Israfil perişte kerneyin oynap, düniege zaman aqırdıñ ornağanın habarlasa, qazaqtar ğana onıñ sözinen soñ aza twtpay, kerisinşe jaña bir qızu talqılau bastap ketipti. U da şu, ayğay-wyğayğa tañ qalğan Israfil kökten jaqındap kelip tıñdasa, qazaqtar “aqıret” dep aytqan dwrıs pa, joq älde “ahirat” degen dwrıs pa” degen mäseleni şeşe almay jağalasıp jatqan körinedi. Ğalım BOQAŞtıñ facebook paraqşasınan alındı
Qaltay Mwhamedjanov ağamız jwmısqa kelgende: – Qalay, djigitter, djağdaylarıñ djaqsı ma? – deytin sol kezde «j»-ğa «d»-nı qosıp aytatındardı keketip. Bir küni «Aranıñ» jauaptı hatşısı, marqwm Saylaubek Jwmabekovtiñ bölmesinde jwmıstıñ soñında kişigirim «jetim qızdıñ» toyın jasap jatqanbız. – Esikti japtıñız ba? – degen swrağıma «qorıqpa, qatırdım» degendey Säkeñ eki közin birdey jwmıp, basın şwlğıp, bas barmağın qayqayta şoşayttı. Apıl-ğwpıl bop jatqanımızda kenet esik sart etip aşıldı da, ar jağınan Qal-ağañ körindi. Ne isterimizdi bilmey qattı sasqalaqtadıq. Auızdağını jwta almay, qaqalıp-şaşalıp twrğan pwşayman türimizdi körip, Qal-ağañ sır aldırmay ädettegidey qaljıñğa bastı. – Qalay, djigitter, djuan kolbasanı djonıp djep djatırsıñdar ma? – dedi tük bolmağanday gazet-dastarhanımızdağı şala turalğan, şınında, juandau şwjıqqa közin
Marat Tokaşbaev Meniñ Ädilbay Janiyazov degen ruhani jaqın aday inim bar. (Iä,iä, tap sol, «Gauhartastı» aytatın dudarbas seri). Wzaq jıldardan beri qolımnan kelgenşe qamqorlıq jasap jüremin. Özi Aydı qolıña alıp beretin asaba, äuenimen jürek qılın şertetin änşi, mıqtı muzıkant, sırbaz sazger, äruaqtı dombıraşı, äzilderin qosıp aynalasına şuaq şaşıp otıratın äñgimeşil. Minezi bar, mini kem azamat. Ayaq astınan tauıp söylegende orıstı omaqastırıp, qazaqtı qaqaldırıp jiberedi. Sonıñ bir äñgimesi esime tüsip ketti. Bıltır Ädilbaydı Qordaydağı dulat-janıstar toyğa şaqırıp asaba etedi. Toyda janıstardıñ şortik kigen, jalañaş sandarı sırtqa tepken birneşe kelini qızmet etip jüripti. Toydıñ soñına taman qızdı-qızdımen toy ieleri «Ülken bir atanıñ balasısıñ. Endi mına dastarhanğa sen ber batanı!» dese kerek. Sonda Ädilbay
Jwmat ÄNESWLI QU- QU, DU- DU ( Jwmattıñ äzilderi men qaljıñdarı) «Beti bes eli qalıñ wyatsız ösekşi aramızda jür eken ğoy!» Auıldağı jañalıqtardı üyden üyge jetkizip otıratın bir aq äyel bar. Onı jwrt “Qarajorğa” dep ataydı. Auılğa bir “jañalıq tarasa “Kim aytıptı” dep swrağanda, “Qarajorğa” ayttı” dese, bitti, “Ä,ä! Qarajorğa aytsa, qalt aytpaydı” deydi eken jwrt. Sodan oyda joqta Qarajorğağa bir bäsekeles şığadı. Soñğı kezde körşi qaladan jetken “jañalıqtar” payda bola bastaydı. Sosın Qarajorğa özinen basqada “jañalıq” aytuşını izdep, körşisinen: “Kim aytıp jür bwl äñgimeni?” dep swraydı. Körşisi: “Auılsovettiñ qatını jeksenbi sayın qalağa barıp keledi, sol ayttı” dese, Qarajorğa: “Kötek! Beti bes eli qalıñ wyatsız ösekşi özimizdiñ aramızda jür
(Şedevr emes,erteden bar añız ğoy, şıdamdılıq tanıtıp, oqıp şıqsañız degen ötiniş) OPASIZ ben IBALINIÑ wyatı kezdesip qalıptı. – Qalaysıñ? – deydi ibalınıñ wyatı. – Swrama! – dep, ekinişisi eñirep jiberipti. – Meniñ iem wyattı wmıttı. Özinen basqanı oylaudı qoydı. Sezim degenniñ bärin jerlep, özgeniñ qamın oylau degenmen jwmısı joq, qarını toqtıq, köylegi köktik qana köksegeni. Özgeni ökşemen ezip, keudesin janşıp, basınan attap ketu oğan tük emes. Öle alamy jürmin! – Jüregin jibitip, sanasın sıypalap körmediñ be? – Äbden tırıstım. Bayqatpay jaqsılıq pen jamandıqtıñ parqın ayırar kitaptardı da tıqpalap kördim. Imandı, salauattı adamdarmen de jolıqtırdım. Payda joq! Kerisinşe, aşközdigi asqınıp, zwlımdığı uşığıp ketti. Onıñ betine de, artınan da aytılğan «Wyatsızsıñ!» –
Halıq arasında keñ baytaq Qazaqstannıñ är aymağına tän qatıp qalğan qağida qalıptasqan. Bwl birjaqtı pikirlerdi kündelikti qwlağımız şaladı. NUR.KZ portalı oqırmandarına qazaqstandıqtardıñ sanasına siñip ketken türli stereotipterdi wsınadı. «Şımkentskiy variant» Facebook arqılı bölisuVkontakte bölisti FOTO: MAQSAT ŞAĞIRBAEV Şımkent turalı el arasında neşe türli äñgimeler aytıladı. «Şımkentskiy variant», «şımkenttik kelinder», «Şımkent – Tehas», «Mäseleni şımkentşe şeşip tastau» degen sözderdi jii estimiz. Şımkenttikterdi özgelerden pısıq äri qu dep sanau jwrttıñ sanasına äbden siñip alğan. Qazaqstannıñ basqa aymaqtarınıñ twrğındarı şımkenttikterdiñ jürmeytin jeri joq dep oylaydı. Olar şımkenttikterdiñ qay jerge köşip barsa da, tez üyrenisip ketetinin alğa tartadı. «Kartoptı süyip jeytin Narınqol» Facebook arqılı bölisuVkontakte bölisti FOTO: ALASHAINASY.KZ Almatı oblısı Rayımbek audanına qarastı auıldı bükil Qazaqstan
“Qıtay qazaqtarınıñ arhivinen tabılğan Qabanbay babamızdıñ taza beynesi” dep bir sayt batırdıñ suretin jariyalaptı.450 adam layk basıp, pälenbay adam pikir jazıptı. Bir adam ğana fotoğa kümän keltirgen eken. Qalğandarı “batır babamız imandı bolsın, qayran babam-ay, tırnağıña tatımaymız-au, Qıtayda talay suret saqtaulı twr eken” dep tamsanıptı. Suret pe, foto ma, qay qazaqtıñ arhivi dep eşkim swramaptı.Bögenbay batırdıñ üş te tört fotosı tabıldı dese de sene beretin siyaqtımız:) Asılhan Mamaşwlınıñ facebook paraqşasınan alındı
«Bar bol!…» “Sözben wrğandı sözben jığam, közben wrğandı közben jığam Küşpen wrğandı, küşpen jığam” dep bir jigit ağası toptıñ arasında maqtanıp twr eken. Qasında twrğan paluan deneli jigit sözuar jigittiñ sözin wnatpay qalsa kerek, jwdırığımen siltep qaptı. Anau täjiribeli boksşı bolsa kerek, soqqıdan jalt ete qap, jwdırıq siltegen jigitti wrıp qaptı. Sonda ana jigit qwlap jatıp, mınağan: ” Mälädessiñ! Söziñ de, küşiñ de bar jigit ekesiñ! Bar bol!” degen eken. Mısıqtıñ äuresi (“äzil) Qızıq bop jatır, Älde şıjıq bolıp jatır. Jolbarıs barısqa, Barıs tülkige aynalıp ketken zaman. Tülki -mısıqqa, Nansañız da, nanbasañızda meyliñiz, Biraq, sol mısıq Jolbarısqa wqsaymın dep Jalın küdireytti, Dauısın dürildetti, baqırdı, şaqırdı, Sonda da barısqa wqsay
Jwmat ÄNESWLI «Äli bwzılmağan qazağım bar eken» dep barayın» Ülken sarayda koncert jürip jatadı. Änşiler özbek, qırğız, täjik, ündis, orıs, ağılşın ırğağında än şırqap jatadı. Osı kezde sahna sırtında (kulisanıñ artı) bir kempir änşiler boyanatın esikterdiñ birin aşıp, birin jauıp jüredi. Onı körgen bir jigit: “Kimdi izdep jürsiz?” dep swraydı. Kempir: “Osı änşilerdiñ işinde qazaqı än aytatın adam bar ma eken dep sonı izdep jürmin” depti. Sol kezde qatardağı boyanatın esikten şıqqan bir änşi qız: “Jüriñiz, apa, men qazir qazaqı än aytamın” dep ülken kisini qoltığınan alıptı. Sol kezde kempir: “Söytşi, aynalayın.Seniñ aldıñdağılardıñ ayğayınan qwlağım bitelip qaldı. Bir qwrışımdı qandırıp, qazaqi änder aytşı. Üyge äli bwzılmağan qazaq bar eken dep barayın”
Öz bileuşilerin betine basıp sınauğa qwqı joq halıqtardıñ, maqtauğa da qwqı joq. Qwldardıñ maqtauı eşteñeni de bildirmeydi Deputattardıñ elordağa Nwrswltan Nazarbaevtıñ esimin bereyik degen wsınısına filosofiya ğılımdarınıñ doktorı, professor, eks-deputat Amangeldi Aytalı öz pikirin bildirdi dep habarlaydı NUR.KZ. «El bileuşilerin maqtauğa da, sınauğa da negiz jetip artıladı. Qazaqstan parlamentiniñ Täuelsizdiktiñ 25-jılına baylanıstı Deklaraciyasın birlesken otırısta qabıldağanın körgende, 18-şi ğasırdağı francuz filosofı Klod Gel'veciydiñ köregen sözderi esime tüsti: «Öz bileuşilerin betine basıp sınauğa qwqı joq halıqtardıñ, maqtauğa da qwqı joq. Qwldardıñ maqtauı eşteñeni de bildirmeydi». Bizdiñ osı parlament prezidentti sınap körgen emes, onı demek onı maqtauğa da hwqı joq. Sebebi ädil sın bardı bar dep, joqtı joq dep saralap bağa beredi. Quanış
