|  |  |  | 

kerey.kz TV Zuqa batır 150 jıl Ädebi älem

Gimalay asqan köş kuägeri Arıstan qajınıñ ömiri jaylı kitap jarıq kördi

WhatsApp Image 2019-03-17 at 11.08.57 PMKeşe, 17 naurız Almatıdağı Manar Palace-ta Arıstan qajı Şädetwlınıñ (Zuqa batırdıñ nemeresi) 80 jas merey toyına oray, toy iesiniñ ömirin arqau etken, jazuşı Bayahmet Jwmabaywlınıñ «Añsağan arman» attı kitabınıñ twsaukeseri ötti. Arıstan qajı turalı derekti filım körsetildi.WhatsApp Image 2019-03-18 at 10.29.55 PM-2

Merey toy men ğwmırnamalıq eñbektiñ twsaukeserine alıs-juıq şetelderden jäne elimizdiñ är jerinen el ağaları, ädebiet pen öner ökilderi, özge de sıylı qonaqtar kelip qatıstı. Alıs-juqtan jetken ağayın.

Atalğan kitaptıñ twsauın merey toy iesimen birge Ziyabek Qabdıldinov, Dosan Baymolda, Ämirhan Meñdeke jäne Näbijan Mwhammedhanwlı qatarlı tarihşı, qalamgerler kesti.WhatsApp-Image-2019-03-18-at-10.35.56-800x480

«Añsağan arman» kitabı Bwlanaydı (Gimalay) asıp, Ündistan men Päkistandı basıp Altaydan Anadolığa jetip, Europanı aynalıp täuelsiz Qazaq eline kelgen Arıstan Şädetwlınıñ ömirin arqau etken.

 

Qazaqtıñ «Qara jorğa» biin Qazaqstanğa qayta jañğırtıp äkelgen adam – Arıstan qajı Şädetwlı ekenin büginde ekiniñ biri biledi. 1999 jılı osınau wlttıq bidi el aldına, sahnağa alıp şıqqanda alaş jwrtı aqsaqaldıñ qaysarılğımen önerine süysindi. Ruhaniyatqa qosqan ölşeusiz eñbegi el işine tarap, atağı tek qazaq dalasına ğana emes, qazaq balası meken etken ärbir elge tarap jattı. Büginde bwl bidi baladan bastap, egde tartqan qartta, jası da, jasamısı da bileydi. “Qara jorğanıñ” äuenin estigen el ğana emes, bilegen bwqaranıñ köñiline quanış wyalatadı, ruhına küş beredi. Altaydan bastap Anadolı eline deyin barğan bala Arıstanğa bwl bidi äkesi 7 jasında Şädet Zuqaqajıwlı üyretipti.
El basına kün tuıp, erler etigmen su keşken Altaydağı ağayındardıñ qiın zamanı qazaq tarihındağı öşpeste, ökinişti sätterdiñ bir böligi, tarmağı. Küşi köp jaumen jan ketkende ayqasıp, aqırı qasqırdan qaşqan qoyday üdere köşken eldiñ basındağı auır tağdırdı Arıstan bala kezinen kördi. Közben körmek tügili közge elestetudiñ özi auır soğatın sonau ötken zamandı şaqtı bügingi tiri kuägeri de osı Arıstan qajı Şädetwlı.

7 jasında Qıtaydıñ Gansu ölkesinen bastap Gimalaydıñ qwzdı tauların asudağı azaptı künderdide basınan ötkerdi. Ündistan, Päkistanğa jayau barğanda, jat jerde jwrtına azıq tauıp, tağdırdıñ tälkegine tüsken halqınıñ köñiline medeu bolğanda, tirligene qajetti dünieni tauıp bergen adamdardıñ biri de osı Arıstan qajı. Öjet, qay iske bolsada belsendi jas Arıstan jat jerdiñ belgili, el bastağan adamdarımen de tez til tabısıp, qalayda eñiregen elin qiın sätterden alıp şığıp otırdı.
Ol jat jwrtta jwrtınıñ namısın janıdı, böten elde bölinbey, birige jüruge barın saldı. Türkiyağa twraqtağan qazaqtarğa ğana emes, twrğılıqtı twrğındarğa da tabandı eñbek etumen tabısqa jetuge bolatının däleledi. Türkiya, keyin Germaniyada 40 jıl ğwmırın ötkizgende de qazaqtıñ qaysar halıq ekenin däleldedi.

Qazaqtıñ twñğış Prezidenti Nwrswltan Äbişwlı Nazarbaevtiñ europa kelgen sätterinde birneşe ret jolığıp, eldik jolındağı jwmıstardı talqıladı. Köşi-qon jolın jandandıruğa jol aştı. Özi ğana emes Europa elderine tarıday şaşılıp ketken qazaqtardı da Elbasımen kezdestirip, eñselerin köterdi.

Arıstan qajı üşin 1995 jılı Atameken Qazaqstanğa qonıs audarğan jıl baqtı künderdiñ bastau älğan sätteri bop sanaladı. Eñsesin endi tikken eline qolğabıs etuden de qarap qalğan joq. Halıqtıñ basın biriktirip, jwrtın jinap, jwmıla jürip meşit salğızdı.

Ejelgi meken Altayğada birneşe ret barıp, armanda ketken erlerdiñ, aruaqtardıñ basına qwran bağıştap qayttı. Täuelsiz elde tütin tütetip otırğan abız aqsaqal köpke ülgi bolarlıq isterden qaşanda qalıs qalğan emes. Elin jaudan araşalauda atoy salğan batır babalar ruhına da birneşe ret as berdi. Jiındar ötkizdi. Tarihi kitaptardıñ şığuına järdem qıldı.
Tağdırdıñ qilı, ireleñ joldarınan imenbegen abız aqsaqal turalı aytar añızda, atalı sözde äli talay tomadarğa arqau boları sözsiz. Seksenniñ señgirine şıqan Arıstan qajı Şädetwlı büginde tek öz wrpaqtarınıñ ğana emes, külli qazaqtıñ maqtanışı
bolıp qala bermek.

Twsaukeserden keyin Bwlanay asqan köş turalı talqı keñes ötkizilip, şaranıñ soñğı Arıstan qajınıñ 80 jas merey toyınıñ dastarhanına wlastı.

Jwmabay Mädibaywlı

Kerey.kz

 

Related Articles

  • ALAŞ ZIYALILARINIÑ ÜRİMŞİDEN QAYTIP KELE JATQANDA

    Bolğan oqiğa izimen Bolğan oqiğanıñ izimeN…   Alaş jwrtınıñ bir emes, birneşe s'ezi ötip, Älihannıñ Kolçaktan beti qaytıp, “Endi qaytıp täuelsiz el bolamız” dep jürgen kez edi. Semy Alaş qayratkerleriniñ ordası edi. Semeyde jürgen Ahmet Baytwrsınov bastağan bir top alaşordaşılar Qıtay şekarasındağı Ürimşi qalasına barıp, ondağı qazaq jwrtınıñ hal jağdayın bilip qaytuğa jolğa şıqqöan. Ol kezde Ürimşiniñ köbi qazaq edi Üyleri negizinen sazdan qwyılğan. Orta Aziyanıñ köp qalaların eske salğanday. Biraz ülken kisiler men jastar Ahañnıñ töte älipbiimen kitap gazet oqidı. eken. Ahañdı bwrın körgen adamdar da kezdesti. Degenmen, Ahañ Ürimşi qazaqtarınıñ täelsiz avtonomiya qwru turalı oyları da joqtığın bayqağan. Sonımeng, Ürimşi qazağınıñ jäne Qıtayğa jaqın basqa wlttardıñ bastı twrmısı

  • BİR AUILDAĞI  EKEUDİÑ TAĞDIRI

      Jwmat  ÄNESWLI   ( Mahabbat turalı äñgime) “MEN SENEN BASQANI ÖLGENŞE  KÖRMEYMİN DEP SERT BERİP EDİM ÖZİME” “DEDİ BUINIP ÖLEYİN DEP JATQAN MAYSA DEGEN QIZ.. Bwl BAYTÖBE dep atalatın auıl. BWRIN ÜLKEN ŞARUAŞILIQTARI BOLĞAN.OQU AYAQTALIP, MEKTEP BİTİRUŞİLER MEKTEPTİÑ JANINDAĞI ALMA BAĞINDA MEKTEP BİTİRUŞİLERDİÑ TOYI MEN  SINIPTAS JARAS PEN MAYSANIÑ TOYI BİRGE ÖTEİZİLETİN BOLĞAN. JARASTIÑ ƏKESİ FERMER, AZDAP EGİSTİGİ BAR. Al Jaraspen birgn oqığan Əmireniñ əkesi əkimşilikte qızmet jasaydı, əri jemis ösiredi. BWL JARAS PEN MAYSANIÑ ÜYLENU TOYI BASTALAYIN DEP JATQANDA BOLĞAN TRAGEDIYA. JARAS PEN MAYSA MEKTEP BİTİRİP,, ÖZ SINIPTASTARIMEN MEKTEPTİÑ JANINDAĞI ÜLKEN BAQTA ÜYLENU TOYLARIN MEKTEP BİTİRU TOYIMEN JAL,ĞASTIRMAQŞI EDİ. MEKTEPTİÑ BAĞI ALQIZIL GÜLMEN JAYNAP TWR. oĞAN TÜRLİ TÜSTİ LAMPALAR QOSILĞAN. sIRTINAN

  • MÄÑGİ QAZAQ(ertegi fentezi) 

    QAZAQTARĞA JASAlıp jatqan  QIYANAT KÖP BOLĞASIN, « Mäñgi qazaq» attı äñgime jazsam dep jüretin edim. Osıdan bir kün bwrın sol äñgimeniñ syujetine keletin tüs körjim. Keşeden beri jazuğa kirissem be dep jür edim, säti bwgin tüsken siyaqtı. JWMAT ÄNESWLI Öte ertede emes, büginde emes, ğılım doktorları Sanjar men Baljan institutta qızmet etetin.Özderiniñ lauazımdarına qaray qarapayım eki qatarlı jaqsı salınğan kottedjde twrdı.Intelligent adamdar ömirdiñ qiındıqtarına köp min bere qoymaydı ğoy, Ömirleri mändi, jaylı ötip jattı. Jaqsılıqta köp küttirgen joq, Sanjar men Baljan wldı bolıp, kottedjde şağın toy ötti. Nege ekenin qaydam, äke şeşeleri aqıldasıp, wldarınıi esimin Añsar dep atağan. Añsar ertedegidey tez de ösken joq, keş te ösken joq. Tärbieli jigit bolıp

  • SU İŞKENDE QWDIQ QAZIUŞINI WMITPA

    (23 – äñgime) BAYAHMET JWMABAYWLI — Bizdiñ zamanda senderşe kiimnen-kiim tañdaytın jağday qayda, jamap-jasqap, ton, şalbar kisek te jetetin. Söytip jürip ayanbay eñbek ettik. Bügingi kün basatın joldı ol kezde aylap jürdik, tipti bügingidey dünieniñ tört bwrışınan habar tauıp otıratın jağday qayda? — degen qariya nemeresiniñ jwmıstıñ qırın bilmey, tik qasıq bolıp ösip kele jatqanına narazı beynesin añğartıp, öz ömir keşirmesinen keñester qozğağan. Nemeresi: — Ata, sol däuirde tuğan özderiñizdiñ sorlı bolğan täleyleriñizden körmeysiz be? Olarıñızdı bizge aytpañız, —demey me. Aşudan jarılarman bolğan qariya: — E, onday bolğanda «Wrpaq üşin baqıt-baylıq jaratsam» dep ter tögip, jan qiıp, azıp-tozğan ata-babalarıñ senderge ayıptı bolğanı ğoy. «Teñdik üşin» dep äkem oqqa wştı. Al

  • Mwhtar Mağauin: ORALHANDI DA, QWDAYIÑDI DA WMITQAN EKENSİÑ…

    yağni, D.Isabekovtı täubağa tüsiru räsimi Respublika prezidentiniñ qolınan biik marapat alıp, jeli köterilip twrğan D.Isabekov, mına biz siyaqtı pendesine köñil bölip, «Mwhtar Mağauinniñ bükil poziciyası mağan wnamaydı» degen tüyindi taqırıppen swhbat beripti – Nege.kz, 10.Hİ.2022. Bir zamanda tanığan, bilgen, endi közden tasa, köñilden öşken jazarmannıñ, tärizi, qırıq-elu jıl boyı işte bulıqqan jürekjardı tolğamı. Jarıqqa şıqqan kezde biz tarihi-tanımdıq «Altın Orda» kitabın dendep, qajetti tınısqa Ernest Hemingueydiñ eski jwrtı – jılı teñizge bet tüzegen edik. Endi mine, eki aptadan asqanda qayrılıp soğuğa mümkindik taptıq. Artıqşa qajettilikten emes, äldebir äuesqoy ağayındar düdämalda qalmasın dep. Aldımen, ayqaylı swhbattı oqımağan bügingi jwrtşılıq üşin, eñ bastısı – D.Isabekov bauırımızdıñ mübärak esimin keyingi zamanğa wmıttırmay jetkeru

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: