تۇركيا قازاقتارىنان شىققان العاشقى قالامگەر حاسەن ورالتايدىڭ كوش تاريحىن اڭگىمە ەتكەن 1976 جىلى جارىق كورگەن “قازاق تۇرىكتەرى” اتتى اتاقتى ەڭبەگىن ستۋدەنت كەزىمدە ساتىپ الىپ وقىعان ەدىم. ساحافتاردا، ياعني ەسكى كىتاپ ساتاتىن ماگازيندەردى ارالاۋدى جاقسى كورەمىن. تاعى دا سونداي ءبىر ماگازيندە ەسكى كىتاپتاردى كورىپ وتىرعاندا، اتالعان ەڭبەكتىن 1961 جىلى جارىق كورگەن العاشقى باسىلىمى كوزىمە وتتاي باسىلدى. ارينە، ەش كىدىرمەستەن، اقشاسىن بەرىپ كىتاپتى ساتىپ الدىم.
كىتاپتىڭ مۇقابا بەتىن اشىپ ىشكى بەتكە قاراعاندا باسقا ءبىر كۇتپەگەن قۋانىشتى جاعدايمەن بەتبە بەت كەلدىم. تۇركيا قازاقتارىنىڭ كوش جەتەكشىلەرىنەن جانە كىتاپتىڭ اۆتورى ورالتايدىڭ اكەسى، National Geographic Magazine جۋرنالىنىڭ 1954 قاراشا سانىندا ورىن العان ات ۇستىندەگى ايبىندى سۋرەتىنەن بۇكىل الەم بىلەتىن قاليبەك اكىمنىڭ قول تاڭباسى تۇر ەكەن. (ورايى كەلگەندە ايتا كەتەيىن، اتالعان جۋرنالدىڭ ءبىر سانىن 1980 جىلداردا تاعى دا ساحافتاردا ارالاپ جۇرگەن ساتىپ العان ەدىم.) مارقۇم قاليبەك اتامىز كىتاپتى بىرەۋگە سىيلاعان ەكەن دە “قۇرمەتتى مىرزا، سىزگە ۇسىنۋدى وزىمە ابىروي سانايمىن. قاليبەك اكىم” دەپ قولىن قويىپتى.
دەمەك كىتاپتى العان سىيلى ءبىر كىسى بولدى. سوندا بۇل كىتاپ قالايشا ەسكى كىتاپ ماگازينىنە ءتۇستى؟ مۇمكىن كىتاپ يەسى قايتىس بولعان بولۋ كەرەك. كىتاپ قادىرىن بىلمەيتىن مۇراگەرلەرى ونى ەسكى كىتاپ الۋشىلارعا ساتقان سىياقتى. بۇل ەندى باسقا ءبىر تاقىرىپ.
قازىر مەڭ ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى وسى كىتاپتىڭ مەنىڭ قولىما وتكەن بولۋى، مەن ءۇشىن ۇلكەن باقىت. ونداعى قول تاڭبا ونسىز دا قۇندى كىتاپتىڭ قۇنىن ودان ءارى ارتتىرۋدا. ول تاڭبا، اۆتوردىڭ اكەسى، كىتاپتىڭ تاقىرىبىنا ارقاۋ بولعان، ءتىپتى باس قاھارمانى قاليبەك اكىمنىڭ قولى. وسى ورايدا ورالتايدى دا، قاليبەك اتامىزدى دا ەسكە الىپ اللادان يمان تىلەپ، جاتقان جەرلەرى تورقا، بارعان جەرلەرى ۇجماق بولسىن دەيمىن.
ابدىۋاقاپ قارا
ميمار سينان كوركەم ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى
پىكىر قالدىرۋ