Qazaqtıñ twñğış ğarışkeri Toqtar Äubäkirov öziniñ, Reseyde tuğan balalarınıñ qazaq tilin qalay üyrengenin aytıp berdi. Halıq qaharmanı ata-äjeniñ täribesin alğan qazaq balaları baqıttı dep sanaydı. Ğarışker twñğış balanı ata-äjesi bauırına basıp alatın qazaqı dästürge qwrmetpen qaraytının da aytadı.
Balalarımnıñ qazaqı tälim aluı üşin qazaqşa än-küylerdi tıñdatam
«Ras, däl men sekildi qwrmetke jetkender az. Biraq, meniñ kökirek-keudemdi kernegen bir närse boldı. Ol – wlttıq sana.
Basında men de, Talğat ta (Talğat Mwsabaev – avt.) qazaqşa dwrıs söyley almaytınbız. Amandasıp, arı qaray özge tilde şüldirley ketetin edik. Keyin ülken ağa-apalarım sın ayttı. Osıdan soñ sanama nıqtadım. «Men nege öz tilimde sayrap twrmaymın, osı» dedim özime-özim qamşı basıp.
Eñ bastısı — niet qoy. Öz tilimdi üyrendim dep maqtanbay-aq qoyayın. Wldarım Reseyde ömirge keldi. Olardıñ qazaqı tälim aluı üşin ärqilı ädisterge bardım. Äueli, olarğa qazaqşa än-küylerdi tıñdatam. Äsirese, kişi wlımnıñ qazaqşa än tıñdağanda közi jaynap ketetin. Alğaşında olardı qazaqşa tärbieleu qiınğa soqtı. Sebebi, özim orısşa oylaytın edim.
Ata tärbiesi – qazaqılıqtıñ qazığı. Men mwnı eş oylanbastan aytamın. Tipti, kerek deseñiz, atalarımız wrpaq tärbiesin joğarı orınğa qoyıp, öz perzentterin ağayın-tuıs, bir qauım el bolıp tärbielegen emes pe?
Ata-äjeniñ tärbiesin alğan balanıñ boyınan ülken-kişige degen qwrmet, meyirim, imandılıq, ruhani tärbieni aşıq köruge boladı.
Qala berdi, qazaqtıñ ejelgi dästüri boyınşa twñğış nemeresin atası men äjesi bauırına basıp tärbielegen. Keyde twñğış bala kenje wlınıñ ornına atasınıñ qaraşañırağına ie bolıp ta jatadı. Keremet qoy, bwl!..
Mende namıs bolmasa, öz Ana tilimdi üyrenbes edim
Qazaqtı aştan öltirmeytin, köşten qaldırmaytın tetik – namıs. Eger mende namıs bolmasa, öz Ana tilimdi üyrenbes edim.
Qwpiyamdı aytayın:
men tildi qazaqi än-jır arqılı üyrendim. Keyingi jastarğa aytarım, orısşa da, ağılşın tilin de üyrensin, biraq, eñ birinşi qazaq tilin – öz ana tiliñdi bil. Qazaqşa üyrengisi kelmeytin qazaqtardı özderine-özi qarsı adamdar dep sanaymın.
«Mağan qazaq tiliniñ keregi joq, orısşa söyley beremin» degen jwrttı köp kezdestirdim. Jaraydı, özderi solay-aq istesin. Biraq, olar ata-babaların, tüpqazığın özgerte almaydı ğoy. Boydağı namıs – wlttıq bolmıstıñ saqtauşısı. Al onıñ astarında qanşama närse jatır», — deydi Halıq qaharmanı Toqtar Äubäkirov „Abay„ portalına bergen juırdağı swhbatında.
365info.kz
Pikir qaldıru