|  | 

Көз қарас

«жаңа Мәжілістің құрамына тәуелсіздіктен кейін Отанға оралған ағайындардың өкілдері де енгізілсе»

Duken MasimhanulyӘлеуметтік желілерде, Сайт-Порталдарда Мәжіліс сайлауына байланысты ұсыныс-тілектер айтылып жатыр. Саяси науқандардан алыстау жүретіндігімнен араласпай-ақ қояйын деп, тыныш жатқамын. Сөйтсем, өзіміздіңде құқық-мүддеміз бар екен. Бір қаламгер ретінде, тарихи отанымызға алғашқылардың бірі болып келген қандас-қазақ ретінде, екі ауыз пікір айтуға Хақым бар сияқты. Негізінде, «Оралман» деген—партия әлде ұйым емес. Отанға келіп азаматтық алғандары Қазақстан Республикасының қатардағы азаматы. Барлық азаматтар секілді құқы бірдей. Ерекше бір артық міндеттері жоқ. Ал, азаматтық алмағандары уақытша қоныстанып жүрген шетел азаматы есебінде қаралатыны ақиқат. Дегенмен осы елге шындап келіп отымен кіріп күлімен шығып жүрген, бүге-шігесін толық білетін адам іс басында болса ел мүддесіне тигізер пайдасы зор деп есептеймін. Әрине қазақстанның толыққанды азаматы тұрғысында… Партиялық тізімнің ішінде ондай азаматтардың болғаны абзал болар еді. Менің есімде қалуынша 1994-1995 жылдары Қазақстанның жоғары кеңесінде(Мен ол тұста «Халық Кеңесі» газетінде жұмыста едім) шетелден келген Ыбрайым Гулер деген депудат болды. Бұл үрдіс еліміздің қызмет тәжірибесінде бар. Ешкі айтыпты дейді, «Мені кім сойсада, қасапшы сойса екен!»-деп. Әлемдік саясатты дұрыс білетін, депломатияны меңгерген, Ішкі-сыртқы жағдайға шөгел, көші-қонға қанық, жоғары санатты білімі бар, салмақты-сәлиқалы адам Мемлекет билігімен тығыз үйлесім таба алады деп қараймын. Сондықтанда төмендегідей ой-пікір ұсынуды қажет деп санадым.
«Парламент Мәжілісі өздігінен, қызметін тоқтатуды өтінді» деген сөз шыққалы бері, ел болып қолдап жатыр. Сондай-ақ, «жаңа Мәжілістің құрамына тәуелсіздіктен кейін Отанға оралған ағайындардың өкілдері де енгізілсе» деген ұсыныстар айтылып жатыр. Әрине, мен өз басым бұл ұсынысты өте орынды деп есептеймін. Себебі ол азаматтардың алдының келгеніне ширек ғасыр болып қалды. Енді олардың да ақыл-парасатын, қарым-қабілетін ел игіліне пайдаланатын уақыт жетті. Ондай азаматтар елге оралған ағайынның ішінде аз емес. Солардың бірі «НҰР ОТАН» партиясының мүшесі, ақын, аудармашы, шығыстанушы-ғалым, еліміздегі қытайтану ғылымының білікті маманы, филология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, ҚР Президенті жанындағы Ұлттық кеңестің мүшесі, Астана қаласындағы оралмандардың «Ата жұрт» қоғамдық бірлестігінің мүшесі, белгілі қоғам қайраткері – Дүкен МӘСІМХАНҰЛЫ десек еш қателеспейміз. Біздің бұл ұсынымызды осындағы барлық ағайын, сондай-ақ Ақорда мен «Нұр Отан» партиясының Орталық Комитеті де толық қолдайды деп сенемін. Қосымша мәлімет ретінде Сіздерге Дүкен Мәсімханұлының қысқаша өмірбаянын ұсынып отырмын.
Дүкен Мәсімханұлы Қытай Халық Республикасының Шынжаң өлкесіне қарасты Текес ауданында өмірге келген. 1996 жылдан Қазақстан азаматы. 1982 жылы туған ауданынан орта мектеп бітірген Дүкен Мәсімханұлы сол жылы Пекиндегі Орталық ұлттар университетіне оқуға түседі. Аталған оқу орнын 1987 жылы тәмәмдайды. Университетті бітіргеннен кейін, 1987-1993 жылдары Үрімжі қаласындағы ШҰАР Гуманитарлық Ғылымдар Академиясының әдебиет институтында ғылыми қызметкер болып істеді. 1993 жылы наурыз айында Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің арнайы шақыруымен тарихи отанына оралған Д.Мәсімханұлы келісім-шарт мерзімі біткеннен кейін Қазақстанда біржола қалып, ҚазҰУ Шығыстану факультетінің Қиыр Шығыс елдері кафедрасында ұстаздық етті. 1999-2002 жылдары аталған кафедраға басшылық жасады. 2000-2002 жылдары Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Стратегиялық зерттеулер институтында жетекші ғылыми қызметкер. 2002 жылы Астана қаласындағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетіне ұстаздық қызметке шақырылды. 2003-2009 жылдары аталған оқу орнының Шығыстану кафедрасының меңгерушісі болып қызмет атқарды. Шығармашылық жолын университет қабырғасында, студент кезінде бастаған Дүкен Мәсімханұлының әр жылдарда әдеби, ғылыми-зерттеулер, аударма еңбектері болып 20-дан астам кітаптары жарық көрді. Бұдан сырт Дүкен Мәсімханұлының 300-ден астам ғылыми-зерттеу, ғылыми-танымдық және әдеби-сын мақалалары республикалық және шетелдік түрлі ғылыми басылымдарда жарияланды. Бүгінде ақын, қытайтанушы-ғалым, аудармашы ретінде Дүкен – ҚХР ШҰАР Жазушылар одағының, ҚХР Түркологтар қоғамының, ҚХР аз ұлт жазушылары ғылыми қоғамының (1992), Қазақстан Жазушылар одағының (1994), Дүниежүзі синологтар қоғамының (2010), 2013 жылдан Қазақ салт-дәстүр академиясының академигі. Д.Мәсімханұлы бүгінге дейін “Оғызнама” туралы зерттеу” деп аталатын еңбегі үшін Қытайдың “аз ұлттар әдебиетін зерттеу саласындағы үздік еңбек” сыйлығын (1990ж.), ғылыми-зерттеу мен әдеби шығармашылықтағы көрнекті еңбегі үшін бүкілқытайлық жастар сыйлығын (1991ж.), әдеби шығармашылық және аударма саласындағы жетістіктері үшін ҚХР Жазушылар одағының “Тың талант” сыйлығын (1992), Елбасы жарлығымен “Қазақстанның тәуелсіздігіне он жыл” (2001ж.) және “Қазақстанның тәуелсіздігіне жиырма жыл” (2011ж.) медалдарымен марапатталды. 2010жылы Д.Мәсімханұлы ҚР “жоғары оқу орнының үздік оқытушысы” атағына, 2012 жылы Халықаралық “Алаш” әдебиет сыйлығына және ШЫҰ-ның (Шаңхай Ынтымақтастық Ұйымы) “Жібек жолы: гуманитарлық ынтымақтастық” сыйлығына ие болды. 2013 жылы желтоқсан айында Елбасы жарлығымен Д.Мәсімханұлына «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» құрметті атағы берілді. Сондай-ақ ол бірнеше мәрте республикалық және халықаралық жыр мүшайраларының жүлдегері. Дүкен Мәсімханұлы ұлтжанды азамат, белгілі қоғам қайраткері ретінде Еліміздің қоғамдық-саяси өміріне де белсенді араласып келеді. Әсіресе ол елге оралған ширек ғасырға таяу уақытта Қазақ көші-қоны мен оралмандар мәселесін бір сәт те назардан тыс қалдырған емес. 2003 жылы қараша айында ол Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың жарлығымен ҚР Президенті жанындағы Ұлттық кеңестің мүшесі болып тағайындалды. Сол жылы желтоқсан айында Д.Мәсімханұлы оралмандардың Астана қалалық “Атажұрт” қоғамдық бірлестігінің төрағасы болып сайланды. 2010 жылдан бері ҚР Парламентіндегі “Отандастармен байланыс және көші-қон мәселелері жөніндегі қоғамдық кеңестің” мүшесі. Осы қабылдауда Елбасына Оралмандарға квота санын көбейту, азаматтық алуды жеңілдету мәселесін ортаға қояды. Содан кейін жылына 500 емес, 5000 отбасыға көбейді. , азаматтық алу үшін алдымен ықтиярхат алу талап етілмейтін болды.
Құрметпен-Дәулетбек Байтұрсынұлы
ақын, 1994-жылдан Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі. Түркі дүниесі ақындары жыр мүшәйраларының жеңімпазы. Қырғыз Республикасы Жазушылар Одағының Молда Бағыш атындағы сыйлығының, Халықаралық Түрк СОИ-дың Мақтұмқұлы Фраки атындағы медалының Иегері.
20-қаңтар 2016-жыл, Алматы.

Дәулетбек Байтұрсынұлы

Related Articles

  • Герб ауыстыру мәселесі немесе «терістеу синдромы» қалай пайда болды?!

    Еліміздің гербін ауыстыру туралы Президенттің ұсынысы (о баста ұсыныс суретші-дизайнер мамандардан шыққан сияқты) тұтас қоғамда болмағанмен, әлеуметтік желілерде әжептәуір қарсылық тудырды. Бірақ, байыптап қарасақ, бұл қарсылықтың қазіргі гербтің қазақ үшін ерекше қастерлі немесе эстетикалық тұрғыдан мінсіз болуына еш қатысы жоқтығын аңғарасыз. Соңғы уақыттары, ауыр індетпен қатар келген қаңтар трагедиясынан бастап, халық айтарлықтай күйзеліске ұшырады. Қазақстанның еркінен тыс, соғысқа, басқа да себептерге байланысты болып жатқан экономикалық қиындық салдарынан халықтың әл-ауқаты төмендеді. Осының бәрі қазір қоғамда байқалып қалған «терістеу синдромына» түрткі болды. «Терістеу синдромы» – дұрысты да бұрысқа шығаратын, қандай бастамаға болсын қарсы реакция шақыратын құбылыс. Әлеуметтік психологияны зерттеушілердің пайымдауынша, осы құбылысты барынша күшейтіп тұрған фактор – әлеуметтік желілер. Яғни, алдағы уақытта

  • Үздік ойдың үзінділері

    Үздік ойдың үзінділері Арма әлеумет! Мен қазір таза академиялық ғылыми ортада жүрмін. Өзімнің неше жыл бойы жинаған білімімді, оқыған оқуымды, шетелдік тәжірибемді, интеллектуалды қарым-қабілетімді шынайы қолданатын қара шаңырақтың ішінде жүрмін. Алматының бәрінен бөлек мәдени ортасы ерекше ұнады. Алматы қала мен дала дейтін екі ұғымның түйіскен әдемі ортасы екен. Ойлап көрсем мен бақытты перезент, бағы жанған ұрпақ екенмін. Әкем тұрмыс пен жоқшылық, жалғыздықтың тауқыметін әбден тартып еш оқи алмадым, небәрі үш ай оқу оқыдым-, деп менің оқуымды бала күнімнен қадағалады, шапанымды сатсам да оқытам деп барын салды. Ал мектепте бақытты шәкірт болдым. Маған дәріс берген ұстаздарым кілең дарынды, қабілетті кісілер болды. Университетте және шетелде мен тіптен ерекше дарын иелеріне шәкірт болдым.

  • Самат Әбіш қалай “сүттен ақ, судан таза” болып шықты?

    Азаттық радиосы Саясаттанушы Досым Сәтпаев ҰҚК төрағасының бұрынғы бірінші орынбасары, экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың немере інісі Самат Әбішке шыққан үкім “Қазақстандағы режим болашақты ойламайтынын көрсетті” дейді қазақстандық саясаттанушы Досым Сәтпаев. Сарапшының пайымдауынша, билеуші “элита” жеке істерімен және тасадағыкелісімдермен әуре болып жатқанда елде тағы бір жаңа әлеуметтік жарылысқа әкелуі мүмкін факторлар күшейіп келеді. СаясаттанушыРесей өзінің экономикалық мүдделері мен геосаяси жоспарларын кеңінен жүзеге асыру үшін Қазақстанның ішкі саясатына тікелей әсер етуге тырысып жатуы мүмкін деп те топшылайды. ПУТИН “ҚАУІПСІЗДІК КЕПІЛІ” МЕ? Азаттық: Сонымен ұзақ демалыс алдында осындай үлкен жаңалық жарияланды. Мейрам алдында, 19 наурызда қазақстандықтар мәжіліс депутатының постынан Самат Әбішке шыққан үкім жайлы білді. Мұның бәрінің байланысы бар ма әлде кездейсоқтық па? Досым Сәтпаев: Әңгімені бұл істің құпия

  • Христиан миссионерлерінің құмдағы іздері

    Орыны: Қашқар қ-сы; Жылы: 1933 ж; Аты-жөні: Қабыл Ахонд; Діні: христиан; Түсініктеме: Бұл жігіттің кейінгі есімі Қабыл Ахонд, христиан дінін қабылдаған алғашқы ұйғыр. Кейін діни сеніміне байланысты өлтірілген. Сурет еуропадағы миссионерлік музей архивінде сақтаулы. Аталған музейде жүздеген христиан ұйғыр өкілдерінің суреті сақталған. 1930 жылдары христиан ұйғырларына тұрғылықты мұсылмандар мен әкімшілік билік тарапынан қысым көрсетіле бастаған соң бір бөлімі миссионерлерге ілесіп еуропа елдеріне “һижраға” кетті. Алқисса Христиан әлемінің Қашқарияға баса мән беруі әсіресе Яқұп Бек мемлекеті кезеңінде жаңа мүмкіндіктерді қолға келтірді. 1860-70 жж. Қашқарияның Цин империясына байланысты көңіл күйін жақсы пайдаланған Христиан әлемі Үндістан мен Тибет арқылы Қашқарияға мәдени ықпалын жүргізе бастады. Олардың мақсаты бұл аймақты Ресей империясынан бұрын өз ықпалына

  • Демографиялық сараптама

    1-ші сурет қазақтар; Демографиялық ахуал 1949-2020 жж. аралығын салыстырмалы көрсеткен. 1949 жылға дейін, атап айтқанда коммунистік қытай үкіметі орнағанға дейін Шынжаң өлкесінің солтүстік бөлігінде қазақтар, оңтүстік бөлігі Қашқарияда ұйғырлар басым санды ұстады. 1951-54 жылдары ұлттық межелеу кезінде орталық үкімет құрған комиссия сараптамасы бойынша ұлттық автономиялық территорияны анықтау мына екі бағытта жүргізілді. Олар: БІРІНШІ, ұлттық автономияны межелеу бойынша оның атауын тұрақтандыру. Осы бойынша үш атау ұсынылды: *ШЫғыс Түркістан автономиялық федерациялық респубиликасы; *Ұйғырстан автономиялық респубиликасы; *Шынжаң автономиялы респубиликасы. ЕКІНШІ, автономияның әкімшілік тұрпатын анықтау; Осы бойынша: *Федерециялық тұрпат; *Автономиялық облыс және окург тұрпат; *Аймақ және аудан дәрежелі автономиялық окург тұрпаты. Межелеу комиссиясы аталған екі бағытта сараптама нәтижесін қорытындылады. Комиссия қорытындысы бойынша Шынжаң өлкесінің

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: