оларға қамқорлық қажеттігіне үйренген. Мысалы, Ұлыбританиядағы балалардың танымал телеарналарының біріндегі (Milkshake) белгілі жүргізуші қыздың бір қолы иығынан жоқ. Жас аудитория кішкентай кезінен денесі кемтар адамға шошынбай, жиіркенбей, тең қарауды үйренеді.

Дамыған елдерде мүгедек баласына, я науқас кәрі әке-шешесіне қарап үйде отырған жандарға мемлекет жалақы төлейді. Жеке қараудағы мұқтаждарға барлық жағдай жасауға тырысады. Егер қараушы азаматтар мүгедек баласынан, я науқас әке-шешесінен бас тартып, арнайы орталықтарға өткізіп тастаса, мемлекет шығынының да еселеп өсетінін біледі. Мұндай әлеуметтік орталыққа өткізілетін мұқтаж жанның ішіп-жемі, гигиеналық күтімі, баспанасы, қауіпсіздігі, жүріп-тұруы мен коммуналдық және басқа қызметтері әлдеқайда қымбатқа түседі.

Қазақстандағы мүмкіндігі шектеулі балалары мен басқа да туыстарына қарап отырған азаматтарға жеке өмірлері мен карьераларын құрбан еткен мұндай ерлігі үшін және адамгершілігі үшін мың да бір алғыс һәм тағзым! Егер Құдайға сенбейтін гуманист болсаңыздар, Жер бетіндегі жалғыз сөйлей алатын саналы тіршілік иелерін хайуаннан ажыратып тұрған қасиетті жетілдіріп жатқан жанкештіліктеріңізге тәнтімін. Діндар адам болсаңыздар, жүректеріңіздегі Құдырет иесінің алдында дәрежесі өсіп жатқан сансыз сауап иелері ретінде құрметтеймін. Билік өкілдері бұл адамдардың тек өз бастарына емес, тұтас қоғамға қызмет қылып отырғандарын, мемлекеттің қомақты қаржысын үнемдеп отырғандарын түйсінулері тиіс. Мұқтажға ай сайын төлейтін аз-маз жәрдемақыны қиып тастамақ түгілі оның қараушысына жалақы төлеу мәселесін қарастырулары керек. Ең бастысы – әлеуметтік мәні бар ауруға ұшыраған сырқаттар мен мүгедектердің қоғамға кірігіп, қызметке араласу мәселесіне назар аударатын деңгейге ұмтылулары қажет. Әйтпесе өркениетті ел болу қиын.

Galym Bokashтың facebook парақшасынан алынды

Related Articles

  • Жер сілкінді, ал санамыз сілкіне ме?

    Бірінші, Алматы жер сілкініс белдеуі аймағына жатады, ол ғылымда әлдеқашан дәлелденген, оған құмалақ ашып жаңалық айтудың керегі жоқ. Орталық Азияның қауіпті сілкініс белдеуінің бір жолағы Қазақстанның біраз аймағын қамтып жатыр. Жер кеше сілкінген, бүгін сілкінді, түптің түбінде ертең де сілкінеді және сілкіне береді. Жер- күнәнің көптігі үшін сілкінді деп аңыраған жұртқа құрғақ ақыл айтатын қаймана уағыз қай қоғамда болсын табылады, жер- атеист пен тәңіршілге “Аллаһты еске салды” дейтін міскін ой, асығыс тұспал қай жамағатта болсын табылады, бірақ табылмай тұрғаны ҒЫЛЫМ, мән берілмей тұрғаны да осы. Екінші, жерді кім сілкісе де мейлі, маңыздысы ол емес, онсыз да сілкініс белдеуінде тұрып жатырмыз, “ұйқыдағы” сілкініс пен жанар тау бізде онсыз да баршылық. Мәселе

  • Әйелдің бағы бес елі екен. Өйткені ол АҚШ-та тұрады…

    Полицейдің жуан білегіне қолын сүйеп, басын иіп шексіз ризашылықтың ишарасын білдіріп тұрған мына әйел күн бұрын дүкеннен бес жұмыртқа ұрлап, қолға түседі. Оқиға орнына жеткен Уильям Стейси ұрының қолына кісен салып, қамаудың орнына бес жұмыртқаға бола басын қатерге тіккен бейбақты сөзге тартады. Сұрай келе үйінде төрт баласы ашқұрсақ отырғанын, екі тәуліктен бері нәр татпағанын біледі. Шиеттей бала-шағамен айына 120 долларға ғана жан бағатынын, оның өзін біреуге ұрлатып алғанын естиді. Мән-жайға қаныққан офицер сол жерде әйелді босатып, үйіне жеткізіп салады. Күдігін сейілту үшін отбасының жағдайымен танысып, байғұс ананың алдамағанына көз жеткізеді. Кетерінде ұрлық жасау – тығырықтан шығар жол еместігін айтып, бұдан былай заң бұзбауын ескертеді. Бие сауым уақыт өткен соң ашқұрсақ

  • Талдықорғанда дәрігерлерге ескерткіш ашылды

    Алматы облысының орталығы Талдықорған қаласында «Аяулы алақан» аллеясы ашылды. Жетісудың бас шаһары Талдықорған қаласының облыс орталығы мәртебесін алғанына 20 жыл толуына орай, қаланың көркіне-көрік қосатын тағы бір жер орын тепті. Бұл мекенде ақ халатты абзал жандарға деген алғыстың нышаны ретінде «Аяулы алақан» мүсіні қойылған. Жоба авторы, Алматы облысының әкімі Амандық Баталов. Мүсінде адамзаттың қос алақаны бейнеленген. Ал екі уыстың арасында жапырағы жайқалған жас ағаш өсіп тұр. Бұл жан жылуының әр тіршілік иесіне өмір сыйлай алатынын бейнелеп тұрған ерекше сәулет өнері. «Пандемияның алғашқы күндерінен-ақ Елбасы үндеуімен еліміз бірігіп, індетті жеңуге жұмылды. Қиын жағдайда алдыңғы қатарда күрескен – медицина қызметкерлері болды. Бүгінгі ашылған «Аяулы алақан» ескерткіш – аса қауіпті індетпен бетпе-бет келген

  • Жетісуда 60 жуық жанұя баспаналы болды

    Талдықорғанда алпысқа жуық отбасы баспаналы болды. “Болашақ” шағын ауданында берілген көппәтерлі тұрғын үйдің жалпы ауданы 5 мың шаршы метрден асады. “Талдықорғанда соңғы 20 жылда аймақтағы барлық салалар бойынша өсу қарқыны орын алды. Қала жан-жақты дамыды. Жаңадан шағын аудандар ашылып, түрлі әлеуметтік нысандар бой көтерді. Бұның барлығын жасау үшін, қазынаға түсетін салықтың көлемі де артуы керек. Қазіргі кезде бұл көрсеткіш 860 млрд. теңгені құрап отыр. Осының арқасында бүгінгі деңгейге жетіп отырмыз. Елбасы мен Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлының қолдауы да қазіргі нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік беріп отырғанын атап өткен жөн”,- деді облыс әкімі Амандық Баталов. Жаңа пәтер кілтін алғандардың арасында қартаналар, көп балалы және әлеуметтік әлсіз топқа жататын отбасылар да бар. “Балам

  • Талдықорғанда жаңа эко-автобустар қолданысқа берілді

    Бүгін, Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай, облыс орталығының Талдықорғанға қоныс аударуының 20 жылдығы аясында айтулы оқиға өтті. Көлік қолжетімділігін арттыру мақсатында қалада автобус паркі жаңартылды. “Жетісу” ӘКК арқылы жалпы сомасы 2,3 млрд.теңгеден асатын газбен жүретін 55 экологиялық автобус сатып алынады, олар тасымалдаушыларға 7 жылға лизингке беріледі (жылдық 4% – бен). Оның 32-сі қала тұрғындарына пайдалануға берілді. Мереке қарсаңында орталық алаңда облыс әкімі Амандық Баталовтың қатысуымен “Ютонг” маркалы 32 жаңа автобустың алғашқы партиясын-тапсыру салтанаты өтті. Қалған 23 автобус (14 ПАЗ және 9 “Ютонг”) жыл соңына дейін Талдықорған көшелерімен жүреді. “Бірнеше күн бойы жаңа автобустар қалалық бағыттар бойынша сыналды. Жалпы, олар барлық заманауи талаптарға жауап береді. Олардың кейбіреулері – 10 метр, басқалары-8,5

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: