Jügirtpeler
 |  | 

Qazaq handığına 550 jıl

Qazaq handığınıñ tarihı QazWU-da talqılandı

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Jun 17, 2015

QazWU-da Qazaq handığınıñ 550 jıldığına oray «Qazaq handığı: tarih, teoriya jäne bügingi kün» attı halıqaralıq ğılımi-teoriyalıq konferenciya ötti. Atalğan is-şarağa QR Parlament Mäjilisiniñ deputatı A. Twrtaev, Almatı qalası äkiminiñ orınbasarı Z. Amanjolova, Ş. Uälihanov atındağı institut direktorınıñ orınbasarı N. Atığaev jäne özge de qwrmetti qonaqtar men universitet oqıtuşıları men studentteri qatıstı.

QazWU rektorı akademik Ğ. Mwtanov şaranı aşıp: «Qazaq handığınıñ 550 jıldığımen şektelmey, arı qaray qazaq eliniñ tarihın zertteudi jalğastıruımız qajet. Sebebi, biz – irgeli elmiz. Alğa jetelep kele jatqan Elbasşımız bar. Jastardı öz eliniñ patriotı etip tärbieleu – bastı maqsatımız», – dey kele, konferenciya jwmısı men qatısuşılarına tabıs tiledi.

Almatı qalası äkiminiñ orınbasarı Zäureş Amanjolova  öz sözinde: – «Bilikti birdi jığar, bilimdi mıñdı jığar» degen dana söz bar. Bilim alıp jatqan ärbir qazaq balası öz eliniñ tarihın bilip, onı zertteui qajet. Osı twrğıda jastarğa sapalı bilim, patriottıq tärbie berude QazWU ğalımdarı ülken üles qosıp otır», – dedi. Sonday-aq, jiında söz alğan Nwrlan Atığaev ğalımdarğa tarihımızdı zertteude ülken sättilik tilep, ıstıq ıqılasın bildirdi.

«Qazaq tarihınıñ tamırı tereñde jatır. Wlttıq tarihımızda Qazaq handığınıñ qwrıluı – Qazaq memleketiniñ qalıptasuı retinde tarihi mañızdı kezeñ bolıp tabıladı. Tarihsız wlt joq, biraq tarihın wmıtatın wlt bar. Sondıqtan wlt bolu üşin, öz elimizdiñ tarihın jetik bilip,  barlıq elge paş etuimiz kerek», – degen rektor Ğalım Mwtanwlınıñ aşılu saltanatındağı tüyindi sözderi köpşiliktiñ köñil törinen orın alıp, jastarğa qarata aytıldı. Tuğan elin, jerin jäne onıñ tarihı men salt-dästürin biluge, qwrmetteuge şaqırdı.

Jalpı konferenciya barısında Germaniya, Ispaniya, Türkiya, Resey, Özbekstan, Qırğıstan, Qaraqalpaqstannıñ tarihşı-ğalımdarı Qazaq handığınıñ qwrıluı men tarihi damuınıñ özekti mäselelerin talqıladı. Olar öz bayandamalarında är mäseleniñ tüyindi twstarın ğılımi twrğıdan negizdep, jaña közqaras twrğısınan taldadı.

Konferenciya ayasında «Qazaq handığı qalıptasuınıñ alğışarttarı jäne sayasi-etnikalıq negizderi», «Qazaq handığınıñ körşi eldermen qarım-qatınası», «Qazaq handığınıñ qalıptasuı, damuı jäne joyıluınıñ tarihi-metodologiyalıq  mäseleleri», «Qazaq handığı jäne täuelsiz Qazaqstan: tarihi sabaqtastıq  jäne qazirgi memlekettilik mäseleleri» attı sekciyalar jwmıs jasadı. QazWU men Ş. Uälihanov atındağı tarih jäne etnologiya institutı birlesip wyımdastırğan şara joğarı deñgeyde ötti.

Baspasöz qızmeti

Tags

Related Articles

  • BÖRİNİÑ ATIN ALĞAN ITELİ MEN MOLQI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    («”V”dıbısınıñ ömiri» maqalasınan üzindi) Vorg(vork). Bwl kädimgi kök tüsti jäne osığan baylanıstı börini bildirdi. Böri degen sözdiñ özi kök tüsti wğındıradı. Vorg(vork) sözi V dıbısınıñ “wb, ob, ab, ba, bo, bw, w, u” bolıp türlenuine say, burğ, vorğ, burı, vlue, böri, börik, volk sözderin tudırdı. Volk – ölekşin. Vlue(böre, böle) – ağılşın tiline kök tüsti bildiretin atau retinde ğwndar jağınan endi. Volf(börip) sözi olarda börini bildiredi. Burıl tüs te kök tüsti negiz etedi. Qazaqta “böriktirip qıradı” degen söz bar. Bwl biriktirip qıradı degen mağınanı beredi. Qazaqtıñ birigu degen söziniñ äubasta tuıluına da börilerdiñ azığın wstaudağı wyımşañ äreketi äser etken. Volk(börğ) – Şığıs Europa jerinde börini bildirdi. Volk sözi bolğ, bolqı

  • TWĞIRIL HANNIÑ ÄLEMDİ BILEGEN WRPAQTARI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Twğırıl hannıñ Nılqı şamğwn(sanğwn), Eke(Üki), Taybwğa degen üş wlı boldı. Nılqı şamğwnnan tarağan äulet Torğauıt, Qalmaq, Abaq-Sahara qatarlı ordalardıñ bileuşileri bolsa, Taybwğadan tarağan äulet Sibir, Tömen handıqtarın biledi. Twğırıl hannıñ inisi Jaqa qambınıñ qızınan tuğan jiender Wlı Moğol ordasın, Qıtaydı, Irandı bilese, öziniñ Qwlağudan tuğan jienderi Irandı tağı dübirletti. Twğırıl hannıñ wrpaqtarınan Qazan, Qajı-Tarhan(Astrahan), Qasım handıqtarınıñ tağına otırğandar da boldı. Qırım handığın bilegen Twğırıl han wrpaqtarı twtas Joşı wlısındağı barlıq handıqtardı şeñgelinde wstadı. Joşı wlısınan şıqqan handıqtardıñ täuelsizdigin qorğau jolındağı şayqastardı wyımdastıruşı boldı. Qırım handığın bilegen Twğırıl hannıñ wrpaqtarı Qırım handarınıñ esiminiñ bärinde Kerey qosımşası bar. Bwl turalı Orıs zertteuşileri ekige jarıladı. Biri, Qajı -Kereydi Twğırıl han äuletinen dese, biri

  • Ospan Batırdıñ Çoybalsan marşalğa jazğan hatı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Surette Ospan Batırdıñ 1944 jılı naurız ayında Çoybalsan marşalğa jazğan hatı berilgen. Hatta Ospan Batırdıñ öz qolı qoyılğan, möri (tañbası) basılğan. Hattıñ audarması: Asa qwrmetti marşal joldasqa sälem (jazamın mänisi:) Ol jaqtağı bizdiñ äskerlerdiñ kemşilik* närseler bolsa bizdiñ mına barğan kisilerden aytıp jiberiñizder. Jäne de sol äskerler jaudı qamap alğan eken, assa 10 kün, qala berse 6-7 kün, şamaları bolsa qamasın, eger azıq basqalay närseleri bolsa onı bwl jerden tolıq qıp beremiz, kemşilik* närselerine biz mindettimiz, sol üşin äskerlerge osı habarlardı dan'bau* arqılı tiilse eken dep qwrmetpen Batır Ospan (qoltañbası, möri). 33. 3/3 Qısqaşa tüsindirme: Kemşilik*: hatta bwl söz minezdeme mağınasında emes, qajettilik, bwyımtay, kerek-jaraq siyaqtı äleumettik häm twrmıstıq mağınada

  • Altay ölkesiniñ Şıñjañğa öz erkinen tıs qosılğanına 100 jıl (1920-2020)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    1920- jılğa deyin Sin'czyan mäselesine Altay ölkesi qamtılmaytın-dı. Altay ölkesi 130 jılday ortalıq ükimetke jeke qarap keldi de, 1919-1920 jj arasındağı işki-sırtqı sayasi häm geo-strategiyalıq mäselelerge baylanıstı jeke ölke statusı birjolata joyılğan edi. Sin'czyan gubernatorı YAñ-nıñ qolqa saluımen Altay ölkesi Sin'czyan provinciyasınıñ qarauına ötti. Mına äkimşilik karta 1916-1920 jıldar arasında dayındalğan. Osı kartada Altay Ölkesi anıq körinedi. Cin imperiyası qwlağan soñ bilikke kelgen burjuaziyalıq ükimet bükilmemlekettik qwrıltay jinalısın ötkizedi sonımen birge sol jılı uaqıtşa ükimettiñ kezekten tıs prezident saylauı ötedi. Osı sayasi is-qimılğa Altay ölkesi jeke el retinde qatısqan. Ol turalı keyin aytamız. 1905, 1908, 1912 jj arasındağı kürdeli äkimşilik reformalardan keyin Altay-Qobda elinde tübegeyli özgerister boldı. 1914- jılı Qwlja

  • RIM BILEUŞİLERİ WLI DALADAN BARĞAN BA?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Iteli ruı – irgeli rulardıñ biri. Atauı jağınan Iteli kädimgi Itelgi qwstıñ atauınıñ ğasırlar leginde ğ, g äripteri tüsuine baylanıstı özgeriske wşırağan türi boluı mümkin. Ekinşi jaqtan alğanda, Id-Telı, Idi-Tele bolıp ejelgi Altaylıq Telelerdiñ bir bwtağı boluı mümkin. Id-Telı, Idi-Tele atauları olardı Jer-Teleleri(otırıqşı Tele) jäne qasqırdı tötem etken Teleler retinde körsete aladı. Iteliniñ şejire boyınşa Kökbwlaq degen atanıñ nemeresi ekenin tanısaq, Kök söziniñ Qwdayı sipattar men kök börige, kiege qatıstılığın eskersek it söziniñ äri jağında qasqır tötemi jatadı. Italiyandardıñ it emgen(qasqır emgen) eki balanı tötem sanap, küni büginge deyin Iteli atauınan Iteliya(Italiya) bolıp twrğanın bile alamız. Onıñ üstine Kökbwlaq atalatın key jerdi halıq Kökebwlaq dep te aytadı. Kökebwlaq – Tıva

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: