Biıl Ospan batırdıñ tuğanına 120 jıl toluına baylanıstı “Er Jänibek batır” atındağı halıqaralıq qoğamdıq qorı jıl basınan beri Qazaqstan Jazuşılar odağımen birlesip birqatar mädeni is-şaralar ötkizip keledi.
Aldağı künderi qor wjımı Jazuşılar odağımen birlesip, atalmış şaralardıñ köşin jalğastırıp, öner süyer jwrtşılıqtı mausımnıñ 19 küni ötetin belgili aqın-jazuşı, publicis, audarmaşı, filrlrgiya ğılımdarınıñ kandidatı, Qazaqstan Jazuşılar odağınıñ jäne Qazaqstan Jurnalister odağınıñ müşesi Baqıtbek Bämişwlınıñ şığarmaşılıq keşine şaqıradı.
Ötetin orını: Almatı Wlttıq kitaphanası. Uaqıtı: 19 mausım, sağat 16:00 de.
Baqıtbek Bämişwlı: Bayan-Ölgey aymağınıñ Bwlğın swmınında Ülken Temirtiniñ Nortı jaylauında 1958 jılı 25 mamırda düniege kelgen. 1975 jılı Bwlğın swmındıq 8 jıldıq, 1977 jılı Wlanbatır qalasında Hose Marte atındağı 52- şi on jıldıq orta mektepti bitirgen.
1977 jılı Reseydiñ Leningrad (Sankt-Peterburg) qalasında Politehnikalıq instituttıñ dayındıq kursında oqıp, akademik Obrazcov atındağı Temir joldar institutın 1983 jılı tamamdap, injener-elektrik mamandığı boyınşa «avtomatika, telemehanika jäne baylanıs» mamanı bolıp şığadı. Moñğoliyanıñ Memlekettik Universiteti janındağı Basqaru qızmetkerlerin dayarlau institutın tämamdağan.
Filologiya ğılımdarınıñ kandidatı, aqın-jazuşı, publicist, audarmaşı, Qazaqstan Jazuşılar Odağınıñ jäne Qazaqstan Jurnalister Odağınıñ müşesi.
Halıqaralıq «Köş» gazetin birneşe jıl basqardı. «Minber.kz» wlttıq internet gazetiniñ atqaruşı redaktorı. Almatı «Metropoliten qızmetkeri.
«Mahmud Qaşqari jäne moñğol tili» jäne «Moñğoliya qazağınıñ tili: äleumettik qırı» attı monografiyalar jazdı. O.Süleymenovtıñ «Az i YA» kitabın moñğol tiline, al moñğol aqını R.Çoynomnıñ «Altay» dastanın, türiktiñ halıq aqını Qaraojalan, türkimen aqını Oraz YAgmurov öleñderin qazaq tiline audardı.
«Mäñgi kök aspan astında» (1998 j), «Twmarlı tañ» (2003 j), «Bay Bwlğın jerim-ay» (2008 j), «Ospan batır» (2008 j), «Aytorı ğwmır» (2012 j), «Azanbay abız» (2013 j), «Zuqa batır – alasapıran zamana arıstanı» attı öleñder men poemalar jinaqtarı, «Ajalsız adam» (2016 j) attı äñgimeler men hikayattar, «Altın araldıñ arğımaqtarı» (2018 j) öleñ-roman kitabı jarıq kördi. «Baybesik twmaları» (E.Aqberenmen birigip), «Şer – şejire», «Tarazı», «Läu» qatarlı jinaqtardı qwrastırdı. Onnan astam öleñderine än jazıldı.
Baqıtbek Bämişwlınıñ şığarmaları turalı är salanıñ mamandarınıñ (halıqtıñ) pikirleri:
Mwzafar Älimbaev, QR-nıñ halıq jazuşısı:
«…Eñ ädili, eñ äserlisi özi söylep, önerin, örisin tanıtıp twrğan öleñiniñ özin oqu, qaytalap oqu, alğan läzzatıñ jayında oylap, tolğanu. Äseriñ jayında sodan keyin barıp janıñdağılarğa ayta jüru, olardı öleñ qadirin biluge şaqıru – poeziya patşalığına älsin-älsin sapar şekkizu…».
Twrsınbek Käkişwlı, filologiya ğılımdarınıñ doktorı, professor: Men Baqıtbekti erteden bilemin. Özi – aqın, ekinşiden, Sovet elinde oqıp, Leningradta temir jol institutın bitirip, endi «Köş» gazetin şığaruda. Osınıñ barlığı da azamattıñ azamattığın körsetedi. Endi til biliminen dissertaciya qorğauınıñ negizi de azamattıqta jatır.
Uälihan Qalijan, QR WĞA müşe-korrespondenti, filologiya ğılımdarınıñ doktorı, Qazaqstannıñ Eñbek siñirgen qayratkeri:
Zor rizaşılıqpen Häm qwrmetpen filologiya ğılımdarınıñ kandidatı, aqın, kösemsözşi, azamat inim Baqıtbek Bämişwlınıñ «Zuqa batır – alasapıran zamana arıstanı» attı kitabınıñ twsauın keskim keledi. Kitap ömirşeñ. Qalamıñ qarımdı bolsın, Baqıt inim!
Baqıtjan Hasanwlı, Joğarı oqu ornınıñ üzdik oqıtuşısı, filologiya ğılımdarınıñ doktorı, professor:
Dissertant qorıtındısı men twjırımdarı, barlıq zertteu nätijeleri negizdelgen äri naqtı mälimetterge qwrılğan. B. Bämişwlı zertteulerinen ğılımğa tän birneşe qasietti bayqauğa boladı. Onıñ Moñğoliya qazağınıñ tilin twñğış ret äleumettik lingvistikalıq qırınan zertteui, bwl – jañalıq. Qazaq diasporasın tildik jağınan zertteudi diasporologiya ğılımınıñ lingvistikalıq diasporologiya salası dep atauı äbden orındı. Osı rette B. Bämişwlı qazaq diasporasınıñ tilin äleumettik lingvistikalıq twrğıda twñğış ret ğılımi aynalımğa tüsirgen.
Wlıqbek Esdaulet, QR-nıñ Eñbek siñiogen qayratkeri, Memlekettik sıylıq iegeri
Ömirde de, ädebiette de qos qanat atanğan bauırlarım Baqıtbek Bämişwlı men Esengül.
Ğalım Jaylıbay, Halıqaralıq «Alaş» ädebi sıylığınıñ laureatı, «Jwldız» jurnalınıñ bas redaktorı:
Biz bwl jasqa «sau» etip tüse qalğan joqpız. Qwrdastarımmen, aqın dostarımmen qatar, qiın kezeñderdi bastan keşire otırıp jettik. Aqın qwrdastarımdı erekşe qadirleymin. Äubäkir Qayran, Qasımhan Begmanov, Jwmabay Qwliev, Baqıtbek Bämiş siyaqtı qwrdasımnıñ bäri poeziyanıñ azabın da, tozağın da kördi. Bizdiñ buın ötpeli, ölara kezeñge tüsip qaldıq. Eşqaysımız da Ükimettiñ keñşiligin körgen joqpız. Qalamaqığa qarq bolğanımız da şamalı. On bes jılımız joğalıp ketti. Eluge kelgenşe, jas aqın atandıq. Kitaptarımız oñay şıqqan joq. Osı azamattıñ bärin barlıq kemşiligimen jaqsı köremin! Öytkeni bwl aqınnıñ bäri öz maqsattarına adal bolıp qaldı;
Zuqay Şärbaqınwlı, belgili aqın, qoğam qayratkeri, QJO, MonJO-nıñ müşesi
Jetelep namıs, şığıpsıñ biik sümbirge,
Ötkenniñ şının, jetkizdiñ jazıp bwl künge.
Bir müşel ğwmır, arnapsıñ esil uaqıt,
Layıq osı, öziñdey ören düldülge.
Sätey Nwrtazawlı, qoğam qayratkeri, jazuşı
Äu, degende aşıla qoymaytın, aytpaq sırın astarına jasırğan tirkester men ömirdiñ ötpeligi, zamana, tağdır jaylı tolğanğan filosofiyalıq oylarğa tänti bolasız.
Ädilğazı Qayırbekov, aqın, filologiya ğılımdarınıñ kandidatı
Aqınnıñ jan jüregin jaylağan qayğı-mwñ öleñ bolıp sorğalap qağaz betine tüsken eken. Jan auırtıp jazğanı är öleñnen ayqın bayqaladı. Zar kitabı. Kitap birneşe bölimnen twrsa da bir twtastıqtı qwraydı. Aqın jeke bastıñ zar-mwñı emes, adzamzat balasınıñ ortaq qayğısın jırlaydı. Mäselen, su apatınan orasan zardap şekken «Qızıl ağaş» oqiğası da orındı orın tapqan.
Älibek Şegebay, aqın, T.Aybergenov atındağı, Qazaqstan Jastar odağı «Serper» sıylıqtarınıñ laureatı. Adamnıñ adamğa degen mahabbatı, äkeniñ balağa degen mahabbatı är qaşanda suımaq emes. Alğaş qolıma tigennen bwl kitap özine erkşe nazar audarttı. Tügelimmen şedevr deuge bolmaydı, şığarmaşılıq jwbatu, twtas alğanda şığarıp alğan jas.
Nwrlan Asqarov, filologiya ğılımdarınıñ kandidatı.
Bämişwlı ädebiettiñ öz adamı, qzaq poeziyasına öz betimen kelmegen nağız qazaq aqını ekenin köremiz. Aqındıq boyına ananıñ sütimen, atanıñ qanımen darığan epik aqın, öleñderi jüreginiñ tübinen tögilip şığadı
Avtordıñ bölip körsetuge twrarlıq bir erekşeligi retinde onıñ darındı sözdiñ dästürli ülgilerin tereñ bilip qana qoymay, sonımen birge qazirgi poeziyanıñ qol jetkizgen ädis-täsilderi men ülgi-örnekterin de jetik meñgeruin aytuğa boladı.
Nwrjan Quantaywlı, Halıqaralıq «Alaş» ädebi sıylığınıñ laureatı
Toğız jıl jazılğan, tili tögilgen osınau ülken eñbek qazaq ädebietine qosılğan sübeli tuındı.
«Altın Araldıñ Arğımaqtarı» taza tarihi roman bolmağanımen tarih, etnografiya, ädebiet, öner zertteuşilerineiñ nazarın özine audartadı dep oylaymın.
Abay Mauqarawlı, jurnalist, jazuşı, din tanuşı.
Öleñniñ är sözinen öleñ iesiniñ ömiri eles berip twrsa, onıñ şınayı bolğandığı. Onda är şumağında jandı suret, bütin twlğasında üzik tağdırlar körinip twrmağı ayan. Sonda öleñniñ özi ömir balamasına aynaladı… Baqıtbektiñ, äntek, halıqqa aytarın är kez astarmen, naqtı mekenin – ayırıqşa nışanmen, tirşilik tauqımetterin emeuirin tüyindermen meñzeytinin añğara bermeytinimiz ökinişti;
Bolat Jetekbay, aqın:
Öleñ özekti ömirden, öksikti köñilden bölinbey, twtas tiri obraz tüzip, tabiği taza küyinde körkemdikpen qwyılıp tüsse, ğajap qoy! Al, onda jürek şımırlatqan qimas sezim, kökirekke twnğan sartap sağınış – wlanğayır qazaqı älem jatsa şe?!
Aqınnıñ äleuetin tanıtatın bir öleñ. Aqırzamannan habar kelip jatqan ekiwday mına zamanda äli de osınday öleñ jaza alatın aqın bar eken. Şükir!
Jädi Şäkenwlı, aqın-jazuşı:
Iilmeytin
Ör Altay şınarınday….
Rasında Baukeñniñ sıñarınday…….
Qobdadan qomdap wşıp qos qanatın.
Körindi kögildir “Tañ twmarınday”…….
Sayat Qamşıger, aqın
«Ügilgen tasqa bitken qınaday» işki jan dünesiniñ zapıran sırın öleñmen sırlasu arqılı sırtqa şığarıp, özine qayrat-jiger jiıp, jaña bir bağıtqa bet bwrğanı öz ara jaqsı baylanısqan taraularda körinis tabadı. Aqınnıñ tili tamaşa.
Bolğan oqiğanı jeldirtip bayanday bermey köñil küyin qazirgi zaman auanımen astastıra otırıp ömirdiñ, qoğamnıñ mwñ men zarın şertui ülken şeberlik.
Ermek Qanıkeywlı, filologiya ğılımdarınıñ kandidatı:
Alasapıran aluan türli oyğa tüsirip, ruhıñdı oyatıp, özegiñe deyin tüsip barıp, öziñdi tanıtatın öleñ, öner quatı degenimiz osı. Bwl mwratqa eñbegimen özi de jetken, oqırmanı bizdi de jetkizgen ülken aqın Baqıtbek Bämişwlı eken!..
Däuletbek Baytwrsınwlı, aqın
Mına kitaptıñ äsirese birinşi bölimi öte auır oqıladı. Tebirenbey, közge jas almay oqu mümkin emes. Solay boluğa da tiisti. Mwnday joqtau öleñder bizde Abaydan bastap bwrınnan bar. Alayda aqın osı kitap arqılı ömirge jaña közqaraspen, basqaşa oymen bet bwrğan.
Bürkitbay Fayzulla, halıq salt dästürin jañğırtuşı käsipker, wstaz:
Eliñniñ twlparısıñ tağalağan.
Bäygede, alamanda ağalağan.
El üşin ekpindey tüs, şarıqtay ber,
Jır swñqar, ümit artqan sağan adam.
Swrağan Rahmetwlı, aqın, filologiya ğılımdarınıñ kandidatıAqın Baqıtbek teriskey Altay – bwla Bwlğınnıñ töl tuması ekenin bilem. Jırğıltınıñ sol jaq şağan iığındağı zañğar şıñına tırmısıp şıqqam birde.Köktiñ bauırına wmsına bitken jalbır şaştı swstı qwzarlar Baqıtbekke bek wqsas.Aybın jamılğan zau biiktiñ aydınğa qaray qwlağan twsınan aqqan Türgin özeni onıñ aqjayma jırların qaytalap twrarday edi.Baqıtbekti sağınam! Jüreginen lek-lek qoñırqaz iisi tögilgen twmalağıl aqınnıñ säl mwñlı dauısı qalqıp ötip jatadı.Ol, jerwyıq Jetisuda jürse de Bwlğınına bwrqaq jırlarımen kelip qaytıp jüredi.Qaraköldiñ Arşatı jaq iininde bayalışı balbırap arşa ösedi.Bal arşanıñ iisin Baqıtbektey jırlağan aqındı bilmeymin,bilgim de kelmeydi.Baqıtbek altığa nöl jalğatı. Jüzde jiırma, arıda qırıq jasqa keluine tilektes emespin.Bwla wyığı seksenge şığıptı biıl.Onı biikke laqtırğan – Bwlğını, onı aqğayıp aqın etken – Bwlğını.Iä…
Jükel Hamay, aqın, halıqaralıq poeziya festvaliniñ altın medal itegeri
Tan dəuiri jazbasınan keyingi Altın tau men qwndar turalı bir keremet şalqıma bolıptı. Ras, aytılğannıñ barlığı kökeyge qonımdı.
1 pikir
Baqıtbek
Huangan Zeynel Şığarmaşılıq keşin wyımdastırıp jatqan Bämişwlı Baqıtbekke ömirinen baqıt,eñbekinen zor tabıs tilep “Bwlğın swmını qwrmetti azamatı” medalımen marapattaymız!
Swmındıq qwraltay törağası:Z.Amanjol
Swmın Äkimi:J.Bauırjan