|  | 

Әдеби әлем

Бір дүбір кетпей қойды аспан жақтан.

Аманхан Әлімұлы 1952 жылы 20 қаңтарда Оңтүстік Қазақстан облысы, Отырар ауданы, Қожатоғай ауылында туған. 1969 жылы сол ауылдағы Амангелді атындағы орта мектепті бітірген. 1975 жылы КазГУ-дің журналистика факультетіне оқуға түсіп,  1981 жылы бітіреді. Оқуды бітіргеннен соң, 1981-1989 жылдар аралығында республикалық БАҚ «Қазақстан пионері» («Ұлан») , «Лениншіл жас» («Жас алаш»), «Қазақ әдебиеті», «Түркістан» және «Қазақ радиосында» қызмет етті.

1991-1993 жылдар аралығында Мәскеудегі М.Горький атындағы Әдебиет институтының жанындағы жоғарғы курсының күндізгі бөлімінде оқиды. 1994-2012 жылдар аралығында «Заң газетінде» жауапты хатшы және шолушы болып қызмет етті. Аманхан Әлімұлы Қазақстан Республикасының «Мәдениет қайраткері», М.Мақатаев атындағы сыйлықтың лауреаты (Алаш» сыйлығының), Оңтүстік Қазақстанға Еңбегі сіңген медалімен, «Жандос» атындағы сыйлықтың иегері, «Ұлт патриоты» грамотасымен марапатталған, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. «Өткірдің жүзі», «Айнұры алақанымда», «Жанымның жапырағы», «Бес қоңырау», «Кездесу»   публицистикалық және өлеңдер жинағының авторы. Жақында «Атақоныс» атты жыр-жинағы жарыққа шықты.

   Қазір ұлттық қоғамдық-саяси «Ақиқат» журналының Бас редакторы.

ҚЫЛЫҚТЫ ҚЫЗ

Қылықты қыз қыпша бел, қиық қасты,

Тұрсам да мен алдыңда иіп басты,–

Менен бұрын жел сипап бұрымыңды,

Менен бұрын тағы сол сүйіп қашты.

Қылығымды құлындай тұсады ма,

Бала шағым басымнан ұша бұла,–

Менен бұрын Ай нұры аймалады,

Менен бұрын түн алып құшағына.

Аңғара да бермейтін күйді кейде,

Текке ұшпа сезіммен сүйді дей ме?–

Менен бұрын көк нөсер жуындырып,

Менен бұрын тәніңе тиді жейде.

Тартып тағдыр тағатсыз күзіңді алға,

Бойымды алған кезінде ызың, шалма,–

Менен бұрын ұйқыңнан таң оятып,

Менен бұрын Күн шайды жүзіңді алма.

Көрінісіндей көңілсіз жасты күннің,

Мысы еңсемді бір мезгіл басты мұңның.

Бақытты артық бәрінен сезінер ем,

Тисе басым шетіне жастығыңның.

КҮЗГІ НАЙЗАҒАЙ

Тіршіліктің тұңғиық арты күмән,

Айтшы, досым, қалайша парқын ұғам?!

Жатыр бұлттар жарылып, дарбыздардай,

Шарт-шұрт еткен найзағай жарқылынан.

Тыным бермей тұрған жел бастан баққа,

Кіді күнге құшағын ашқан шақ па?!

Нөсер құйып берердей, қос қарайған,

Қорқынышпен қараймыз аспан жаққа.

Құшағымда дірілдеп тұрған қызды,

Аққайыңға ұқсаттым ұрған күзгі.

Қызықтыра қоймас-ау, аспан таққан,

Оңған күміс, Ай деген, сырғаң бізді.

Екеумізде күдік бар тағы басқа,

Ұрынып қалған күзге шағы, қасқа!

Қойшы, әйтеуір, суық көз сияқтанған,

Келетұғын кез емес бағын ашқа.

Қаны қат аумайтын Күн қасқалдақтан,

Болсаң да мезгіл күтіп, бастан баққан, -

Үйір-үйір жылқы айдап өткендей ме,

Бір дүбір кетпей қойды аспан жақтан.

Көз алдыма келтірген хошы көпті,

Тапты,білем, амалын тосын епті, -

Арамызға жай түсті, со бір күзде,

Төсін көктің найзағай осып өтті.

Көңілімнің, содан соң, хошы кетті…

* * *

Күлім көз көкем-ай,

Күліп өте ме-ай,

Құндыздай құлпырып.

Қол жетпес бір арман,

Тал бойы бұралған,

Қылыққа тұр тұнып.

Өлара тұстағы,

Бұлттай ұшпалы,

Үлбіреп жүр бақта.

Күн көзі арайлы

Дегендей қарайды,

Алмаңды ұрлатпа…

Болмайды жазғырып,

Шікәмшіл жаз қылық,

Табиғат болмысы.

Сағыныш сазындай,

Қанаты жазылды-ай,

Секілді қол құсы…

Көңілді қозғады-ай,

Күлкісі тозбағай,

Жел қаузап, күн өтіп.

Шалдырмай тіл-көзге,

Ұшырар бір кезде,

Уақыт түлетіп.

Өмір

Соға-тұғын айналып,

Өткен өмір өліп-өшті азап пе ең?..

Ажалменен байланып,

Кіндіктесіп қалғанмын мен қазақпен.

Есітерім”Елім-ай”,

Қорғасындай ойлар басып еңсемнен,-

Келе жатыр желіп Ай,

Вагондармен түйе өркешті теңселген.

Құлазып тұр көңіл де,

Қызбен бірге кеткен қызық сияқты.

Өмір дейтін өмір ме,

Аяқ асты етсек,шіркін, ұятты.

Дала сәнін кетіріп,

Тұман жапқан айналаны кілкіме.

Өліп жатқан өтірік,

Бұ дұние ұқсап кетті түлкіге…

***

Қас пен көздің,бауырым,арасында,

Асқақ кеуде соңына қарасын ба? -

Басым кетіп барады білегінде,

Санам кетіп барады санасында.

Жаулап алған жанымды талма кеште,

Керемет күн кешегі қалмады есте, -

Ерінім кетіп барады ерінінде,

Шайқалады шаттығым алма төсте.

Кеш ұғынған қадірін тірегім бе,

Сол қыз қазір мұратым, тілегім де, -

Көзім кетіп барады бұрымында,

Өзім кетіп барамын жүрегінде.

ҚАЙЫРШЫ

Аяқ-қолсыз, қашалған тас түйін бе,

Қайыр тілеп отыр ол жас күйінде.

Тиын түстес жапырақ түсіп жатыр,

Алдындағы күн жеген бас киімге.

Тұнық жанар тұңғиық кеш пе дер ем,

Одан мұң да,кей-кейде сес те көрем.

Жұмба көз көрме сен де – көр соқырсың,

Жып-жылмаң желдей сен де еспе, керең.

Ашар-ашпас мұндайда сыр керек пе,

Шайпау желмен шайқалып тұр терек те.

Қас қағымда шелектеп төгетіндей,

Булығады боз бауыр бұлт еректе.

Тартты дерлік ырымға қай қабағы,

Тартылар көкте Алланың Ай табағы…

Бас киімге жиналған жапырақты ол,

Төгіп желдің өзіне қайтарады.

kerey.kz

Related Articles

  • АЛАШ ЗИЯЛЫЛАРЫНЫҢ ҮРІМШІДЕН ҚАЙТЫП КЕЛЕ ЖАТҚАНДА

    Болған оқиға ізімен Болған оқиғаның ізімеН…   Алаш жұртының бір емес, бірнеше съезі өтіп, Әлиханның Колчактан беті қайтып, “Енді қайтып тәуелсіз ел боламыз” деп жүрген кез еді. Семй Алаш қайраткерлерінің ордасы еді. Семейде жүрген Ахмет Байтұрсынов бастаған бір топ алашордашылар Қытай шекарасындағы Үрімші қаласына барып, ондағы қазақ жұртының хал жағдайын біліп қайтуға жолға шыққөан. Ол кезде Үрімшінің көбі қазақ еді Үйлері негізінен саздан құйылған. Орта Азияның көп қалаларын еске салғандай. Біраз үлкен кісілер мен жастар Ахаңның төте әліпбиімен кітап газет оқиды. екен. Ахаңды бұрын көрген адамдар да кездесті. Дегенмен, Ахаң Үрімші қазақтарының тәелсіз автономия құру туралы ойлары да жоқтығын байқаған. Соныменг, Үрімші қазағының және Қытайға жақын басқа ұлттардың басты тұрмысы

  • БІР АУЫЛДАҒЫ  ЕКЕУДІҢ ТАҒДЫРЫ

      Жұмат  ӘНЕСҰЛЫ   ( Махаббат туралы әңгіме) “МЕН СЕНЕН БАСҚАНЫ ӨЛГЕНШЕ  КӨРМЕЙМІН ДЕП СЕРТ БЕРІП ЕДІМ ӨЗІМЕ” “ДЕДІ БУЫНЫП ӨЛЕЙІН ДЕП ЖАТҚАН МАЙСА ДЕГЕН ҚЫЗ.. Бұл БАЙТӨБЕ деп аталатын ауыл. БҰРЫН ҮЛКЕН ШАРУАШЫЛЫҚТАРЫ БОЛҒАН.ОҚУ АЯҚТАЛЫП, МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕР МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ АЛМА БАҒЫНДА МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕРДІҢ ТОЙЫ МЕН  СЫНЫПТАС ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ТОЙЫ БІРГЕ ӨТЕІЗІЛЕТІН БОЛҒАН. ЖАРАСТЫҢ ƏКЕСІ ФЕРМЕР, АЗДАП ЕГІСТІГІ БАР. Ал Жараспен біргн оқыған Əміренің əкесі əкімшілікте қызмет жасайды, əрі жеміс өсіреді. БҰЛ ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ҮЙЛЕНУ ТОЙЫ БАСТАЛАЙЫН ДЕП ЖАТҚАНДА БОЛҒАН ТРАГЕДИЯ. ЖАРАС ПЕН МАЙСА МЕКТЕП БІТІРІП,, ӨЗ СЫНЫПТАСТАРЫМЕН МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ ҮЛКЕН БАҚТА ҮЙЛЕНУ ТОЙЛАРЫН МЕКТЕП БІТІРУ ТОЙЫМЕН ЖАЛ,ҒАСТЫРМАҚШЫ ЕДІ. МЕКТЕПТІҢ БАҒЫ АЛҚЫЗЫЛ ГҮЛМЕН ЖАЙНАП ТҰР. оҒАН ТҮРЛІ ТҮСТІ ЛАМПАЛАР ҚОСЫЛҒАН. сЫРТЫНАН

  • МӘҢГІ ҚАЗАҚ(ертегі фэнтези) 

    ҚАЗАҚТАРҒА ЖАСАлып жатқан  ҚИЯНАТ КӨП БОЛҒАСЫН, « Мәңгі қазақ» атты әңгіме жазсам деп жүретін едім. Осыдан бір күн бұрын сол әңгіменің сюжетіне келетін түс көржім. Кешеден бері жазуға кіріссем бе деп жүр едім, сәті бұгін түскен сияқты. ЖҰМАТ ӘНЕСҰЛЫ Өте ертеде емес, бүгінде емес, ғылым докторлары Санжар мен Балжан институтта қызмет ететін.Өздерінің лауазымдарына қарай қарапайым екі қатарлы жақсы салынған коттеджде тұрды.Интеллигент адамдар өмірдің қиындықтарына көп мін бере қоймайды ғой, Өмірлері мәнді, жайлы өтіп жатты. Жақсылықта көп күттірген жоқ, Санжар мен Балжан ұлды болып, коттеджде шағын той өтті. Неге екенін қайдам, әке шешелері ақылдасып, ұлдарыныі есімін Аңсар деп атаған. Аңсар ертедегідей тез де өскен жоқ, кеш те өскен жоқ. Тәрбиелі жігіт болып

  • СУ ІШКЕНДЕ ҚҰДЫҚ ҚАЗЫУШЫНЫ ҰМЫТПА

    (23 – әңгіме) БАЙАХМЕТ ЖҰМАБАЙҰЛЫ — Біздің заманда сендерше киімнен-киім таңдайтын жағдай қайда, жамап-жасқап, тон, шалбар кисек те жететін. Сөйтіп жүріп аянбай еңбек еттік. Бүгінгі күн басатын жолды ол кезде айлап жүрдік, тіпті бүгінгідей дүниенің төрт бұрышынан хабар тауып отыратын жағдай қайда? — деген қария немересінің жұмыстың қырын білмей, тік қасық болып өсіп келе жатқанына наразы бейнесін аңғартып, өз өмір кешірмесінен кеңестер қозғаған. Немересі: — Ата, сол дәуірде туған өздеріңіздің сорлы болған тәлейлеріңізден көрмейсіз бе? Оларыңызды бізге айтпаңыз, —демей ме. Ашудан жарыларман болған қария: — Е, ондай болғанда «Ұрпақ үшін бақыт-байлық жаратсам» деп тер төгіп, жан қиып, азып-тозған ата-бабаларың сендерге айыпты болғаны ғой. «Теңдік үшін» деп әкем оққа ұшты. Ал

  • Мұхтар Мағауин: ОРАЛХАНДЫ ДА, ҚҰДАЙЫҢДЫ ДА ҰМЫТҚАН ЕКЕНСІҢ…

    яғни, Д.Исабековты тәубаға түсіру рәсімі Республика президентінің қолынан биік марапат алып, желі көтеріліп тұрған Д.Исабеков, мына біз сияқты пендесіне көңіл бөліп, «Мұхтар Мағауиннің бүкіл позициясы маған ұнамайды» деген түйінді тақырыппен сұхбат беріпті – Nege.kz, 10.ХІ.2022. Бір заманда таныған, білген, енді көзден таса, көңілден өшкен жазарманның, тәрізі, қырық-елу жыл бойы іште булыққан жүрекжарды толғамы. Жарыққа шыққан кезде біз тарихи-танымдық «Алтын Орда» кітабын дендеп, қажетті тынысқа Эрнест Хемингуэйдің ескі жұрты – жылы теңізге бет түзеген едік. Енді міне, екі аптадан асқанда қайрылып соғуға мүмкіндік таптық. Артықша қажеттіліктен емес, әлдебір әуесқой ағайындар дүдәмалда қалмасын деп. Алдымен, айқайлы сұхбатты оқымаған бүгінгі жұртшылық үшін, ең бастысы – Д.Исабеков бауырымыздың мүбәрак есімін кейінгі заманға ұмыттырмай жеткеру

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: