|  | 

Әдеби әлем

Бір дүбір кетпей қойды аспан жақтан.

Аманхан Әлімұлы 1952 жылы 20 қаңтарда Оңтүстік Қазақстан облысы, Отырар ауданы, Қожатоғай ауылында туған. 1969 жылы сол ауылдағы Амангелді атындағы орта мектепті бітірген. 1975 жылы КазГУ-дің журналистика факультетіне оқуға түсіп,  1981 жылы бітіреді. Оқуды бітіргеннен соң, 1981-1989 жылдар аралығында республикалық БАҚ «Қазақстан пионері» («Ұлан») , «Лениншіл жас» («Жас алаш»), «Қазақ әдебиеті», «Түркістан» және «Қазақ радиосында» қызмет етті.

1991-1993 жылдар аралығында Мәскеудегі М.Горький атындағы Әдебиет институтының жанындағы жоғарғы курсының күндізгі бөлімінде оқиды. 1994-2012 жылдар аралығында «Заң газетінде» жауапты хатшы және шолушы болып қызмет етті. Аманхан Әлімұлы Қазақстан Республикасының «Мәдениет қайраткері», М.Мақатаев атындағы сыйлықтың лауреаты (Алаш» сыйлығының), Оңтүстік Қазақстанға Еңбегі сіңген медалімен, «Жандос» атындағы сыйлықтың иегері, «Ұлт патриоты» грамотасымен марапатталған, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. «Өткірдің жүзі», «Айнұры алақанымда», «Жанымның жапырағы», «Бес қоңырау», «Кездесу»   публицистикалық және өлеңдер жинағының авторы. Жақында «Атақоныс» атты жыр-жинағы жарыққа шықты.

   Қазір ұлттық қоғамдық-саяси «Ақиқат» журналының Бас редакторы.

ҚЫЛЫҚТЫ ҚЫЗ

Қылықты қыз қыпша бел, қиық қасты,

Тұрсам да мен алдыңда иіп басты,–

Менен бұрын жел сипап бұрымыңды,

Менен бұрын тағы сол сүйіп қашты.

Қылығымды құлындай тұсады ма,

Бала шағым басымнан ұша бұла,–

Менен бұрын Ай нұры аймалады,

Менен бұрын түн алып құшағына.

Аңғара да бермейтін күйді кейде,

Текке ұшпа сезіммен сүйді дей ме?–

Менен бұрын көк нөсер жуындырып,

Менен бұрын тәніңе тиді жейде.

Тартып тағдыр тағатсыз күзіңді алға,

Бойымды алған кезінде ызың, шалма,–

Менен бұрын ұйқыңнан таң оятып,

Менен бұрын Күн шайды жүзіңді алма.

Көрінісіндей көңілсіз жасты күннің,

Мысы еңсемді бір мезгіл басты мұңның.

Бақытты артық бәрінен сезінер ем,

Тисе басым шетіне жастығыңның.

КҮЗГІ НАЙЗАҒАЙ

Тіршіліктің тұңғиық арты күмән,

Айтшы, досым, қалайша парқын ұғам?!

Жатыр бұлттар жарылып, дарбыздардай,

Шарт-шұрт еткен найзағай жарқылынан.

Тыным бермей тұрған жел бастан баққа,

Кіді күнге құшағын ашқан шақ па?!

Нөсер құйып берердей, қос қарайған,

Қорқынышпен қараймыз аспан жаққа.

Құшағымда дірілдеп тұрған қызды,

Аққайыңға ұқсаттым ұрған күзгі.

Қызықтыра қоймас-ау, аспан таққан,

Оңған күміс, Ай деген, сырғаң бізді.

Екеумізде күдік бар тағы басқа,

Ұрынып қалған күзге шағы, қасқа!

Қойшы, әйтеуір, суық көз сияқтанған,

Келетұғын кез емес бағын ашқа.

Қаны қат аумайтын Күн қасқалдақтан,

Болсаң да мезгіл күтіп, бастан баққан, -

Үйір-үйір жылқы айдап өткендей ме,

Бір дүбір кетпей қойды аспан жақтан.

Көз алдыма келтірген хошы көпті,

Тапты,білем, амалын тосын епті, -

Арамызға жай түсті, со бір күзде,

Төсін көктің найзағай осып өтті.

Көңілімнің, содан соң, хошы кетті…

* * *

Күлім көз көкем-ай,

Күліп өте ме-ай,

Құндыздай құлпырып.

Қол жетпес бір арман,

Тал бойы бұралған,

Қылыққа тұр тұнып.

Өлара тұстағы,

Бұлттай ұшпалы,

Үлбіреп жүр бақта.

Күн көзі арайлы

Дегендей қарайды,

Алмаңды ұрлатпа…

Болмайды жазғырып,

Шікәмшіл жаз қылық,

Табиғат болмысы.

Сағыныш сазындай,

Қанаты жазылды-ай,

Секілді қол құсы…

Көңілді қозғады-ай,

Күлкісі тозбағай,

Жел қаузап, күн өтіп.

Шалдырмай тіл-көзге,

Ұшырар бір кезде,

Уақыт түлетіп.

Өмір

Соға-тұғын айналып,

Өткен өмір өліп-өшті азап пе ең?..

Ажалменен байланып,

Кіндіктесіп қалғанмын мен қазақпен.

Есітерім”Елім-ай”,

Қорғасындай ойлар басып еңсемнен,-

Келе жатыр желіп Ай,

Вагондармен түйе өркешті теңселген.

Құлазып тұр көңіл де,

Қызбен бірге кеткен қызық сияқты.

Өмір дейтін өмір ме,

Аяқ асты етсек,шіркін, ұятты.

Дала сәнін кетіріп,

Тұман жапқан айналаны кілкіме.

Өліп жатқан өтірік,

Бұ дұние ұқсап кетті түлкіге…

***

Қас пен көздің,бауырым,арасында,

Асқақ кеуде соңына қарасын ба? -

Басым кетіп барады білегінде,

Санам кетіп барады санасында.

Жаулап алған жанымды талма кеште,

Керемет күн кешегі қалмады есте, -

Ерінім кетіп барады ерінінде,

Шайқалады шаттығым алма төсте.

Кеш ұғынған қадірін тірегім бе,

Сол қыз қазір мұратым, тілегім де, -

Көзім кетіп барады бұрымында,

Өзім кетіп барамын жүрегінде.

ҚАЙЫРШЫ

Аяқ-қолсыз, қашалған тас түйін бе,

Қайыр тілеп отыр ол жас күйінде.

Тиын түстес жапырақ түсіп жатыр,

Алдындағы күн жеген бас киімге.

Тұнық жанар тұңғиық кеш пе дер ем,

Одан мұң да,кей-кейде сес те көрем.

Жұмба көз көрме сен де – көр соқырсың,

Жып-жылмаң желдей сен де еспе, керең.

Ашар-ашпас мұндайда сыр керек пе,

Шайпау желмен шайқалып тұр терек те.

Қас қағымда шелектеп төгетіндей,

Булығады боз бауыр бұлт еректе.

Тартты дерлік ырымға қай қабағы,

Тартылар көкте Алланың Ай табағы…

Бас киімге жиналған жапырақты ол,

Төгіп желдің өзіне қайтарады.

kerey.kz

Related Articles

  • Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

    Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

    Бұл Дағандел, Бақанас өлкесінен шыққан би Үйсінбай Жанұзақұлы хақында құрастырылып жазылған кітап. Тың толықтырылған еңбекте болыс Әлдеке Күсенұлы, Дағанделі болысының басшылары мен билерімен қатар Әбдірахман Әлімханұлы Жүнісов сынды айтулы тұлғалар жайлы әңгіме қозғалған. Олардың ел алдындағы еңбектері, билік, кесім – шешімдері, халық аузында қалған қанатты сөздері мен өмір жолдары, ата – тек шежіресі қамтылған. Сонымен қатар мұрағат деректеріндегі мәліметтер келтірілген. Кітапқа есімі енген ерлердің заманы, үзеңгілес серіктері туралы жазылған кей мақалалар, жыр –дастандар, үзінділер енген. Кітап қалың оқырман қауымға арналған. Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы», - Жебе баспасы, Шымкент қаласы.134 бет толық нұсқасын төмендегі сілтеме арқылы оқи аласыз. Үйсінбай кітап kerey.kz

  • «Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

    «Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

    Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Мәдениет комитетіне қарасты Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының тапсырысымен «JBF company» компаниясы Семей қаласында, Шыңғыстау өңірінде, Алматы облысының Жамбыл ауданында  «Алғашқы кітап» атты деректі бейнефильм түсіруде. Деректі фильм Абайдың 1909 жылы Санкт Петербургтегі Илья Бораганский баспасында басылған алғашқы шығармалар жинағының жарық көруіне арналады. Ұлы Абай мұрасының қағаз бетіне таңбалану тарихын баяндайды. Қазіргі адамдар бұрынғы уақыттың, Абай заманының нақты, деректі бейнесін, сол кездегі адамдардың әлпетін, киім үлгісін көз алдарына елестетуі қиын. Көпшіліктің ол уақыт туралы түсінігі театр мен кинофильмдердегі бутафорлық киімдер мен заттар арқылы қалыптасқан. Алайда Абай уақытындағы қазақ тіршілігі, қазақтардың бет-әлпеті, киім киісі, үй – жайы, бұйымдары таңбаланған мыңдаған фотосуреттер сақталған. Бұлар Ресей, Түркия, Ұлыбритания

  • ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

    ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

    Ел аузында қазақ оқымыстылары айтты деген сөздер аз емес. Белгілі ғалым, этнограф А. Сейдімбек құрастырған тарихи тұлға, асқан оқымысты Шоқан бабамыздың тапқыр сөздерін назарларыңызға ұсынамыз. * * * Омбыға оқуға жүрер алдында бала Шоқан әкесінің ел іші мәселесін шешудегі кейбір өктем, ожар қылықтарына көңілі толмай, «оқуға бармаймын» деп қиғылық салса керек. Тіптен көнбей бара жатқан баласын қатал Шыңғыс жәрдемші жігіттеріне байлатып алмаққа ыңғайланып: «Шықпаса көтеріп әкеліңдер, арбаға таңып аламыз!» − дейді. Сонда дәрмені таусылған Шоқан әкесіне: «Байлатпа! Абылай тұқымынан байланғандар мен айдалғандар жетерлік болған!» − деп тіл қатады. Бала да болса ақиқат сөзді айтып тұрған баласынан тосылған әке дереу Шоқанды босаттырып жібереді. * * * Петербургте Сыртқы Істер министрлігінің бір

  • Кітапқұмар жасқа тегін оқу бақыты бұйырды

    Кітапқұмар жасқа тегін оқу бақыты бұйырды

    Адамзат кітапқа ғұмыр бойы қарыздар. Кітапсыз келешектің алтын кілтін ешкім қолына мықтап ұстай алмаған. Мардан Рахматулла – кітапқұмар он жеті жасар жігіттің бойында өз қатарластарының бойынан табыла бермейтін ұлы қасиет бар. Ол – кітапқа деген махаббат. Бұл махаббаттың сәт санап артуының да сыры бар. Мардан – Асылы Осман, Дархан Қыдырәлі сынды бүгінгі қазақ руханиятының тірегі саналатын азаматтар туған топырақт туып-өскен. Топырақтың киесін дәл осы кезде еріксіз мойындай түсесің. Қоғамдағы «жастар кітап оқымайды» деген қасаң пікірді жоққа шығаруға тырысқан жастардың да саны басым. Күн санап олардың саны артып, кітаптың құдіретін жер-жерде дәлелдеп бағуда. Кітапқа жаны құмар жан бір күнін кітапсыз елестете алмайды. Ғұмыры кітаппен етене байланған, оқу ғұмырының мәніне айналған жастарды

  • «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай)

    «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай)

    Қазақ халқының даңқты перзенті, ұлы жазушы Мұқтар Мағауин 85 жасқа қараған шағында дүниеден озды. «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай) Шұбартауда дүниеге келді. Жондағы Жобалай Керейдің ең үлкен Аруағы Жобалай бидің ұрпағы еді. Байқотан би, Томан би, Бегеш шешен, Уәйіс, Төлеу ақын… Атағы Аталарынан асып кетті… Тірісінде олай деген жоқ… Бұл сөзді дүниеден өткен соң біз айтып отырмыз… Өмірінің соңғы кездері шетте өтті. «Үкіметке, басқаларға да өкпем жоқ, өкпелейтін олардың жағдайы жоқ!» (М.Мағауин) деген еді өзі бертінде. Астары ауыр, еңсеңді езердей салмақты сөз… Данышпан адам неге елден жырақ кетті. Бұл «Оңаша жатқанды ұнатамын, Елімді ел қылмасын ерте сезіп… Елден кеттім жырақ…» (Шәкәрім) дейтін кетіс сияқты. Сонда да «Көк

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: