|  | 

ادەبي الەم

كوگەداي شامەرحان: كوكجيەككە سىڭگەن قۇستىڭ كوز جاسى

FB_IMG_1462531590088.jpgجاعاتسۋ

 

ريىمدىكتەر قول سۇيەدى،

تاڭ كۋا،

ءوزى عانا وزەگىنە ءورت جاندىرا.

جەرمەن كوككە سىيعىزبايدى  پاپاسىن،

جاعىمپازدار جىعىلادى بولدىرا.

ولاردىكى كۇنە كيپارا اسپابى،

ال بىزدىكى دومبىرا.

 

قوڭىر قالتا كەدەي ءتىسى قىشىعان،

ۇستاپ جىلان قۇيرىعىنىڭ ۇشىنان.

شىركەۋ بۇتىن ولار قۇداي سانايدى،

قورقاد تاعى پاپاسىنىڭ مىسىنان.

 

قۇرلىسقا ۇلگى ۇرلاۋ كونە گرەكتەن،

مىڭ جاعىمپاز

سونى ارقاۋ جىر ەتكەن.

كونە شىركەۋ بۇرشىندا كاتوليك،

اۋىرادى جۇرەكپەن.

 

نە ىشسەدە،

نە كورسەدە ولارعا.

بۇدان اسقان ارتىق باقىت بولارما؟

بىرەۋ جالعىز جەتەلەيدى شوق اربا،

بىرەۋ لاشىق اڭساپ الەك قونارعا.

 

 

جاپون جايىپ تۇراتىنداي ساۋساعىن،

ءيسىن اڭساپ، قىتايلىق پار مونشانىڭ.

ۆاگزالدارعا ۇقسايدى اۋىل كەسپىرى،

ەلەمەيدى كەزەك كۇتىپ، توڭسا كىم.

 

كونە سۇرلەۋ، كوكجوتەلدىڭ وتانى،

قامىستىنىڭ قابانىدا قاپالى.

مەشەۋلەردىڭ مەشەل ۇلى سارناۋىق،

اتاعىنان باعالىراق شاپانى.

 

جازا

 

ماقسىم زارلىمەن سىرلاسۋ

 

اسپانعا ءجۇزى قاراعان  قانجارعا،

تۇسەدى المالار  توپىرلاپ اعاشتان.

سۇتتەي ۇيىعان ايدىڭ نۇرىنا،

ىندىنى كەتكەن مىسىق تالاسقان.

 

كوكجيەككە سىڭگەن قۇستىڭ كوز جاسى،

ۇرلايدى تۇندە جاۋقازىن جىرىن.

كوپ كۇلگەن بۇلاق، جىلاۋعا اۋەس،

جوعالتقان قۇنىن، ۇمىتقان جىلىن.

 

اسپان تولعاتقان التى قاز جىرى،

بەيمالىم قازىر قايدا ءورىلدى.

جۋسان مەن جالبىز جۇرەگىن ۇستاپ،

قاشقىن قاڭباقتىڭ سوڭىنان جۇگىردى.

 

ءتۇزدىڭ ەلىگى ەلىتتى نەگە،

سەزىكشىل بولدى، ول قاشان؟

يزەن  باستارىن يزەكتەي جونەلەر،

جۇلىنىپ جەتسە، جورعا شاڭ.

 

جاڭبىردىڭ ءيسى، توپىراق ءدامى،

گۇلدەردىڭ اڭقىپ بويىنان.

بورىلەر ورمانعا قويىپ بارادى،

ايىنىعان قاشان ويىنان.

 

اق كوبىكتەنىپ وزەن اعۋدا،

سۇلۋ تال شاشىن جۋعان جوق.

تاۋدىڭ باسىنا كۇن قونىپ وتىر،

ۋاقىت بىراق، قۋعان جوق.

 

ءتۇزدى تۇمان قاپاتدى نەگە،

قاراقات تۇندە قانسىراپ.

ماما اعاشقا قونعان جۇلدىزدار،

توگىپ تۇر قالاي بال شۋاق؟

 

ايعا قاراعان جۇزدەردە جىلۋ،

كولەڭكە سونشا بەيمالىم.

قانسىراپ جاتقان قارا قۇمىرسقا،

سايعا قامادى، قايعى ءانىن.

 

شەگىرتكە ءتۇننىڭ ساعاتى تاعى،

وياتتى نەنى شىرىلداپ.

مۇلگىگەن دۇنيە شوشىپ وياندى،

باستالدى تاۋدا مىڭ ىرعاق.

 

ىمىرا

 

مەزگىلىنەن ەرتەلەۋ،

ىمىرت جاپقان شاق مىنا.

قوڭىر قوستىڭ كيەسى،

قىستىڭ ءجۇزى اققۇبا.

 

جىرتىعىنان جابىقتىڭ،

اسقىنعان جەل ەنتەلەپ.

قۇتان قورىي المايدى،

تاماققا وزبىر ماڭ توبەت.

 

زامان تۇلكى بۇلاڭداپ،

بىزدە ءبارى ەرتەرەك.

اياز كەلدى اق مىلتىق،

ايار شالعا ەركەلەپ.

 

مىڭ قۇبىلعان، ءتۇس قانداي؟

قۇنى قانداي ساتىستىڭ.

ءبىزدىڭ بەدەل قۇلادى،

الەگىمەن باتىستىڭ.

 

كۇندەگى كۇي باسقاشا،

ءشاۋ تارتىپتى، قارا شال.

عيماراتىن ونەردىڭ،

كەرەگىڭە جاراسا ال.

 

بوس قويمايسىڭ ورنىن،

مال باق، مەيلى قورا سال.

رۋحى ولسە حالىقتىڭ،

سوقپاعىنان اداسار.

 

جارنامانىڭ كوكەسى،

شاقىرادى ىمىرتقا.

بايقاماساڭ شىعىستان،

قاپتاپ كەلەد، قۇمىرسقا.

 

ايدىن-كولدەن قۇس كەتەر،

اينا كولدەن ءتۇس كەتەر.

حان ابىلاي بابامىز،

جورىتپاپتى ءتۇس بەكەر.

 

بابا ساتۋ بايگەسى،

الا ساتۋ دوداسى.

ءبىزدىڭ جايساڭ جانداردىڭ،

نەگە كەلەد، شاماسى؟

 

ورماندا ورىس ويقاستاپ،

ۇمىسىنادى ايۋداي.

بىزدىكى سول مەزگىلسىز،

شىرقالعان ءان ء“اي ۋگاي”.

 

تاۋەكەل

 

التى ايلىق جولعا ات ەرتتەپ،

بەلىن بەكەم بۋعان بابالار.

التى كۇن ءجۇرىپ بەل شەشكەن ساتتە،

الپىس مينۋت بولعان دۇعادا.

 

بىزدەردى ويلاپ جانارى تالماي،

بولاشاق،-دەپ كەتكەن امانات.

ماستەك مىنگەن، ماڭگۇرتكە اينالدىق،

بوتەن ءبىر ءبىتىم دوبالاپ.

 

جاساۋىلداي جاراق اسىنىپ العان،

ات  مىنگەن ءدۇر ەك تاعالاپ.

ساعى سىنىپ كەتكەن، سارىسۋ جۇرەك،

تار كەۋدەگە ءۇنسىز قامالاد.

 

بابامىزدى سالدىق، بالبالعا قاراپ،

تۇرىمەن-ءتۇسىن جوبالاپ.

اق جولعا شوككەن جەلمايا بۇلتتار،

كۇيىسىن قاشان دوعاراد.

 

الىپ شىڭ باسىن مەكەندەگەن مۇزدار،

ەتەككە جەتتى سىرعاناپ.

الىپ انادان تۋعان اقپەيىل قىزدار،

قىرىمعا كەتتى دومالاپ.

 

تاۋەكەل ەتتىم، جاراتقان حاققا،

ءتۇسىمىزدى ءبىزدىڭ  وزگەرتپە.

ابادان بولار، الاشتىڭ ۇلى،

تالپىنىپ جاتىر، جورگەكتە.

 

قاسيەتسىز ءتۇن

 

جاسىل شىرشا جىلايدى،

كوزدىڭ جاسىن بۇلايدى.

مەنىڭ ءدىڭىم كەسىلىدى،

ءوزى ءدىنىن ءوشىردى،

ۇمىتتى ولار قۇدايدى.

 

مىڭ ميلليون تورسىلداق،

ءتۇنى بويى تارسىلداپ.

اقىماقتار شوشقاداي،

شىعا كەلەر قورسىلداپ.

 

شايتان ءزارىن كەسەدەن،

جۇتار باسپەن نەشەدەن.

كوزى، باسى كولكىلدەپ،

تابىلادى كوشەدەن.

 

تىلەگەنى جىنداردان،

سۇراعانى سۇمداردان.

ينە جۇتقان تۇلكىدەي،

سەلتەڭدەيدى شۋلاردان.

 

كورىنگەنگە كوز ءسۇزىپ،

داۋاسىزدا وي بۇزىق.

جارلى جاتىر جارىسىپ،

جالعىز اتىن سويعىزىپ.

 

ايەل مەن قىز ەربەڭدەپ،

“بۇلدا قىزىق كورگەن”،- دەپ

قۇربان ايتپەن ورازا ايت،

ارابتاردان كەلگەن،-دەپ.

 

اتامىزدان تال قالار،

ءاز ناۋرىز  سالتىمدا.

ۇلكەن كۇنا ازعىندىق،

شاريعاتتىڭ شارتىندا.

 

مۇسىلماننىڭ بالاسى،

ەلىكتەۋ سىن دەمەي مە؟

ماقشار كۇنى بولعاندا،

تاس تىعىلار كومەيگە.

 

جىن-شايتاننىڭ جولداسى،

اقيقاتتى ەلەي مە؟

ۋعا بوكسە اڭقاسى،

جاراتۋشى جەبەي مە؟

Related Articles

  • الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    بولعان وقيعا ىزىمەن بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن…   الاش جۇرتىنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە سەزى ءوتىپ، ءاليحاننىڭ كولچاكتان بەتى قايتىپ، “ەندى قايتىپ تاۋەلسىز ەل بولامىز” دەپ جۇرگەن كەز ەدى. سەمي الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ورداسى ەدى. سەمەيدە جۇرگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ الاشورداشىلار قىتاي شەكاراسىنداعى ءۇرىمشى قالاسىنا بارىپ، ونداعى قازاق جۇرتىنىڭ حال جاعدايىن ءبىلىپ قايتۋعا جولعا شىققوان. ول كەزدە ءۇرىمشىنىڭ كوبى قازاق ەدى ۇيلەرى نەگىزىنەن سازدان قۇيىلعان. ورتا ازيانىڭ كوپ قالالارىن ەسكە سالعانداي. ءبىراز ۇلكەن كىسىلەر مەن جاستار احاڭنىڭ توتە الىپبيىمەن كىتاپ گازەت وقيدى. ەكەن. احاڭدى بۇرىن كورگەن ادامدار دا كەزدەستى. دەگەنمەن، احاڭ ءۇرىمشى قازاقتارىنىڭ تاەلسىز اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى ويلارى دا جوقتىعىن بايقاعان. سونىمەنگ، ءۇرىمشى قازاعىنىڭ جانە قىتايعا جاقىن باسقا ۇلتتاردىڭ باستى تۇرمىسى

  • ءبىر اۋىلداعى  ەكەۋدىڭ تاعدىرى

      جۇمات  انەسۇلى   ( ماحاببات تۋرالى اڭگىمە) “مەن سەنەن باسقانى ولگەنشە  كورمەيمىن دەپ سەرت بەرىپ ەدىم وزىمە” “دەدى بۋىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان مايسا دەگەن قىز.. بۇل بايتوبە دەپ اتالاتىن اۋىل. بۇرىن ۇلكەن شارۋاشىلىقتارى بولعان.وقۋ اياقتالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر مەكتەپتىڭ جانىنداعى الما باعىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ تويى مەن  سىنىپتاس جاراس پەن مايسانىڭ تويى بىرگە وتەىزىلەتىن بولعان. جاراستىڭ Əكەسى فەرمەر، ازداپ ەگىستىگى بار. ال جاراسپەن بىرگن وقىعان Əمىرەنىڭ əكەسى əكىمشىلىكتە قىزمەت جاسايدى، ءəرى جەمىس وسىرەدى. بۇل جاراس پەن مايسانىڭ ۇيلەنۋ تويى باستالايىن دەپ جاتقاندا بولعان تراگەديا. جاراس پەن مايسا مەكتەپ ءبىتىرىپ،، ءوز سىنىپتاستارىمەن مەكتەپتىڭ جانىنداعى ۇلكەن باقتا ۇيلەنۋ تويلارىن مەكتەپ ءبىتىرۋ تويىمەن جال،عاستىرماقشى ەدى. مەكتەپتىڭ باعى القىزىل گۇلمەن جايناپ تۇر. وعان ءتۇرلى ءتۇستى لامپالار قوسىلعان. سىرتىنان

  • ماڭگى قازاق(ەرتەگى فەنتەزي) 

    قازاقتارعا جاسالىپ جاتقان  قيانات كوپ بولعاسىن، « ماڭگى قازاق» اتتى اڭگىمە جازسام دەپ جۇرەتىن ەدىم. وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن سول اڭگىمەنىڭ سيۋجەتىنە كەلەتىن ءتۇس كورجىم. كەشەدەن بەرى جازۋعا كىرىسسەم بە دەپ ءجۇر ەدىم، ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. جۇمات انەسۇلى وتە ەرتەدە ەمەس، بۇگىندە ەمەس، عىلىم دوكتورلارى سانجار مەن بالجان ينستيتۋتتا قىزمەت ەتەتىن.وزدەرىنىڭ لاۋازىمدارىنا قاراي قاراپايىم ەكى قاتارلى جاقسى سالىنعان كوتتەدجدە تۇردى.ينتەلليگەنت ادامدار ءومىردىڭ قيىندىقتارىنا كوپ ءمىن بەرە قويمايدى عوي، ومىرلەرى ءماندى، جايلى ءوتىپ جاتتى. جاقسىلىقتا كوپ كۇتتىرگەن جوق، سانجار مەن بالجان ۇلدى بولىپ، كوتتەدجدە شاعىن توي ءوتتى. نەگە ەكەنىن قايدام، اكە شەشەلەرى اقىلداسىپ، ءۇلدارىنىى ەسىمىن اڭسار دەپ اتاعان. اڭسار ەرتەدەگىدەي تەز دە وسكەن جوق، كەش تە وسكەن جوق. تاربيەلى جىگىت بولىپ

  • سۋ ىشكەندە قۇدىق قازىۋشىنى ۇمىتپا

    (23 – اڭگىمە) باياحمەت جۇمابايۇلى — ءبىزدىڭ زاماندا سەندەرشە كيىمنەن-كيىم تاڭدايتىن جاعداي قايدا، جاماپ-جاسقاپ، تون، شالبار كيسەك تە جەتەتىن. ءسويتىپ ءجۇرىپ ايانباي ەڭبەك ەتتىك. بۇگىنگى كۇن باساتىن جولدى ول كەزدە ايلاپ جۇردىك، ءتىپتى بۇگىنگىدەي دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان حابار تاۋىپ وتىراتىن جاعداي قايدا؟ — دەگەن قاريا نەمەرەسىنىڭ جۇمىستىڭ قىرىن بىلمەي، تىك قاسىق بولىپ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا نارازى بەينەسىن اڭعارتىپ، ءوز ءومىر كەشىرمەسىنەن كەڭەستەر قوزعاعان. نەمەرەسى: — اتا، سول داۋىردە تۋعان وزدەرىڭىزدىڭ سورلى بولعان تالەيلەرىڭىزدەن كورمەيسىز بە؟ ولارىڭىزدى بىزگە ايتپاڭىز، —دەمەي مە. اشۋدان جارىلارمان بولعان قاريا: — ە، ونداي بولعاندا «ۇرپاق ءۇشىن باقىت-بايلىق جاراتسام» دەپ تەر توگىپ، جان قيىپ، ازىپ-توزعان اتا-بابالارىڭ سەندەرگە ايىپتى بولعانى عوي. «تەڭدىك ءۇشىن» دەپ اكەم وققا ۇشتى. ال

  • مۇحتار ماعاۋين: ورالحاندى دا، قۇدايىڭدى دا ۇمىتقان ەكەنسىڭ…

    ياعني، د.يسابەكوۆتى تاۋباعا ءتۇسىرۋ ءراسىمى رەسپۋبليكا پرەزيدەنتىنىڭ قولىنان بيىك ماراپات الىپ، جەلى كوتەرىلىپ تۇرعان د.يسابەكوۆ، مىنا ءبىز سياقتى پەندەسىنە كوڭىل ءبولىپ، «مۇحتار ماعاۋيننىڭ بۇكىل پوزيتسياسى ماعان ۇنامايدى» دەگەن ءتۇيىندى تاقىرىپپەن سۇحبات بەرىپتى – Nege.kz, 10.ءحى.2022. ءبىر زاماندا تانىعان، بىلگەن، ەندى كوزدەن تاسا، كوڭىلدەن وشكەن جازارماننىڭ، ءتارىزى، قىرىق-ەلۋ جىل بويى ىشتە بۋلىققان جۇرەكجاردى تولعامى. جارىققا شىققان كەزدە ءبىز تاريحي-تانىمدىق «التىن وردا» كىتابىن دەندەپ، قاجەتتى تىنىسقا ەرنەست حەمينگۋەيدىڭ ەسكى جۇرتى – جىلى تەڭىزگە بەت تۇزەگەن ەدىك. ەندى مىنە، ەكى اپتادان اسقاندا قايرىلىپ سوعۋعا مۇمكىندىك تاپتىق. ارتىقشا قاجەتتىلىكتەن ەمەس، الدەبىر اۋەسقوي اعايىندار ءدۇدامالدا قالماسىن دەپ. الدىمەن، ايقايلى سۇحباتتى وقىماعان بۇگىنگى جۇرتشىلىق ءۇشىن، ەڭ باستىسى – د.يسابەكوۆ باۋىرىمىزدىڭ مۇباراك ەسىمىن كەيىنگى زامانعا ۇمىتتىرماي جەتكەرۋ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: