|  |  | 

كوز قاراس الەۋمەت

ارداقتى تۋىستار، باۋىرلار! تاعدىرلاس، تىنىستاس اعايىن!

24.09.16-adamdar-11تۇرسىنحان زاكەنۇلى

كەشەلى بەرگى سۇم حابار ءبارىمازدىڭ قابىرعامىزدى قايىستىرىپ، شاراسىز جاعدايعا قالدىرىپ وتىر. 
وتە وكىنىشتى، قابىلداۋعا تىم اۋىر جاعداي. 
نەگە بىلاي بولدى، نە سەبەپتەن جازىقسىزدان جازىقسىز اق-الال تىرلىگىمەن ءومىر ءسۇرىپ، بالا-شاعاسىن اسىراپ جۇرگەن ازاماتتار كىسى قولىنان مەرت بولدى؟ سول قىرىق قارا، قۋ جەمتىك ءۇش ازاماتتى جولىنا مەرت قىلارداي كىمنىڭ جىرتىعىن جامايتىن ەدى؟ قانىشەرلەر سول قىرىق قارانىڭ سىلەكەيىنە بولا ءوز تۋىسىن، باۋىرىن قولدارى قالت ەتپەي قالاي ولىمگە قيا الدى؟-دەگەن سۇراقتار مازا بەرەر ەمەس. بۇعان دەيىن دە الماتى وڭىرىندە وسىنداي وقيعالار ورىن العانى بەلگىلى. ەندى مىنە، ايدىڭ كۇننىڭ امانىندا تاعى ءۇش بىردەي ازاماتتى وتارلى مالىمەن قوسا بارىمتالاپ، وزدەرىن اۋىل اراسىندا ءولتىرىپ، ماشينالارىن ورتەپ كەتىپ وتىر. بۇل شەكتەن شىققان ارەكەتكە كوز جۇما قاراۋعا بولمايدى. بۇل ادال كاسىپپەن اينالىساتىن اعايىنداردىڭ زاڭدى قۇقى بۇزىلىپ قانا قويماي، كەز-كەلگەن ۋاقىتتا ولاردىڭ مال مەن باسىنىڭ اماندىعىنا ەشبىر كەپىلدىك جوقتىعىن، وڭىردەگى قۇقىق قورعاۋ سالاسىنىڭ قىزمەتى سىن كوتەرمەيتىنىن كورسەتەدى. سونداي-اق، قالىپتاسقان جاعداي ءبىزدىڭ قوعامىمىزدا شەتتەن كەلگەن اعايىنداردىڭ ءالى دە بولسا قورعانسىز الەۋمەتتىك توپ ەكەنىن دالەلدەدى. ولاردىڭ بوتەن ءتىل مەن قوعامداعى بيۋروكراتيادان، ميگرانتوفوبيالىق كوڭىل-كۇيدەن كورگەن قاعاجۋى از ەمەس ەدى، ەندىگى جەردە وسىنداي زورلىق-زومبىلىققا ۇشىراۋى جانعا باتادى. قازاق ءوز باۋىرىنا كەلگەندە مال مەن قونىستى «ولەتۇعىن تاي ءۇشىن، كوشەتۇعىن ساي ءۇشىن» تالاسپايىق دەپ جان مەن اردىڭ ساداعاسى ساناماۋشى ما ەدى. بۇرىن ەلى ءۇشىن جان بەرەتىن ازاماتتار ەندى مال ءۇشىن باۋىرلاسىنىڭ قانىن موينىنا جۇكتەپ، باسىن تاۋەكەلگە تىگەتىن بولعانى ما؟ ەڭ قيىنى ءۇش ازاماتتىڭ ءومىرى قيىلۋمەن بىرگە، ءۇش وتباسى اسىراۋشىسىنان، ال اتا-اناسى ارىستاي ۇلدارىنان ايىرىلدى. ەلىمىزدە جەتىم-جەسىر مەن كوزى جاستى، كوڭىلى كۇپتى اتا-انانىڭ قاتارى كوبەيدى. ال شەتتەگى اعايىندار بولسا ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن بىلمەي اڭتارىلىپ وتىر. سول سەبەپتەن قوعامدا ۇلكەن ءدۇمپۋ تۋدىرعان بۇل جاعداي رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە قاتاڭ باقىلاۋعا الىنىپ، قىلمىسكەرلەر ءادىل جازالانىپ، قىلمىس بولعان وڭىردەگى قاتىستى لاۋازىمدى تۇلعالار مەن قۇقىق قورعاۋ سالاسىنىڭ ادامدارى زاڭدى جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلۋىن جانە تەرگەۋ ءىسىنىڭ بارىسى قوعامعا اشىق جاريا ەتىلۋىن تالاپ ەتەمىز. وسى ىستە جەدەل، جان-جاقتىلى ءارى ءادىل تەرگەۋ جۇرگىزىلىپ، زاڭنىڭ ۇستەمدىگى سالتانات قۇرادى دەپ سەنەمىز. قايتىس بولعان ازاماتتاردىڭ وتباسىنا قايعىسىنا ورتاقتاسىپ كوڭىل ايتا وتىرىپ، تۋعان-تۋىسقاندارىن، كوڭىلى كۇپتى اعايىندى سابىرعا شاقىرامىز. اللا تاعالا حالقىمىزعا قايىر-بەرەكە، يمان جانە ىنساپ بەرىپ، سىرتقى سۇعاناقتان، ىشكى ىرتكىدەن امان ساقتاپ، سالاۋاتتى، ءبىر-بىرىمىزگە باۋىرمال، قايىرىمدى ءارى جاراسىمدى ەل بولۋعا ءناسىپ ەتكەي دەپ تىلەيمىز.

Related Articles

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى

    ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى ارما الەۋمەت! مەن قازىر تازا اكادەميالىق عىلىمي ورتادا ءجۇرمىن. ءوزىمنىڭ نەشە جىل بويى جيناعان ءبىلىمىمدى، وقىعان وقۋىمدى، شەتەلدىك تاجىريبەمدى، ينتەللەكتۋالدى قارىم-قابىلەتىمدى شىنايى قولداناتىن قارا شاڭىراقتىڭ ىشىندە ءجۇرمىن. الماتىنىڭ بارىنەن بولەك مادەني ورتاسى ەرەكشە ۇنادى. الماتى قالا مەن دالا دەيتىن ەكى ۇعىمنىڭ تۇيىسكەن ادەمى ورتاسى ەكەن. ويلاپ كورسەم مەن باقىتتى پەرەزەنت، باعى جانعان ۇرپاق ەكەنمىن. اكەم تۇرمىس پەن جوقشىلىق، جالعىزدىقتىڭ تاۋقىمەتىن ابدەن تارتىپ ەش وقي المادىم، نەبارى ءۇش اي وقۋ وقىدىم-, دەپ مەنىڭ وقۋىمدى بالا كۇنىمنەن قاداعالادى، شاپانىمدى ساتسام دا وقىتام دەپ بارىن سالدى. ال مەكتەپتە باقىتتى شاكىرت بولدىم. ماعان ءدارىس بەرگەن ۇستازدارىم كىلەڭ دارىندى، قابىلەتتى كىسىلەر بولدى. ۋنيۆەرسيتەتتە جانە شەتەلدە مەن تىپتەن ەرەكشە دارىن يەلەرىنە شاكىرت بولدىم.

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: