|  |  |  | 

سۋرەتتەر سويلەيدى تاريح قازاق شەجىرەسى

1916 جىلعى قازاقتاردىڭ ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسى

رەسەي يمپەرياسىنىڭ وتارشىلدىق ساياساتىنا قارسى قازاق حالقىنىڭ ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسى باستالعانىنا بيىل 100 جىل تولادى. كوتەرىلىسكە 1916 جىلى 25 ماۋسىمدا تۇركىستان ولكەسى مەن ءىشىنارا ءسىبىر ايماعىنىڭ 19 بەن 43 جاس ارالىعىنداعى ەر ازاماتتارىن ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس مايدانىنا «قارا جۇمىسقا» الۋ تۋرالى پاتشا وكىمەتى شىعارعان جارلىق تۇرتكى بولعان. نەگىزىنەن جەتىسۋ، تورعاي وڭىرلەرىندە وتكەن كوتەرىلىستى باسىپ-جانشۋ ءۇشىن پاتشا وكىمەتى جازالاۋشى وتريادتار جىبەرگەن. ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسى 1917 جىلى ءىى نيكولاي پاتشا تاقتان قۇلاعانعا دەيىن جالعاسقان. ازاتتىق قازاقستان ورتالىق مەملەكەتتىك كينوفوتوقۇجاتتار مەن دىبىس جازبالارى مۇراعاتىنان الىنعان تاريحي سۋرەتتەردى ۇسىنادى.
تۇگەلىن وقىڭىز

تورعاي وزەنى ماڭىنداعى امانگەلدى مەن ابدىعاپار باستاعان كوتەرىلىسشىلەر شتابى ورنالاسقان دۇكەنباي ءۇيى. ۇرپەك قونىسى، قاراتورعاي بولىسى.
1

تورعاي وزەنى ماڭىنداعى امانگەلدى مەن ابدىعاپار باستاعان كوتەرىلىسشىلەر شتابى ورنالاسقان دۇكەنباي ءۇيى. ۇرپەك قونىسى، قاراتورعاي بولىسى.

1916 جىلعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىنىڭ كوسەمى، حالىق باتىرى امانگەلدى يمانوۆ. ءابىلحان قاستەەۆ سالعان سۋرەت.
2

1916 جىلعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىنىڭ كوسەمى، حالىق باتىرى امانگەلدى يمانوۆ. ءابىلحان قاستەەۆ سالعان سۋرەت.

قازاقتاردىڭ 1916 جىلعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىنىڭ كارتاسى.
3

قازاقتاردىڭ 1916 جىلعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىنىڭ كارتاسى.

امانگەلدى يمانوۆ جاساعىنىڭ شتابى ورنالاسقان دۇكەنباي اۋىلى.
4

امانگەلدى يمانوۆ جاساعىنىڭ شتابى ورنالاسقان دۇكەنباي اۋىلى.

جازالاۋشى وتريادقا توسقاۋىل بولعان تورعاي وزەنى، توڭاباي اۋىلىنىڭ تۇسى.
5

جازالاۋشى وتريادقا توسقاۋىل بولعان تورعاي وزەنى، توڭاباي اۋىلىنىڭ تۇسى.

امانگەلدى يمانوۆ ۇستاحاناسىنىڭ قۇرال-سايماندارى
6

امانگەلدى يمانوۆ ۇستاحاناسىنىڭ قۇرال-سايماندارى

1916 جىلعى تورعاي كوتەرىلىسشىلەرىنىڭ قارۋ-جاراقتارى.
7

1916 جىلعى تورعاي كوتەرىلىسشىلەرىنىڭ قارۋ-جاراقتارى.

امانگەلدى يمانوۆتىڭ جەكە حاتشىسى الماعامبەت جانبەكوۆ (وڭ جاقتا) پەن ەسكادرون كومانديرى جاپپاسباەۆ (سول جاقتا).
8

امانگەلدى يمانوۆتىڭ جەكە حاتشىسى الماعامبەت جانبەكوۆ (وڭ جاقتا) پەن ەسكادرون كومانديرى جاپپاسباەۆ (سول جاقتا).

1916 جىلعى كوتەرىلىس كەزىندەگى امانگەلدى يمانوۆ جاساعىنىڭ بايلانىسشىلارى.
9

1916 جىلعى كوتەرىلىس كەزىندەگى امانگەلدى يمانوۆ جاساعىنىڭ بايلانىسشىلارى.

تورعاي وبلىسىنداعى 1916 جىلعى امانگەلدى يمانوۆ باسقارعان كوتەرىلىسكە جانە كەيىن ازامات سوعىسىنا قاتىسقان اقىن ءابجان قۇندىزباەۆ.
10

تورعاي وبلىسىنداعى 1916 جىلعى امانگەلدى يمانوۆ باسقارعان كوتەرىلىسكە جانە كەيىن ازامات سوعىسىنا قاتىسقان اقىن ءابجان قۇندىزباەۆ.

قايراڭباي مالشاۇلى – 1916 جىلعى كوتەرىلىسكە قاتىسۋشى، امانگەلدى جۇزدىگىنىڭ جەتەكشىسى.
11

قايراڭباي مالشاۇلى – 1916 جىلعى كوتەرىلىسكە قاتىسۋشى، امانگەلدى جۇزدىگىنىڭ جەتەكشىسى.

امانگەلدى يمانوۆ جاساعى جازالاۋشى وتريادقا قارسى اتىسقان وتەباي ءۇيى.
12

امانگەلدى يمانوۆ جاساعى جازالاۋشى وتريادقا قارسى اتىسقان وتەباي ءۇيى.

امانگەلدى جاساعىنىڭ ۇستاسى سىزدىق قىزىروۆ.
13

امانگەلدى جاساعىنىڭ ۇستاسى سىزدىق قىزىروۆ.

مەركى كوتەرىلىسشىلەرىنىڭ جەتەكشىسى.
14

مەركى كوتەرىلىسشىلەرىنىڭ جەتەكشىسى.

جەتىسۋداعى كوتەرىلىستى جازالاۋشى وتريادتىڭ باسىپ-جانشۋى كەزىندە قيراعان اۋىلدىڭ جۇرتى.
15

جەتىسۋداعى كوتەرىلىستى جازالاۋشى وتريادتىڭ باسىپ-جانشۋى كەزىندە قيراعان اۋىلدىڭ جۇرتى.

امانگەلدى يمانوۆ پەن كوتەرىلىسشىلەر. سۋرەتشى ءابىلحان قاستەەۆ كارتيناسىنىڭ كوشىرمەسى.
16

امانگەلدى يمانوۆ پەن كوتەرىلىسشىلەر. سۋرەتشى ءابىلحان قاستەەۆ كارتيناسىنىڭ كوشىرمەسى.

17

ءمۇسىنشى ا.ا.لەبەدەۆتىڭ «1916 جىلعى كوتەرىلىسشىلەر» تۋىندىسىنىڭ كوشىرمەسى.

امانگەلدى يمانوۆ جاساعىنىڭ جازالاۋشى وتريادپەن شايقاسىن بەينەلەيتىن كارتينا.
18

امانگەلدى يمانوۆ جاساعىنىڭ جازالاۋشى وتريادپەن شايقاسىن بەينەلەيتىن كارتينا.

كازاكتاردىڭ كوتەرىلىسشىلەردى جازالاۋى. سۋرەتشى كارتيناسىنان كوشىرمە.
19

كازاكتاردىڭ كوتەرىلىسشىلەردى جازالاۋى. سۋرەتشى كارتيناسىنان كوشىرمە.

ازاتتىق راديوسى

Related Articles

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • ايتپاي كەتتى دەمەڭىز… (تيبەت ءارحيۆى تۋرالى)

    التايدان اۋعان ەل تۋرالى تاريحي جازبالاردا وقتىن-وقتىن ايتىلعانى بولماسا ءيسى قازاق جۇرتىنا تيبەت تۋرالى تۇسىنىك ءالى كۇنگە دەيىن بەيمالىم. اسىرەسە تيبەت جازبا دەرەكتەرىندە كۇللى تۇركى بالاسىنىڭ تاريحى تۋرالى تىڭ دەرەكتەردىڭ كومۋلى جاتقانىن تىپتەن بىلە بەرمەيمىز. تيبەت- تاريحي دەرەكتىڭ ەڭ كوپ ساقتالعان ايماعى سانالادى. مادەني، ادەبي، رۋحاني جانە تاريحي ءتۇرلى دەرەكتەردىڭ ىقىلىم زاماننان بەرى جاقسى ساقتالۋىمەن سىرت الەمدى وزىنە باۋراپ كەگەن تيبەت جۇرتىنا 19 عاسىردان باستاپ باتىس ەكسپەديتسياسى باسا نازار اۋدارىپ كەشەندى زەرتتەۋلەر جاسادى. سونىڭ نەگىزىندە تيبەتتەگى كەيبىر سالالىق بايىرعى دەرەكتەر باتىسقا كوشىرىلدى. ەسەسىنە تيبەتتانۋ عىلىمى قالىپتاستى. جاعىرافيالىق ورنالاسۋى تىم ۇزاق بولعاندىقتان تيبەتتانۋ عىلىمى قازاق جۇرتىنا قاجەتتىلىك تۋدىرمادى. تيبەتتانۋمەن نەگىزىندە الپاۋىت كۇشتەر اينالىستى. ولار تيبەت جۇرتىن يگەرۋدى باسقا قىرىنان باعالادى. تيبەتتە

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: