|  | 

Ädebi älem

Bir dübir ketpey qoydı aspan jaqtan.

Amanhan Älimwlı 1952 jılı 20 qañtarda Oñtüstik Qazaqstan oblısı, Otırar audanı, Qojatoğay auılında tuğan. 1969 jılı sol auıldağı Amangeldi atındağı orta mektepti bitirgen. 1975 jılı KazGU-diñ jurnalistika fakul'tetine oquğa tüsip,  1981 jılı bitiredi. Oqudı bitirgennen soñ, 1981-1989 jıldar aralığında respublikalıq BAQ «Qazaqstan pioneri» («Wlan») , «Leninşil jas» («Jas alaş»), «Qazaq ädebieti», «Türkistan» jäne «Qazaq radiosında» qızmet etti.

1991-1993 jıldar aralığında Mäskeudegi M.Gor'kiy atındağı Ädebiet institutınıñ janındağı joğarğı kursınıñ kündizgi böliminde oqidı. 1994-2012 jıldar aralığında «Zañ gazetinde» jauaptı hatşı jäne şoluşı bolıp qızmet etti. Amanhan Älimwlı Qazaqstan Respublikasınıñ «Mädeniet qayratkeri», M.Maqataev atındağı sıylıqtıñ laureatı (Alaş» sıylığınıñ), Oñtüstik Qazaqstanğa Eñbegi siñgen medalimen, «Jandos» atındağı sıylıqtıñ iegeri, «Wlt patriotı» gramotasımen marapattalğan, Qazaqstan Jazuşılar odağınıñ müşesi. «Ötkirdiñ jüzi», «Aynwrı alaqanımda», «Janımnıñ japırağı», «Bes qoñırau», «Kezdesu»   publicistikalıq jäne öleñder jinağınıñ avtorı. Jaqında «Ataqonıs» attı jır-jinağı jarıqqa şıqtı.

   Qazir wlttıq qoğamdıq-sayasi «Aqiqat» jurnalınıñ Bas redaktorı.

QILIQTI QIZ

Qılıqtı qız qıpşa bel, qiıq qastı,

Twrsam da men aldıñda iip bastı,–

Menen bwrın jel sipap bwrımıñdı,

Menen bwrın tağı sol süyip qaştı.

Qılığımdı qwlınday twsadı ma,

Bala şağım basımnan wşa bwla,–

Menen bwrın Ay nwrı aymaladı,

Menen bwrın tün alıp qwşağına.

Añğara da bermeytin küydi keyde,

Tekke wşpa sezimmen süydi dey me?–

Menen bwrın kök nöser juındırıp,

Menen bwrın täniñe tidi jeyde.

Tartıp tağdır tağatsız küziñdi alğa,

Boyımdı alğan kezinde ızıñ, şalma,–

Menen bwrın wyqıñnan tañ oyatıp,

Menen bwrın Kün şaydı jüziñdi alma.

Körinisindey köñilsiz jastı künniñ,

Mısı eñsemdi bir mezgil bastı mwñnıñ.

Baqıttı artıq bärinen seziner em,

Tise basım şetine jastığıñnıñ.

KÜZGİ NAYZAĞAY

Tirşiliktiñ twñğiıq artı kümän,

Aytşı, dosım, qalayşa parqın wğam?!

Jatır bwlttar jarılıp, darbızdarday,

Şart-şwrt etken nayzağay jarqılınan.

Tınım bermey twrğan jel bastan baqqa,

Kidi künge qwşağın aşqan şaq pa?!

Nöser qwyıp bererdey, qos qarayğan,

Qorqınışpen qaraymız aspan jaqqa.

Qwşağımda dirildep twrğan qızdı,

Aqqayıñğa wqsattım wrğan küzgi.

Qızıqtıra qoymas-au, aspan taqqan,

Oñğan kümis, Ay degen, sırğañ bizdi.

Ekeumizde küdik bar tağı basqa,

Wrınıp qalğan küzge şağı, qasqa!

Qoyşı, äyteuir, suıq köz siyaqtanğan,

Keletwğın kez emes bağın aşqa.

Qanı qat aumaytın Kün qasqaldaqtan,

Bolsañ da mezgil kütip, bastan baqqan, -

Üyir-üyir jılqı aydap ötkendey me,

Bir dübir ketpey qoydı aspan jaqtan.

Köz aldıma keltirgen hoşı köpti,

Taptı,bilem, amalın tosın epti, -

Aramızğa jay tüsti, so bir küzde,

Tösin köktiñ nayzağay osıp ötti.

Köñilimniñ, sodan soñ, hoşı ketti…

* * *

Külim köz kökem-ay,

Külip öte me-ay,

Qwndızday qwlpırıp.

Qol jetpes bir arman,

Tal boyı bwralğan,

Qılıqqa twr twnıp.

Ölara twstağı,

Bwlttay wşpalı,

Ülbirep jür baqta.

Kün közi araylı

Degendey qaraydı,

Almañdı wrlatpa…

Bolmaydı jazğırıp,

Şikämşil jaz qılıq,

Tabiğat bolmısı.

Sağınış sazınday,

Qanatı jazıldı-ay,

Sekildi qol qwsı…

Köñildi qozğadı-ay,

Külkisi tozbağay,

Jel qauzap, kün ötip.

Şaldırmay til-közge,

Wşırar bir kezde,

Uaqıt tületip.

Ömir

Soğa-twğın aynalıp,

Ötken ömir ölip-öşti azap pe eñ?..

Ajalmenen baylanıp,

Kindiktesip qalğanmın men qazaqpen.

Esiterim”Elim-ay”,

Qorğasınday oylar basıp eñsemnen,-

Kele jatır jelip Ay,

Vagondarmen tüye örkeşti teñselgen.

Qwlazıp twr köñil de,

Qızben birge ketken qızıq siyaqtı.

Ömir deytin ömir me,

Ayaq astı etsek,şirkin, wyattı.

Dala sänin ketirip,

Twman japqan aynalanı kilkime.

Ölip jatqan ötirik,

Bw dwnie wqsap ketti tülkige…

***

Qas pen közdiñ,bauırım,arasında,

Asqaq keude soñına qarasın ba? -

Basım ketip baradı bileginde,

Sanam ketip baradı sanasında.

Jaulap alğan janımdı talma keşte,

Keremet kün keşegi qalmadı este, -

Erinim ketip baradı erininde,

Şayqaladı şattığım alma töste.

Keş wğınğan qadirin tiregim be,

Sol qız qazir mwratım, tilegim de, -

Közim ketip baradı bwrımında,

Özim ketip baramın jüreginde.

QAYIRŞI

Ayaq-qolsız, qaşalğan tas tüyin be,

Qayır tilep otır ol jas küyinde.

Tiın tüstes japıraq tüsip jatır,

Aldındağı kün jegen bas kiimge.

Twnıq janar twñğiıq keş pe der em,

Odan mwñ da,key-keyde ses te körem.

Jwmba köz körme sen de – kör soqırsıñ,

Jıp-jılmañ jeldey sen de espe, kereñ.

Aşar-aşpas mwndayda sır kerek pe,

Şaypau jelmen şayqalıp twr terek te.

Qas qağımda şelektep tögetindey,

Bulığadı boz bauır bwlt erekte.

Tarttı derlik ırımğa qay qabağı,

Tartılar kökte Allanıñ Ay tabağı…

Bas kiimge jinalğan japıraqtı ol,

Tögip jeldiñ özine qaytaradı.

kerey.kz

Related Articles

  • ALAŞ ZIYALILARINIÑ ÜRİMŞİDEN QAYTIP KELE JATQANDA

    Bolğan oqiğa izimen Bolğan oqiğanıñ izimeN…   Alaş jwrtınıñ bir emes, birneşe s'ezi ötip, Älihannıñ Kolçaktan beti qaytıp, “Endi qaytıp täuelsiz el bolamız” dep jürgen kez edi. Semy Alaş qayratkerleriniñ ordası edi. Semeyde jürgen Ahmet Baytwrsınov bastağan bir top alaşordaşılar Qıtay şekarasındağı Ürimşi qalasına barıp, ondağı qazaq jwrtınıñ hal jağdayın bilip qaytuğa jolğa şıqqöan. Ol kezde Ürimşiniñ köbi qazaq edi Üyleri negizinen sazdan qwyılğan. Orta Aziyanıñ köp qalaların eske salğanday. Biraz ülken kisiler men jastar Ahañnıñ töte älipbiimen kitap gazet oqidı. eken. Ahañdı bwrın körgen adamdar da kezdesti. Degenmen, Ahañ Ürimşi qazaqtarınıñ täelsiz avtonomiya qwru turalı oyları da joqtığın bayqağan. Sonımeng, Ürimşi qazağınıñ jäne Qıtayğa jaqın basqa wlttardıñ bastı twrmısı

  • BİR AUILDAĞI  EKEUDİÑ TAĞDIRI

      Jwmat  ÄNESWLI   ( Mahabbat turalı äñgime) “MEN SENEN BASQANI ÖLGENŞE  KÖRMEYMİN DEP SERT BERİP EDİM ÖZİME” “DEDİ BUINIP ÖLEYİN DEP JATQAN MAYSA DEGEN QIZ.. Bwl BAYTÖBE dep atalatın auıl. BWRIN ÜLKEN ŞARUAŞILIQTARI BOLĞAN.OQU AYAQTALIP, MEKTEP BİTİRUŞİLER MEKTEPTİÑ JANINDAĞI ALMA BAĞINDA MEKTEP BİTİRUŞİLERDİÑ TOYI MEN  SINIPTAS JARAS PEN MAYSANIÑ TOYI BİRGE ÖTEİZİLETİN BOLĞAN. JARASTIÑ ƏKESİ FERMER, AZDAP EGİSTİGİ BAR. Al Jaraspen birgn oqığan Əmireniñ əkesi əkimşilikte qızmet jasaydı, əri jemis ösiredi. BWL JARAS PEN MAYSANIÑ ÜYLENU TOYI BASTALAYIN DEP JATQANDA BOLĞAN TRAGEDIYA. JARAS PEN MAYSA MEKTEP BİTİRİP,, ÖZ SINIPTASTARIMEN MEKTEPTİÑ JANINDAĞI ÜLKEN BAQTA ÜYLENU TOYLARIN MEKTEP BİTİRU TOYIMEN JAL,ĞASTIRMAQŞI EDİ. MEKTEPTİÑ BAĞI ALQIZIL GÜLMEN JAYNAP TWR. oĞAN TÜRLİ TÜSTİ LAMPALAR QOSILĞAN. sIRTINAN

  • MÄÑGİ QAZAQ(ertegi fentezi) 

    QAZAQTARĞA JASAlıp jatqan  QIYANAT KÖP BOLĞASIN, « Mäñgi qazaq» attı äñgime jazsam dep jüretin edim. Osıdan bir kün bwrın sol äñgimeniñ syujetine keletin tüs körjim. Keşeden beri jazuğa kirissem be dep jür edim, säti bwgin tüsken siyaqtı. JWMAT ÄNESWLI Öte ertede emes, büginde emes, ğılım doktorları Sanjar men Baljan institutta qızmet etetin.Özderiniñ lauazımdarına qaray qarapayım eki qatarlı jaqsı salınğan kottedjde twrdı.Intelligent adamdar ömirdiñ qiındıqtarına köp min bere qoymaydı ğoy, Ömirleri mändi, jaylı ötip jattı. Jaqsılıqta köp küttirgen joq, Sanjar men Baljan wldı bolıp, kottedjde şağın toy ötti. Nege ekenin qaydam, äke şeşeleri aqıldasıp, wldarınıi esimin Añsar dep atağan. Añsar ertedegidey tez de ösken joq, keş te ösken joq. Tärbieli jigit bolıp

  • SU İŞKENDE QWDIQ QAZIUŞINI WMITPA

    (23 – äñgime) BAYAHMET JWMABAYWLI — Bizdiñ zamanda senderşe kiimnen-kiim tañdaytın jağday qayda, jamap-jasqap, ton, şalbar kisek te jetetin. Söytip jürip ayanbay eñbek ettik. Bügingi kün basatın joldı ol kezde aylap jürdik, tipti bügingidey dünieniñ tört bwrışınan habar tauıp otıratın jağday qayda? — degen qariya nemeresiniñ jwmıstıñ qırın bilmey, tik qasıq bolıp ösip kele jatqanına narazı beynesin añğartıp, öz ömir keşirmesinen keñester qozğağan. Nemeresi: — Ata, sol däuirde tuğan özderiñizdiñ sorlı bolğan täleyleriñizden körmeysiz be? Olarıñızdı bizge aytpañız, —demey me. Aşudan jarılarman bolğan qariya: — E, onday bolğanda «Wrpaq üşin baqıt-baylıq jaratsam» dep ter tögip, jan qiıp, azıp-tozğan ata-babalarıñ senderge ayıptı bolğanı ğoy. «Teñdik üşin» dep äkem oqqa wştı. Al

  • Mwhtar Mağauin: ORALHANDI DA, QWDAYIÑDI DA WMITQAN EKENSİÑ…

    yağni, D.Isabekovtı täubağa tüsiru räsimi Respublika prezidentiniñ qolınan biik marapat alıp, jeli köterilip twrğan D.Isabekov, mına biz siyaqtı pendesine köñil bölip, «Mwhtar Mağauinniñ bükil poziciyası mağan wnamaydı» degen tüyindi taqırıppen swhbat beripti – Nege.kz, 10.Hİ.2022. Bir zamanda tanığan, bilgen, endi közden tasa, köñilden öşken jazarmannıñ, tärizi, qırıq-elu jıl boyı işte bulıqqan jürekjardı tolğamı. Jarıqqa şıqqan kezde biz tarihi-tanımdıq «Altın Orda» kitabın dendep, qajetti tınısqa Ernest Hemingueydiñ eski jwrtı – jılı teñizge bet tüzegen edik. Endi mine, eki aptadan asqanda qayrılıp soğuğa mümkindik taptıq. Artıqşa qajettilikten emes, äldebir äuesqoy ağayındar düdämalda qalmasın dep. Aldımen, ayqaylı swhbattı oqımağan bügingi jwrtşılıq üşin, eñ bastısı – D.Isabekov bauırımızdıñ mübärak esimin keyingi zamanğa wmıttırmay jetkeru

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: