Meyrambek Bespaev:Köp äyel aluğa qarsı emespin!!!
Köp äyel aludı men, yağni Amanta atalarıñ ğana qalap otır desem, änşilerimiz de meni qoldaydı eken-au!!! Meni qızdar jep qoya jazdadı ğoy, ötirikşksiñ, sizdiki dwrıs emes dep. Mına Meyrambektiñ äñgimesinen keyin köñilim bir ornına tüskendey boldı-dep jazdı massaget.kz te.
Meyrambek jaraysıñ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Onıñ qoñır ünin tıñdamaytın qazaq kemde-kem. Qazaq estardasındağı şoqtığı biik nağız änşi. Keyde sırt köz «kökirek körinedi» deydi. Alayda, ol özin jwldız emes, qazaqı qoñır tirşilikti añsaytın qara balanıñ birimin dep qana sanaydı. Şındığında, biz sahnadan ğana tanığan Meyrambek Bespaev qanday adam?
– Meyrambek, tileules tıñdarmandarıñızdı auırıp bir qorqıtıp aldıñız. «Meyrambektiñ densaulığı äli sır berip jürgen joq pa?» deydi el. Jalpı densaulığıñız qalay?
– Endi auırıp-auırıp boldıq qoy, eki jılday uaqıt ötti. Qazir därigerlerdiñ qarauındamın, bergen därilerin işudemin. «Auru aytıp kelmeydi» deydi. Adam et pen süyekten jaralğannan keyin, bwl da qalıptı jağday şığar. Adamnıñ adamnan ayırmaşılığı joq, tek dini men tili, dästürinen basqa.
– Balalıq şağıñız nesimen erekşelenedi?
– Kişkentayımnan är türli öner ielerimen aralastım, el kördim, jer kördim. Bir sözben aytqanda, balalıq şağıma aytar şağımım joq, öte qızıqtı ötti. Kepter asırağanımdı biletin şığarsız. Kepterge qırğiday tietin bolğan soñ mısıqtı wnatpadım. Ol däuren tätti estelikterge tolı kelmeske ketken künder ğoy. Ata men äjeniñ erkesi boldım. Olar öz auızdarınan jırıp, bar dämdisin mağan berdi. Adamnıñ är jastağı kezeñi öz qızıqtarımen erekşelenip twradı.
– Otbasında neşe jansızdar?
– Menen keyin eki qarındasım bar. Men üydiñ twñğışımın.
– Wldan jalğızsız, yağni, qara şañıraqtıñ iesisiz. Ata-anañızben birge twrasız ba?
– Men qaladamın, äke-şeşem Almatınıñ irgesindegi «Jaña twrmıs» degen auılda twradı. Sebebi, men issaparda jii bolamın. Bala kezimnen bölek twrıp, öz betimşe ömir süruge üyrengenmin. 1989 jılı Almatığa birjolata köşip keldim desem de boladı. Küläş Bayseyitova atındağı muzıka mektep-internatında oqıdım. Internat – men üşin ülken ömir mektebi boldı. Nätijesinde, öz basımdı özim alıpkele jatırmın. Jalğız wl dep, meni öbektey bergende, kim biledi, men ömirdiñ qıspağına şıdas bermes pe edim?! Öner – meni jastayımnan qayıspauğa, mwqalmauğa üyretti. Älbette, ata-anamnıñ jandarında köbirek boluğa tırısamın. Keşe tünde Pekinnen keldim. Tap qazir ata-anamnıñ amandıq-saulığın bilipkele jatqan betim.
– Sizdi qazaqtıñ namıstı jigitteriniñ biri dep bilemiz. Jalpı sizdi qanday oy qattı mazalaydı?
– Jalğız meni emes, közi aşıq, kökiregi oyau kez-kelgen adamdı qazirgi qoğamımızdıñ tüytkildi mäseleleri tolğandırmay qoymaydı. Täuelsizdik alğan jiırma jılğa juıq uaqıt işinde özimizdiñ qazaqşa muzıkalıq tele-radiomızdı jasay almağınımızğa, tilimizdiñ jetim balanıñ küyin keşip kele jatqandığına qınjılamın. Basılımdarımızdıñ barlığı bir-birine wqsaydı, eşqanday erekşelik joq. Qwdayğa şükir, ösip kele jatırmız, biraq, öte bayau. Keşe ğana Monğoliyağa, Pekinge barıp keldik. Monğoliyada qazaqtar köpeken, alaqandarına salıp kütti. Onda qazaqtarğa eşqanday qısım bayqamadım. Kerisinşe, bizdiñ elimizde qazaqtarımız ögeysinip jüredi. Monğoliyada jiırmağa juıq telearna bar eken, özderiniñ tilin, önerin, salt-dästürin nasihattaytın. Al, Qıtayda qatelespesem qazaq tilinde 3 telearna bar ekenin jaqsı bilesiz. Qarañızşı, wltqa, wlttıñ önerine degen keremet janaşırlıq. Bizdiñ Qazaqstandağı qazaqtardıñ hali ayanıştı.
– Sizdiñşe, qazaq tiliniñ, qazaq öneriniñ osınday halge jetuine kim kinäli?
– Biligimizdiñ älsizdiginiñ jemisi. Biliktegilerdiñ jerine, tiline, eñ bastısı wltına janaşımastığınıñ saldarı bwl. Qarapayım halıq müddesin oylap jatqan eşkim joq. Bilik basındağılardıñ basım köpşiligi qazaq tilin bilmeydi. Öz tilin bilmegenderden ne ümit, ne qayır boladı?
– Köp äriptesteriñiz sizdi «jürekpen orındaydı» deydi. Sonda jürekpen orındau degenimiz ne? Änşi jürekpen orındamasa da, änşi bola bere me?
– Jürekpen orındamau degendi tüsinbeymin. Men ändi qalay tüsinemin, solay orındaymın. Mına jerinde osı jwrttı jılatayınşı degen oy joq mende. Alayda, qazirgi qazaq estradasında menen de mıqtı jaqsı änşiler bar dep oylaymın.
– Kezinde köptegen jas qızdar «Meyrambek Bespaev» degen aurumen auırdı. Qazir de sizdi qızdar jii mazalay ma?
– Är närse öz uaqıtısımen jüredi. Bir kezderi meniñ önerimdi bağalauşı qızdar «Meyrambek, Meyrambek» dese, qazir «Ağa, ağa» dep jatadı. Mazanı jii alatın qızdar äli de bar. Sondıqtan telefon nömirin jii auıstıramın.
– Äzirge bir ğana qızıñız bar. Al bolaşaqta neşe balanıñ äkesi bolğandı qalaysız?
– Mümkindiginşe wrpağım köp bolsa eken dep tileymin. Balamız köp bolsa, qazaq ta köp boladı.
– Keybireuler «köpbalalı otbası bolu üşin – köp äyel alu kerek» deydi. Siz köp äyel aluğa qalay qaraysız?
– Şama jetse, nege almasqa? Wrpaqtıñ köptigi üşin, Alla razılığı üşin aluğa boladı. Al jay maqtan, daqbırt bolsa, onday tirlik er jigitke jaraspaydı. Dinimizde, saltımızda bar närse ğoy eki nemese odan da köp äyel alu. Tek degen jaqsı wğım bar qazaqta. Tektiden tekti tuadı. Mısalı, kezinde Qwnanbay atamız Wljan apamızdı ekinşi äyel etip almasa, onda dana Abay tuılmas edi ğoy. Adam tağdırğa, ötken ata-babalarımızdıñ isiniñ dwrıstığına senu kerek. Köp äyel aluğa qarsı emespin.
massaget.kz
Pikir qaldıru