Jügirtpeler
 |  |  |  | 

Suretter söyleydi Tarih Qazaq şejiresi

1916 jılğı qazaqtardıñ wlt-azattıq köterilisi

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Jun 17, 2016
Asılhan MAMAŞWLI
Resey imperiyasınıñ otarşıldıq sayasatına qarsı qazaq halqınıñ wlt-azattıq köterilisi bastalğanına biıl 100 jıl toladı. Köteriliske 1916 jılı 25 mausımda Türkistan ölkesi men işinara Sibir aymağınıñ 19 ben 43 jas aralığındağı er azamattarın birinşi düniejüzilik soğıs maydanına «qara jwmısqa» alu turalı patşa ökimeti şığarğan jarlıq türtki bolğan. Negizinen Jetisu, Torğay öñirlerinde ötken köterilisti basıp-janşu üşin patşa ökimeti jazalauşı otryadtar jibergen. Wlt-azattıq köterilisi 1917 jılı İİ Nikolay patşa taqtan qwlağanğa deyin jalğasqan. Azattıq Qazaqstan ortalıq memlekettik kinofotoqwjattar men dıbıs jazbaları mwrağatınan alınğan tarihi suretterdi wsınadı.
Tügelin oqıñız
Torğay özeni mañındağı Amangeldi men Äbdiğapar bastağan köterilisşiler ştabı ornalasqan Dükenbay üyi. Ürpek qonısı, Qaratorğay bolısı.
1

Torğay özeni mañındağı Amangeldi men Äbdiğapar bastağan köterilisşiler ştabı ornalasqan Dükenbay üyi. Ürpek qonısı, Qaratorğay bolısı.

1916 jılğı wlt-azattıq köterilisiniñ kösemi, halıq batırı Amangeldi Imanov. Äbilhan Qasteev salğan suret.
2

1916 jılğı wlt-azattıq köterilisiniñ kösemi, halıq batırı Amangeldi Imanov. Äbilhan Qasteev salğan suret.

Qazaqtardıñ 1916 jılğı wlt-azattıq köterilisiniñ kartası.
3

Qazaqtardıñ 1916 jılğı wlt-azattıq köterilisiniñ kartası.

Amangeldi Imanov jasağınıñ ştabı ornalasqan Dükenbay auılı.
4

Amangeldi Imanov jasağınıñ ştabı ornalasqan Dükenbay auılı.

Jazalauşı otryadqa tosqauıl bolğan Torğay özeni, Toñabay auılınıñ twsı.
5

Jazalauşı otryadqa tosqauıl bolğan Torğay özeni, Toñabay auılınıñ twsı.

Amangeldi Imanov wstahanasınıñ qwral-saymandarı
6

Amangeldi Imanov wstahanasınıñ qwral-saymandarı

1916 jılğı Torğay köterilisşileriniñ qaru-jaraqtarı.
7

1916 jılğı Torğay köterilisşileriniñ qaru-jaraqtarı.

Amangeldi Imanovtıñ jeke hatşısı Älmağambet Janbekov (oñ jaqta) pen eskadron komandiri Jappasbaev (sol jaqta).
8

Amangeldi Imanovtıñ jeke hatşısı Älmağambet Janbekov (oñ jaqta) pen eskadron komandiri Jappasbaev (sol jaqta).

1916 jılğı köterilis kezindegi Amangeldi Imanov jasağınıñ baylanısşıları.
9

1916 jılğı köterilis kezindegi Amangeldi Imanov jasağınıñ baylanısşıları.

Torğay oblısındağı 1916 jılğı Amangeldi Imanov basqarğan köteriliske jäne keyin azamat soğısına qatısqan aqın Äbjan Qwndızbaev.
10

Torğay oblısındağı 1916 jılğı Amangeldi Imanov basqarğan köteriliske jäne keyin azamat soğısına qatısqan aqın Äbjan Qwndızbaev.

Qayrañbay Malşawlı &ndash; 1916 jılğı köteriliske qatısuşı, Amangeldi jüzdiginiñ jetekşisi.
11

Qayrañbay Malşawlı – 1916 jılğı köteriliske qatısuşı, Amangeldi jüzdiginiñ jetekşisi.

Amangeldi Imanov jasağı jazalauşı otryadqa qarsı&nbsp;atısqan Ötebay üyi.
12

Amangeldi Imanov jasağı jazalauşı otryadqa qarsı atısqan Ötebay üyi.

Amangeldi jasağınıñ wstası Sızdıq Qızırov.
13

Amangeldi jasağınıñ wstası Sızdıq Qızırov.

Merki köterilisşileriniñ jetekşisi.
14

Merki köterilisşileriniñ jetekşisi.

Jetisudağı köterilisti jazalauşı otryadtıñ basıp-janşuı kezinde qirağan auıldıñ jwrtı.
15

Jetisudağı köterilisti jazalauşı otryadtıñ basıp-janşuı kezinde qirağan auıldıñ jwrtı.

Amangeldi Imanov pen köterilisşiler. Suretşi Äbilhan Qasteev kartinasınıñ köşirmesi.
16

Amangeldi Imanov pen köterilisşiler. Suretşi Äbilhan Qasteev kartinasınıñ köşirmesi.

Müsinşi A.A.Lebedevtiñ &laquo;1916 jılğı köterilisşiler&raquo; tuındısınıñ köşirmesi.
17

Müsinşi A.A.Lebedevtiñ «1916 jılğı köterilisşiler» tuındısınıñ köşirmesi.

Amangeldi Imanov jasağınıñ jazalauşı otryadpen şayqasın beyneleytin kartina.
18

Amangeldi Imanov jasağınıñ jazalauşı otryadpen şayqasın beyneleytin kartina.

Kazaktardıñ köterilisşilerdi jazalauı. Suretşi kartinasınan köşirme.
19

Kazaktardıñ köterilisşilerdi jazalauı. Suretşi kartinasınan köşirme.

Azattıq radiosı

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Aytpay ketti demeñiz… (Tibet arhivi turalı)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Altaydan auğan el turalı tarihi jazbalarda oqtın-oqtın aytılğanı bolmasa isi qazaq jwrtına Tibet turalı tüsinik äli künge deyin beymälim. Äsirese Tibet jazba derekterinde külli türki balasınıñ tarihı turalı tıñ derekterdiñ kömuli jatqanın tipten bile bermeymiz. Tibet- tarihi derektiñ eñ köp saqtalğan aymağı sanaladı. Mädeni, ädebi, ruhani jäne tarihi türli derekterdiñ ıqılım zamannan beri jaqsı saqtaluımen sırt älemdi özine baurap kegen Tibet jwrtına 19 ğasırdan bastap Batıs ekspediciyası basa nazar audarıp keşendi zertteuler jasadı. Sonıñ negizinde Tibettegi keybir salalıq bayırğı derekter Batısqa köşirildi. Esesine Tibettanu ğılımı qalıptastı. Jağırafiyalıq ornalasuı tım wzaq bolğandıqtan Tibettanu ğılımı qazaq jwrtına qajettilik tudırmadı. Tibettanumen negizinde alpauıt küşter aynalıstı. Olar tibet jwrtın igerudi basqa qırınan bağaladı. Tibette

  • Demografiyalıq saraptama

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

  • Baqsılar institutı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Saraptama (oqısañız ökinbeysiz) Birinşi, ilkide Türki balasında arnayı qağan qwzireti üşin jwmıs isteytin köripkel baqsılar institutı bolğan. Atı baqsı bolğanımen hannıñ qırıq kisilik aqılşısı edi. Köripkel baqsılar han keñesi kezinde aldağı qandayda bir sayasi oqiğa men situaciyanı küni bwrtın boljap, döp basıp taldap häm saraptap bere alatın sonı qabilettiñ iesi-tin. Olardı sayasi köripkelder dep atasa da boladı. Han ekinşi bir eldi jeñu üşin bilek küşinen bölek köripkel baqsılardıñ strategiyalıq boljauına da jüginetin. Qarsılas eldiñ köripkel baqsıları da oñay emes ärine. Ekinşi, uaqıt öte kele sayasi köripkel baqsılar türkilik bolmıstağı strategiyalıq mektep qalıptastırdı. Türki baqsıları qıtay, ündi, parsı, wrım elderin jaulap aluda mañızdı röl atqardı. Ol kezdegi jahandıq jaulasular jer, su,

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: