|  | 

Ädebi älem

Bir dübir ketpey qoydı aspan jaqtan.

Amanhan Älimwlı 1952 jılı 20 qañtarda Oñtüstik Qazaqstan oblısı, Otırar audanı, Qojatoğay auılında tuğan. 1969 jılı sol auıldağı Amangeldi atındağı orta mektepti bitirgen. 1975 jılı KazGU-diñ jurnalistika fakul'tetine oquğa tüsip,  1981 jılı bitiredi. Oqudı bitirgennen soñ, 1981-1989 jıldar aralığında respublikalıq BAQ «Qazaqstan pioneri» («Wlan») , «Leninşil jas» («Jas alaş»), «Qazaq ädebieti», «Türkistan» jäne «Qazaq radiosında» qızmet etti.

1991-1993 jıldar aralığında Mäskeudegi M.Gor'kiy atındağı Ädebiet institutınıñ janındağı joğarğı kursınıñ kündizgi böliminde oqidı. 1994-2012 jıldar aralığında «Zañ gazetinde» jauaptı hatşı jäne şoluşı bolıp qızmet etti. Amanhan Älimwlı Qazaqstan Respublikasınıñ «Mädeniet qayratkeri», M.Maqataev atındağı sıylıqtıñ laureatı (Alaş» sıylığınıñ), Oñtüstik Qazaqstanğa Eñbegi siñgen medalimen, «Jandos» atındağı sıylıqtıñ iegeri, «Wlt patriotı» gramotasımen marapattalğan, Qazaqstan Jazuşılar odağınıñ müşesi. «Ötkirdiñ jüzi», «Aynwrı alaqanımda», «Janımnıñ japırağı», «Bes qoñırau», «Kezdesu»   publicistikalıq jäne öleñder jinağınıñ avtorı. Jaqında «Ataqonıs» attı jır-jinağı jarıqqa şıqtı.

   Qazir wlttıq qoğamdıq-sayasi «Aqiqat» jurnalınıñ Bas redaktorı.

QILIQTI QIZ

Qılıqtı qız qıpşa bel, qiıq qastı,

Twrsam da men aldıñda iip bastı,–

Menen bwrın jel sipap bwrımıñdı,

Menen bwrın tağı sol süyip qaştı.

Qılığımdı qwlınday twsadı ma,

Bala şağım basımnan wşa bwla,–

Menen bwrın Ay nwrı aymaladı,

Menen bwrın tün alıp qwşağına.

Añğara da bermeytin küydi keyde,

Tekke wşpa sezimmen süydi dey me?–

Menen bwrın kök nöser juındırıp,

Menen bwrın täniñe tidi jeyde.

Tartıp tağdır tağatsız küziñdi alğa,

Boyımdı alğan kezinde ızıñ, şalma,–

Menen bwrın wyqıñnan tañ oyatıp,

Menen bwrın Kün şaydı jüziñdi alma.

Körinisindey köñilsiz jastı künniñ,

Mısı eñsemdi bir mezgil bastı mwñnıñ.

Baqıttı artıq bärinen seziner em,

Tise basım şetine jastığıñnıñ.

KÜZGİ NAYZAĞAY

Tirşiliktiñ twñğiıq artı kümän,

Aytşı, dosım, qalayşa parqın wğam?!

Jatır bwlttar jarılıp, darbızdarday,

Şart-şwrt etken nayzağay jarqılınan.

Tınım bermey twrğan jel bastan baqqa,

Kidi künge qwşağın aşqan şaq pa?!

Nöser qwyıp bererdey, qos qarayğan,

Qorqınışpen qaraymız aspan jaqqa.

Qwşağımda dirildep twrğan qızdı,

Aqqayıñğa wqsattım wrğan küzgi.

Qızıqtıra qoymas-au, aspan taqqan,

Oñğan kümis, Ay degen, sırğañ bizdi.

Ekeumizde küdik bar tağı basqa,

Wrınıp qalğan küzge şağı, qasqa!

Qoyşı, äyteuir, suıq köz siyaqtanğan,

Keletwğın kez emes bağın aşqa.

Qanı qat aumaytın Kün qasqaldaqtan,

Bolsañ da mezgil kütip, bastan baqqan, -

Üyir-üyir jılqı aydap ötkendey me,

Bir dübir ketpey qoydı aspan jaqtan.

Köz aldıma keltirgen hoşı köpti,

Taptı,bilem, amalın tosın epti, -

Aramızğa jay tüsti, so bir küzde,

Tösin köktiñ nayzağay osıp ötti.

Köñilimniñ, sodan soñ, hoşı ketti…

* * *

Külim köz kökem-ay,

Külip öte me-ay,

Qwndızday qwlpırıp.

Qol jetpes bir arman,

Tal boyı bwralğan,

Qılıqqa twr twnıp.

Ölara twstağı,

Bwlttay wşpalı,

Ülbirep jür baqta.

Kün közi araylı

Degendey qaraydı,

Almañdı wrlatpa…

Bolmaydı jazğırıp,

Şikämşil jaz qılıq,

Tabiğat bolmısı.

Sağınış sazınday,

Qanatı jazıldı-ay,

Sekildi qol qwsı…

Köñildi qozğadı-ay,

Külkisi tozbağay,

Jel qauzap, kün ötip.

Şaldırmay til-közge,

Wşırar bir kezde,

Uaqıt tületip.

Ömir

Soğa-twğın aynalıp,

Ötken ömir ölip-öşti azap pe eñ?..

Ajalmenen baylanıp,

Kindiktesip qalğanmın men qazaqpen.

Esiterim”Elim-ay”,

Qorğasınday oylar basıp eñsemnen,-

Kele jatır jelip Ay,

Vagondarmen tüye örkeşti teñselgen.

Qwlazıp twr köñil de,

Qızben birge ketken qızıq siyaqtı.

Ömir deytin ömir me,

Ayaq astı etsek,şirkin, wyattı.

Dala sänin ketirip,

Twman japqan aynalanı kilkime.

Ölip jatqan ötirik,

Bw dwnie wqsap ketti tülkige…

***

Qas pen közdiñ,bauırım,arasında,

Asqaq keude soñına qarasın ba? -

Basım ketip baradı bileginde,

Sanam ketip baradı sanasında.

Jaulap alğan janımdı talma keşte,

Keremet kün keşegi qalmadı este, -

Erinim ketip baradı erininde,

Şayqaladı şattığım alma töste.

Keş wğınğan qadirin tiregim be,

Sol qız qazir mwratım, tilegim de, -

Közim ketip baradı bwrımında,

Özim ketip baramın jüreginde.

QAYIRŞI

Ayaq-qolsız, qaşalğan tas tüyin be,

Qayır tilep otır ol jas küyinde.

Tiın tüstes japıraq tüsip jatır,

Aldındağı kün jegen bas kiimge.

Twnıq janar twñğiıq keş pe der em,

Odan mwñ da,key-keyde ses te körem.

Jwmba köz körme sen de – kör soqırsıñ,

Jıp-jılmañ jeldey sen de espe, kereñ.

Aşar-aşpas mwndayda sır kerek pe,

Şaypau jelmen şayqalıp twr terek te.

Qas qağımda şelektep tögetindey,

Bulığadı boz bauır bwlt erekte.

Tarttı derlik ırımğa qay qabağı,

Tartılar kökte Allanıñ Ay tabağı…

Bas kiimge jinalğan japıraqtı ol,

Tögip jeldiñ özine qaytaradı.

kerey.kz

Related Articles

  • Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı»

    Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı»

    Bwl Dağandel, Baqanas ölkesinen şıqqan bi Üysinbay Janwzaqwlı haqında qwrastırılıp jazılğan kitap. Tıñ tolıqtırılğan eñbekte bolıs Äldeke Küsenwlı, Dağandeli bolısınıñ basşıları men bilerimen qatar Äbdirahman Älimhanwlı Jünisov sındı aytulı twlğalar jaylı äñgime qozğalğan. Olardıñ el aldındağı eñbekteri, bilik, kesim – şeşimderi, halıq auzında qalğan qanattı sözderi men ömir joldarı, ata – tek şejiresi qamtılğan. Sonımen qatar mwrağat derekterindegi mälimetter keltirilgen. Kitapqa esimi engen erlerdiñ zamanı, üzeñgiles serikteri turalı jazılğan key maqalalar, jır –dastandar, üzindiler engen. Kitap qalıñ oqırman qauımğa arnalğan. Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı», - Jebe baspası, Şımkent qalası.134 bet tolıq nwsqasın tömendegi silteme arqılı oqi alasız. Üysinbay kitap kerey.kz

  • «Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

    «Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

    Qazaqstan Respublikası Mädeniet jäne aqparat ministrliginiñ Mädeniet komitetine qarastı Wlttıq kinonı qoldau memlekettik ortalığınıñ tapsırısımen «JBF company» kompaniyası Semey qalasında, Şıñğıstau öñirinde, Almatı oblısınıñ Jambıl audanında  «Alğaşqı kitap» attı derekti beynefil'm tüsirude. Derekti fil'm Abaydıñ 1909 jılı Sankt Peterburgtegi Il'ya Boraganskiy baspasında basılğan alğaşqı şığarmalar jinağınıñ jarıq köruine arnaladı. Wlı Abay mwrasınıñ qağaz betine tañbalanu tarihın bayandaydı. Qazirgi adamdar bwrınğı uaqıttıñ, Abay zamanınıñ naqtı, derekti beynesin, sol kezdegi adamdardıñ älpetin, kiim ülgisin köz aldarına elestetui qiın. Köpşiliktiñ ol uaqıt turalı tüsinigi teatr men kinofil'mderdegi butaforlıq kiimder men zattar arqılı qalıptasqan. Alayda Abay uaqıtındağı qazaq tirşiligi, qazaqtardıñ bet-älpeti, kiim kiisi, üy – jayı, bwyımdarı tañbalanğan mıñdağan fotosuretter saqtalğan. Bwlar Resey, Türkiya, Wlıbritaniya

  • ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    El auzında qazaq oqımıstıları ayttı degen sözder az emes. Belgili ğalım, etnograf A. Seydimbek qwrastırğan tarihi twlğa, asqan oqımıstı Şoqan babamızdıñ tapqır sözderin nazarlarıñızğa wsınamız. * * * Ombığa oquğa jürer aldında bala Şoqan äkesiniñ el işi mäselesin şeşudegi keybir öktem, ojar qılıqtarına köñili tolmay, «oquğa barmaymın» dep qiğılıq salsa kerek. Tipten könbey bara jatqan balasın qatal Şıñğıs järdemşi jigitterine baylatıp almaqqa ıñğaylanıp: «Şıqpasa köterip äkeliñder, arbağa tañıp alamız!» − deydi. Sonda därmeni tausılğan Şoqan äkesine: «Baylatpa! Abılay twqımınan baylanğandar men aydalğandar jeterlik bolğan!» − dep til qatadı. Bala da bolsa aqiqat sözdi aytıp twrğan balasınan tosılğan äke dereu Şoqandı bosattırıp jiberedi. * * * Peterburgte Sırtqı İster ministrliginiñ bir

  • Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı

    Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı

    Adamzat kitapqa ğwmır boyı qarızdar. Kitapsız keleşektiñ altın kiltin eşkim qolına mıqtap wstay almağan. Mardan Rahmatulla – kitapqwmar on jeti jasar jigittiñ boyında öz qatarlastarınıñ boyınan tabıla bermeytin wlı qasiet bar. Ol – kitapqa degen mahabbat. Bwl mahabbattıñ sät sanap artuınıñ da sırı bar. Mardan – Asılı Osman, Darhan Qıdıräli sındı bügingi qazaq ruhaniyatınıñ tiregi sanalatın azamattar tuğan topıraqt tuıp-ösken. Topıraqtıñ kiesin däl osı kezde eriksiz moyınday tüsesiñ. Qoğamdağı «jastar kitap oqımaydı» degen qasañ pikirdi joqqa şığaruğa tırısqan jastardıñ da sanı basım. Kün sanap olardıñ sanı artıp, kitaptıñ qwdiretin jer-jerde däleldep bağuda. Kitapqa janı qwmar jan bir künin kitapsız elestete almaydı. Ğwmırı kitappen etene baylanğan, oqu ğwmırınıñ mänine aynalğan jastardı

  • «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay)

    «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay)

    Qazaq halqınıñ dañqtı perzenti, wlı jazuşı Mwqtar Mağauin 85 jasqa qarağan şağında dünieden ozdı. «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay) Şwbartauda düniege keldi. Jondağı Jobalay Kereydiñ eñ ülken Aruağı Jobalay bidiñ wrpağı edi. Bayqotan bi, Toman bi, Begeş şeşen, Uäyis, Töleu aqın… Atağı Atalarınan asıp ketti… Tirisinde olay degen joq… Bwl sözdi dünieden ötken soñ biz aytıp otırmız… Ömiriniñ soñğı kezderi şette ötti. «Ükimetke, basqalarğa da ökpem joq, ökpeleytin olardıñ jağdayı joq!» (M.Mağauin) degen edi özi bertinde. Astarı auır, eñseñdi ezerdey salmaqtı söz… Danışpan adam nege elden jıraq ketti. Bwl «Oñaşa jatqandı wnatamın, Elimdi el qılmasın erte sezip… Elden kettim jıraq…» (Şäkärim) deytin ketis siyaqtı. Sonda da «Kök

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: