| قازاق
  • تاريح

    قىرعىز تاريحشىسى ب.سولتونوەۆتىڭ كەنەسارى حان تۋرالى جازبالارى

    ازكەن التاي تۇگەلدەي دەرلىك، تاريحشى-زەرتەۋشىلەر، ءوز ەڭبەكتەرىندە قىرعىز تاريحشىسى بەلەك سولتونوەۆتىڭ (1878-1938) ەڭبەكتەرىن پايدالانىپ، سىلتەمەلەر جاسايدى. وسى بەلگىگىلى تۇلعانىڭ، كەنەسارى حان تۋرالى جازبالارىنا توقتالا كەتسەك. بەلەك سولتونوەۆ – قىرعىزدىڭ اتاقتى تاريحشى، ادەبيەتشىسى. قىرعىز تاريحىنا ارناپ جازعان بەلگىلى ەڭبەگىن اراب ارىپىمەن 1895 جىلدان باستاپ، 1934 جىلى (40 جىلداي ۋاقىت) اياقتاعان ەكەن. ءوزى، 1938 جىلى قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراپ، اتىلىپ كەتكەن، 1955-جىلى اقتالعان. ب.سولتونوەۆ ەڭبەگى باسىندا «قىرعىز-قازاق تاريحى» دەپ اتالىنىپ، كەيىننەن، «قىزىل كىرگىز تارىحى» بولىپ وزگەرتىلگەن. وسىدان-اق، بۇل اتاقتى عالىم ادامنىڭ ەڭبەگى تۋرا سول كۇيىندە جەتتى مە; تۇپنۇسقاسى بار ما; كەيبىر جەرلەرىندە قوسپالار، قىسقارتۋلار بار ەكەندىگى نەلىكتەن انىق كورىنەتىندەي; ەڭبەك اراب گرافيكاسىنان تۋرا سول كۇيىندە وسى ارىپتەرگە كوشىرىلدى مە نەمەسە بۇرمالاندى ما (سەبەبى، ءبىراز

    2330
  • كوز قاراس

    تەكتىلىك تۋرالى تۇسىنىك

    مارات توكاشباەۆ الگىندە وسى الەۋمەتتىك جەلىدەن قازاق حالقى مەن قالماق حالقىنىڭ «تەكتىلىگى» تۋرالى پىكىرلەر وقىپ قالدىم دا وسى پوستتى جازۋعا قۇلقىم اۋعانى. جالپى «تەكتىلىك» دەگەن قۇبىلىس تۇتاس ەتنوسقا بايلانىستى ايتىلمايدى. مىسالى فرانتسۋزدار – تەكتى، بەربەرلەر – تەكسىز، كونكيستادورلار – تەكتى، چيگانچۋك – تەكسىز دەپ ايتا المايمىز. تەكتى ادامدار دا، تەكسىز ادامدار دا بارلىق ۇلتتا، برلىق ەتنوستا كەزدەسەدى. قازاق حالقى الەمدەگى ەش حالىقتان ارتىق تا ەمەس، كەم دە ەمەس. انىعىن ايتقاندا قازاق حالقىندا تەكتىلەر دە كوپ، تەكسىزدەر دە جەتىپ جاتىر. ەگەر ۇلت رەتىندە كەرەمەت تەكتى بولساق، 1937 جىلى ءبىر-ءبىرىمىزدى وققا بايلاپ، ۇستاپ بەرمەس ەدىك. ءدال بۇگىنگى كۇنى اتا زاڭىمىزدى اياققا تاپتاتىپ، ورىس تىلىنە ۇستەمدىك بەرىپ قويماس ەدىك. انا ءبىر جىلى ماسكەۋلىك

    6144
  • سۋرەتتەر سويلەيدى

    قاراقالپاقستان قازاقتارى

    ۋميدا احمەدوۆا وزبەكستاننىڭ قاراقالپاقستان ايماعىندا ەجەلگى حورەزمنىڭ كوپتەگەن قالا-بەكىنىستەرىنىڭ ءىزى قالعان. سولاردىڭ اراسىنداعى ەڭ ىرىلەرى توپىراققالا، ايازقالا مەن قىزىلقالا ماڭىندا باعزى زاماننان تۇراتىن قازاقتار ديقانشىلىق، مال باعۋ، بالىق اۋلاۋمەن اينالىسادى. قىزىلقالادا جەرگىلىكتى قازاق راقىمباي اقساقال بىزگە بەكەت اتانىڭ بەسىنشى ۇرپاعى كوكەن قويباعارۇلىنىڭ مازارىن كورسەتتى. 1 قىزىلقالانىڭ توڭىرەگىندە نەگىزىنەن قازاقتار تۇرادى، ونشاقتى قازاق اۋىلى بار. العاباس اۋىلى ماڭىندا قوي باعىپ جۇرگەن سادۋاقاس اتا ءوزىن “كىشى ءجۇز قازاعىمىن، قوجامىن” دەپ تانىستىردى. 2 جەرگىلىكتى قازاقتاردىڭ ءبىرى 77 جاستاعى راقىمباي اقساقال بۇرىن تراكتور ايداعان. ول وسى ماڭدا بەكەت اتانىڭ بەسىنشى ۇرپاعى كوكەن قويباعارۇلىنىڭ مازارى بارىن ايتتى. اقساقال مازاردى كورۋگە تىلەك بىلدىرگەن ءبىزدى ول جەرگە باستاپ بارۋعا كەلىستى. 3 سوۆەت كەزىندە “قىزىل قازاقستان” اتالعان اۋىل

    3399
  • مادەنيەت

    اقش-تىڭ بارلاۋ قىزمەتى: قازاقتار جابايى بولسا دا قاراپايىم

    اقش ورتالىق بارلاۋ قىزمەتىنىڭ قۇپيا قۇجاتتارى جاريا بولىپ، وندا قازاقستان تۋرالى ءبىراز اقپارات بارى انىقتالدى. امەريكالىق بارلاۋشىلاردى قازاقستاندا نە تاڭ قالدىرعانىن Sputnik قازاقستان جازدى دەپ حابارلايدى NUR.KZ پورتالى. Facebook ارقىلى بولىسۋۆكونتاكتە ءبولىستى بارلاۋ قىزمەتى. كوللاج NUR.KZ شەتەلدىك بارلاۋشىلار قازاقستان تۋرالى بارلىق اقپاراتتى ورتالىققا جىبەرىپ وتىرعان. وندا قازاقتاردىڭ قانداي تاماق جەپ، قانداي ىسپەن شۇعىلداناتىنى تولىقتاي ايتىلعان. “مىقتى، قاھارلى، ساقالدى قازاقتاردىڭ كەلبەتى بىردەن كوزگە تۇسەدى. ولار موڭعولويدتىق بەت-الپەتكە يە، بويلارى قىسقا، تولىق كەلگەن. تەرىسى قوڭىرقاي، شاشتارى قارا ءارى تىك، دەنەلەرىن تۇك باسقان”، – دەپ امەريكالىقتار قازاقتاردى سيپاتتاعان. Facebook ارقىلى بولىسۋۆكونتاكتە ءبولىستى سكرينشوت سو سترانيتسى CIA.GOV تىڭشىلاردى قازاقتاردىڭ بەت-الپەتىنەن بولەك، ادەت-عۇرىپتارى دا قىزىقتىرعان. “قازاقتار جابايى بولا تۇرا قاراپايىم، سىپايى، قوناقجاي، قولى اشىق ادامدار”، – دەلىنگەن قۇجاتتا. بارلاۋشىلار قازاقتاردىڭ

    1124
load more

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: