كوميسسيا: “ۇشاقتى اتقان زىمىران – رەسەيدەن”
حالىقارالىق تەكسەرۋ توبى 2014 جىلى مالايزيالىق ۇشاققا زىمىران اتىلعان جەردى انىقتاپ، زىمىران اتقىش “بۋك” كەشەنى رەسەيدەن كەلگەنىن حابارلادى. رەسەي تەكسەرۋدەن “ساياسي رەڭك” كورەدى.
قىركۇيەكتىڭ 28-ءى كۇنى نيدەرلاندتاعى نيۋۆەگەين قالاسىندا حالىقارالىق تەكسەرۋ توبى 2014 جىلى ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى دونەتسك وبلىسىندا اتىپ تۇسىرىلگەن مالايزياعا تيەسىلى MH17 رەيستى Boeing 777 جولاۋشىلار ۇشاعىنا قاتىستى تەرگەۋ قورىتىندىسىن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا جاريالادى. تەكسەرۋشىلەر جولاۋشىلار ۇشاعىنا زىمىران سنەجنوە قالاسىنان التى شاقىرىم جەردەگى پەرۆومايسك ەلدى مەكەنىنەن اتىلعانىن مالىمدەدى. بۇل ايماق 2014 جىلدان بەرى رەسەيشىل سەپاراتيستەردىڭ باقىلاۋىندا. تەكسەرۋشىلەر كەلتىرگەن دالەل بويىنشا، زىمىران اتاتىن “بۋك” كەشەنى ۋكرايناعا رەسەيدەن جەتكىزىلگەن جانە ۇشاقتى اتىپ تۇسىرگەن سوڭ رەسەيگە قايتا ورالعان.
نيدەرلاندتىڭ باس پروكۋرورى فرەد ۆەستەربەك “ۇشاق وزگە جاعدايدا اپاتقا ۇشىراعان”، “ۇشاق ىشىندە تەراكت بولعان” نەمەسە “باسقا ۇشاق شابۋىل جاساعان” دەگەن بولجامداردى جوققا شىعارىپ، بۇل شەشىممەن رەسەيدىڭ كەلىسكەنىن حابارلادى. ۆەستەربەك رەسەيلىكتەردىڭ “زىمىران زاروششەنسكوە ەلدى مەكەنىنەن اتىلدى” دەگەن ۋاجدەرى راستالماعىنىن ايتتى. تەكسەرۋشىلەر ءۇشىن زىمىراندى سەپاراتيستەردىڭ وزدەرى اتقانى نەمەسە ولارعا رەسەي اسكەرى كومەكتەسكەنى ازىرگە انىق ەمەس. تەكسەرۋ ىسىنە ۇشاقتى اتىپ تۇسىرۋگە قاتىسى بولۋى مۇمكىن دەگەن كۇدىككە ىلىنگەن ءجۇز شاقتى ادام تارتىلعان.
كوميسسيا ءباسپاسوز ءماليحاتىندا بۇلتارتپاس ايعاقتىڭ ءبىرى رەتىندە 2014 جىلعى شىلدەنىڭ 16-17 كۇندەرى سەپاراتيستەردىڭ رەسەيلىك “بۋك” قوندىرعىسى تۋرالى تەلەفون ارقىلى ايتقان اڭگىمە ءۇزىندىسىن كەلتىردى.
حالىقارالىق تەكسەرۋ كوميسسياسى قورىتىندىسىن گااگا حالىقارالىق سوتىنا تاپسىرماق. سونىڭ نەگىزىندە ۇشاقتى اتىپ ءتۇسىرۋ بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالۋى مۇمكىن. تەكسەرۋ توبىنىڭ قۇرامىنا بۇۇ قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ قارارىنا سايكەس نيدەرلاند، اۆستراليا، مالايزيا، بەلگيا جانە ۋكراينا ەلدەرىنىڭ وكىلدەرى كىرگەن.
دۇيسەنبى كۇنى رەسەي قورعانىس مينيسترلىگى زىمىران ۇشۋىن انىقتايتىن رادارلارعا تۇسكەن مالىمەت قورىن جاريالاپ، “راكەتانىڭ سەپاراتيستەر ايماعىنان اتىلماعانىن” حابارلاعان بولاتىن. سارسەنبىدە رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ مالىمدەمەسىن قولداپ، “ايعاقتار كۇمان تۋدىرمايدى” دەدى. ال رەسەي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلى ماريا زاحاروۆا MH17 ۇشاعىن اتىپ تۇسىرۋگە قاتىستى تەكسەرۋ توبىنىڭ تۇجىرىمى وزگەرمەگەنىنە قىنجىلىس تانىتىپ، نيدەرلاند پروكۋراتۋراسى تەرگەۋدى ء“بىر جاقتى”، “ساياسي رەڭكپەن قاراعانىن” حابارلادى.
Malaysia Airlines كومپانياسىنىڭ Boeing 777 ۇشاعى 2014 جىلى شىلدەنىڭ 17-ءسى كۇنى امستەردامنان كۋالا-لۋمپۋرعا MH17 رەيسىن ورىنداۋ ءۇشىن ۇشىپ شىققان. ۇشاق ۋكراينانىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىندا قاقتىعىستار ءجۇرىپ جاتقان دونەتسك وبلىسىنىڭ ۇستىندە اتىپ تۇسىرىلگەن.
ۇشاقتاعى 298 ادام تۇگەل قازا تاپتى. ولاردىڭ كوبى – نيدەرلاند ازاماتتارى. بۇل جاعداي اۆياتسيا تاريحىنداعى ەڭ ءىرى 10 قارالى وقيعانىڭ بىرىنە اينالدى.
ازات ەۋروپا / ازاتتىق راديوسى
پىكىر قالدىرۋ