(پوەما)
«باتىر بولىپ قارۋ ۇستاپ جاۋعا شاپقان ەكەنسىڭ الدىڭدا سەنەن دە اسقان باتىر بارىنا كءۇمءاءنسىز سەنۋىڭ كەرەك. ءايتپەيىنشە جەڭىسكە جەتۋ مءۇمكىن ەمەس» (وسپان باتىر)
القيسسا
قول اياعى كىسەندەۋلى الىپ تۇلعا باتىر وسپان ارايلى،
قاقپان باسقان كوكجال قاسقىر سەكىلدەنىپ كوك اسپانعا قارايدى.
الپامساداي تۇكتى كەۋدە، بىلەك، ساماي بۇلشىنىنان قان اعادى
ونى ەشبىر سەزبەگەندەي الاسۇرىپ جارايدى،
ماڭايىندا وقتى مىلتىق، سايمان العان ساقشىلاردى
شوقتاي جانعان جانارىمەن «سابايدى»
ەڭگەزەردەي ەسىل ءبىتىم ەر تۇلعاسىن ەڭكەيتپەيدى تىكتەيدى،
تاۋعا قاراپ تۇنەرەدى ءوزىن دە سول تاۋعا بالاپ تىزە بەلىن، بۇكپەيدى.
جالت قاراعان قاراسىمەن، وقىس جىلدام قيمىلىمەن
توبىرلارعا ۇركەك ۇرەي جۇكتەيدى،
ەندى الدىڭعى ۋاقىتتان تەك ولىمنەن باسقا ەشتەمە كۇتپەيدى.
قالاي مەيىلى قاراساڭدا تەمىر قۇرساۋ تور قاپتاعان تۇنەك تۇرمە، اباقتى،
بۇل تۇنەك، تور كوككە شاپشىپ الاسۇرعان قانشا ارىستان ازاماتتى
تۇككە تۇرماس قانشىقتارعا تالاتتى.
تاۋ تاعىسى وسپاننىڭ دا جان جاعىنان
جاۋ يتتەرى ابالايدى ءجۇزدى الماس جاراقتى،
نە قىلاسىڭ قۇدىرەتى كۇشتى تاعدىر بۇل كۇندى دە العا تارتىپ
حاس ەرلىكتى قاناتتى عوي قاناتتى…
ى
قىتايدىڭ بار ارمياسىن باستاعان
الىستى دا، جاقىندى دا اقىلىمەن، ايلاسىمەن جاسقاعان
بار ەدى ءبىر گەنەرالى
قۋلىق، سۇمدىق جان ۇياسى، جانە شەشەن، تاس تابان
وسپان جايلى كوپ ەستىگەن بۇرىن سوڭدى باسقادان.
العاشىندا كوزگە ىلمەگەن:
«قازاقتىڭ از قاراقشىسىن
قاس قاعىمدا جوياا سالام» – دەپ شەشكەن،
قانشاما مىڭ اسكەر سايلاپ:
«قۇرتىپ كەل» – دەپ جارلىق بەرىپ
تالاي رەت ۋاقىتقا شەك كەسكەن.
ءوزى داعى تالاي بارعان
بىراق ايلا تابا الماعان،
ەر وسپاننىڭ قاراسىن دا كورە الماعان. سودان سوڭ:
«اتتەڭ قولعا ءبىر تۇسىرسەم» – دەپ تىستەنىپ
كوز كورمەگەن قازاق ەرمەن ولگەندەيىن كەكتەسكەن.
سودان بەرى كوپ ۋاقىت ءوتتى جورتىپ
دۇنيەنىڭ دۇرلىكپەسىن ەسكەرمەي،
بۇل گەنەرال شىدامادى «وسپان» – دەگەن كوشكە ەرمەي.
«وسپان ءسويتتى:
ءجۇز اسكەردى، مىڭ اسكەردى، بۇكىل ءبۇتىن قوسىندى دا
تۇگىن قويماي جايپاپ كەتتى…» كۇندە ەستىلدى دەس بەرمەي،
قالاتۇعىن ەش شارا جوق وشتەنبەي.
وسىلايشا ول قانشاما جىل قۇربان شالىپ قۇر اتىن،
ءوزىن ءوزى قورعا بالاپ، ءوزىن ءوزى باسقا ساباپ ۇراتىن.
كۇنى بويى وسپان دەپ ول اۋا جۇتىپ،
ال جاتقاندا وسپان دەپ ول باسىن قويىپ جاستىققا،
تاڭ اتقاندا وسپان دەپ ول
قارا باسقان ءوز تۇسىنەن زارەسى ۇشىپ توسەگىنەن تۇراتىن.
ەندى مىنە قۇداي بەردى تاۋ تاعىسىن كىسەندەۋگە
تاعى دا ءبىر ساتقىن قازاق جول اشتى،
ويتپەگەندە باتىر وسپان ارتىنا ەرتىپ كەتەر ەدى
بارشا قازاق الاشتى.
وندا ءسىرا تاۋدىڭ ەلى ءوز جاعىنا شەشەر ەدى تالاستى،
امال قانشا قىتايلاردىڭ ايلاسى مەن باعى استى
سول گەنەرال: «وسپان قولعا تءۇءستى» – دەگەن
جاقسى حابار كەلگەندە،
قولدى اياققا توقتامادى
كوپ بايلانعان كوڭىلىنىڭ بۇلتى اشىلىپ شەرمەندە.
«ءوءزىم بارىپ كءورەم – دەدى، بارىپ «سءالەم» بەرەم – دەدى،
باتىر وسپان «جولاۋشىلاپ» كەلگەندە,
ءاگءارءاكىم كءورمەي قالسام تىنىش ءولە الماسپىن مەن ءولگەندە»
– دەپ حابار ساپ بەس قارۋىن اسىنىپ،
ەر وسپانعا كەزدەسپەككە ءوزى كەلگەن اسىعىپ.
كەلە سالا: «الدىما ونى اپ كەل دەدى، جەتەكتەپ،
ول كەشىكپەي مەنەن شىبىن جانىن سۇراپ
جالىنعانىن كءورەسىڭدەر باس ۇرىپ…»
جارلىق ەكى ەتىلگەن جوق،
كەشىككەن دە جوق ارينە ۋاقىتتى ساناتىپ،
قانشاما مىڭ كوپشىلىكتى جيناپ قويعان
الدىن الا جارياسىن تاراتىپ.
ۇلكەن الاڭ ورتاسىنا قارۋلى اسكەر قورشاپ الىپ كەلدى دە،
قۇرساۋلانعان ەر وسپاندى وتىرعىزدى
گەنەرالدىڭ قارسى الدىنان قاراتىپ.
ساپ-سارالا ءساندى باستىق
بۇرقىلداتىپ تارتا وتىرىپ شىلىمىن،
ساۋساعىمەن تاراي تۇرىپ ماڭدايىنا ەنتەلەگەن تۇلىمىن.
تۇتقىن ەردى باستان اياق ءتىنتىپ شىقتى كوزىمەن،
انىقتاپ ءبىر الماق ءۇشىن
بۇرىن ەلدەن ەستىپ كەلگەن شالا-شارپى ۇعىمىن.
اۋىزداردان اۋىزدارعا جالعاستىرىپ اڭىز ەتىپ
ايتسا ادامدار ايتقانداي-اق:
اڭعال-ساڭعال الىپ دەنە نار ءمۇسىن،
كەڭ پىشىلگەن الىپ تۇلعا كەلبەت ءپىشىن –
پاش ەتكەندەي كوشپەندى ەلدىڭ اتا بابا ارعىسىن.
قار بوراتقان تۇكسيىنكى قالىڭ قاباق
ادام جەتپەس بۇلت ۇيرىلگەن قارلى شىڭ.
وتىرىسى، وقىس شاشپاڭ قوزعالىسى –
جىرتقىش تايماس اش قىرانداي ايقاستىرعان شالعىسىن.
سوسىن بارىپ كوزىن تىكتەپ قاراپ ەدى تاۋ ۇلىنىڭ كوزىنە،
ول دا تۋرا تەسە قاراپ وتىر ەكەن وزىنە.
كوزدەرىنە كوزى ءتۇسىپ كەتكەن كەزدە
سەلك ەتكەندەي شوشىپ قالدى گەنەرال،
قارسىلاستىڭ جانارىنان
ەشقاشاندا قايتپايتۇعىن وتكىرلىكتى سەزىنە.
بىردەن قارسى كەپ قالعان سوڭ
تەز تايساقتاپ كەتە المادى قىتاي جىگىت سىناپتاي،
كوپ الدىندا از مۇز عانا تەلمىرىستى نامىس تۋىن قۇلاتپاي.
بىراق، بىراق
قارسى الدىنان تىكە سالعان
جان شوشىرلىق قانتالاعان ەكى كوز،
ونىڭ تۇلا بويىن ورتەپ بارا جاتتى شىداتپاي…
جان شوشىرلىق قانتالاعان سول ەكى كوز ءىشىپ جەيدى
حاس دىراۋمەن قاق ماڭدايدان ۇرعانداي،
تەرەڭ، تۇنىق، كومىر قارا –
قارسى الدىڭنان قاراپ تۇرىپ قاتەرلى تور قۇرعانداي.
نەگە بولسا دايىن العىر ونىسىن ەش جاسىرماي،
«كەل ەكەۋمىز سايىسايىق, تايتالاسقا تءۇسەيىك» – دەپ تۇرعانداي.
بۇدان ارعى تايتالاسقا قارسى تۇرۋ قولدان كەلەر ءىس ەمەسىن ءتۇسىندى،
ءتۇسىندى دە كوزىن جىلدام باسقا جاققا الا قاشتى
قايسارلىقتىڭ قۇسىن بويدان ۇشىردى.
ىشتەي شەكسىز تاماشالاپ تاڭىرقادى
ءورت پەن تاستان جاراتىلعان تاڭعاجايىپ ءمۇسىندى،
ءراسىمي ەكى ءۇش سۇراق ۇسىندى:
«كىمسىڭ – دەدى، نە قىلمىسپەن كەلدىڭ» – دەدى
ءزىلى سونگەن ايبارمەنەن اقىردى،
«جاۋاپ بەر» – دەپ قولىنداعى تاپانشاسىن
شوشاڭداتتى سۇس كورسەتىپ باتىلدى.
سوسىن تاعى ەسكەرتتى وعان:
«ەگەر بىزگە ءوز ەركىڭمەن باسىڭدى ءيىپ
قىزمەت ەتسەڭ جءانە ەرلىك كءورسەتسەڭ,
ءۇلكەن سىيلىق بەرىلەدى، قولباسشى بوپ سايلاناسىڭ.
بۇل ءارينە ساعان بەرگەن زور مءۇمكىندىك اقىرعى.
كءاءزىر ماعان جاۋابىڭدى ايت وي جىبەرمەي باسقاعا،
سءوءزىڭ ماعان ۇنار بولسىن،
وندا قىستا كءوك بالدىرعان گءۇل ەگەسىڭ تاسقا دا.
ەگەر سءوءزىڭ ۇناماسا جءانە مەنىڭ ايتقانىما كءونبەي جاتساڭ
وسى الاڭدا، وسى حالىق الدىندا،
ەرتەڭ تءۇستە اتىلاسىڭ. ال كءانەكي سءويلە» – دەدى،
مۇرتىن سيپاپ كەۋدە كەرىپ ماستانا
سوندا عانا باتىر وسپان ورىنىنان كوتەرىلدى
ماڭعازدانا كوز جىبەرىپ الىسقا،
اشۋ، ىزى جانە مىسقىل تەبىندەگەن
ءوڭ كەلبەتى بەكىنگەندەي ۇزاق ۇلى جارىسقا.
الاڭ تولى كوپ قالايىق تىم تىرىس بوپ ىشكە تارتىپ دەمدەرىن،
قاراپ تۇردى الىپ تۇلعا ارىسقا.
ماڭعاز باتىر از تۇردى دا ناجاعايداي جالت بۇرىلدى
ماساتتانا ساۋال قويعان دۇشپانعا،
ءور مىنەزىن توعىستىرىپ سابىر سالماق ۇستامعا:
«ءوي اقىماق نە دەپ تۇرسىڭ ساندالىپ،
تانىماساڭ قازاق دەگەن ءبىر حالىق بار ءور حالىق
ءولسە داعى ول باس يمەيدى سەن سىقىلدى تىشقانعا.
سول بيىكتەن كءوتەرىلگەن مەن كءوكبءوءرى وسپان دەگەن ەرلىكپىن،
جءۇءزى دەپ ءبىل ءورتتىلىكتىڭ, ءورلىكتىڭ.
كءوپ دۇشپانعا قولىم ءتيدى، وعىم ءتيدى تار جولىندا تەڭدىكتىڭ,
نارقى وسىنداي، پارقى وسىنداي بوپ كەلەدى ەرتەڭءى اسقاق ەلدىكتىڭ.
قىلمىسىم سول:
جانىنان دا، ارىنان دا بيىك قويىپ اس قامىن،
ءاءلىن بىلمەي جايىن ەلگە قول كءوتەرگەن شاپىرلاردىڭ
قانىن سۋداي شاشقانىم،
لايلاماي تازالىقتىڭ, ۇلىلىقتىڭ باستاۋىن،
بيىكتەردەن اسقانىم.
سەندەي سايقال قايدان ۇقسىن
ونداي اسقار اسقاقتىقتىڭ استارىن.
جءاڭە تاعى نە دەدىڭ سەن:
«ەگەر بىزگە باسىڭدى ءيىپ ەرلىك ەتسەڭ سىيلىق بەرەم» – دەدىڭ بە،
«ال ءويتپەسەڭ اتىلاسىڭ تەگىندە…»
ءوي بايقۇس – اي ءوءلىم دەگەن سەندەر ءۇءشىن قورقىنىش ءا,
ال ءبىز ءۇءشىن ويىنشىق,
كءوك تاعىسى قىران بءۇركىت
ىنگە كىرىپ كءۇن كءورمەيدى، كءوز جۇمادى كءوگىندە.
وسپان دەگەن – وردالى ەلدىڭ قولعا ۇستاعان
قىنابى جوق قىلىشى،
ول يىلسە ەل سىنادى، شايقالادى ىرىسى.
ءوءيتىپ مىنا تۇعىرلى ەلدى
تۇتقىن ەتىپ ساتقىن ءوءمىر كەشكەنشە،
تۇلپار كەۋدەم وقتى مىلتىق اۋىزىنا
قارسى تۇرىپ تامامدالسىن, دۇرىسى.
ەرلىك دەگەن دۇشپانىنا باس يىۋدەن باستالاد دەپ
قانداي ءاكەڭ نۇسقادى،
سەن جاقسىلاپ ۇق مىنانى
بىزدەر ءسىرءا جالعامايمىز جاماۋعا ءاكەپ قىسقانى.
تاۋدىڭ ەلى تاۋعا عانا باس يەدى،
تىلەيدى ولار قۇزار بيىك ۇشپانى،
قاتىندارعا قاتىن بولىپ جارىق كءورۋ
سەن سەكىلدى سءۇمەلەكتىڭ ۇستامى.
ءولىممەنەن تاۋسىلمايدى
باتىرلاردىڭ ماڭدايداعى باق كەنى،
حاس قىراننىڭ قاناتىنا تارلىق ەتەر
جايماشۋاق جات كءوگى.
باتىر بولساڭ قولىمدى شەش قىلىش ۇستات
جەكپە جەكتە باسىڭدى بەر ەرلىكپەن،
وعان دءاءتىڭ جەتپەيدى ەكەن قىمسىنبايمىن
قارسى الدىمنان قاراپ تۇرىپ ات مەنى.
ءاي بىلمەيمىن وعان داعى دءاءتىڭ جەتپەس
سەندە جالىن كءورىنبەيدى اق الماستاي جارقىلدار،
ونداي جالىن سەندە بولار جءوءنى دە جوق
ءالميساقتان تابان جالاپ تاماق تابار سالتىڭ بار.
قول اياعىم بايلاۋىندا
قول، تىزەڭءدى قالتىراتىپ اتساڭ مءۇمكىن كءوز جۇمىپ،
مەنىڭ ەرلىك ەركىندىگىم كءۇندە سەنىڭ تءۇءسىڭدە كەپ
تىشقان العان مىسىقتاي بوپ القىمدار.
بولدى مەنىڭ سءوءزىم ءبىتتى، نە قىلاسىڭ قىلارىڭدى قىلا بەر،
جءۇز جىل مءۇمكىن ءوتسە داعى مەنى ۇمىت قىپ ءوشىرمەءيدى
التىن التاي قىرقاسى مەن قۇبا بەل.
ەل باسىنا وڭايلىقپەن باق قونبايدى
ەسىلدەرى جانىن پيدا ەتپەسە،
ەل جەرى ءۇءشىن جانىن قيعان قىرشىندارىن
مءاڭگى باقي قۇرمەتتەۋمەن تىنادى ەل»
وسىلاي دەپ باتىر جىگىت ايتار ءسوزىن ايتىپ ابدەن بولعاسىن،
قارسى قاراپ كۇلىمدەدى، باسىن شايقاپ مۇسىركەدى قولباسىن.
سوسىن سونا-اۋ مۇنار تۇنعان
كوك اسپانعا ۇزاق قاراپ كۇرسىندى دە بۇرىلىپ،
شىنجىر كىسەن قۇرساۋلىرىن سۇيرەتىپ اپ جۇرە بەردى
جاۋ ىشىنە قالدىرعانداي جولداسىن.
كوپتى كورگەن اككى باستىق قوزعالمادى، تۇك دەمەدى
اشۋلانىپ ايرىلمادى نارقىنان،
وسپان باتىر كوز الدىندا
ۇزاپ بارا جاتتى اينىماي باتىرلىقتىڭ شارتىنان.
ارلان توبەت كوك بورىگە الىس شەتتەن ابالاعان
يتتەرىندەي اۋىلدىڭ،
جان جاعىنان
مىلتىق سايمان قارۋلارىن شوشاڭداتىپ
ءبىر توپ ساقشى ەرىپ كەتتى ارتىنان.
قىتاي ساردار بولمەسىنە كەلگەن سوڭ دا كوپ وتىردى سارىلىپ،
جالتارمايتىن قايسارلىقتى جاۋىپ قويىپ جايساڭدىققا، سالىنىپ.
قۇلاعىنان وشپەي قويدى الگىندەگى كەككە تولى اششى شىندىق تابى نىق،
كوز الدىنان كەتپەي قويدى
ولىمنەن دە تايسالمايتىن تاۋعا تارتقان تاعىلىق.
ول ويلادى:
«ءاي ادامزات بىزدەر نەگە وسىعۇرشا جاۋلاسامىز تىستەسىپ،
اقىل ويدىڭ تالعامىن دا ارى كەتكەن ارام تاماق كۇش كەسىپ.
اردىڭ تۋى سەكىلدەنگەن الگى باتىر ازاماتتا
التى اتامنىڭ قاندى قۇنى كەتكەن جوق،
نە جەتپەيدى اعامداي عىپ ارتىنا ەرىپ ارالاسسام ىشتەسىپ.
ول دا ەرتەڭ اتىلادى،
مەن دە ءبىر كۇن وقتى مىلتىق اۋىزىندا جان بەرەم،
وسىلايشا جالعاسادى
جالعان نامىس تاماقتانىپ تاڭ اتىرار قانمەنەن.
مەنىڭ دە الگى قۇرساۋلانعان حاس باتىردان ايىرمام نە
قۋىرشاقپىن كۇن وتكىزگەن جارلىقپەن،
امال قانشا قولدان كەلسە ەركىن بەرىپ:
«اسقار بيىك تاۋلارىڭدا
ارقار، كيىك سەكىلدەنىپ ويناق سالىپ قال» دەر ەم.
نە شارا بار وندا ەرتەڭ مەن تۇرامىن دار اعاشتىڭ استىندا،
جان بەرۋگە بولار ەدى قولدان كەلمەس بوگەۋ سالۋ
قىڭىر قيسىق «ساياسات» دەپ اتالاتىن تاسقىنعا.
ەندى سەنىڭ كەلبەتىڭدى كورۋگە دە مەنىڭ ءداتىم جەتەر ەمەس
قۇداي جازسا و جالعاندا دوتاسارمىز ارمانسىز،
جولىڭ بولسىن حاس تۇلعا»
– دەپ كۇبىرلەپ تاعى ءبىراز وتىردى دا:
«كەلىڭدەر» دەپ داۋىستادى،
كەلدى جەتىپ جارلىق كۇتكەن جاقىندار،
«بىلاي بولسىن – دەدى، ساردار:
الگى قازاق باتىرىندا مەنىڭ بولەك قاقىم بار.
تىلەسە ەگەر مايلى تاماق ەت بەرىڭدەر،
تىنىش ۇيقتاپ شىقسىن بۇگىن ماڭايىنا بارماڭدار،
ەرتەڭ تۇستە ساۋىت سايمان كيىندىرىپ،
قارۋ جاراق اسىندىرىپ جالعىز وقپەن اتىڭدار»
(كۇبىرلەدى: قولدان كەلگەن بار كومەگىم وسى بولدى
داتكە قۋات ءدارى بولىپ كوڭىلىمدە ساقتالسىن،
دارمەنسىزدىك ءداۋ باسىما قۇلاما شىڭ شاتقالسىڭ.
قاندى تاريح قاس قاعىمنىڭ قالتارىسىن قاتە قىلماي قاتتارسىڭ،
تاۋدىڭ تاعى تارلان ۇلى تارى ومىردەن باتىرلىقپەن اتتانسىن)
– دەدى باستىق جالاڭداعان جارلىق ارى جالعاستى دا جىمداستى،
ءور التايدىڭ ءور شىڭدارىن ارتقا تاستاپ كۇلىمدەگەن كۇن قاشتى.
اينالانى تۇنەكتەنىپ ءتۇن باستى.
مۇنار تۇنعان قۇم توبەلەر
مىڭ جىل بۇرىن جەر بوپ كەتكەن مولالارمەن مۇڭداستى.
ءىى
ءتۇن ورتاسى، تۇرمە ءتورى، شام جارىعى وسپان وتىر ويلانىپ،
مىنا ءومىردىڭ سوڭعى ساعات، مينۋتتارى ءوتىپ جاتىر ايلانىپ.
باتىر وعان بىج-شىج بولىپ قام جەمەدى كوڭىلىنە قايعى الىپ،
باسقا جاعداي قينايدى ونىڭ جۇرەگىنە تاس كەسەك بوپ بايلانىپ.
ءولىم دەگەن باس اۋىرتار جاعداي ەمەس
دەمىڭ بىتسە باسقا تۇرگە ەنەسىڭ،
سول ماسەلە:
ءومىر سۇرگەن ۋاقىتتا
ادالدىقپەن اسا الدىڭ با ادامدىقتىڭ بەلەسىن.
باتىر بۇگىن سونى ويلادى
وزىنە ءوزى ەسەپ بەرىپ ار الدىنا جۇگىندى،
كوز الدىنان كولبەڭدەتىپ
تاعدىرىنىڭ تاۋقىمەتتى كەيىن قالعان ەلەسىن.
«قانە ويلاپ كورەيىنشى
وسى مەنىڭ از ءومىرىم وتكەن جوق پا بەكەرگە،
داۋىرىمدە دارمەندى ىسكە قول سوزدىم با داتكە قۋات ەتەرگە.
جيىرماسىنشى عاسىرمەنەن بىرگە كەلدىم
ءومىر دەگەن تىشتىعى جوق تايتالاستى مەكەنگە،
نە ءبىتىردىم تالاسپەنەن كۇن وتكىزىپ
تايعاناقتاپ سول مەكەننەن كەتەردە.
اتاعا ۇل، اعالارعا ىزگى ءىنى، ىنىلەرگە اعا بولدىم ارداقتى،
جارعا جولداس، ۇل قىزىما اكە بولدىم سالتاناتتى سالماقتى.
اعايىنعا اعايىن دا بوپ شىدادىم،
جاۋلارىما جاۋ دا بولدىم جان جاقتى،
بىراق، بىراق تاعدىر مەنىڭ تاعدىرىمدى قالاي قالاي اۋناتتى.
ەلىم دەدىم، جەرىم دەدىم، ۇرپاق دەدىم، ۇلتىم دەدىم
جۇك كوتەردىم ارىقتاپ،
وسىلارعا كوز الارتىپ ءبىر جۇدىرىق بەرگەندەرگە
مىڭ جۇدىرىق ارتىق بەردىم شارىقتاپ.
كوپ زامانداس جىگىتتەردى ارتىما ەرتتىم
جاقسىلىقتى جاماندىقتى بىرگە ىستەتتىم تالقىلاماي پارىقتاپ،
بىراق مەنىڭ وسى ىستەرىم ءجون بولدى ما،
ءدوڭ بولدى ما تورەلىگىن كىم ايتادى انىقتاپ.
جاڭەگى سول … دەگەندەرىم ناق بولدى ما
نەمەسە جاي جالعان نامىس قوزدىردىم با بوستان بوسقا قادالىپ،
كەلەماجعا قالدىردى ما كەمىستىككە جول سالدىرىپ شالالىق.
وسى، وسى، وسى مەنىڭ وي جەتپەگەن دۇنيەم،
كەلەشەگىم مەنىڭ قانداي ىستەرىمدى
رۋحىنا جاپسىرادى ۇلگى، ونەگە – پانا عىپ.
باتىرىم دەپ باعالاي ما،
قاراقشى دەپ قارالاي ما قاي تاراپقا جەتەلەيدى كوشىمدى،
دۇشپانىنان ساقتانۋدى تەڭدىك دەي مە،
تىتىركەنبەي باس شابۋدى ەرلىك دەي مە كەرەمەت ءبىر كەسىمدى.
قايتپاس مەنىڭ قايسارلىعىم ەسەرلىككە ەرەجە بوپ جاۋ تابا ما كەسىرلى،
سايىپقىران جايساڭدىعىم وتكىرلىككە وسيەت بوپ قايتارا ما ءوشىمدى.
جەڭىلىسىم، جەڭىسىم بار ول ارينە ماقتان دا ەمەس،
وكىنىش تە بوپ قالمايدى مەن ءۇشىن،
دارىنمەن دە، ارىنمەن دە از ۋاقىت
جاۋشىلىقتان ساقتاپ ءجۇردىم ەل ءىشىن.
عىلىم، ءبىلىم اۋەلباستان الىس قاشاق تارتتى مەنەن جەلىسىن،
تارلىق ەتىپ قينامادى،
كەڭدىك قىلىپ سۇيرەتىلىپ قالعان دا جوق كىرەۋكەم مەن كەبىسىم.
نە ءتۇسىندىم.
ءومىر دەگەن جارىس، كۇرەس، سوعىس ەكەن،
باسقا ەشقانداي عاجابى جوق ءتور ەكەن،
بەينەت، قايعى، سوگىس، ماقتاۋ – سولار ءۇشىن توگەتىنىڭ تەر ەكەن.
جۇمساقتان دا قاتتىلىعى، اقكوڭىلدەن الاۋىزى كوپ ەكەن،
بولدى ءبىتتى اقىر سوڭى بارار جەرىڭ كور ەكەن.
جارىس بولسا وزۋ مەنەن توزۋ دا بار،
كۇرەس بولسا جىعۋ دا بار
تەك ءبىر جاققا جازىلمايدى جىعىلىس،
سوعىس بولسا جەڭىلىس پەن جەڭىس دەگەن
ەكى جاققا كەزەك كەلىپ تۇراتۇعىن قۇبىلىس.
باتىرمىن دەپ باس كوتەرسەڭ
سەنەن اسقان باتىر شىعار الدىڭنان،
ناشارمىن دەپ جاسي قالساڭ
سەنەن تومەن سان مىڭ ادام
سان سەبەپپەن كورىپ جاتىر قىرىلىس.
تىرلىك دەگەن – تىكەنەكتەن تىككەن وردا
تىلەكتىنىڭ جاعدايى جوق تىش تابار،
بيلىك دەگەن – كۇتىمى كوپ، ءبىتىمى جوق بىتەۋ تۇمسا ءبىر بيىك بار،
وعان جۋىق بولادى ەكەن اقىل ەسى قىسقالار.
اتاق دەگەن – شىعۋعا وڭاي، تومەن ءتۇسۋ ساتىسى جوق ۇشپا بار،
ادام دەگەن – قۋانىشتان قايعى جاساپ شىعاراتىن ۇستالار…
نە ءبىتىردىم؟
ەشتەمە دە بىتىرمەدىم
دۇنيەگە جەلىپ كەلىپ كۋاسى بوپ جەلىگى كوپ شاقتاردىڭ،
ايالداماي اتتان ءتۇسىپ اتتاندىم.
مىسالى سول بالشىق يلەپ كىرپىش سوقپاي
كەپتىرگەن جان سەكىلدى،
جەلىك قۋعان جاس بالانىڭ ءىسىن عانا اتقاردىم.
ەكى كوزىم قانتالاپ،
ءبۇتىن ەلدىڭ اۋىرلىعىن نار اتانداي كوتەرمەك ەم ارقالاپ.
سۇزگىش بۇقا سەكىلدەنىپ
ماعان قارسى كوز الارتىپ تۇرىپ الدى شارتاراپ.
ەلۋ ءبىر جاس ازدىق ەتتى بوسقا قالدى زار زار ەتكەن زار تالاپ.
مەن جەتەتىن مەجە قايدا، وزەگىمدى ورتكە سالىپ نەنى ارمان ەتتىم مەن:
سول ارمان عوي جۇرەگىمە شەمەن بولىپ شەكەمە شەر شەكتىرگەن.
تورتكۇل مىنا دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىن مەكەن ەتىپ شەت جۇرگەن،
توبەل اتتىڭ توبەلىندەي از قازاقتى
ءبىر توبەگە جيناپ اكەپ ءبىر شاڭىراق كوتەرىپ،
كوپ قازاقتىڭ قۇلى بولىپ كورگە كىرسەم دەگەن ەدىم كوپ كىرگەن
اتتەڭ، اتتەڭ امال قانشا تۇك بىتىرمەي
پاناسى جوق جەتىم قىزداي جىلاي جىلاي كەتتىم مەن.
قىلقىندىرىپ قىل ارقاندى سالسا داعى موينىما،
ۇزەر ەدىم بىت-شىت قىلىپ ءىس بىتپەدى
قۇداي مەنى قولداماي-اق قويدى ما.
وي دۇنيە-اي!
قايران قازاق..، قايران قازاق…
اقىر ءتۇبىڭ قايدا بارىپ..، قايدا بارىپ…
قالاي تامام..، قالاي تامام.. بولادى…» –
– دەگەن كەزدە قان ارالاس جالعىز تامشى جەتىم كوزجاس
سىرعىپ ءتۇستى، سىرعىپ ءتۇستى قوينىنا.
(وسپان باتىر وسپان بولىپ جارالعاننان كوزىنەن جاس توگىپ پە ەدى
كوكىرەگى قارا تۇنەك مۇڭ قونىپ،
توككەن، توككەن ەر باسىنا ءىس تۇسكەندە سىن بولىپ.
ويلاپ تۇرساڭ ءومىر قىزىق ەستەن كەتپەس ءۇش جىلاپتى
ءۇش رەت تە ايەلدەن بوپ جىلاپتى،
تۇڭعۇيىققا تىرەلگەندەي ەت جۇرەگى قۇم بولىپ.
نە دەسەڭىز:
سوناۋ ەرتە جيىرماعا دا ىلىنبەگەن البىرت بۇلا كەزىندە،
ءبىر سۋلۋعا عاشىق بولعان داۋىل ويناپ بوزبالالىق سەزىمدە.
قانشا ورتەنىپ جالىنسا دا ادام با دەپ كوزگە ءىلىپ ەسكەرمەگەن سول ارۋ،
سوندا جىگىت شەك قويا الماي توزىمگە:
«مىنا سۇلۋ ات بولسا ەگەر جۇگەن قۇرىق تيگىزبەگەن ءبىر ادام،
ون اتتاتپاي شالما سالىپ،
اڭ بولسا ەگەر جالعىز وققا ءىلىندىرىپ شىدار ەدىم جىرادان.
اسپان كوكتىڭ اق ەركەسى التىن قانات قۇس بولسا ەگەر
قۇرعان توعا تۇسىرەر ەم شارشاماي،
ماعان دەگەن سەزىمى جوق
شىن سۇيمەگەن جات جۇرەككە نە شارا دەپ» جىلاعان.
ونان كەيىن
اللادان دا ارتىق سىيلاپ ايالاعان جان اناسى ماڭگىلىككە قۇلاعان
سوندا باتىر وزىنە ءوزى شەك قويا الماي اعىل تەگىل جاسىن توگىپ شىرادان:
«قانداي كۇشتى جاۋ شاپسا دا ءبىر تال ساماي شاشىنا دا داق تۇسىرمەي
انامدى مەن امان ساقاتاپ قالار ەم،
ارا تۇسەر ەش امال جوق تۋرا اجالعا نە شارا دەپ» جىلاعان.
كەيىنىرەك كۇندە نەشە كەز كەلەتىن
كەسكىلەستىڭ بىرەۋىندە ەر شىدامىن سىناعان،
جولداستارى جالعىز ءوزىن جاۋ ىشىنە قالدىرعانى بار ەدى ءبىر
قول ۇشتارىن جەتكىزە الماي كىم ادام.
سوندا ءوزىنىڭ ەكى قىزى
جان تالاسىپ اتىسۋمەن الىپ شىققان اكەسىن،
سوندا ەسىل ەر:
«ەرگە بەرمەس مەنىڭ باتىر قىزدارىمدى
اتقا ءمىنىپ، مىلتىق ۇستاپ كورمەگەن ءبىر ەرسىماقتار
قاتىن ەتىپ الادى اۋ دەپ» جىلاعان)
قايران قازاق..، قايران قازاق… ەلىم… دەگەن
قايران ەسىل تۇندىگى جوق تۇرمە ىشىندە كەشتى جالعىز سارساڭدى،
اششى كوزجاس شەرلى مۇڭىن ىشكە جۇتىپ
تار كەۋدەنى ويران ەتىپ تامساندى.
سودان بارىپ ءوزىن ءوزى ساباسىنا تۇسىرگەندەي
كوك جالىنمەن اۋىر-اۋىر كۇرسىنىپ،
كوپ وتىردى ،
وتىردى دا كۇڭىرەنىپ
مىنانداي ءبىر ءان سالدى:
«قىسىلماي قىزىل ءتىلىم سايرا مەنىڭ،
ەر وسپان ەلگە تىككەن بايراق ەدىڭ.
ۇمىت قىپ كۇندىز كۇلكى، تۇندە ۇيقىنى،
قورعاعان قالاسىڭ – اۋ قايران ەلىم.
استىمدا ات، اينالامدا دوس بارىندا،
دۇشپاننىڭ شوپتەي شاپتىم باستارىن دا.
قايتەيىن قالىڭ ەلگە قامال ەدىم،
قىسقا ءومىر وتە شىقتى-اۋ قاس قاعىمدا.
قايران ەل جىلقى باققان شۇرقىراتىپ،
قور بولدىڭ قايعى شەرگە جۇلقىلاتىپ.
دوڭىزعا ايلاندىرماق ويلارى بار،
دوڭىزدار قىران ەلدى قىرقىپ اتىپ.
ادامزات ءباس تىگەسىڭ قۇتىراسىڭ،
ءبارى ءبىر سۇم جالعانعا ۇتىلاسىڭ.
سەنەمىن قازاق دەگەن قايسار ەلىم،
ءبىر كۇنى بۇل قۇرساۋدان قۇتىلاسىڭ.
ومىردە اشىق تۇرار بەس كۇن ەسىك،
كوپ جەردە كەرتارتپادان ءوشتى نەسىپ.
جانىمدى ار نامىسقا ايىرباستاپ،
كەرەيگە كەك اپەردىم كەسكىلەسىپ.
ءومىردىڭ ورتكە ورانعان بۇرالاڭى،
تۇبىندە ەر جىگىتتەن سىن الادى.
بۇل قازاق وسپانسىز دا ءومىر سۇرەر،
كىم مەنىڭ جان سىرىمدى ۇعا الادى.
ۇرانداپ «جانىبەكتەپ» اقىرعاندا،
باتىلدىق قاشۋشى ەدى باتىردان دا.
شۋىلداپ قالىڭ كەرەي جوقتارسىڭدار،
قور بولىپ باتىر وسپان اتىلعاندا.
ءولىم تۇر ءتىسىن قايراپ توسىپ الدان،
قىمسىنىپ مەن اۋلاقپىن شوشىناردان.
بۇل وسپان تىرىسىندە تالاي ولگەن،
بۇل كەۋدە تالاي وقتى توسىپ العان..
اقىرعى ءسوزىمدى قاس، حان تىڭداسىن،
قازاقتىڭ نامىس وتى لاپىلداسىن.
وت شاشقان وقتى مىلتىق اۋزىندا دا،
نارتتىعىم ناركەسكەندەي جارقىلداسىن.
وسىلاي اسپان كوكتە باعام قالسىن،
جاس ۇرپاق جازىلماعان جارامدى السىن.
ارتىنا ماڭگى وشپەيتىن جالىن تاستاپ،
تاعى، ءمارت، تارلان ءومىر تامامدالسىن.
«جۇگىرگەن تاۋ جەبەلەپ كوك بورىلەر،
ءبىر كۇنى ات ارتىنا بوكتەرىلەر»
دەگەن ءسوز رياسىز شىندىق ەكەن،
كەز بولدى شەكتەۋلى ءومىر شەكتەلىنەر.
توقتات دەپ قالىڭ جاۋدى جول ورتادا،
قالىڭ ەل تۋ عىپ تىكتىڭ توپ وراڭا.
ال ەندى التىن التاي قۇشاعىڭدى اش،
سيمادىم، سيا المادىم جون ارقاڭا،
قايسار ۇل كەڭدىك بولسىن كەگىڭدە دە،
قان بولسىن كوزجاسىڭ دا، تەرىڭدە دە.
قان قاقساپ قازاق ءۇشىن قان توكپەسەڭ،
مەن تىنىش جاتا الماسپىن كورىمدە دە.
ءومىرىن گۇلدەندىرگەن ازاپپەنەن،
ماڭگىلىك مايدانساسقان مازاقپەنەن.
ءبىر ۇلىڭ جارىق ءۇشىن جانىپ ءوتتى،
قالىڭ ەل قوش ەسەن بول قازاق دەگەن…»
ءىىى
دار تاقتاسى دارابوز جان دارا تۇردى
انتالاعان كوپ حالىقتىڭ الدىندا،
نۇر شۋاعى قاپ-قارا بوپ سورعالادى اق ۋىز ءسۇت تاڭنىڭ دا.
ءور التايدىڭ اق سامالى ەسپەي قويدى كوك ءورىم شاق شالعىندا.
ەشكىم تىكە قارامادى قاشقالاقتاپ الىپ باتىر العىرعا.
التىن كۇن دە شىقپاي قويدى
قارا تۇنەك بۇلت استىنا نۇرلى ءجۇزىن دالدالاپ،
قاباقتارىن ولار دا اشپاي قويدى سونو-وۋ
اسپان كوكتى يىقتاعان قۇلاما قۇز جارقاباق.
حالىق تۇردى ءۇن شىعارماي اعىل-تەگىل ىشتەي جىلاپ
كوزىن جۇمىپ «اللا-لاپ»
وقتى مىلتىق كەزەنىسكەن وتىز شاقتى اسكەر تۇردى
جارلىق كۇتكەن قارا ءدىندى قانبالاق.
باتىر وسپان تىك كەۋدەسىن قوزعالتپاستان
العا قاراي ءبىر اتتادى انتالاپ،
الدىنداعى وتىز اسكەر ابىر-سابىر ۇرەيلەندى
شۇرىپپەگە قولىن قويىپ كوز سۇقتارىن قانتالاپ.
قارا تۇنەك جاۋىن قۇيىپ كەلە جاتتى قىبىلادان قىر جاقتان.
جىگەرلى دە قاتال ۇنمەن ءسوز باستادى
ەسىل بەرەن جاي ءبىر تۇرىپ نار تاعات:
– و جاساعان! پەندەڭ ەدىم پەندەلىكپەن ءومىر كەشىپ
پەندەلىكپەن تامامدالىپ بارامىن،
مەنى ادام ەتكەن ەلدىڭ ۇلى بولىپ جاراتىلىپ
قۇلى بولىپ كۇن وتكىزىپ،
قۇربانى بوپ اراندالدىم دالانىڭ.
و جاساعان ساعان ءمالىم دۇنيەگە اشىلعان جوق ارانىم،
جەتىم تايداي قازاق دەگەن سورلى ەلىمنىڭ زارى بولدى زار – انىم.
مەنى جوقتان بار بولدىرعان قاسيەتتى قايران دالام، پاڭ دالام،
ساي سالاسىن مال بىتەگەن، مال جەتپەگەن تاۋ مەن تاسى اڭ دالام.
ەلىن قورعاپ، جەرىن قورعاپ، ءتىلىن قورعاپ تامامدالعان ءار بابام،
مەن داعى سول قايدا تۋىپ قايدا ولمەگەن
قوپ قازاقتىڭ بىرەۋىمىن سار دالام.
مەنى ارداقتاپ ايالاعان سورى قالىڭ سورلى ەلىم،
ۇزبەك بولىپ تەپسەم داعى ۇزە المادىم
سەنىڭ تارى تاعدىرىڭا لاقتىرعان توردى ەلىم.
كوپ ىزدەدىم تابا المادىم سەنى امان الىپ شىعار جول دەدىم،
ەندى ۋاقىت تاۋسىلعاندا
وزەگىمدى ورتەپ تۇرعان قايعى شەرىم سول مەنىڭ.
ەر بوپ تۋىپ جاراتىلىپ لاۋلادىم ءورت بولىپ
كەم بوپ ءسىرا كورگەمىن جوق سەرگەلدەڭدە سەس كورسەتتىم سەرت بولىپ.
جەم بوپ جەلكە قيدىرمادىم قۇلاماسام مەرت بولىپ،
تەڭ بوپ مىڭمەن تايتالاستىم دەر كەزىندە دەلەبەمە «دەرت» قونىپ.
ەشقاشاندا دۇشپاندارعا ءالسىز ەتىپ كورسەتكەم جوق
قازاق دەگەن حالىقتى،
ساربازدارىم تايتالاستا وجەتتىكپەن وكتەمدىكتى سان ۇتتى.
تاۋدىڭ حالقىن تاۋ ىشىنەن، ات ۇستىنەن
كىم بولسا دا جەڭە المايتىن تاۋدىڭ زاڭىن تالعامسىزعا تانىتتى،
مليوندار وندىعىمدى دەگەنىنە كوندىرە الماي زارىقتى.
كوپ يت ءبىر جاق، كوك يت ءبىر جاق بولعان كەزدە
ارىستان بوپ اقىردىم،
قاسيەتتى بابالاردىڭ ارمانى اسقاق ارۋاعىن
ۇران ەتىپ شاقىردىم.
اتار تاڭدى وق جاستانىپ اتىردىم
ءتىس باتپايتىن قارا تاسقا ازۋىمدى باتىردىم
جاۋعا تۇسسەم جالىن اتىپ تۇرۋشى ەدى شابىتىم،
اتار تاڭنىڭ اتۋشى ەدى تاڭى تىڭ،
مەن ۇرانداپ «جانىبەكتەپ»
اقبوز اتپەن جاۋعا قارسى شاپقاندا،
جاۋلارىمنىڭ كوزدەپ اتقان وعى شەيىن وزگەرتەتىن باعىتىن.
وسپاننىڭ سول وسپاندىعى ەلدەن ەرەك جارالعان سوڭ ەڭسەلى،
باسىن ءيىپ جاپىرىلدى جاۋلارىمنىڭ وڭشەڭى.
قان توگىسكەن كەسكىلەستە وق وتكىزبەي ساقتاپ ءجۇردى
ەت دەنەمدى قازاق قويدىڭ سەڭسەڭى،
قىلىشىمنىڭ دىرىلدەگەن وتكىرلىگى
قازاعىمنىڭ كۇلىمدەگەن قىز تاعدىرىن از ۋاقىت ولشەدى.
مەنى مەدەۋ ەس سانادى ەل جۇرتىمنىڭ شالاسى دا، داناسى،
ساقتاپ قالدىم مەن سولاردى
ورتكە تولىپ جاتسا داعى اسپان مەن جەر اراسى.
«وسپان» دەسە جاۋلارىمنىڭ ءوزى تۇرماق
ۋاناتىن ەس بىلمەيتىن جىلىپ جاتقان بالاسى.
مەن كەتكەن سوڭ نەشە عاسىر شۋلاپ جاتار
التايىمنىڭ دالاسى.
اناشىمنىڭ اق ۋىزىن ءومىر بويى كوك جالىن عىپ تاۋسادىم،
سودان كەيىن ەسكە العام جوق الدىمداعى قارا شوبىر جاۋ سانىن.
كەڭ الەمگە سيىسپاعان كوپ قىتايدى
تارتپامەنەن ءشوپ شاپقانداي قاۋسادىم،
دەپ ويلادىم «كوپ بولساڭدا كوپ كەشىكپەي تاۋسامىن»
امال بار ما تاۋساتىن ەم تاراتپاسام قوسىندى،
ەجەلگى سول قازاعىمنىڭ الاۋىزدىق اۋىرۋى
تاعى مەنىڭ الدىما كەپ توسىلدى.
ونىڭ دا ءبىر ەم داۋاسىن تابار ەدىم
كوپ قىتايعا مونعول، ورىس قوسىندارى قوسىلدى،
سودان كەيىن قانىم سۋداي جوسىلدى.
ءبىر باسىمدى ۇشكە ءبولدىم
وت پەن سۋدىڭ اراسىندا جان تالاستىم الىستىم،
تالاي تالاي قىتايدىڭ دا، مونعولدىڭ دا،
ورىستىڭ دا باسىن كەستىم، قان ءىشتىم.
كوردىم جانە كوز الدىمدا اتتان ءتۇسىپ جان بەرگەنىن
جاناشىرىم ازاماتىم ارىستىڭ،
اقىرى سول ماڭدايىما
اللا جازعان تاعدىرىممەن تابىستىم.
ازدىق ەتتىم ءۇش توبەتكە ءبىر قاسقىردىڭ سالاۋاتى جەتپەدى،
دارمەن كۇشىم ءدارىلى ورتتەي ارمانىمدى شەكتەدى.
بۇل قايعى ەمەس قول اياعىم تەمىر تورمەن كىسەندەۋلى جاتسا دا،
ءور سەنىمىم كوكەيىمدە كوك ورمانداي كوكتەدى.
وقاسى جوق بۇل دۇنيە شىر ايلانىپ وتەدى عوي وتەدى،
كوك داۋىلدا شۇرقىراتىپ
كوكالالى كوپ جىلقىعا تيگەن كوكجال
قاپەلىمدە قاقپان باسسا نەتەدى.
مەن سەنەمىن ەلىم سەنىڭ نەسىبەڭدى اللا نەسىپ ەتەدى،
ءبىر وسپاندى تاپقان ەلدىڭ
ون وسپاندى جاراتۋعا ءدات دارمەنى جەتەدى.
وكىنبەيمىن تاعدىر جازعان تاعدىرىما يىلەم،
جاۋلارىمنان جەڭىلگەم جوق
رۋحىمنىڭ ءورت قالپىمەن قالعانىنا سۇيىنەم.
تەك عانا سول مىڭعا جالعىز توتەپ بەرگەن
ەر باسىمدى قور ەتىپ،
تەمىر ارقان قۇرساۋمەنەن بايلاپ قويىپ
ءبىر جاماننىڭ اتارىنا كۇيىنەم…
سالەم دەڭدەر وتقا جانباس، سۋعا باتپاس
قازاق دەگەن قايسار ەلدىڭ ۇرقىنا،
بارشا الەمگە تاراساڭ دا تۋ تىگىڭدەر
اتا باباڭ ارۋاعىن تاستاپ كەتكەن جۇرتىنا.
ءبىر تامشى سۋ تيمەسە دە تاڭدايىڭا،
ءبىر ءتىلىم نان جۇقپاسا دا ۇرتىڭا:
ۋ تيمەسىن ۇلتىڭا!..
ۋ تيمەسىن ۇلتىڭا!!.
ۋ تيمەسىن ۇلتىڭا!!!
– دەپ توقتادى.
ونىڭ ءسوزىن ەل تىڭدادى،
كارى مەن جاس جىگەرلەرى توپىراق بوپ تىڭدادى،
جەر تىڭدادى،
جاڭعىرىق قىپ جالعاستىردى
اتىراۋ مەن ارقا جاققا التاي اسقار شىڭدارى.
كەلىن-كەپشەك، قىز تىڭدادى قۇرساقتارى بۇلك ەتىستى،
جاس سابيلەر قۇنداعىندا شىرەنىستى
تال بەسىكتەر سىقىرلادى سىنعالى،
مىڭ جىلداردىڭ الدىنداعى مولالار مەن كور تىڭدادى،
ورىنىنان اۋناپ ءتۇستى قايسار ەلدىڭ ارۋاقتى ۇلدارى.
وسپان باتىر العا قاراي تاعى دا ءبىر اتتادى،
قارۋلى اناۋ اسكەرلەردى ۇرەي بيلەپ تاعى وقتالدى اتقالى.
وسپان باتىر ەش تايسالماي اسكەرلەرگە كوزىن قاداپ
العا قاراي تاعى دا ءبىر اتتادى،
«اتىڭدار!» دەپ ايعاي سالدى اسكەر باسى
شارت ەتىستى… شارت ەتىستى… وتىز مىلتىق شاقپاعى.
وسپان باتىر جىعىلمادى
ەش تەڭسەلمەي كەيىن قاراي ءبىر-اق رەت اتتادى،
«اتىڭدار!» دەپ قۇتىرىندى اسكەر باسى
شارت ەتىستى… شارت ەتىستى… وتىز مىلتىق شاقپاعى.
وسپان باتىر جىعىلمادى
ەش تەڭسەلمەي كەيىن قاراي تاعى دا ءبىر اتتادى،
«اتساڭدارشى، اتىڭدار!» دەپ قۇتىرىندى اسكە باسى
شارت ەتىستى… شارت ەتىستى… وتىز مىلتىق شاقپاعى.
وسپان باتىر جىعىلمادى
ەش تەڭسەلمەي كەيىن قاراي تاعى دا ءبىر اتتادى،
توقتادى…
شارت ەتكەن جوق مىلتىقتاردىڭ شاقپاعى.
كۇلىمدەدى، باتىرلىعى الداعان جوق
راۋانداپ كەلە جاتتى كوكىرەكتىڭ شوق تاڭى.
اينالاسىن جاۋىپ بارا جاتتى كۇرەڭ،
كۇرەڭ قىزىل، قىزىل كۇرەڭ «وت تابى»
قارت التايدىڭ قارلى باسى كوشكىن اتىپ كۇڭىرەندى
كەۋدەسىنەن قۇلاپ تۇسكەن تاس كەسەگىن جوقتادى.
قازاق دەگەن قاسيەتتى قاۋىم ۇلتتىڭ
سان مىڭداعان وتاۋىنىڭ وشاعىندا جايناپ جاتتى
سەكسەۋىلدىڭ شوقتارى…
قازاق دەگەن قاسيەتتى قاۋىم ۇلتتىڭ سان مىڭداعان ازاماتى
«نامىس» اتتى مىلتىقتارىن وقتادى.
قازاق دەگەن قاۋىم ۇلتتى قالاي قاراي جەتەكتەيدى
حاس تاعدىردىڭ سوقپاعى…
«ايلا كءۇءشىن اسىرىپ ەڭىرەگەن ەردى ات ءۇستىنەن دوپشا قاعىپ تءۇءسىرۋ، ونىڭ باسىن الىپ ولجالاۋباتىردىڭ ىسى. سونداي-اق ءوءزىنىڭ باسىن قانجىعاعا بايلاتۋ دا باتىرلاردىڭپەشەنەسىنەن الىس ەمەس. ول ءارينە زاڭدىلىق» (وسپان باتىر)
2012.09.06 – 2012. 09.09
kerey.kz
پىكىر قالدىرۋ