| Qazaq handığına 550 jıl | 
  • Zuqa batır 150 jıl

    Altay ölkesiniñ Şıñjañğa öz erkinen tıs qosılğanına 100 jıl (1920-2020)

    1920- jılğa deyin Sin'czyan mäselesine Altay ölkesi qamtılmaytın-dı. Altay ölkesi 130 jılday ortalıq ükimetke jeke qarap keldi de, 1919-1920 jj arasındağı işki-sırtqı sayasi häm geo-strategiyalıq mäselelerge baylanıstı jeke ölke statusı birjolata joyılğan edi. Sin'czyan gubernatorı YAñ-nıñ qolqa saluımen Altay ölkesi Sin'czyan provinciyasınıñ qarauına ötti. Mına äkimşilik karta 1916-1920 jıldar arasında dayındalğan. Osı kartada Altay Ölkesi anıq körinedi. Cin imperiyası qwlağan soñ bilikke kelgen burjuaziyalıq ükimet bükilmemlekettik qwrıltay jinalısın ötkizedi sonımen birge sol jılı uaqıtşa ükimettiñ kezekten tıs prezident saylauı ötedi. Osı sayasi is-qimılğa Altay ölkesi jeke el retinde qatısqan. Ol turalı keyin aytamız. 1905, 1908, 1912 jj arasındağı kürdeli äkimşilik reformalardan keyin Altay-Qobda elinde tübegeyli özgerister boldı. 1914- jılı Qwlja

    878
  • Zuqa batır 150 jıl

    Bostandıqqa wmtılğan qazaqtar

    Käşmirdegi ataqtı Şrinagarğa kel­gen sol bosqındardıñ arasında bir jılımdı ötkizdim. Olar Or­talıq Aziya topırağın mıñdağan jıldar boyı mekendep kele jatqan qazaq halqınıñ ökilderi eken. Meni qonaq etken qaysar ruhtı üy ieleri kommunistik bilikten qaşıp, Qıtaydağı Şıñ­jañ provinciyasınan qonıs audarğan, attıñ jalında ösken köşpendilerdiñ wrpaqtarı edi. Äyelim ekeumiz qasireti men qasieti birdey wlı köş jolındağı osı halıqtıñ jaqın dosına ay­naldıq. Wzaq jolğa Şıñjañnan 4000 üy şıqqan eken, solardıñ 350-i ğana Käşmirge jetipti. KÄŞMİRDEGİ ÖMİR. Immigranttardıñ tağdırı şeşilgenge deyin Käşmir biligi qayırımdılıq körsetip, olardı Djelam özeni jağasındağı bekiniske panalattı. Bastarındağı qasiretke qaramastan, qazaqtardıñ wnjırğası tüsken joq. Bizdi qwşaq jaya qarsı aldı, uaqıt öte kele bir-birimizge bauır basıp kettik. Olarmen etene aralasıp, qazaq

    3359
  • Zuqa batır 150 jıl

    TALĞAT KEÑESBAEV. QARAÑĞI TÜNNİÑ JWLDIZI

    Añıznama   «Noqtağa basıñdı ilseñ, şığa almaysıñ…» Şäkärim …Älginde ğana Nayzatasqa  iegin süyegen alıp kün eñkeygen sayın qınaday qızarıp,  biik qarağaylardıñ arasınan Zuqanıñ auılına qaray nayzaday qadalıp biraz twrdı. Ädemi suret edi. Bärin bir büyirden şığa kelgen ay säulesi bwzdı. Aq pen qızıl almasa almay kilk-kilk etip biraz twrdı. Jel de soqpadı. Şöp bası da qozğalmadı. Biraq sonau-sonau jartastan irkit-irkit bop qwyılğan aq şuaq töñirekti bilep alıp edi. Ay jarıqtıq tuıptı. Şermiip-aq twr. Aq säule jılji-jılji auıl şetindegi özenniñ üstinen, ärbir şañıraqtıñ töñireginen saumalday aqtarılıp tüsken. Üy işindegiler äldeqaşan wyqığa ketse de onıñ kirpigi ayqaspay qoyğan. Özin jaysız sezingeni sonday, «tüu, ertoqımdı jastanıp dalağa jatpağan ekenmin-au» dep bir oylap qoydı.

    1091
  • Zuqa batır 150 jıl

    TÜBİ BİR TÜRKİMİZ! Auğanstandağı Hazara türki halqınıñ mädeni jağdayı

    TÜBİ BİR TÜRKİMİZ! Auğanstandağı Hazara  türki halqınıñ  mädeni jağdayı Auğanstanda köp halıq jäne türli-türli wlttar twradı, olardıñ biri Hazara halqı.Hazaralar türki halıqtarınıñ bireui jäne türki tamırı bar bir halıq. Auğanstanda twratın hazaralar, bükil Auğanstan halıq sanınıñ şamamen 25-27 payzın, jäne dünie jüzinde şamamen 12-15 million adamğa jetedi. Olar Auğanstanda, Iranda, Päkistanda jäne t.b. memleketterde twradı, biraq olardıñ köbisi osı 3 memlekette ömir süredi. Hazaralar Auğanstanda 2000 jıldan beri twrıp keledi jäne olardıñ köbisi bir ğasırdan köp Iranda jäne Päkistanda twradı.  Hazarlar öz işinde taypalarğa bölinedi. Olardıñ işinde türki tildes attarı bar: tatar, türikmen, nayman, qalaj (M.Qaşqaridiñ jazbasında Jetisudi mekendegen taypa retinde körsetiledi), batur jän t.b. Hazaralar birneşe ğasır bwrın Ortalıq Aziyadan Auğanstanğa köşken, ol

    2348
  • Zuqa batır 150 jıl

    Zuqa batırdıñ kenjewlı Sauat qajı Stambulda qalasında 90 jasında qaytıs boldı

    Sauıt qajı Zuqa batır wlı 1928 jılı Altay aymağınıñ Köktoğay audanında tuğan.  Zuqa batırdıñ kenje wlı. Zuqa batır 33 balanıñ äkesi edi. Tört äyelinen 12 wl jäne 8 qızınıñ atı belgili. Sauıt qajı ağası Swltanşärip bastağan köşpen birge , tar jol-Tayğaq keşulerdi birge bastan ötkizip, Taklamakan şölin kesip ötip, Gimalay asıp, Türkiyağa jetken. Qazaqstan täuelsizdik alğannan keyin Zuqa batırdıñ qara şañırağı Almatı qalasıa köşip keldi.  1994- jılı Sauıt qajı Türkiyadan arnayı Altayğa kelip, Zuqa batırdıñ basına qorğanın jañalap salıp, qwran qatın tüsirip qayttı. Jıl ötip alpıs-altı özgeripti, Özgergen jaylardı köz köripti. Zuqa batır balası Sauıt qajı, Bwyrıqşa 94-jıl kez kelipti. … Didar ğayıp bwl mine arman eken, Bizdiñ el Türkiyağa barğan eken,

    2528
  • Zuqa batır 150 jıl

    M.Mağauin: “Şıñğıs hannıñ eñ negizgi mwrageri – qazaq halqı”  

    Nazarlarıñızğa kitap.kz saytında jazılğan jazuşı Mwhtar Mağauinniñ Şıñğıs han jaylı aytqan sözin wsınğalı otırmın. Jazuıma eşqanday böget bolmasa da, tınıştıq kerek bolğannan keyin Pragada twratın wlımnıñ qolına kettim. Ol jaqqa barğannan keyin ülken jwmıstı bastau kerek boldı. Jeti künnen keyin-aq jazuğa otırdım. Aldımen bir şağın äñgime jazdım. Sodan keyin «Jarmaq» degen kölemi ülken bolmasa da, salmağı auır roman jazdım. Öte tez jazıldı. 18 künde jazıp bitirdim. Bir top äñgime jazdım. Sodan keyin «Şıñğıs hanğa» otırdım. Şıñğıs handı jazuımnıñ köp sebebi bar. Aytılmağan söz qalğan joq, bärin aytqanbız. Meniñ «Altın däpter» deytin student kezde bastağan ülken däpterim boldı. Sonıñ işinde bolaşaqta jazatın barlıq şığarmalarımnıñ syujeti, swlbası bir auız sözben aytılğan. Sonıñ işinde, mısalı,

    3498
  • Zuqa batır 150 jıl

    QWRALAYDI KÖZGE ATQAN QWNDAQBAY MERGEN QAŞANĞA DEYİN “BANDI” ATANDI?

    Äkemnen estigen äñgime: 5-6 jasar kezim-au. Etekte otırğan tau Oraqtınıñ  şağın auılı tars-twrs  atılğan mıltıq ünin estip, azan-qazan boldı. Erkekter şitisin, ayır-süymenin  dayındap, atına jügirip, äyelder balalardı, qızdardı say-salağa, şi arasına jasırıp älek. Osı kezde qırmen şauıp kele jatqan adamdar da körindi. Bir tüp bwtanıñ  tübinde otırıp bärin kördik. Aldağı otız qaralı – qazaq jigitteri eken, al soñında şwbap kele jatqan – orıstar. Ol kezde aq-qızılıñdı  qaydan tüsineyik, bizge bäri orıs bolatın. Äueli oynap jür eken dedik. Öytkeni, qaşıp kele jatqandardıñ eñ soñındağı bir adam atın şır aynaldırıp toqtay qalsa, artınan quıp kele jatqan orıstar attarınan tüse salıp, jerge jabısadı. Anau bir-eki ret tars etkizip, şaba jönelgende soldattar da ayğaylay atqa

    2438
  • Zuqa batır 150 jıl

    «Gimalaydağı köşte segiz ay kebejede otırdıq»

    Myunhende twratın etnikalıq qazaq Talğat Qosjigittiñ jwbayı Saadat Qosjigitpen tüsken sureti. Almatı, 5 qazan 2016 jıl. Ekinşi düniejüzilik soğıstan keyin Qıtaydan Europağa köşip barğan qazaq diasporasınıñ ökili Talğat Qosjigit Azattıqqa bergen swhbatında joldağı köş qiındığı jayında aytıp berdi. Talğat Qosjigit 1942 jılı Qıtaydıñ Şıñhay aymağında düniege kelgen. Äkesi Swltanşärip Zuqawlı – 1950 jılı Ündistan arqılı Türkiyağa qonıs audarğan qazaq köşin bastap baruşılardıñ biri. Altaydan aua köşken kezdegi köz aldında qalğan körinister jaylı ol Azttıqqa bergen swhbatında äñgimelep berdi. Azattıq: - Sizdiñ balalıq şağıñız birıñğay «köşten» twradı eken. Äñgimeni köştiñ basınan bastasaq? Talğat Qosjigit: - Äkelerimizdiñ ata-qonısı Altaydıñ Barköl aymağı edi. 1938 jılı Şıñ Sı Saydıñ zorlığı men zombılığınan qaşıp Şıñhayğa qonıs audardı.

    1774
  • Jañalıqtar

    Zuqa batırdıñ 150  jıldıq mereytoyı Qazaq elinde märesine jetti

    Almatı qalası mañındağı “Qazaq üy” saltanat keşeninde  Arıstan qajı jäne  atbal el azamattardıñ bastamasımen “Zuqa batırdıñ 150 jıldıq mereytoyınıñ” bir jıldıq qorıtındı şaraları saltanatpen ötti. Toyğa älemniñ onşaqtı elinen mıñğa juıq qonaqtar qatınastı. Mereytoylıq şara jalpı halıqtıq sipatta ötti. Täuelsiz elimizdiñ 25 jıldıq wlıtoyımen twspa-tws kelgen şarada, altı qazaq üy tigilip jalpı halıqqa as berildi.Gala-Koncert qoyıldı. Osı orayda Nwr-Musahan meşitinde aruaqtar ruhına qwran qatım tüsirilip, soñınan biılğı jılı jarıq körgen Bayahmet Jwmabaywlınıñ «Ruhı asqaq Er Zuqa» jäne «Zuqa batır» attı jinağı, qoğam qayratkeri Sağat Zahanqızınıñ «Wlı köş:Añız ben Aqiqat», Baqıtbek Bämişwlınıñ «Zuqa batır – alasapıran zamana arıstanı» kitaptarı jäne Nwrlan Bibral men Jwmabay Mädibaywlı qwrastırğan «Zuqa batır Säbitwlınıñ merey toyınan»

    1982
  • Jañalıqtar

    KEYKİ BATIRDIÑ BASI ELGE JETKİZİLDİ 

    Qalıñ qazaqqa Keyki batır degen atpen tanıs  Nwrmağambet Kökembaywlınıñ bas süyegi  bügin Resey astanasınan Qazaqstanğa äkelindi. Bwl turalı “Egemen Qazaqstan” saytı habarladı. Osığan deyin belgili sayasatker Berik Äbdiğali mırza “Feysbuk” jelisindegi jeke paraqşasında batırdıñ basın alıp kele jatqandığın jazğan bolatın. Sayasatkerdiñ aytuınşa Astana uaqıtımen erteñ tañğı sağat 04:50-de 1916 jılğı Wlt azattıq köterilisiniñ qaharmanı Keyki batırdıñ (Nwrmağambet Kökembaywlınıñ) bas süyegi arnayı bortpen Astanağa jetkizildi. Sonday-aq, jerleu räsimin wyımdastıru üşin Ükimet janınan arnayı komissiya qwrılatını da mälim boldı. Ayta keteyik, biılğı jıldıñ mamır ayında QR Mädeniet jäne sport ministri Arıstanbek Mwhamediwlı batır babamızdıñ bas süyegi elge qaytarılatını turalı habarlağan bolatın. “Qazir biz bwl mäseleni şeşe alamız. Reseyden kelisim keldi. Bizdiñ ğalımdar

    2141
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: