|  | 

Әдеби әлем

Өмір кімге болған екен тиянақ

AzatgulАзатгүл Әбдіқадірқызы, Қытай Халық Респуликасы, Тарбағатай аймағы, Қобық ауданында дүниеге келген. Үрмжі қаласында 1987- ші жылы Шынжаң Оқуағарту Иниститотының филология мамандығын бітірген. Қазір Қобық ауданына қарасты Қостолоғай қалашығындағы орта мектепте ұстаздық етеді. Талай басылымдарда өлеңдері жарық көрген.

 

                     Өмір кімге болған екен тиянақ

 

  Өмір деген жыр ағын

Өмір деген, өмір деген- жыр ағын,

Тірлігіңде күл де, мейлі жылағын.

Жылап тұрып күлсеңдағы қарағым,

Күліп тұрып қажетіңді сұрағын.

 

Өмір деген, өмір деген -жыр ағын,

Өрлеп тұрып мейлі құзға құлағын.

Қиялмайсың қиналсаңда қандай бір,

Шетке тартып ауыр қояр сұрағың.

 

 

Өмір деген, өмір деген -жыр ағын,

Толқынында тұнық  әр кез туланын.

Айдынында соғылсаңда сеңдей боп,

Келмейтінін сезіне біл құлағың.

 

Биігінде жүрсеңдағы қыранның,

Күйін кешіп жер бауырлар жыланның.

Тірлігім де түсінерім бір ғана,

Мәңгілікке жер болады тұрағың.

Өмір- деген ұраның.

 

Көктем мен қыс қалайша отасады

О, құдрет берсеңде қартаюды,

Бермепсің-ау, сезімге жантайюды.

Таңғалушы ем Жамбылдың сезіміне

Қобалжыған, көрген де жас аруды.

 

Естігенді рас-ау көз көреді,

Көз көрген де  дүние өзгереді.

Бала-шаға, ауылы есінде жоқ,

Шал байқұсың көрші үйге кез келеді.

 

Немере де, шөбере сүйіп отыр,

Қыс ызғары жанына тиіп ол тұр.

Кім біледі ырқына жібермейді,

Жүрек деген, бір жасқа күйіп соқыр.

 

Жербетінде адамзат жаралғалы,

Бар-ау, талай ардың да тоналғаны.

Көзін тияр, нәпсіні аулақтатса,

Азбан сезім, бос құмар жоғалады.

 

Жамбыл,Жамыл екен-ау аңғарымды,

Берді еркіндік аруға сондай нұрлы.

Елі разы, халқы да мақтан еткен,

Сақтап келеді есінде «Жабыл жырды».

 

Мезгілімен әр нәрсе үйлеседі,

Мезгілінсіз қиындық күй кешеді.

Қыс пен жаздың арасы алыс білсең,

Бос әуіре жаныңа тимес емі.

 

Өмір қашан болған екен тиянақ

 

Өмір қашан болған екен тиянақ,

Санасада тіршілігі ұя, бақ.

Он сегіз мың ғаламды да жаратқан…

Сүлейменге жасамайды  қиянат.

 

Берседе ой адамзатқа еңселі,

Қоса келер бақ пен соры бес елі.

Сәуле шашар тіршілікті берседе,

Жібермейді өліменен есені.

 

Сол азғана мәз боламыз сәулеге,

Келгенге де, өткенге де ау, неге.

Маңдайыңа жазылған күн жеткенше,

Құлқыныңмен салынасың әуіреге.

 

Біз ие боп өмір берген сиға нақ,

Көрінбейтін бақ пен сорлар ұялап.

Бара жатқан күндеріңді сезбессің,

Тіршіліктің шанасында сырғанап.

 

Кетейін тездеп сейіліп

Қуаныш, қайғы қосылып,

Жаныңа бермей еш ырық.

Сынаққа келген бақытың ,

Қалады кейде тосылып.

 

Ән салған құрбы қатары,

Сиреп бір кейде жатады.

Жаныңа жақын тартқаның,

Пенделік етіп сатады.

 

Жетеді кімге батылың,

Қаны біртуыс жақыным.

Ойран да, сайран салатын,

Тығылған өксік алқымың.

 

Тізбекті ойлар тіркеліп,

Жатады тұман  бүркеніп.

Жаздың бір жеңіл бұлтындай,

Кетейін тездеп бір келіп.

 

Адам аңғал

Адам аңғал жүрегі бар сенгіш тым,

Болсада өткір көз жанары көргіш шын.

Сумаңдаған сұмдық сөздер арада,

Ролына айналады бөлгіштің.

 

Адам аңғал қуанышқа құлпырып,

Күндеріне арнар тәтті жыр тұнық.

Тағдырының тасасында тұрған сол,

Сезе алмайды, бір ғажабы зар тұнып.

 

Адам аңғал, келер ажал арбайды,

Білерің аз, қармағына алғайды.

Аян берер, бір құдырет бары рас,

Сезбейді еш әкетерін арнайы.

 

Адам аңғал білері аз тірлікте,

Алаңдамай ойнадық та, күлдік те.

Семіздікті көтеретін мал ғана,

Тірлігіңде не жетеді бірлікке.

 

Сөз де, жан да бір ауыздан шығады

Иек қағып жан тапсырған кезіңде,

Көкшілжалын шығады ұшып ауыздан.

Рухың кетсе, тәнің қалар мүрде боп,

Жырақ қалып ағайын мен бауырдан.

 

Сөзде сондай, сақтан балам қанжардай,

Тілдің ұшын безбендеме пендеге.

Тірлігіңде ие болғай тіліңе,

«Сөз сүйектен» деп айтады ел неге.

 

Тіл киелі деп жатады білгендер,

Ол жағында бөтен демей құп көрдім.

Араздасқан ағайынмен татуғып,

Жататынын тіл екені тек білдім.

 

Тілді балам сөйлемесең орнымен,

Тіл- ұяттың туын  мүлдем жығады.

Санаға көп ұялатсаң салмақты ой,

Сөз де, жан да бір ауыздан шығады!

 

КІНӘЛІ МА ТОҚШЫЛЫҚ

Адамға кейде ақылың,

Ойласаң тіпті жетпейді,

Ақылды деген ұлың да,

Анасын тергеп, тектейді.

Не шара елім, не шара,

Өзгерген өңір келбетке.

Ақылдар бүгін лағып жүр,

Азулар теріс нейбетке.

Күйзеліс салып көңілге,

Сөзі де, ісі көш шалғай.

Кетпейтін бүгін пенде кем,

Досында, жарын бір шалмай.

Шыртылдақ жанның бәрі де,

Сызаттан бұрын сынады.

Сөздің де жөнін тыңдатпас,

Қақасы асқан құлағы.

Тұратын қайран кездер-ай,

Туғанын жатқа қиялмай.

Ырылдап бүгін таласад,

Бір жерге ия сиялмай.

Кінәлі мекен кім білсін,

Тоқшылық мынау бүгінгі.

Руыхсыз пенде көбейді,

Шіренгенменен үзенгі.

 

ЖОҒАЛМАСЫН АДАМДЫҒЫҢ, ЕЛДІГІҢ

Егіз өмір қуаныш пен қайғысы,

Олай емес деп айтады қай кісі.

Өкпелейміз туысқанға несіне,

Бар онда да саған жақын жайлісі.

Ең керегі бәріне де береке,

Жуымасын жан тәніңе әреке.

Құт қонатын, бақ келетін ақ тілек,

Мерекеге қол жаятын ел ерке.

Қуанышың, байтақ анау кеңдігің,

Жақсылықтан ажыратар енді кім.

Адамзаттың жүрегінде бір тілек,

Жоғалмасын ерлігің мен елдігің!

kerey.kz

Related Articles

  • АЛАШ ЗИЯЛЫЛАРЫНЫҢ ҮРІМШІДЕН ҚАЙТЫП КЕЛЕ ЖАТҚАНДА

    Болған оқиға ізімен Болған оқиғаның ізімеН…   Алаш жұртының бір емес, бірнеше съезі өтіп, Әлиханның Колчактан беті қайтып, “Енді қайтып тәуелсіз ел боламыз” деп жүрген кез еді. Семй Алаш қайраткерлерінің ордасы еді. Семейде жүрген Ахмет Байтұрсынов бастаған бір топ алашордашылар Қытай шекарасындағы Үрімші қаласына барып, ондағы қазақ жұртының хал жағдайын біліп қайтуға жолға шыққөан. Ол кезде Үрімшінің көбі қазақ еді Үйлері негізінен саздан құйылған. Орта Азияның көп қалаларын еске салғандай. Біраз үлкен кісілер мен жастар Ахаңның төте әліпбиімен кітап газет оқиды. екен. Ахаңды бұрын көрген адамдар да кездесті. Дегенмен, Ахаң Үрімші қазақтарының тәелсіз автономия құру туралы ойлары да жоқтығын байқаған. Соныменг, Үрімші қазағының және Қытайға жақын басқа ұлттардың басты тұрмысы

  • БІР АУЫЛДАҒЫ  ЕКЕУДІҢ ТАҒДЫРЫ

      Жұмат  ӘНЕСҰЛЫ   ( Махаббат туралы әңгіме) “МЕН СЕНЕН БАСҚАНЫ ӨЛГЕНШЕ  КӨРМЕЙМІН ДЕП СЕРТ БЕРІП ЕДІМ ӨЗІМЕ” “ДЕДІ БУЫНЫП ӨЛЕЙІН ДЕП ЖАТҚАН МАЙСА ДЕГЕН ҚЫЗ.. Бұл БАЙТӨБЕ деп аталатын ауыл. БҰРЫН ҮЛКЕН ШАРУАШЫЛЫҚТАРЫ БОЛҒАН.ОҚУ АЯҚТАЛЫП, МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕР МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ АЛМА БАҒЫНДА МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕРДІҢ ТОЙЫ МЕН  СЫНЫПТАС ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ТОЙЫ БІРГЕ ӨТЕІЗІЛЕТІН БОЛҒАН. ЖАРАСТЫҢ ƏКЕСІ ФЕРМЕР, АЗДАП ЕГІСТІГІ БАР. Ал Жараспен біргн оқыған Əміренің əкесі əкімшілікте қызмет жасайды, əрі жеміс өсіреді. БҰЛ ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ҮЙЛЕНУ ТОЙЫ БАСТАЛАЙЫН ДЕП ЖАТҚАНДА БОЛҒАН ТРАГЕДИЯ. ЖАРАС ПЕН МАЙСА МЕКТЕП БІТІРІП,, ӨЗ СЫНЫПТАСТАРЫМЕН МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ ҮЛКЕН БАҚТА ҮЙЛЕНУ ТОЙЛАРЫН МЕКТЕП БІТІРУ ТОЙЫМЕН ЖАЛ,ҒАСТЫРМАҚШЫ ЕДІ. МЕКТЕПТІҢ БАҒЫ АЛҚЫЗЫЛ ГҮЛМЕН ЖАЙНАП ТҰР. оҒАН ТҮРЛІ ТҮСТІ ЛАМПАЛАР ҚОСЫЛҒАН. сЫРТЫНАН

  • МӘҢГІ ҚАЗАҚ(ертегі фэнтези) 

    ҚАЗАҚТАРҒА ЖАСАлып жатқан  ҚИЯНАТ КӨП БОЛҒАСЫН, « Мәңгі қазақ» атты әңгіме жазсам деп жүретін едім. Осыдан бір күн бұрын сол әңгіменің сюжетіне келетін түс көржім. Кешеден бері жазуға кіріссем бе деп жүр едім, сәті бұгін түскен сияқты. ЖҰМАТ ӘНЕСҰЛЫ Өте ертеде емес, бүгінде емес, ғылым докторлары Санжар мен Балжан институтта қызмет ететін.Өздерінің лауазымдарына қарай қарапайым екі қатарлы жақсы салынған коттеджде тұрды.Интеллигент адамдар өмірдің қиындықтарына көп мін бере қоймайды ғой, Өмірлері мәнді, жайлы өтіп жатты. Жақсылықта көп күттірген жоқ, Санжар мен Балжан ұлды болып, коттеджде шағын той өтті. Неге екенін қайдам, әке шешелері ақылдасып, ұлдарыныі есімін Аңсар деп атаған. Аңсар ертедегідей тез де өскен жоқ, кеш те өскен жоқ. Тәрбиелі жігіт болып

  • СУ ІШКЕНДЕ ҚҰДЫҚ ҚАЗЫУШЫНЫ ҰМЫТПА

    (23 – әңгіме) БАЙАХМЕТ ЖҰМАБАЙҰЛЫ — Біздің заманда сендерше киімнен-киім таңдайтын жағдай қайда, жамап-жасқап, тон, шалбар кисек те жететін. Сөйтіп жүріп аянбай еңбек еттік. Бүгінгі күн басатын жолды ол кезде айлап жүрдік, тіпті бүгінгідей дүниенің төрт бұрышынан хабар тауып отыратын жағдай қайда? — деген қария немересінің жұмыстың қырын білмей, тік қасық болып өсіп келе жатқанына наразы бейнесін аңғартып, өз өмір кешірмесінен кеңестер қозғаған. Немересі: — Ата, сол дәуірде туған өздеріңіздің сорлы болған тәлейлеріңізден көрмейсіз бе? Оларыңызды бізге айтпаңыз, —демей ме. Ашудан жарыларман болған қария: — Е, ондай болғанда «Ұрпақ үшін бақыт-байлық жаратсам» деп тер төгіп, жан қиып, азып-тозған ата-бабаларың сендерге айыпты болғаны ғой. «Теңдік үшін» деп әкем оққа ұшты. Ал

  • Мұхтар Мағауин: ОРАЛХАНДЫ ДА, ҚҰДАЙЫҢДЫ ДА ҰМЫТҚАН ЕКЕНСІҢ…

    яғни, Д.Исабековты тәубаға түсіру рәсімі Республика президентінің қолынан биік марапат алып, желі көтеріліп тұрған Д.Исабеков, мына біз сияқты пендесіне көңіл бөліп, «Мұхтар Мағауиннің бүкіл позициясы маған ұнамайды» деген түйінді тақырыппен сұхбат беріпті – Nege.kz, 10.ХІ.2022. Бір заманда таныған, білген, енді көзден таса, көңілден өшкен жазарманның, тәрізі, қырық-елу жыл бойы іште булыққан жүрекжарды толғамы. Жарыққа шыққан кезде біз тарихи-танымдық «Алтын Орда» кітабын дендеп, қажетті тынысқа Эрнест Хемингуэйдің ескі жұрты – жылы теңізге бет түзеген едік. Енді міне, екі аптадан асқанда қайрылып соғуға мүмкіндік таптық. Артықша қажеттіліктен емес, әлдебір әуесқой ағайындар дүдәмалда қалмасын деп. Алдымен, айқайлы сұхбатты оқымаған бүгінгі жұртшылық үшін, ең бастысы – Д.Исабеков бауырымыздың мүбәрак есімін кейінгі заманға ұмыттырмай жеткеру

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: