كوز قاراس

ۇلتتىق بانك نەگە تەڭگەنى قولداپ وتىرۋعا ميلليردتاعان دوللار جاراتۋدا

kerey.kz

 |  Jul 15, 2015

قازتاگ – سەرگەي زەلەپۋحين. قازاقستان تولەم تەڭگەرىمىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرى كوڭىلگە وپتيميزم ۇيالاتپايدى. ۇلتتىق بانكتىڭ وسى كورسەتكىش بويىنشا سوڭعى ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرى تولەم بالانسىنا سىرتقى تەرىس اسەرلەردىڭ قىسىمى ساقتالىپ تۇرعانىن كورسەتەدى. ناتيجەسىندە وسى ينديكاتور تەرىس ديناميكاسىن كورسەتۋىن جالعاستىرىپ، قارجىلىق تاۋەكەلدى كۇشەيتۋدە. جازدىڭ ءبىرىنشى ايىنىڭ سوڭعى كۇنى ۇلتتىق بانك سايتىندا ماكروەكونوميكالىق ستاتيستيكانىڭ كەزەكتى ۇلەسى جاريالاندى. ودان كورىنەتىنى، ەلدىڭ باس بانكىنىڭ التىن ۆاليۋتالى رەزەرۆتەرىنە ودان ارى تومەندەۋ قاۋپى ساقتالا بەرمەكشى.

ءبىزدىڭ ۇرەيىمىز نە تۇرادى

بىراق ەڭ قىزىعى جانە سونىمەن قاتار الاڭداتاتىنى – ءۇشىنشى توقسان قاتارىنان تولەم بالانسى تاپشىلىقتا كەلەدى. ايتپاقشى، سوڭعى رەت وسىنداي كورىنىس سوناۋ 2008­2011 جىلدارعى داعدارىستا بايقالعان. تەك 2008 جىلى وسى كورسەتكىش ءبىرىنشى، ەكىنشى، ءۇشىنشى توقساندا تۇراقتى تۇردە تەرىس ماندەردى، سايكەسىنشە ­ $1,029 ملرد، ­ $2,085 ملرد جانە ­ $1,235 ملرد كورسەتىپ وتىردى. بىراق تولەم بالانسىنىڭ قىزىل سىزىقتا تۇرۋىنىڭ رەكوردى 2009­2011 جىلدارى ورىن الدى. وسى كەزەڭدە تولەم بالانسى جەتى توقسان قاتارىنان تەرىس ءماندى كورسەتتى. بىراق ونىڭ ىشىندە 2009 جىلدىڭ العاشقى ەكى توقسانى جانە 2011 جىلدىڭ ەكىنشى، ءۇشىنشى جانە ءتورتىنشى توقساندارى ەنبەدى. ناتيجەسىندە تولەم بالانسى تەرىس مانگە يە وسى ۋاقىتتا، ونىڭ جيىنتىق تاپشىلىعى رەكوردتىق $15,073 ملرد­قا جەتتى. ال بالانستىڭ تەرىس سالدوسى ۇلتتىق بانكتىڭ التىن ۆاليۋتالى رەزەرۆتەرىمەن جابىلاتىن بولسا، وندا 2009­2011 جىلدارعى تەرىس بالانس ورىن العان جەتى توقساندا نەگىزگى بانكتىڭ التىن ۆاليۋتالى رەزەرۆتەرى تولەم بالانسىنىڭ تاپشىلىق مولشەرىنە ازايعانىن ەسەپتەۋ قيىن ەمەس. ياعني ول دا $15,073 ملرد! قاراستىرىلىپ وتىرعان كەزەڭدەگى التىن ۆاليۋتالى رەزەرۆتەردىڭ كۇرت تومەندەۋى 2014 جىلعى جاپپاي دەۆالۆاتسيانى جۇرگىزۋدىڭ تۇرتكىسى بولۋى دا ابدەن مۇمكىن.

بۇگىن – باسى، ەرتەڭ – ناعىزى

ال شارۋا بۇل جولى قالاي بولىپ جاتىر؟ مۇناي باعالارىنىڭ دەرەۋ تومەندەۋى جانە رەسەيلىك ءرۋبلدىڭ بىلتىر ودان دا تەز السىرەۋى تولەم تەڭگەرىمىنە اينا سەكىلدى شاعىلىسىپ كورىنىس تاپتى. ۇلتتىق بانكتىڭ ستاتيستيكالىق ەسەپتەرىنە سايكەس، 2014­تىڭ ءۇشىنشى جانە ءتورتىنشى توقسانىندا بۇل كورسەتكىش بايسالدى مينۋستا، سايكەسىنشە $2,17 ملرد جانە $960 ملن­دا بولىپ شىققان. وسى رەتتە بيىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا كەلەڭسىز ءۇردىس ساقتالعان. وسى كەزەڭ ىشىندە تولەم تەڭگەرىمىنىڭ كەرى سالدوسى $510 ملن­دى قۇرادى. وسى ماكروەكونوميكالىق ينديكاتور بويىنشا جالپى تاپشىلىق بىلتىردىڭ سوڭعى ەكى توقسانى مەن اعىمداعى جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا $3,64 ملرد­قا جەتتى دەپ ساناۋ قيىن ەمەس. باسقاشا ايتقاندا، ۇلتتىق ۆاليۋتانى قولداۋ ءۇشىن ۇلتتىق بانك قاراستىرىلىپ وتىرعان كەزەڭدە $3,6 ملرد جۇمساۋعا ءماجبۇر بولدى. ال ەگەر بۇل سانعا باس بانكتىڭ وتكەن جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا تولەم تەڭگەرىمىنىڭ تاپشىلىعىن جابۋعا شىعىنداعان $1,262 ملرد­تى قوساتىن بولساق، وندا تەك 2014 جىلدا جانە 2015 جىلدىڭ العاشقى ءۇش ايىندا ۇلتتىق بانك تەڭگەنىڭ ايىرباس باعامىن قولداۋعا ءوز التىن ۆاليۋتالى رەزەرۆتەرىنەن $5 ملرد دەرلىك جۇمساعان! بىراق، شاماسى، ۇلتتىق ۆاليۋتانى قولداۋعا سول رەزەرۆتەردى شىعىنداۋ ول تەك باسى عانا، ال الدا ءالى ناعىزى كۇتىپ تۇرعانعا ۇقسايدى، ويتكەنى مۇنايدىڭ تومەن باعالارى مەن ءالسىز رۋبل ساقتالعان جاعدايدا، ۇلتتىق بانككە يا ءوز التىن ۆاليۋتالى اكتيۆتەرىن ءارى قاراي جۇمساي بەرۋگە، يا كەزەكتى دەۆالۆاتسيانى جۇرگىزۋگە تۋرا كەلەدى، وعان، پرەزيدەنتتىڭ مالىمدەۋىنە سايكەس، مەملەكەت ازىرشە دايىن ەمەس.

ەكىۇشتىلىقتى بەتكە ۇستاپ

الايدا، ەگەر باس بانك تەڭگەنى قولداۋعا ميللياردتاعان دوللار التىن رەزەرۆتەرىن جۇمسايتىن بولسا، وندا نەلىكتەن بۇل كورسەتكىشتىڭ جالپى ديناميكاسى جاعىمدى بولىپ قالا بەرەدى ؟ دەگەن ادىلەتتى ساۋال تۋىندايدى. ال قوبديشا ءوزى­اق وتە قاراپايىم اشىلادى: ۇلتتىق بانكتىڭ التىن ۆاليۋتالى رەزەرۆتەرى ونىڭ ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەرمەن ۆاليۋتالىق ايىرباس (سۆوپ) وپەراتسيالارىنىڭ سەبەبىنەن ءوسۋىن جالعاستىرۋدا. ماسەلە مىنادا، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردىڭ تەڭگەلىك وتىمدىلىگىنىڭ ۇلكەن تاپشىلىعى سالدارىنان ولاردىڭ سالىمشىلارىنىڭ اراسىنداعى جوعارى دەۆالۆاتسيالىق بولجالدار سەبەبىنە بايلانىستى، بانكىلەر، دولبارلاپ ايتقاندا، ۇلتتىق بانكتەن ۆاليۋتانى تەڭگەگە ايىرباستاپ الۋدا. وسى وپەراتسيالاردىڭ ەسەبىنەن باس بانك ءوز التىن ۆاليۋتالى اكتيۆتەرىن تولىقتىرىپ وتىر، ايتقانداي، بۇل وعان رەزەرۆ جانە ايىرباس باعامىنىڭ تۇراقتىلىعى كورىنىسىن جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بىراق بيلىك كەلەشەكتە قانداي جولدى بەتكە الادى، بال اشىپ جاتپايمىز. الايدا كەلەسى نارسەنى اتاپ وتكەندى ءجون دەيمىز: شەنەۋنىكتەردىڭ دەۆالۆاتسياعا العىشارتتار جوق دەيتىن بارلىق مالىمدەمەلەرى، ءارى كەتسە، حالىقتى تىنىشتاندىرۋعا ارنالعان جادىگويلىك. تسيفرلار، ءتىپتى رەسمي دە، كەرى نارسە جايىن سويلەيدى: تەڭگەنىڭ دەرەۋ قۇلدىراۋىنا دەگەن وبەكتيۆتى العىشارتتار ەندىگى الدەقاشان قالىپتاسىپ بولعان. جەتىسپەيتىن جالعىز دۇنيە ول – سۋبەكتيۆتى فاكتور، اتاپ ايتقاندا ساياسي ەرىك­جىگەر. جانە كىم بىلەدى، مۇمكىن قىتاي ەكونوميكاسىنداعى جاعىمسىز ۇردىستەر مەن گرەكيا سالدارىنان ەۋروايماقتاعى پروبلەمالاردىڭ كۇشەيۋى سەبەپتى مۇناي باعالارىنىڭ جاڭادان قۇلديلاۋى جانە ءرۋبلدىڭ السىرەۋى تۇرىندەگى كەرى ۇردىستەردىڭ ۋشىعۋ جاعدايىندا ول الداعى ۋاقىتتا پايدا بولا قالار؟

kaztag.info