كوكبورى مۇباراكتىڭ بالالار ولەڭى
ساۋساق – باقاي ، اقباقاي!
__ ساۋساق – باقاي،
اقباقاي!
ساۋساقتاعى ات قالاي؟
ايتىپ شىقشى توقتاماي.
__ ءبىرىنشى ساۋساعىم – باس بارماق ،
وينىمنان قالاي بوس قالماق؟!
ەكىنشى ساۋساعىم – بالالى ۇيرەك،
تۇمسىعى ونىڭ قارالا يمەك.
ءۇشىنشى ساۋساعىم – ورتان تەرەك،
بۇكىل ورمانعا بولعان كەرەك.
ءتورتىنشى ساۋساعىم – ءشۇلدىر شۇمەك،
ءبىز دەگەن قىزعالداق ءبۇلدىرشىن ەك.
سوڭعى ساۋساعىم – كىشكەنە بوبەك،
سۇيكىمدى تۋىلىپ تۇسكەنى ەرەك.
__ ساۋساق – باقاي،
اقباقاي!
باقايداعى ات قالاي؟
ايتىپ شىقشى توقتاماي.
__ ءبىرىنشى باقايىم – باشباي،
سۋعا الدىمەن باتقاي.
ەكىنشى باقايىم – بالاشباي،
باشپايمەن كۇندە تالاسقاي.
ءۇشىنشى باقايىم – توق بودەنە،
تۇيەمدى بايقاپ ءجۇر شوق كەلەدە.
ءتورتىنشى باقايىم – جىم كوجەك،
قۇلاعىن قايشىلايدى كۇندە ەرەك.
سوڭعى باقايىم – ۇيقىشى مارعاۋ،
ءتورت اعام بار دەپ ۇيقىسى قاندى-اۋ…
پاي، تابيعات
بالپاڭ-بالپاڭ باسايىن با،
بالپاناقتاردىڭ كوڭىلى ءۇشىن .
تاڭدايعا بوياۋ شاشايىن ءجا،
گۇل-تاڭقۋرايدىڭ ەرنى ءۇشىن .
قولتىراۋىن كوشكەن قارا سۋ،
كولەڭكەسى سۋدا قينالدى.
ءومىر وزۋ مەن اداسۋ،
تاڭدايىنا شاباق جينالدى.
تاستار جينالىپ سويلەدى،
ءتاڭىرىنى تىڭدايدى – ۇلى يەنى.
زەبرانىڭ الا بارقىت كويلەگى،
حانشايىم ەتتى دۇنيەى.
ارىستاندار اڭىرعان اق شالعىن،
ساعىنىشىم قالعان قىرقاداي.
نە ءۇشىن ساداق وقتارمىن،
عۇمىردى ءسۇيسىنشى ءبىر تالاي.
ىمىرت جاپىرلاپ جاۋىپ تۇر،
قابىلان قاسىنعان قارا تاس.
دۇنيەنىڭ سيقىرىن انىق ءبىل،
دۇنيە ەرتەڭ قاراماس.
ءپىل ماڭ-ماڭ باسقان الاڭقاي،
الاقانىمدا تۇرعانداي.
جيراف بەدەرىن قىزىقتاعان قاراعاي،
ولەڭگە مويىن بۇرعانداي.
شاشىن سيپاعان شالعىندار،
قۋالاپ كەتتى جىلقىمدى.
تابانىمدى قۇشاعىڭا الدىڭددار،
جاپىرۋعا بەردىم بۇل ءتۇندى.
پاي، تابيعات،
باقىتتى ادامبىز،
اشكوز كوزىدەرىمىز تويماسىن.
سايگۇلىك جانۋارلارعا الاڭبىز،
اقىندار سونى دا ويلاسىن!
______________________________
*بالپاناق – پينگۆين.
*قولتىراۋىن – كروكوديل.
ەرتىستەگى اپالار جانە موناليزا
بال بۇلاقتار ەسىلگە قۇلاي اعىپ ەدى،
شۋىلى اسقىنىپ تەڭىزگە سەنبەگەن.
موناليزا ءوزى ءبىر ايەل عانا ەدى،
سيىر ەمشەگىن ۇستاپ كورمەگەن.
تۇبىتتەر شۋلاپ، كۇزەم سازىندا،
بۇيرا جۇندەر قىدىرعاندا بەلدەرگە.
اباي ىڭعايلاندى ولەڭ جازۋعا،
كوزىن جىلتىراتىپ كولدەرگە.
موناليزا ونىڭ ەسىنە كەلمەيدى،
ءجۇن تۇتە بىلمەس قوڭىر قىز.
كۇندەر لۇپىلدەيدى… كەشىگە بەرمەيدى،
ماڭدايعا جاۋدىردى ءومىر مۇز.
شاشىن جالبىراتىپ جەتىپ اينا كولىمە،
موناليزا ۇڭىلە كورمەسىن.
قارا تاسقا كوزدەرى سايرا دەدى مە،
سۋىرلاتىپ قۇلاق پەردەسىن.
قىراتتاردى قىدىرىپ وتە الار ەدى،
موناليزانىڭ قولىنان كەلەرى.
ريمگە اپالارىم كەتە الار ەدى،
ماما بيەلەر جوق وندا سەبەبى.
جاپىراقتىڭ تولار شۋىلعا ءار ۋىسى،
كۇزدىڭ تاڭدارى بۇرقىراپ اتسا.
تەڭسەلەر بىزدە قۇلىندار داۋىسى،
ۆەنەتسيا قايىعى تىپىرلاپ اقسا.
اسپانعا قاراپ اڭىرا ءبىلدى،
وسى ءبىر تاكاپپار اپەننين قىزى.
بىزدەگى وركەشتەنگەن تاعىلاۋ كۇندى،
ءۇنسىز شىمىرلاتتى اكەمنىڭ ءجۇزى.
ىلىنەدى ەكەن كۇمىس سارايلارعا،
بەكەر ءبىر ايەل بەينەسى.
ەرتىس جۇرتتارىنا دۇرىس قاراماي ما،
داۆينچي اعا دا كەيدە وسى.
اسەم تابيعات
كوكتەم.
قۇستار كەلسە ساپارىنان ورالىپ،
قار كوشەدى قيانداعى
سارايىنا جول الىپ.
سالەم بەرسەم، باس يزەدى
كۇلىمسىرەي قول الىپ.
ءتورت تۇلىگىم قانداي كۇيدە قارالىق؟
الىپتى عوي ايتەۋ ءوزى مولايىپ.
…اق كۇپىسىن لاقتىردى دا جىبەردى،
كۇيىپ-پىسىپ قالعانى سول تارايىپ.
جاز.
ساعان دەگەن ساعىنىشىم – سارى ساي،
اشۋشاڭ بۇلت اشۋلانسا
ەشكىمدى دە تانىماي.
نايزاعايدىڭ كوتەرە الماي قالجىڭىن
جىلاپ ەتتى. ءسابي-اي!
بارلىق الەم جاسىل ءپۇلىس – ۇجىماق،
دۇنيەنىڭ تىندىرۋدا جۇمىسىن
جان-جانۋار قۇمىرسقاداي قۇجىناپ.
توي جاسايدى ارالارىم دامىلسىز،
گۇلبيكەنىڭ شىرىن دەگەن قىزىن اپ.
كۇز.
بۇيرىقشىنىڭ ورداسى بۇل -
التىن داننەن قالانعان.
التىن الەم تابا المايسىڭ
بۇدان وزگە عالامنان.
اناۋ، اناۋ كولدەرىمدە سوڭعى رەت،
اينالايىن، اققۋلارىم تارانعان.
سول بۇيرىقشى ءبىر كۇنى:
الەمدەگى مىڭ-ميلليون نوكەرىنە بۇيىرىپ،
ەرتەرەكتە ەگىپ قويعان داندەرىن،
ەكى-ءۇش ايدا بولسىن دەدى جيىلىپ.
نوكەرلەرى تاعزىم ەتتى قيىلىپ.
بوزاڭدىعىن ۇمىتقان با بوز دالام؟!
سازدى اۋەندەر سابىرىڭدى اپ مازداعان.
ساعىنىشتىڭ سارى ىشەگىن قوزعاعان،
تابيعاتىم تالانتىڭا ءماز بولام.
قىس.
تابيعاتتىڭ ۇلىمىن،
اپپاق الەم شاقىرادى:
كەلە عوي دەپ قۇلىنىم.
مورجالارىم نەنى ويلاپ تۇر
سورادى ۇزاق شىلىمىن.
قارعا تۇسكەن قالىڭ ىزدەر
ءسىرا، قايدا بارادى؟
قىس مىنەزى ― قوماعايدىڭ ارانى.
تابيعاتتىڭ تامىلجىعان ءۇنىن-اي،
سوڭعى نۇكتە ―
تىنىشتىقتىڭ ارالى.
اپاناقتىڭ اسپانعا تەڭسەلۋى
(فانتاستيكا)
توڭقيىپ جاتسام كوك بۇلتتار،
ءجۇرىپ ءوتىپتى عوي ارقامنان؟!
ەبەۋسىز سامال تولقىتتى ءان،
اسپانعا بەرىلەم شالقامنان.
اسپانداعى بۋرىل ۇيلەرگە،
بۋرىل قارايمىن مەڭىرەۋ.
كوككە بۇلىقسىعان كۇي مەندە،
عارىشتان كەرەك جەرىمەۋ.
بۋرىل اسپاننىڭ ۇيلەرى،
بۇلدىراپ قالقىپ بيىكتە.
جانىمدى ءلاززات تۇيرەدى،
اسپاندى مەنشە ەشكىم ءسۇيىپ پە؟!
اسپانعا تەڭسەلىپ وتىرام،
بۋرىل بۇلتقا ۇقساپ بيلەيمىن.
جۇلدىزدارىمدى اپانعا شاقىرام،
كەلمەي قوياما بىلمەيمىن …
كەلمەي قويدى عوي جۇلدىزدار،
مەنى ايۋ دەيسىڭ جەردەگى.
وتپەيدى مەننەن مۇلدە ىزعار،
بالىقتار ماقتادى كولدەگى.
… بالىقتار ماقتاپ جۇرگەن سوڭ،
وزەنگە ءبىر كۇنى شومىلدىم.
وزەن استى ەتتى ءبىر كەمسەڭ،
شاباقتىڭ ەلىنە كومىلدىم.
شاباقتار ۋ-شۋ مۇنداي ءبىر،
بالىقتاردان اقىرى ۇيالىپ…
جاعاعا شىقسام
مەنى سىزعاي تۇر،
ءبىر عالىم قاعاز، سيا الىپ…
ۇيالىپ كەتتىم دە عالىمنان،
توڭقالاڭ استىم اياماي.
تىكەنەكتەر كىرىپ قارنىمنان،
قارنىم قان بولدى اياداي.
ەھ، توڭقيىپ جاتسام كوك بۇلتتار،
ءجۇرىپ ءوتىپتى عوي ارقامنان.
ىڭىرسىعان شوپتەر تولقىتتى ءان،
جاتا بەرەيىنشى وۋ شالقامنان.
_________________________________
* اپاناق – ايۋدىڭ بالاسىن وسىلاي اتايدى .
(سوڭى)
kerey.kz
پىكىر قالدىرۋ