|  | 

ساياسات

كەلىمبەتوۆ قازاقستاندىقتاردىڭ كوكەيىندە جۇرگەن بىرنەشە سۇراققا جاۋاپ بەردى

قازاقستان ۇلتتىق بانكىنىڭ توراعاسى قايرات كەلىمبەتوۆ كتكتەلەارناسىنداعى “سلۋگي نارودا” باعدارلاماسىنىڭ تىلشىسىنە ەكسكليۋزيۆتى سۇحبات بەردى. باعدارلاما ەفيرگە 23 تامىزدا شىقتى.

كەلىمبەتوۆ قازاقستاندىقتاردىڭ كوكەيىندە جۇرگەن بىرنەشە سۇراققا جاۋاپ بەردى: ۆاليۋتالىق باعامعا تۇزەتۋ جاسالا ما، ءبىر ساتتىك دەۆالۆاتسيا بولۋى مۇمكىن بە، دوللار مەن ەۋروعا نە بولادى، دەدوللاريزاتسيا قالاي وتەدى، مۇنايدىڭ، ازىق-تۇلىك پەن كيىمنىڭ باعاسى قالاي وزگەرەدى، زەينەتاقى قورىندا قانداي وزگەرىس بولادى، جيناق قورىن قاي ۆاليۋتامەن ساقتاعان دۇرىس، دەۆالۆاتسيانىڭ بولعانىن كىم تالاپ ەتىپ وتىر، التىن-ۆاليۋتا رەزەرۆىندەگى جاعداي قالاي.

كەلىمبەتوۆ ۇلتتىق بانكتىڭ التىن-ۆاليۋتا رەزەرۆىنىڭ 2015 جىلدىڭ العاشقى ماۋسىمىندا الدىڭعى جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىنە قاراعاندا “17 پايىزعا وسكەنىن، ياعني 29 ميلليارد دوللارعا جاقىنداعانىن” ء(ساۋىر-مامىر) ايتتى.

ۇلتتىق بانك توراعاسى رەتتەۋشىنىڭ “ينفلياتسيالىق تارگەتتەۋ ساياساتىنا” قالاي وتكەنىن ايتىپ بەردى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل رەسەيدە بىلتىر بولعان جاعدايعا ۇقساس. “رەسەيدىڭ ورتالىق بانكى 5-7 جىل بويى دايىندالدى. دەدوللاريزاتسيا بويىنشا ۇلكەن جۇمىستار جاسالدى. رەسەيدىڭ بانك جۇيەسى مەن ۆاليۋتالىق دەپوزيتىنىڭ دەڭگەيى 20-25 پايىزدان جوعارى ەمەس”، – دەدى كەلىمبەتوۆ.

تەلەارنا ءتىلشىسى ءوز كەزەگىندە قازاقستان رەسەيدىڭ ء“جۇرىپ وتكەن جولىنمەن وتۋگە دايىن ەمەس” ەكەنىن ايتتى.

كەلىمبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، ەكى جىل ىشىندە قازاقستاندا تەڭگە ورتاشا ەسەپپەن 22 پايىزعا تومەندەدى: “الەمدىك باسەكەلەستىككە سايكەس قۇنسىزدانۋ بولدى”.

ۇلتتىق بانك توراعاسى “دەدوللاريزاتسيا بويىنشا وتە ماڭىزدى جۇمىستاردىڭ” ارنايى كەستەمەن جۇرگىزىلىپ جاتقانىن مالىمدەدى. “ەگەر ءسىز جىلجيتىن جانە جىلجىمايتىن مۇلىكتى ساتىپ الۋ جونىندە كەلىسىمشارتقا وتىرساڭىز، ول مەملەكەتتىك تىركەۋدەن وتكىزىلەدى، سايكەسىنشە ونىڭ اقىسىن تەڭگەمەن تولەۋ كەرەك بولادى”، – دەدى ول.

كەلىمبەتوۆ دەدوللاريزاتسيانىڭ ءبىر كۇندە اياقتالمايتىنىن ايتتى. “بۇل زاڭ جوباسىنىڭ وزگەرۋى، حالىقتىڭ قارجىلىق ساۋاتتىلىعى. شامامەن 3-5 جىلدا اياقتالادى”.

كەلىمبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇرىن مەملەكەت دەپوزيتكە اقشا سالعاندارعا بەس ميلليونعا دەيىنگى سوماعا كەپىلدىك بەرسە (دوللارمەن دە، تەڭگەمەن دە), جاڭا زاڭ جوباسى بويىنشا ەندى تەك تەڭگەمەن اقشا ساقتاعاندارعا 10 ميلليونعا دەيىن كەپىلدىك بەرىلەدى.

تەڭگەنىڭ كەلەشەگى تۋرالى سۇراققا ۇلتتىق بانك توراعاسى بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى: “مۇناي باعاسى ەندى 100 دوللار نەمەسە ودان جوعارى بولمايدى. الداعى ءۇش جىلدا باررەل 70-80 دوللار بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىز. سونىمەن قاتار، قازاقستان تاڭداپ وتىرعان ساياسات عاجايىپ اكەلمەيدى، سوندىقتان دا باررەل باعاسى 50 دوللار بولادى دەپ بولجاپ، سوعان سايكەس بيۋدجەتتى ۇنەمدەۋ كەرەك”.

“ۇلتتىق بانكتىڭ ماقساتى باعانىڭ وسۋىنە جول بەرمەۋ. پرەزيدەنت 2020 جىلعا 3-4 پايىز ينفلياتسياعا جەتۋگە تاپسىرما بەردى”، – دەدى كەلىمبەتوۆ.

ۇلتتىق بانك توراعاسى رەسەيگە سالىنعان سانكتسيالاردىڭ قازاقستانعا اسەرى تۋرالى سۇراققا دا جاۋاپ بەردى. كەلىمبەتوۆ رەسەي ەكونوميكاسى الدەقايدا ورنىقتى ەكەنىنە سەنىمدى.

كەلىمبەتوۆ جيناق قوردى تەڭگەمەن دە، شەتەل ۆاليۋتاسىمەن دە پروپورتسيونالدى تۇردە ساقتاۋعا كەڭەس بەردى. “بۇل دا بيزنەس جوسپارعا بايلانىستى. تەڭگە نەمەسە دوللارمەن قايدا ساقتايتىنىڭىزعا بايلانىستى”، – دەدى ول. كەلىمبەتوۆ 4700 ادام دەپوزيت اشقان “ۆاليۋت-ترانزيت بانكتىڭ” 2006 جىلعى جاعدايىن ەسكە الدى. ول ءار سالىمشىعا مەملەكەتتىڭ 4,3 ميلليون تەڭگە تولەگەنىن ايتتى.

ء“بىز تۇبەگەيلى وزگەرىستىڭ بولماۋى ءۇشىن جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. ءبىر جاعىنان، مەملەكەت باسشىسى جاڭا ساياساتقا وتەر الدىندا ەسكەرتۋ جاريالاناتىنىن ايتتى”، – دەدى ۇلتتىق بانك توراعاسى.

Tengrinews.kz 

Related Articles

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

  • ماسكەۋ توقاەۆتان پريگوجيننىڭ بۇلىگىن باسۋعا كومەكتەسۋدى سۇرادى ما؟

    ەلنۇر ءالىموۆا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ جانە رەسەي باسشىسى ۆلاديمير پۋتين. بۇل اپتادا باتىس باسىلىمدارى ماۋسىم ايىندا «چۆك ۆاگنەردىڭ» جەتەكشىسى ەۆگەني پريگوجيننىڭ اسكەري بۇلىگى كەزىندە رەسەي قازاقستاننان كومەك سۇراعانىن، بىراق پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ودان باس تارتقانىن جازدى. سونىمەن قاتار استانا مەن انكارا اسكەري سالاداعى سەرىكتەستىكتى كۇشەيتىپ، 2024 جىلى ەلدە درون شىعارا باستايتىنىنا توقتالدى. بۇدان بولەك ورتالىق ازيا باتىس ەلدەرى ءۇشىن نە سەبەپتى ماڭىزدى ايماققا اينالعانىن تالدادى. قازاقستان مەن تۇركيا ANKA درونىن شىعارا باستايدى اقش-تاعى Jamestown قورى قازاقستان مەن تۇركيا اسكەري سەرىكتەستىكتى كۇشەيتىپ جاتقانىنا نازار اۋدارادى. قازاقستان 2024 جىلدان باستاپ ەلدە تۇركيانىڭ Anka دروندارىن شىعارا باستايدى. 28 قاراشا كۇنى قورعانىس مينيسترلىگى درون وندىرەتىن وتاندىق كومپانيانى تاڭداپ جاتقانىن حابارلادى. مالىمدەمەدە تۇركيانىڭ Anka درونى ەلدە

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: