|  |  |  | 

كوز قاراس رۋحانيات ساياسات

قازاق ءتىلىن تەحنيكالىق تىلگە اينالدىرۋعا مەملەكەت تاراپىنان قويىلىپ جاتقان كەدەرگىلەر جونىندە

288852478_1019285865398059_4043605089287450163_nقر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى – مير رك قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ىستەرى كوميتەتى ءۇش جىلدان بەرى قازاق تىلىنە اۋىسا الماي كەلەدى. Quanysh Ádilhanuly تاراپىنان مىڭ حات جازىلعان. وعان «قاراستىرامىز، سارالايمىز، ويلاستىرامىز، پيلوتتىق قىلىپ جاسايمىز» دەگەن مىڭ جاۋاپ كەلدى. بىراق ماسەلە سونىمەن شەشىلمەي قالدى.
اڭگىمە مەملەكەت تاراپىنان قارجىلاندىراتىن قۇرىلىس جوبالارىنىڭ (پسد) قازاق تىلىندە جاسالۋى تۋرالى بولىپ وتىر. قازىر ونىڭ بارلىعى تەك ءبىر تىلدە – ورىسشا جاسالادى. سەبەپ – تاپسىرىس بەرۋشى تاراپىنان ونداي تالاپ جوق. ءبىر قىزىعى، جوبانى جاساۋ ءۇشىن قاجەتتى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرىلىس نورمالارى، قۇرىلىس ەرەجەلەرى جانە باسقا دا مەملەكەتتىك ستاندارتتار مەن تەحنيكالىق تالاپتاردىڭ، ءنورماتيۆتى-تەحنيكالىق قۇجاتتاردىڭ تولىق قازاقشا نۇسقاسى بار. قازاق ءتىلدى ينجەنەرلەر مەن باسقا دا تەحنيكالىق ماماندار جەتىپ ارتىلادى.
تالاپ بولسا، بىزدىكىلەر اعىلشىنشا دا، قىتايشا دا دايىنداپ بەرەتىنىن كورىپ ءجۇرمىز. مىسالى، ەلىمىزدىڭ باتىس وڭىرلەرىندە مۇناي وندىرەتىن تشو، NCOC, KPO سياقتى شەتەلدىك كومپانيالاردىڭ جوبالارى مىندەتتى تۇردە اعىلشىن تىلىندە جاسالادى. سەبەبى، ولار سونداي تالاپ قويادى. ال بىزدەگى قىتاي كومپانيالارى قۇرىلىسقا تاپسىرىس بەرگەندە جوبانى قىتاي تىلىنە اۋدارتۋدى مىندەتتەيدى. ول دا وپ-وڭاي ورىندالىپ ءجۇر. بىراق ءبىزدىڭ مەملەكەتكە نەگە ءوزى قارجى ءبولىپ وتىرعان جوبانىڭ قازاقشا نۇسقاسى كەرەك ەمەس؟
قۇرىلىسشىلار تاراپىنان دا، دەپۋتاتتار تاراپىنان دا قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ىستەرى كوميتەتىنە ەكى جىلدان بەرى ۇزدىكسىز حاتتار جولدانىپ، تالاپ-ءوتىنىش قويىلىپ جاتسا دا، كوميتەت شىن مانىندە حاتتارعا جاۋاپ قايتارىپ قانا، ءوزىن-ءوزى الداپ كەلگەنى انىقتالدى. ولار بەرگەن جاۋابىندا “جوبالاۋعا قاجەت وتاندىق SANA كومپيۋتەرلىك باعدارلاماسىن قازاقشالاۋ ءۇشىن ونىڭ ازىرلەۋشىلەرىمەن جۇمىس جاساپ جاتىرمىز” دەپ جازعان. ال شىن مانىندە، سول باعدارلاما ازىرلەۋشىلەرى بۇل سۇراقپەن ولارعا كوميتەتتەن ەشكىمنىڭ حابارلاسپاعانىن ايتىپ، اقىرىندا ۇيات بولىپ قالدى.
قازاق ءتىلىن قۇرىلىستى جوبالاۋعا كىرگىزەيىك، ءتىلدىڭ تەحنيكالىق الەۋەتىن دامىتايىق دەگەن ازاماتتار كوميتەتكە حات جازۋدا، ۇسىنىس بىلدىرۋدە. كوميتەت وعان «وتپيسكا» جاساپ قانا جاۋاپ بەرۋدە. سولاي ءومىر دە، ۋاقىت تا اسىقپاي ءوتىپ بارا جاتىر.
بۇل جەردە ءبىر قىزىعى – «ەستۋشى مەملەكەت» كونتسەپتسياسى بۇزىلماي، ورىندالىپ وتىر. سەبەبى مەملەكەت ەستىپ وتىر. ول وسى حاتتاردى وقىپ وتىر. ودان باسقا نە كەرەك؟

Related Articles

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى

    ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى ارما الەۋمەت! مەن قازىر تازا اكادەميالىق عىلىمي ورتادا ءجۇرمىن. ءوزىمنىڭ نەشە جىل بويى جيناعان ءبىلىمىمدى، وقىعان وقۋىمدى، شەتەلدىك تاجىريبەمدى، ينتەللەكتۋالدى قارىم-قابىلەتىمدى شىنايى قولداناتىن قارا شاڭىراقتىڭ ىشىندە ءجۇرمىن. الماتىنىڭ بارىنەن بولەك مادەني ورتاسى ەرەكشە ۇنادى. الماتى قالا مەن دالا دەيتىن ەكى ۇعىمنىڭ تۇيىسكەن ادەمى ورتاسى ەكەن. ويلاپ كورسەم مەن باقىتتى پەرەزەنت، باعى جانعان ۇرپاق ەكەنمىن. اكەم تۇرمىس پەن جوقشىلىق، جالعىزدىقتىڭ تاۋقىمەتىن ابدەن تارتىپ ەش وقي المادىم، نەبارى ءۇش اي وقۋ وقىدىم-, دەپ مەنىڭ وقۋىمدى بالا كۇنىمنەن قاداعالادى، شاپانىمدى ساتسام دا وقىتام دەپ بارىن سالدى. ال مەكتەپتە باقىتتى شاكىرت بولدىم. ماعان ءدارىس بەرگەن ۇستازدارىم كىلەڭ دارىندى، قابىلەتتى كىسىلەر بولدى. ۋنيۆەرسيتەتتە جانە شەتەلدە مەن تىپتەن ەرەكشە دارىن يەلەرىنە شاكىرت بولدىم.

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: