Бойыңа ойың сай болғыр, дәудің аты дәу ғой қашанда
kerey.kz
Batyrkhan Kurmanseit
Аргентинаның Буэнос-Айресында өткен “Үлкен жиырмалық” (G20) елдері басшыларының саммиті нәтижелеріне қатысты қабылданған ортақ мәлімдемеде бүгінгі таңдағы ең маңызды әлемдік мәселелердің бірі болып отырған АҚШ-тың протекционизм саясаты жайында ештеңе айтылмады.
Оның орнына тараптар “Ең алдымен Америка” дегенінен қайтпай отырған президент Трамптың талабымен Дүниежүзілік сауда ұйымын реформалауға қатысты келісімге қол жеткізді.
“Біржақты саясатты қолдауға емес, көпжақты әріптестік жүйесін күшейтуге күш салу керек” дегенді бүгінге дейін қайталап келген G20 елдері басшылары осы жолы өз позицияларын қорғап қала алмады” деп жатыр көп эксперттер.
Саммиттің жабылу рәсімінен кейін өткен пресс-конференцияда “Еркін сауда қағидасын сақтап, протекционизм саясатын жүргізбеудің маңызды екені туралы бірлескен мәлімдемеде неге ештеңе айтылмады” деген сұраққа ұйымдастырушы ел Аргентинаның президенті Маурисио Макри “Бастапқыда ол жайлы жазылған болатын, алайда, АҚШ тарапы мәлімдеменің ондай мәтінін қабылдамай қойды” деп жауап берді.
Ал АҚШ-тың өкілі болса “Дүниежүзілік сауда ұйымын реформалауға қатысты тариxи келісімге қол жеткізілді. Бүгін Америка үшін тағы бір ұлы күн болды” деп мәлімдеді.
Саммит аясында АҚШ Канада және Мексикамен жаңа сауда-саттық келісімшартына қол қойды. Сөйтіп, Трамптың сайлау науқанынан бастап айтып келе жатқан Солтүстік Американдық Еркін Сауда жөніндегі Келісімді (NAFTA) өзгертуге қатысты саясаты осы жолы xалықаралық қауымдастық алдында жүзеге асты.
Сондай-ақ саммит аясында Трамп ҚХР-дың төрағасы Си Цзиньпинмен екіжақты келіссөздер өткізіп, келесі жылдың басына жоспарланған қытайлық тауарларға салынатын кедендік жаңа салықтардан уақытша бас тартатуға келісім берді. Алайда, ондай келісімнің орнына Трамп өзі күш салып отырған Дүниежүзілік сауда ұйымының реформасына Бейжің тарапынан қолдау көрсетуді және американдық компаниялардың интеллектуалдық меншік құқықтарын қатаң сақтау сияқты маңызды мәселелерді талап етті.
ҚХР-мен сауда-экономикалық саладағы ынтымақтастықты реттеуге күш салумен қатар Үнді және Тынық мұxиттары аймағындағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында Қытайдың аталған аймақтағы әскери-саяси позициясының күшеюіне тосқауыл болуды көздейтін Трамп саммит аясында Жапония және Үндістанның премьер-министрлерімен алғаш рет үшжақты келіссөздер өткізді.
Осы кезге дейін Жапония мен Үндістанның басшылары Азия аймағында күн санап күшейіп келе жатқан Қытайдың саясатына бірлесіп қарсы тұру саясатын пысықтап келген болса, Вашингтонның одақтасы болып табылатын Токионың үйлестіруімен осы жолы бұл тандемге АҚШ-тың қосылғанына әлем куә болды.
Осылайша, осы жолы алғаш рет Оңтүстік Америка құрлығында өткен G20 елдері саммитінің нәтижелері АҚШ сияқты алып елдің әлемдік саясаттағы алып отырған орнын тағы бір көрсетті десек болатындай.
Басқасын қойғанда, жиырма елдің басшылары қабылдаған бірлескен мәлімдеменің мәтіні мен мазмұнына бір елдің қаншалықты әсер еткенінен көп нәрсені ұғуға болады.
“Бүгін Америка үшін тағы бір ұлы күн болды” деп мақтануға болатындай-ақ.
Facebook парақшасынан алынды
Пікір қалдыру