بەرىك وتەمۇرات وتستاۆكاسى جايلى ازىرشە تۇسىنىك بەرمەدى
قازاقستان ۇلتتىق بانكى وكىلى بەرىك وتەمۇراتتىڭ باتىس باسپاسوزىنە سۇحباتى دۇربەلەڭ تۋدىردى. ۇلتتىق قوردىڭ جاعدايى جايلى پەسسيميستىك مالىمدەمەسىنەن سوڭ قىزمەتىنەن الىنعان ول بۇل تۋرالى ايتۋدان باس تارتتى.
بەرىك وتەمۇراتتىڭ «قازاقستان ۇلتتىق بانكى ۇلتتىق ينۆەستيتسيالىق كورپوراتسياسىنىڭ» باسقارما توراعاسى بولعان كەزدەگى سۋرەتى.
ۇلتتىق قورعا قاۋىپ ءتوندى مە؟
«قازاقستان ۇلتتىق بانكى ۇلتتىق ينۆەستيتسيالىق كورپوراتسياسى» (قۇب ۇيك) اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ جەتەكشىسى اياق استىنان اۋىستى: بەرىك وتەمۇراتتىڭ ورنىنا باسقارما توراعاسىنىڭ وكىلەتتى مەرزىمى اياقتالعانعا دەيىن وسى قىزمەتكە ەسجان ءبىرتانوۆ تاعايىندالدى. وسى اپتادا قازاقستاندىقInformburo اقپاراتتىق اگەنتتىگى «بەرىك وتەمۇراتتى قىزمەتتەن الۋ قۇب ۇيك جەتەكشىسىنىڭ Wall Street Journal باسىلىمىنا، مۇنايدان تۇسكەن ۇستەمە كىرىستەن قۇرالاتىن قازاقستان ۇلتتىق قورى قارجىسى «6-7 جىلدا سارقىلۋى مۇمكىن» ەكەنىن مالىمدەگەن بۇكپەسىز سۇحباتىمەن ءبىر مەزگىلگە قاتار كەلگەنىن» حابارلاعان ەدى.
امەريكانىڭ Wall Street Journal جۋرنالى سايتىندا جاريالانعان ماقالادا «[قازاقستان ۇلتتىق بانكى] وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، مۇناي باعاسىنىڭ قۇلدىراۋى سالدارىنان كىرىسى كەمىگەن قازاقستاننىڭ 64 ميلليارد دوللار كولەمىندەگى مۇناي قورى التى نە جەتى جىل ىشىندە اقشاسىز قالۋى مۇمكىن، ال ۇكىمەت بولسا جيعان-تەرگەنىن جۇمساپ جاتىر» دەپ جازىلعان.
Wall Street Journal بەرىك وتەمۇراتتىڭ «2014 جىلدىڭ تامىزىندا ەڭ جوعارعى كورسەتكىشكە – 77 ميلليارد دوللارعا دەيىن جەتكەن ۇلتتىق قور جيناعىنىڭ كولەمى 17 پايىزعا ازايىپ كەتتى. ۇكىمەت جىل سايىن قوردان 9 ميلليارد 500 ميلليون دوللار جۇمسايدى. قازاقستاندىق ساياساتكەرلەر مەن ۇلتتىق بانك شىعىندى ازايتىپ، سالىق ءتۇسىمىن ۇلعايتۋى جانە قور قارجىسىن تىكەلەي ينۆەستيتسيا سياقتى ۇلكەن كىرىس اكەلەتىن اكتيۆتەرگە سالۋى ءتيىس» دەگەن سوزدەرىن كەلتىرگەن.
امەريكانىڭ Bloomberg ساراپتاما اگەنتتىگىنىڭ پىكىرىنشە، «مۇناي باعاسى سوڭعى 11 جىلداعى ەڭ تومەنگى دەڭگەيگە ءتۇسىپ، شيكىزات سالاسىنداعى كىرىس سوڭعى رەت 1999 جىلى بايقالعان دەڭگەيگە دەيىن قۇلدىراۋىنا بايلانىستى قازاقستاننان باستاپ وڭتۇستىك كورەياعا دەيىنگى الەم ەلدەرىنىڭ ۇلتتىق ءال-اۋقات قورلارىندا جاتقان 7,1 تريلليون اكتيۆتەرگە جاڭادان كىرىس كىرمەي قالۋ قاۋپى بار».
بەرىك وتەمۇراتتىڭ ايتقانى قازاقستان ءباسپاسوزى مەن الەۋمەتتىك جەلىلەردە دۇربەلەڭ تۋدىردى، ىلە-شالا ول قىزمەتىنەن الىندى. ايتكەنمەن، «قۇب ۇيك» بۇرىنعى باسشىسى جەرگىلىكتى اقپارات قۇرالدارىنا بۇل ماسەلەگە قاتىستى كوممەنتاري بەرۋدەن باس تارتتى.
بەرىك وتەمۇرات Facebook الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراعىندا: «Wall Street Journal مەن Financial Times باسىلىمدارىنداعى ماقالالاردان كەيىن جەرگىلىكتى باق-تىڭ كوبى كوممەنتاري سۇراپ، تانىستارىم ويلارىن ايتىپ جاتىر. باق وكىلدەرىمەن سويلەسۋدەن ءپرينتسيپتى تۇردە باس تارتتىم. مەنىڭشە، ەشكىمنىڭ جەكە باسىنا ءتيىسىپ، ارتىق ەشتەڭە ايتقان جوقپىن. ەگەر قالاعان جاعدايدا وزگەشە بولار ما ەدى، بىراق ونداي جوسپارىم بولعان ەمەس. ارقيلى ءارى قىزىقتى پىكىرلەر ءتۇسىپ جاتىر. دەنى-قارنىم ساۋ، ەشقانداي قىسىم بولعان جوق جانە ءوزىمدى جاعدايدىڭ قۇربانىمىن دەپ سەزىنبەيمىن. مەن كوتەرگەن ماسەلەگە جۇرت نازارىن اۋدارعانىنا قۋانىشتىمىن. ال جالپى العاندا، مۇرىننان قان كەتىپ جاتقانىن جۇرتتىڭ ءبارى تۇسىنەدى عوي، سوندىقتان ايتقانىمدى تىڭ جاڭالىق دەۋگە كەلمەس. دياگنوزعا قاتىستى جانە ونى ەمدەۋ جولدارى جايلى جەكە وي-پىكىرلەرىمدى، بالكىم، كەيىنىرەك جازارمىن» دەپ تۇسىندىرگەن.
تەڭىز ارقىلى وتەتىن ترانزيت
جاپونيادا شىعاتىن Diplomat گازەتىنىڭ جازۋىنشا، ۋكراينا وزىمەن ساۋدا-ساتتىق جاسايتىن نەگىزگى بەس ارىپتەس ەلدىڭ ءبىرى – قازاقستانعا تاۋارىن رەسەي تەرريتورياسىن اينالىپ، گرۋزيا مەن ازەربايجان ارقىلى تاسىمالداۋعا تىرىسىپ جاتىر. ماقالا اۆتورلارى ەۋروپا مەن رەسەي اراسىنداعى شيەلەنىستىڭ قازاقستان-ۋكراينا ساۋدا-ساتتىعىنا قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇرعانىن ايتادى. «قازاقستان ءوزىنىڭ الدەقايدا كەڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن رەسەيمەن جاقىن قارىم-قاتىناسى جانە رەسەي مەن ەۋروپا اراسىنداعى ساۋدا شايقاسىنىڭ زارداپتارى (وزىنە قارسى ادەيى جاسالماسا دا) ورتاسىندا قالىپ، ءارى-ءسارى كۇي كەشىپ وتىر» دەپ جازادى Diplomat باسىلىمى.
جاپون باسىلىمى ازاتتىقتىڭ ۋكراين قىزمەتى سايتىندا جاريالانعان ۋكراينا ينفراقۇرىلىم ءمينيسترىنىڭ مالىمدەمەسىنە سىلتەمە جاساپ، «قازاقستانعا گرۋزيا مەن ازەربايجان ارقىلى «ەكسپەريمەنتتىك» جۇك تاسىمالداۋ ساپارى 15 قاڭتاردا باستالادى» دەپ حابارلاعان.
«بۇل باعىت ەكونوميكالىق تۇرعىدان ءتيىمدى بولا ما، جوق پا – ونى ۋاقىت كورسەتەدى، بىراق بۇل مارشرۋت قازاقستانعا تاۋاردى جۇك اۆتوكولىكتەرىمەن نەمەسە تەمىر جولمەن تاسىمالداۋ قۇنىنان قىمباتقا ءتۇسۋى ءتيىس. گرۋزيا مەن ازەربايجان تەرريتورياسى ارقىلى قازاقستانعا جەتكىزىلەتىن ۋكراينا تاۋارلارى ءترانزيتى قارا تەڭىز بەن كاسپي تەڭىزىن دە كەسىپ ءوتۋى ءتيىس. سوندىقتان بۇل ارزانعا تۇسپەسى انىق» دەپ جازادى Diplomat.
اننا كلەۆتسوۆا
ازاتتىق راديوسى
پىكىر قالدىرۋ