Jügirtpeler
 |  | 

Köz qaras

WLITAUĞA ŞIQTIÑ BA?

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Jan 30, 2016

Uli tau

Qazaqta: «Wlıtauğa şıqtıñ ba, wlar etin jediñ be?» deytin äygili söz tirkesi bar ğoy. Osını alğaş estigende, astarınan bir erekşe añsardı sezgendey bolıp edim. Keyin bilsem, bwl bizdiñ arğı-bergi şejiremizben etene baylanısıp jatqan wlı atau eken. Äbilqayırdan bölinip şıqqan Kerey men Jänibektiñ de aldımen osılay qaray tartqanı tegin emes. Joñğarlardan qattı şığınğa wşırap, artqa şeginuge mäjbür bolğan Abılay da osı Wlıtaudan kelip, pana taptı. Mwnda say-süyegiñdi sırqıratatın ülken sır, qanğa tartatın qwbılıs jatqanın sosın barıp tüsindim. Bwl ejelgi jwrttıñ jwrnağın izdep, tuı qwlağan Altın Ordanıñ mäñgilik mekenine qaray wmtılğan tabiği tüysik edi. Kezinde osında otırğan Ketbwğa, Toqtamıs, Edige siyaqtı arğı atalarınıñ aruağın attap ötpeytin ülken önegeden tuğan babalarımızdıñ betalısı boldı. Eski tarihi derekterde Wlıtaudı alğaş tilge tiek etken adam Gerodot eken. Tamırdıñ (Twmar da, Tamiris te emes) Kirdiñ (Kir de Altaydan kelgen äuletten şıqqan) basın qalay alğanın jan-jaqtı bayandağan grek tarihşısı saq hanşayımınıñ parsılarmen soğısqa da däl osı aradan attanğanın täptiştep twrıp jazadı. Francuz tarihşısı A. T'eri de Edildiñ (Atilla) jahan jorığın osı öñirden bastağanın atap ötipti. Ordalıqtardıñ jırğalañ jwrtı bolğan qasietti ölkeni euraziya ideyasınıñ atası sanalatın gumanist-ğalım P.N. Savickiyden artıq eşkim wlıqtağan emes: «Qazaqstannıñ inju-marjanı Wlıtau men Mwğaljar qanday ğajap! Bwlardıñ bäri baytaq daladağı qorıqtar, damudıñ jäy ğana ortalıqtarı emes, etnostardıñ ösip-öngen ortası, «kieli orındardıñ» eñ qwdırettileri!» dep jazıptı, jarıqtıq… Mine, bizdiñ Wlıqtau osınday ölke! Jer jüziniñ şañın şığarğan ataqtı qolbasşılardıñ barlığı derlik osı jaqtan öziniñ wlı missiyasın orındauğa attanıptı. Qazaq handarı da onı sondıqtan ayırıqşa qasterlep, babalarınıñ beyiti siyaqtı sanağan. Bwl adamzat tarihına ülken betbwrıs jasap, bükil bolmısı jılqımen bite qaynasıp ketken, är ğasır sayın atınıñ twyağınıñ dübirimen azğın älemdi şırt wyqıdan oyatıp otırğan wlı jaugerlerdiñ äuelgi jwrtı, adamzatqa birinşi bolıp äuretin jabatın şalbar kigizip, äskeri önerdiñ älippesin üyretken jaujürek batırlardıñ atamekeni edi. Osınday jerdiñ aqırında qara şañıraqtıñ iesi atanğan qazaqqa ğana qwttı qonıs bolıp qalğanı da beker emes, TÄÑİRDİÑ tosın sıyı dep bilemin……

Jolımbet Mäkiş

Tags

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Üzdik oydıñ üzindileri

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Üzdik oydıñ üzindileri Arma äleumet! Men qazir taza akademiyalıq ğılımi ortada jürmin. Özimniñ neşe jıl boyı jinağan bilimimdi, oqığan oquımdı, şeteldik täjiribemdi, intellektualdı qarım-qabiletimdi şınayı qoldanatın qara şañıraqtıñ işinde jürmin. Almatınıñ bärinen bölek mädeni ortası erekşe wnadı. Almatı qala men dala deytin eki wğımnıñ tüyisken ädemi ortası eken. Oylap körsem men baqıttı perezent, bağı janğan wrpaq ekenmin. Äkem twrmıs pen joqşılıq, jalğızdıqtıñ tauqımetin äbden tartıp eş oqi almadım, nebäri üş ay oqu oqıdım-, dep meniñ oquımdı bala künimnen qadağaladı, şapanımdı satsam da oqıtam dep barın saldı. Al mektepte baqıttı şäkirt boldım. Mağan däris bergen wstazdarım kileñ darındı, qabiletti kisiler boldı. Universitette jäne şetelde men tipten erekşe darın ielerine şäkirt boldım.

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Demografiyalıq saraptama

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: