|  | 

Әдеби әлем

Төр Алтай қарымды қаламгерімен қоштасты

Dydahimet Ashimhan Бүкіл саналы ғұмырын шығармашылыққа арнаған қарымды қаламгер Дидахмет Әшімханұлының өмірі 65 жасында үзіліп, мәйіті Алматыдан туған топырағы Төр Алтайға әкелініп, жер бесікке берілді.

Алматы мен Астанадан, тағы басқа өңірлерден келген марқұмның жақын достары, қаламдастары, ет жақын туыстары, аудан жұртшылығы қатысқан қаралы жиынды жүргізген жазушы Әлібек Қаңтарбаевтың сөзімен айтқанда, қазақтың сөз өнері аламанына кілең бір сүлейлерін қосқан Катонқарағай халқы тағы бір асыл ұлынан, жыршысынан айырылды. Оралхан Бөкейді елуіне жеткізбей аяқтан шалған сұм ажал біраз ентігін басқандай болып еді, енді келіп Алтайдың алып бәйтеректерін сұлата бастады. Қалихан Ысқақтай өнер саңлағының өмірден озғаны кеше ғана еді, міне, бүгін Дидахмет сынды арда ұлымызды, арысымызды арамыздан алып кетті. Төр Алтай Алатауға Қал­ағаңды да, Оралханды да, Дидахметті де кеуделері арманға, жүректері жалынға толы күйлерінде аттандырған еді, енді, міне, елге құрыш табытпен оралтып жатыр. Бұдан асқан қасірет бар ма?..

Аз жазса да, саз жазатын, қаламдастарының арасында жиырмасыншы ғасырдың Бейімбет Майлині деп мойындалған, адамдықтан аспаған, арамдыққа баспаған Дидахмет Әшімханұлын соңғы сапарға шығарып салуға арналған жиында сөз алған облыс әкімінің орынбасары Нұрымбет Сақтағанов Шығыстың шамшырағы болған қаламгердің қазасы бүкіл еліміздің, алты алаштың қайғысы екендігін білдіре келе, марқұмның отбасына, туған­туысқандарына, бүкіл аудан жұртына көңіл айтып, аймақ басшысы Даниал АХМЕТОВ пен Премьер­министрдің орынбасары Бердібек САПАРБАЕВТЫҢ қайғыға ортақтасқан сәлемдерін жеткізді. Дидахмет Әшімханұлының досы, «Жұлдыз» журналының бас редакторы, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Ұлықбек Есдәулет екеуінің бірге басталған студенттік кездері, Дидахметтің дарындылығы, шығармашылыққа, достыққа деген адалдығы мен тазалығы, жазушылар арасындағы беделі жөнінде айтып, қаламгер қазасына орай жазған жырын оқыды.

Жазушы жерлесіміз, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Әлібек Асқаровтың сөзі де қалың жұртшылықты толқытып, көзге жас алдырды. Сыңарынан айырылған аққудың күйін кешіп тұрып, ол талантты жазушы­публицист Дидахмет досының екінші өмірінің осы сағаттан басталғанын, оның оқырманы, халқы барда өлмейтінін айтып, жерлестерін рухтандырып, Қытайдағы қандастарымыз бен Түркиядағы достарынан, Президент Әкімшілігінің басшысы Нұрлан Нығматуллин мен «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары Бауыржан Байбектен келген көңіл айтуларды жеткізді, көрнекті мемлекет қайраткері Мұхтар Құл­Мұхаммедтің жеделхатын оқып берді. Катонқарағай ауданының әкімі Қалихан Байғонысов Дидахмет Әшімханұлының керемет жазушылығын, оның азаматтығын, ауданның мақтанышы екендігін тілге тиек етіп, марқұмның отбасының, туған­туысқандарының қайғысымен бөлісті, оның жарқын бейнесі халқымыздың жүрегінде мәңгі сақталады деп сөзін қорытындылады. Көрнекті жазушы Дидахмет Әшімханұлын жерлеген соң, құран­қатым бағышталды.

Жәнібек Қызыр Катонқарағай ауданы.

Ұлықбек Есдәулет,

Мемлекеттік сыйлықтың иегері

Қарағай

(Дидахмет Әшімханұлына)

Алтай тауы аңыраса аспан жұтып дауысын,

Күңгір­күңгір тас құласа күңірентіп тау ішін.

Тал бесік пен жер бесіктің арасында самғаған

Тау қойнына табыстадық алты алаштың арысын.

Жыршысынан айырылған Ақ Қабаның толқыны,

Жартасты ұрып быт­шыт болды көбік шашып сол күні.

Қайғыдан қарс айрылмаған қайран жүрек­жүрек пе,

Мәңгілікке мекен болса туған таудың қолтығы.

Не бар екен біздің өлмес сағынышты басардай?

Тарих? Уақыт?

Қойса нетті шаш ал десе – бас алмай?

Қазағымның ауыр жүгін арқалаған Толағай,

Қапияда сүріндің бе, соңғы белден аса алмай?

Жер аңсаған сары атандай алды­артыңа қарамай,

Асу асып кете бардың өз өлкеңді аралай.

Туған жерге тұлға болып, еңсе болып тұрарсың,

Алтайыңның орманына қайта оралған қарағай…

25 мамыр, 2015 жыл

Алматы – Катонқарағай.

Дидар газеті

 

Related Articles

  • АЛАШ ЗИЯЛЫЛАРЫНЫҢ ҮРІМШІДЕН ҚАЙТЫП КЕЛЕ ЖАТҚАНДА

    Болған оқиға ізімен Болған оқиғаның ізімеН…   Алаш жұртының бір емес, бірнеше съезі өтіп, Әлиханның Колчактан беті қайтып, “Енді қайтып тәуелсіз ел боламыз” деп жүрген кез еді. Семй Алаш қайраткерлерінің ордасы еді. Семейде жүрген Ахмет Байтұрсынов бастаған бір топ алашордашылар Қытай шекарасындағы Үрімші қаласына барып, ондағы қазақ жұртының хал жағдайын біліп қайтуға жолға шыққөан. Ол кезде Үрімшінің көбі қазақ еді Үйлері негізінен саздан құйылған. Орта Азияның көп қалаларын еске салғандай. Біраз үлкен кісілер мен жастар Ахаңның төте әліпбиімен кітап газет оқиды. екен. Ахаңды бұрын көрген адамдар да кездесті. Дегенмен, Ахаң Үрімші қазақтарының тәелсіз автономия құру туралы ойлары да жоқтығын байқаған. Соныменг, Үрімші қазағының және Қытайға жақын басқа ұлттардың басты тұрмысы

  • БІР АУЫЛДАҒЫ  ЕКЕУДІҢ ТАҒДЫРЫ

      Жұмат  ӘНЕСҰЛЫ   ( Махаббат туралы әңгіме) “МЕН СЕНЕН БАСҚАНЫ ӨЛГЕНШЕ  КӨРМЕЙМІН ДЕП СЕРТ БЕРІП ЕДІМ ӨЗІМЕ” “ДЕДІ БУЫНЫП ӨЛЕЙІН ДЕП ЖАТҚАН МАЙСА ДЕГЕН ҚЫЗ.. Бұл БАЙТӨБЕ деп аталатын ауыл. БҰРЫН ҮЛКЕН ШАРУАШЫЛЫҚТАРЫ БОЛҒАН.ОҚУ АЯҚТАЛЫП, МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕР МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ АЛМА БАҒЫНДА МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕРДІҢ ТОЙЫ МЕН  СЫНЫПТАС ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ТОЙЫ БІРГЕ ӨТЕІЗІЛЕТІН БОЛҒАН. ЖАРАСТЫҢ ƏКЕСІ ФЕРМЕР, АЗДАП ЕГІСТІГІ БАР. Ал Жараспен біргн оқыған Əміренің əкесі əкімшілікте қызмет жасайды, əрі жеміс өсіреді. БҰЛ ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ҮЙЛЕНУ ТОЙЫ БАСТАЛАЙЫН ДЕП ЖАТҚАНДА БОЛҒАН ТРАГЕДИЯ. ЖАРАС ПЕН МАЙСА МЕКТЕП БІТІРІП,, ӨЗ СЫНЫПТАСТАРЫМЕН МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ ҮЛКЕН БАҚТА ҮЙЛЕНУ ТОЙЛАРЫН МЕКТЕП БІТІРУ ТОЙЫМЕН ЖАЛ,ҒАСТЫРМАҚШЫ ЕДІ. МЕКТЕПТІҢ БАҒЫ АЛҚЫЗЫЛ ГҮЛМЕН ЖАЙНАП ТҰР. оҒАН ТҮРЛІ ТҮСТІ ЛАМПАЛАР ҚОСЫЛҒАН. сЫРТЫНАН

  • МӘҢГІ ҚАЗАҚ(ертегі фэнтези) 

    ҚАЗАҚТАРҒА ЖАСАлып жатқан  ҚИЯНАТ КӨП БОЛҒАСЫН, « Мәңгі қазақ» атты әңгіме жазсам деп жүретін едім. Осыдан бір күн бұрын сол әңгіменің сюжетіне келетін түс көржім. Кешеден бері жазуға кіріссем бе деп жүр едім, сәті бұгін түскен сияқты. ЖҰМАТ ӘНЕСҰЛЫ Өте ертеде емес, бүгінде емес, ғылым докторлары Санжар мен Балжан институтта қызмет ететін.Өздерінің лауазымдарына қарай қарапайым екі қатарлы жақсы салынған коттеджде тұрды.Интеллигент адамдар өмірдің қиындықтарына көп мін бере қоймайды ғой, Өмірлері мәнді, жайлы өтіп жатты. Жақсылықта көп күттірген жоқ, Санжар мен Балжан ұлды болып, коттеджде шағын той өтті. Неге екенін қайдам, әке шешелері ақылдасып, ұлдарыныі есімін Аңсар деп атаған. Аңсар ертедегідей тез де өскен жоқ, кеш те өскен жоқ. Тәрбиелі жігіт болып

  • СУ ІШКЕНДЕ ҚҰДЫҚ ҚАЗЫУШЫНЫ ҰМЫТПА

    (23 – әңгіме) БАЙАХМЕТ ЖҰМАБАЙҰЛЫ — Біздің заманда сендерше киімнен-киім таңдайтын жағдай қайда, жамап-жасқап, тон, шалбар кисек те жететін. Сөйтіп жүріп аянбай еңбек еттік. Бүгінгі күн басатын жолды ол кезде айлап жүрдік, тіпті бүгінгідей дүниенің төрт бұрышынан хабар тауып отыратын жағдай қайда? — деген қария немересінің жұмыстың қырын білмей, тік қасық болып өсіп келе жатқанына наразы бейнесін аңғартып, өз өмір кешірмесінен кеңестер қозғаған. Немересі: — Ата, сол дәуірде туған өздеріңіздің сорлы болған тәлейлеріңізден көрмейсіз бе? Оларыңызды бізге айтпаңыз, —демей ме. Ашудан жарыларман болған қария: — Е, ондай болғанда «Ұрпақ үшін бақыт-байлық жаратсам» деп тер төгіп, жан қиып, азып-тозған ата-бабаларың сендерге айыпты болғаны ғой. «Теңдік үшін» деп әкем оққа ұшты. Ал

  • Мұхтар Мағауин: ОРАЛХАНДЫ ДА, ҚҰДАЙЫҢДЫ ДА ҰМЫТҚАН ЕКЕНСІҢ…

    яғни, Д.Исабековты тәубаға түсіру рәсімі Республика президентінің қолынан биік марапат алып, желі көтеріліп тұрған Д.Исабеков, мына біз сияқты пендесіне көңіл бөліп, «Мұхтар Мағауиннің бүкіл позициясы маған ұнамайды» деген түйінді тақырыппен сұхбат беріпті – Nege.kz, 10.ХІ.2022. Бір заманда таныған, білген, енді көзден таса, көңілден өшкен жазарманның, тәрізі, қырық-елу жыл бойы іште булыққан жүрекжарды толғамы. Жарыққа шыққан кезде біз тарихи-танымдық «Алтын Орда» кітабын дендеп, қажетті тынысқа Эрнест Хемингуэйдің ескі жұрты – жылы теңізге бет түзеген едік. Енді міне, екі аптадан асқанда қайрылып соғуға мүмкіндік таптық. Артықша қажеттіліктен емес, әлдебір әуесқой ағайындар дүдәмалда қалмасын деп. Алдымен, айқайлы сұхбатты оқымаған бүгінгі жұртшылық үшін, ең бастысы – Д.Исабеков бауырымыздың мүбәрак есімін кейінгі заманға ұмыттырмай жеткеру

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: