چۋنتسيندەگى كەزدەسۋ
kerey.kz
تاريحي سۋرەت
ۋاقىتى: 28 تامىز 1945 ج.;
ورىنى: چۋنتسين (重慶) ق-سى;
تۇسىنىكتەمە: تاريحي سۋرەتتە اقش-تىڭ قىتايداعى وكىلەتتى ەلشىسى پاتريك حەرلي جانە قىتاي پرەزيدەنتى چان كايشي مەن قكپ توراعاسى ماو.
چۋنتسيندەگى كەزدەسۋ كەزىندە ديالوگقا كەلە باستاعان قىتايلىق پارتيا وكىلدەرى الپاۋىت ەل اقش پەن سوۆەت وداعىنىڭ “قىتاي ساياساتىن” جاڭا داعدارىسقا اكەلدى. كورىنىستە ازاماتتىق سوعىستى توقتاتىپ بۇكىلقىتايلىق ماسەلەنى شەشۋ بولعانىمەن ۇلكەن قاستاندىقتىڭ باسى سودان باستالدى.
الپاۋىت تاراپتار قىتاي كارتاسىن وزگەرتەتىن جاڭا ديالوگتاردى قىزۋ تالقىلاپ جاتقاندا شىعىس تۇركىستان اۋماعىندا ءبىر ۋاقىتتا ءۇش بىردەي ۋاقىتشا ۇكىمەت ءومىر ءسۇردى. ولار:
ءبىرىنشى، وتستاۆكاداعى شەن شيتساي كلانى;
ەكىنشى، ۆۋ چجۋنسيننىڭ ۋاقىتشا ۇكىمەتى;
ءۇشىنشى، شىعىس تۇركىستان ۋاقىتشا ۇكىمەتى.
اقش-تىڭ قىتايداعى وكىلەتتى ەلشىسى پاتريك حەرلي شىعىس تۇركىستان اۋماعىن نازارعا الا وتىرىپ اقش-تىڭ ۇرىمجىدەگى وكىلەتتى كونسۋلىنا جانە كونسۋلدىق سىرتقى بارلاۋ قىزمەتىنە ارنايى تاپسىرما بەردى. سونىڭ نەگىزىندە اقش-تىڭ رەسمي وكىلدەرى التاي، شاۋەشەك جانە ىلە مەن ەرەنقابىرعا ايماقتارىن ەركىن ارالاپ ايماقتانۋ جانە الەۋمەتتانۋ تۇرعىسىنان كوپ زەرتتەۋ جۇرگىزدى.
وسى ءىس-قيمىل اياسىندا CIA-دىڭ شىعىس تۇركىستان تۋرالى اقپاراتتىق بازاسى قالىپتاستى. اقش جۋرناليستەرى مەن سىرتقى بارلاۋ قىزمەتى ماماندارى ايماقتاردى جاسىرىن ارالاپ اقپارات جينادى جانە ستراتەگيالى ساراپتامالار جاسادى. الداعى ۋاقىتتا CIA ماتەريالدارىن سىزدەرگە جاريالايتىن بولامىن.
سول ماتەريالداردىڭ ىشىندە اقش-تىڭ قىتايداعى وكىلەتتى ەلشىسى پاتريك حەرليدىڭ ءوزى دايىنداعان راپورت قۇجاتتارى دا بار. ول ماتەريالداردا پ.حەرلي شىعىس تۇركىستان ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىن كوبىرەك نازارعا الا وتىرىپ ءار ءىس-قيمىلدى بارىنشا وبەكتيۆتى تالداپ وتىرعان. سونىمەن بىرگە ۇرىمجىدەن جەتكىزىلگەن اقپاراتتىق دەرەكتەردىڭ بازاسىن دايىنداپ سوۆەت وداعىنىڭ ايماقتاعى كوڭىل كۇيىن تەكسەرىپ اقش تۇرعىسىنان نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ناقتىلايتىن پىكىرلەر بەرىپ وتىرعان.
ەلدەس وردا
13.02.2024
پىكىر قالدىرۋ