|  | 

تاريح

“نامىسقا” — 25 جىل! بيىل ەلىمىزدە ۇلتتىق كاسىپقوي “نامىس”

فۋتبول كلۋبىنىڭ قۇرىلعانىنا تۋرا 25 جىل تولدى! سوناۋ كەڭەس وداعىنىڭ كەزىندە فۋتبول سەكىلدى ميلليوندار ويىنىندا قازاقتىڭ كەگى كەتتى دەگەن پاتريوتتىق ويمەن،نامىسپەن قولعا العان بۇل قوزعالىس،بۇل جوبا جاريالانعان جىلدار بار قازاقتىڭ ارمانى ورىندالعانداي كەزەڭ بولعانى جاسىرىن ەمەس. …تابيعاتىمىزدا دا بار بولار،دەگەنمەن،قازاق ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن جىلى قىزمەتكە كەلگەن رەسپۋبليكالىق “لەنينشىل جاس” گازەتىنىڭ باس رەداكتورى،عۇمىرى جۇزىنە شاڭ تۇسىرمەس ۇستازىم سەيداحمەت بەردىقۇلوۆتىڭ ۇلتجاندىلىق تاربيەسىنەن ۇلى ساباق العان باسىم، 1991 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا ەلىمىزدەگى تۇڭعىش ءارى جالعىز “سپورت” گازەتىنە باس رەداكتور بولىپ تاعايىندالعاننان كەيىن ۇزاماي،1 تامىز كۇنى گازەتتىڭ ءبىرىنشى بەتىندە ۇلتتىق كاسىپقوي “نامىس” فۋتبول كلۋبىنىڭ قۇرىلاتىندىعى جايلى رەسپۋبليكا جۇرتىنا ۇندەۋ جاريالادىم! ونان ارعى وقيعالار كورگەن تۇستەي… بۇكىل رەسپۋبليكا بولىپ بۇل يدەيانى تىك كوتەرىپ اكەتتى. اسىرەسە قازاق حالقىنىڭ قۋانىشى مەن تولعانىسىندا شەك بولعان جوق. رەداكتسياعا وي ارقالاعان،ۇسىنىس ايتقان،جوسپار ۇسىنعان حاتتار مىڭداپ كەلىپ جاتتى. ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىن قۇردىق. ول توپتا قازاق فۋتبولىنىڭ مارقاسقالارى – تيمۋر اعا سەگىزباەۆ پەن سەرگەي كۆوچكين،قۇرالبەك ورداباەۆ،سەيىلدا بايشاقوۆ،ەۆگەني كۋزنەتسوۆ،قۇربان بەردىەۆ،تاعى باسقا دا ايتۋلى ماماندار بولدى. توپ قۇرىپ،فۋتبول بىلەرمەندەرىن رەسپۋبليكانىڭ 19 وبلىسىنا(ول كەزدە ەلىمىزدە 19 وبلىس بولاتىن. – ن.ج.) ىرىكتەۋ جاساۋعا جىبەردىك. ءوزىم باس بولىپ،5-6 اۋدانعا دا سوعىپ وتتىك. ءسويتىپ،1992 جىلى كوكتەمنىڭ اياعىنا قاراي الماتىعا 300 بالا كەلدى، سوڭعى ىرىكتەۋدەن وتۋگە! الماتىداعى ادك ستاديونىندا سوڭعى ىرىكتەۋ ءوتتى. بۇل جاۋاپتى ساتكە سول كەزدە “جەڭىس” فۋتبول كلۋبىن قۇرىپ،ارداگەرلەر جارىسىندا توپ جارىپ جۇرگەن كوماندانىڭ مۇرىندىعى،تاماشا فۋتبولشى،عاجاپ ازامات،مارقۇم ءشارىپ وماروۆ جەتەكشىلىك ەتتى. شاكەڭنىڭ ماڭىندا رەسپۋبليكا فۋتبولىنىڭ ەڭ تاڭداۋلى ماماندارىنىڭ ءبارى بولدى. ءسويتىپ،ەكى كۇنگى ىرىكتەۋدەن سوڭ “نامىس” فۋتبول كلۋبىنا 100 بالا تاڭداپ الدىق.

“نامىس” كلۋبىنىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى الماتىداعى ورتالىق ستاديوندا ءوتتى. تۋ كوتەرىلدى،ءانۇران وينالدى،كلۋب مۇشەلەرى انت قابىلدادى. كلۋب مۇشەلەرىنىڭ انتىن عاني باپانوۆ وقىدى. سول ءجۇز بالا ءتورت كلاسسقا ءبولىنىپ وقىدى. ونىڭ ەكەۋى الماتىدا،ەكەۋى ۇزىناعاش اۋىلىندا تۇرىپ وقىدى. كەزەڭ قيىن بولاتىن. مەملەكەت تاۋەلسىزدىگىن جاڭا الىپ جاتقان،ەكونوميكا تومەن،قوعام نە بولارىن بىلمەگەن اۋىر ۋاقىت ەدى. بالالاردى كيىندىرۋگە،ىشىندىرۋگە،جارىسقا جىبەرۋگە قارجى تاپشى بولدى. “نامىستى” قولداۋ قورىن اشتىق. كۇرەپ اقشا بەرگەن ەشكىم بولعان جوق. حالىق 500-1000 رۋبلدەن جىبەرەتىن قورعا. “مەن ۇرلىق قىلعاندا اي جارىق بولدى!” دەگەندەي،1993 جىلى اقشا اۋىستى. بۇكىل حالىق بوپ جيناعان ءبىر ۋىس قارجىمىز تيىن بوپ قالدى. بەرىلمەدىك،كۇرەستىك… ءوز باسىم سول كەزدە بولعان ءۇش ۆيتسە-پرەمەرگە كىردىم. ءبارى دە قولىمدى قىسىپ،قۇشاعىنا الىپ،”جارايسىڭ!” دەگەننەن اسپادى. ماتەريالدىق كومەك بەرمەدى.ۇلتتىق يدەيادان جاسقاندى-اۋ دەپ ويلايمىن بۇگىن. سول كەزدە ۇلكەن ءبىر كومپانياعا تەلي سالسا كلۋبتى… جان-جاعىمىزدى سيپالاپ،تىرلىك ەتتىك. امانگەلدى ەرمەگياەۆ،كەنجەبەك ومارباەۆ،سەرىك قوناقباەۆ،سول كەزدەگى مينيسترلەردەن قاراتاي اعا تۇرىسوۆ،اۋدان اكىمى ءابدىماناپ كوپبەرگەنوۆتەر قول ۇشىن بەردى. بالالاردى تاربيەلەۋدە اقسەلەۋ اعا سەيدىمبەكوۆ،ءشارىپ وماروۆتار ۇلگى كورسەتتى. “دوسمۇقاسان” ءانسامبلى،مايرا يلياسوۆا،قۇرماناي وماروۆا.ابۇيىربەك تىناليەۆ،”تاماشا” ويىن-ساۋىق وتاۋىنىڭ تارلاندارى،ساۋلە جانپەيىسوۆا،رامازان ستامعازيەۆتەر ءوز ونەرلەرىمەن قولداۋ كورسەتتى. 1993 جىلى “نامىستىڭ” ەرەسەك كومانداسىن قۇردىق. وسى قادامىمىز دۇرىس پا،بۇرىس پا ،وسى كۇنگە دەيىن جاۋابىن تاپقان جوقپىن. “نامىس” قر چەمپيوناتىندا العاشقى ويىنىن وتكەن جىلى جۇلدەگەر بولعان ەكىباستۇزدىڭ “باتىر” كومانداسىمەن ورتالىق ستاديوندا ويناپ،3;2 ەسەبىمەن جەڭدى! “نامىستىڭ” تۇڭعىش دوبىن سەيتجان بايبوسىنوۆ سوقتى.وسى ويىنعا ءوزى اۋىرىپ جۇرسە دە ۇستازىم سەيداحمەت بەردىقۇلوۆ قاسىنا دوسى،اقيىق اقىن تۇمانباي مولدداعاليەۆتى ەرتىپ،ورتالىق ستاديونعا باردى. ويىن سوڭىنان جەڭىسكە جەتكەنىمىزگە ءشاي ىشتىك. سوندا اۋىرىپ جۇرگەن سەيداحمەت اعا; “مىنا نەسىبىم بۇكىل قازاقتىڭ ارمانىن ورىندادى، بۇگىن 50 گرامم كونياك ىشپەسەم بولمايدى!” دەپ تولعانا سولەگەنىن ءالى ۇمىتقان جوقپىن. بۇل جايلى تۇمانباي اعا ەستەلىگىندە تالاي ايتتى دا. “نامىس”- كوماندادان گورى يدەيا،جوبا ەدى. بالالار توبىنان نەبىر تالانتتار ءوسىپ شىقتى. نۇربول جۇماسقاليەۆ،ايدار كۇمىسبەكوۆ،مۇرات تىلەشوۆ،دياس كەمالوۆ،الىبەك بولەشوۆ سىندى فۋتبولشىلار قازاقستاننىڭ قۇراما كومانداسىندا وينادى! بۇگىن وسىنىڭ ءبارى كوز الدىمنان كينوداي كولبەپ ءوتىپ جاتىر. راس،قارجىلاي قولداۋ بولعاندا “نامىس” ۇلتتىق كاسىپقوي فۋتبول كلۋبى ەل فۋتبولىنىڭ اقجەلكەنى بولار ەدى. بىراق ءبارى زايا كەتتى دەگەندەر دە قاتەلەسەدى! بۇل قازاقتىڭ مىنا جاڭا زامان تۇرعاندا ماڭگىلىك العا قويار ارمانى بولىپ قالاتىنىنا مەنىڭ ەش كۇمانىم جوق! “تاۋلاردى الاسارتپاي دالانى بيىكتەتۋ” جايلى ولجاس وعلاننىڭ جىرىنداعىداي،رەسپۋبليكادا تۇراتىن وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ بىرىنە توسقاۋىل بولماي-اق،بۇل يدەياعا قازاق حالقىنىڭ ۇلتجاندى ۇرپاعى ءالى سوعاتىنى ءسوزسىز!!! كەزىندەگى ءبىزدىڭ دە ارمان سول بولاتىن! 25 جىلىڭمەن،تازا ۇلتجاندى جوبا! نامىسى بار حالىق ساعان ءالى-اق ورالادى!24775018_1871759116467510_207004061818956709_n

سۋرەتتە: كلۋبتى قۇرۋشى نەسىپ ءجۇنىسبايۇلى ايدار كۇمىسبەكوۆ، نۇربول جۇماسقاليەۆ،Əلىبەك بولەشوۆ، دياس كەمالوۆتەرمەن بىرگە ازيا ويىندارىندا!

نەسيپ جۋنۋسباەۆتىڭ facebook پاراقشاسىنان الىندى

Related Articles

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • ايتپاي كەتتى دەمەڭىز… (تيبەت ءارحيۆى تۋرالى)

    التايدان اۋعان ەل تۋرالى تاريحي جازبالاردا وقتىن-وقتىن ايتىلعانى بولماسا ءيسى قازاق جۇرتىنا تيبەت تۋرالى تۇسىنىك ءالى كۇنگە دەيىن بەيمالىم. اسىرەسە تيبەت جازبا دەرەكتەرىندە كۇللى تۇركى بالاسىنىڭ تاريحى تۋرالى تىڭ دەرەكتەردىڭ كومۋلى جاتقانىن تىپتەن بىلە بەرمەيمىز. تيبەت- تاريحي دەرەكتىڭ ەڭ كوپ ساقتالعان ايماعى سانالادى. مادەني، ادەبي، رۋحاني جانە تاريحي ءتۇرلى دەرەكتەردىڭ ىقىلىم زاماننان بەرى جاقسى ساقتالۋىمەن سىرت الەمدى وزىنە باۋراپ كەگەن تيبەت جۇرتىنا 19 عاسىردان باستاپ باتىس ەكسپەديتسياسى باسا نازار اۋدارىپ كەشەندى زەرتتەۋلەر جاسادى. سونىڭ نەگىزىندە تيبەتتەگى كەيبىر سالالىق بايىرعى دەرەكتەر باتىسقا كوشىرىلدى. ەسەسىنە تيبەتتانۋ عىلىمى قالىپتاستى. جاعىرافيالىق ورنالاسۋى تىم ۇزاق بولعاندىقتان تيبەتتانۋ عىلىمى قازاق جۇرتىنا قاجەتتىلىك تۋدىرمادى. تيبەتتانۋمەن نەگىزىندە الپاۋىت كۇشتەر اينالىستى. ولار تيبەت جۇرتىن يگەرۋدى باسقا قىرىنان باعالادى. تيبەتتە

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

  • شاعىن ساراپتاما:شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتى، شەتەلگە وقۋشى جىبەرۋ جۇمىسى

    شاعىن ساراپتاما 1934-35 جىلى جاڭا شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتى قۇرىلعان سوڭ شەتەلدەن وقۋ، شەتەلگە وقۋشى جىبەرۋ جۇمىسى كەشەندى جۇزەگە استى. سونىڭ نەگىزىندە ولكەلىك ۇكىمەت سوۆەت وداعىنان وقيتىن جاس تالاپكەرلەرگە كونكۋرس جاريالاپ ارنايى ۇكىمەتتىڭ وقۋ ستيپەندياسىن ءبولدى، ناتيجەسىندە 1935-39 جىلدارى ۇزىن سانى 300-گە تارتا ستۋدەنت سوۆەت وداعىندا ءبىلىم الدى. 1935 جىلدارى شىعىس تۇركىستاندىق ستۋدەنتتەردىڭ ەڭ كوپ وقۋعا تۇسكەن ءبىلىم ورداسى- تاشكەندەگى ساگۋ ەدى، اتاپ ايتقاندا ورتالىق ازيا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى. تاشكەننەن وقىعان شىڭجاڭدىق ستۋدەنتتەر شىعىس تۇركىستاننىڭ بارلىق ايماقتارىندا ءتۇرلى قىزمەتتە جۇمىس ىستەدى، ولاردى كەيىن “تاشكەنتشىلدەر” دەپ تە اتادى. 1939 جىلدان كەيىن ماسكەۋ مەن شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتتىڭ اراسى ديپلوماتيالىق داعدارىسقا ۇشىرادى، سونىڭ كەسىرىنەن رەسمي ءۇرىمجى سوۆەت وداعى قۇرامىنداعى ستۋدەنت ازاماتتاردى ەلگە شاقىرتىپ الدى. ءبىلىم

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: