|  | 

Ädebi älem

Kögeday Şamerhan: Kökjiekke siñgen qwstıñ köz jası

FB_IMG_1462531590088.jpgJağatsu

 

Riımdikter qol süyedi,

tañ kuä,

Özi ğana özegine ört jandıra.

Jermen kökke sıyğızbaydı  papasın,

Jağımpazdar jığıladı boldıra.

Olardiki küne kipara aspabı,

Al bizdiki dombıra.

 

Qoñır qalta kedey tisi qışığan,

Wstap jılan qwyrığınıñ wşınan.

Şirkeu bwtın olar qwday sanaydı,

Qorqad tağı papasınıñ mısınan.

 

Qwrlısqa ülgi wrlau köne Grekten,

Mıñ jağımpaz

sonı arqau jır etken.

Köne şirkeu bwrşında katolik,

auıradı jürekpen.

 

Ne işsede,

ne körsede olarğa.

Bwdan asqan artıq baqıt bolarma?

Bireu jalğız jeteleydi şoq arba,

Bireu laşıq añsap älek qonarğa.

 

 

Japon jayıp twratınday sausağın,

Isin añsap, qıtaylıq par monşanıñ.

Vagzaldarğa wqsaydı auıl kespiri,

Elemeydi kezek kütip, toñsa kim.

 

Köne sürleu, kökjöteldiñ Otanı,

Qamıstınıñ qabanıda qapalı.

Meşeulerdiñ meşel wlı sarnauıq,

Atağınan bağalıraq şapanı.

 

JAZA

 

Maqsım zarlımen sırlasu

 

Aspanğa jüzi qarağan  qanjarğa,

Tüsedi almalar  topırlap ağaştan.

Süttey wyığan aydıñ nwrına,

Indını ketken mısıq talasqan.

 

Kökjiekke siñgen qwstıñ köz jası,

Wrlaydı tünde jauqazın jırın.

Köp külgen bwlaq, jılauğa äues,

Joğaltqan qwnın, wmıtqan jılın.

 

Aspan tolğatqan Altı qaz jırı,

Beymalim qazir qayda örildi.

Jusan men jalbız jüregin wstap,

Qaşqın qañbaqtıñ soñınan jügirdi.

 

Tüzdiñ Eligi elitti nege,

Sezikşil boldı, ol qaşan?

Izen  bastarın izektey jöneler,

Jwlınıp jetse, jorğa şañ.

 

Jañbırdıñ isi, topıraq dämi,

Gülderdiñ añqıp boyınan.

Böriler ormanğa qoyıp baradı,

Ayınığan qaşan oyınan.

 

Aq köbiktenip özen ağuda,

Swlu tal şaşın juğan joq.

Taudıñ basına kün qonıp otır,

Uaqıt biraq, quğan joq.

 

Tüzdi twman qapatdı nege,

Qaraqat tünde qansırap.

Mama ağaşqa qonğan jwldızdar,

Tögip twr qalay bal şuaq?

 

Ayğa qarağan jüzderde jılu,

Köleñke sonşa beymälim.

Qansırap jatqan qara qwmırsqa,

Sayğa qamadı, qayğı änin.

 

Şegirtke tünniñ sağatı tağı,

Oyattı neni şırıldap.

Mülgigen dünie şoşıp oyandı,

Bastaldı tauda mıñ ırğaq.

 

Imıra

 

Mezgilinen erteleu,

Imırt japqan şaq mına.

Qoñır qostıñ kiesi,

Qıstıñ jüzi aqqwba.

 

Jırtığınan jabıqtıñ,

Asqınğan jel entelep.

Qwtan qorıy almaydı,

Tamaqqa ozbır mañ töbet.

 

Zaman tülki bwlañdap,

Bizde bäri erterek.

Ayaz keldi aq mıltıq,

Ayar şalğa erkelep.

 

Mıñ qwbılğan, tüs qanday?

Qwnı qanday satıstıñ.

Bizdiñ bedel qwladı,

Älegimen batıstıñ.

 

Kündegi küy basqaşa,

Şäu tartıptı, qara şal.

Ğimaratın önerdiñ,

Keregiñe jarasa al.

 

Bos qoymaysıñ ornın,

Mal baq, meyli qora sal.

Ruhı ölse halıqtıñ,

Soqpağınan adasar.

 

Jarnamanıñ kökesi,

Şaqıradı ımırtqa.

Bayqamasañ şığıstan,

Qaptap keled, qwmırsqa.

 

Aydın-kölden qws keter,

Ayna kölden tüs keter.

Han Abılay babamız,

Jorıtpaptı tüs beker.

 

Baba satu bäygesi,

Ala satu dodası.

Bizdiñ jaysañ jandardıñ,

Nege keled, şaması?

 

Ormanda orıs oyqastap,

Wmısınadı ayuday.

Bizdiki sol mezgilsiz,

Şırqalğan än “Äy ugay”.

 

Täuekel

 

Altı aylıq jolğa at erttep,

Belin bekem buğan babalar.

Altı kün jürip bel şeşken sätte,

Alpıs minut bolğan dwğada.

 

Bizderdi oylap janarı talmay,

Bolaşaq,-dep ketken amanat.

Mästek mingen, mañgürtke aynaldıq,

Böten bir bitim dobalap.

 

Jasauılday jaraq asınıp alğan,

At  mingen dür ek tağalap.

Sağı sınıp ketken, sarısu jürek,

Tar keudege ünsiz qamalad.

 

Babamızdı saldıq, balbalğa qarap,

Türimen-tüsin jobalap.

Aq jolğa şökken jelmaya bwlttar,

Küyisin qaşan doğarad.

 

Alıp şıñ basın mekendegen mwzdar,

Etekke jetti sırğanap.

Alıp anadan tuğan aqpeyil qızdar,

Qırımğa ketti domalap.

 

Täuekel ettim, jaratqan Haqqa,

Tüsimizdi bizdiñ  özgertpe.

Abadan bolar, Alaştıñ wlı,

Talpınıp jatır, jörgekte.

 

Qasietsiz tün

 

Jasıl şırşa jılaydı,

Közdiñ jasın bwlaydı.

Meniñ diñim kesilidi,

Özi dinin öşirdi,

Wmıttı olar Qwdaydı.

 

Mıñ million torsıldaq,

Tüni boyı tarsıldap.

Aqımaqtar şoşqaday,

Şığa keler qorsıldap.

 

Şaytan zärin keseden,

Jwtar bäspen neşeden.

Közi, bası kölkildep,

Tabıladı köşeden.

 

Tilegeni jındardan,

Swrağanı swmdardan.

Ine jwtqan tülkidey,

Selteñdeydi şulardan.

 

Köringenge köz süzip,

Dauasızda oy bwzıq.

Jarlı jatır jarısıp,

Jalğız atın soyğızıp.

 

Äyel men qız erbeñdep,

“Bwlda qızıq körgen”,- dep

Qwrban aytpen Oraza ayt,

Arabtardan kelgen,-dep.

 

Atamızdan tal qalar,

Äz Naurız  Saltımda.

Ülken künä azğındıq,

Şariğattıñ şartında.

 

Mwsılmannıñ balası,

Elikteu sın demey me?

Maqşar küni bolğanda,

Tas tığılar kömeyge.

 

Jın-şaytannıñ joldası,

Aqiqattı eley me?

Uğa bökse añqası,

Jaratuşı jebey me?

Related Articles

  • ALAŞ ZIYALILARINIÑ ÜRİMŞİDEN QAYTIP KELE JATQANDA

    Bolğan oqiğa izimen Bolğan oqiğanıñ izimeN…   Alaş jwrtınıñ bir emes, birneşe s'ezi ötip, Älihannıñ Kolçaktan beti qaytıp, “Endi qaytıp täuelsiz el bolamız” dep jürgen kez edi. Semy Alaş qayratkerleriniñ ordası edi. Semeyde jürgen Ahmet Baytwrsınov bastağan bir top alaşordaşılar Qıtay şekarasındağı Ürimşi qalasına barıp, ondağı qazaq jwrtınıñ hal jağdayın bilip qaytuğa jolğa şıqqöan. Ol kezde Ürimşiniñ köbi qazaq edi Üyleri negizinen sazdan qwyılğan. Orta Aziyanıñ köp qalaların eske salğanday. Biraz ülken kisiler men jastar Ahañnıñ töte älipbiimen kitap gazet oqidı. eken. Ahañdı bwrın körgen adamdar da kezdesti. Degenmen, Ahañ Ürimşi qazaqtarınıñ täelsiz avtonomiya qwru turalı oyları da joqtığın bayqağan. Sonımeng, Ürimşi qazağınıñ jäne Qıtayğa jaqın basqa wlttardıñ bastı twrmısı

  • BİR AUILDAĞI  EKEUDİÑ TAĞDIRI

      Jwmat  ÄNESWLI   ( Mahabbat turalı äñgime) “MEN SENEN BASQANI ÖLGENŞE  KÖRMEYMİN DEP SERT BERİP EDİM ÖZİME” “DEDİ BUINIP ÖLEYİN DEP JATQAN MAYSA DEGEN QIZ.. Bwl BAYTÖBE dep atalatın auıl. BWRIN ÜLKEN ŞARUAŞILIQTARI BOLĞAN.OQU AYAQTALIP, MEKTEP BİTİRUŞİLER MEKTEPTİÑ JANINDAĞI ALMA BAĞINDA MEKTEP BİTİRUŞİLERDİÑ TOYI MEN  SINIPTAS JARAS PEN MAYSANIÑ TOYI BİRGE ÖTEİZİLETİN BOLĞAN. JARASTIÑ ƏKESİ FERMER, AZDAP EGİSTİGİ BAR. Al Jaraspen birgn oqığan Əmireniñ əkesi əkimşilikte qızmet jasaydı, əri jemis ösiredi. BWL JARAS PEN MAYSANIÑ ÜYLENU TOYI BASTALAYIN DEP JATQANDA BOLĞAN TRAGEDIYA. JARAS PEN MAYSA MEKTEP BİTİRİP,, ÖZ SINIPTASTARIMEN MEKTEPTİÑ JANINDAĞI ÜLKEN BAQTA ÜYLENU TOYLARIN MEKTEP BİTİRU TOYIMEN JAL,ĞASTIRMAQŞI EDİ. MEKTEPTİÑ BAĞI ALQIZIL GÜLMEN JAYNAP TWR. oĞAN TÜRLİ TÜSTİ LAMPALAR QOSILĞAN. sIRTINAN

  • MÄÑGİ QAZAQ(ertegi fentezi) 

    QAZAQTARĞA JASAlıp jatqan  QIYANAT KÖP BOLĞASIN, « Mäñgi qazaq» attı äñgime jazsam dep jüretin edim. Osıdan bir kün bwrın sol äñgimeniñ syujetine keletin tüs körjim. Keşeden beri jazuğa kirissem be dep jür edim, säti bwgin tüsken siyaqtı. JWMAT ÄNESWLI Öte ertede emes, büginde emes, ğılım doktorları Sanjar men Baljan institutta qızmet etetin.Özderiniñ lauazımdarına qaray qarapayım eki qatarlı jaqsı salınğan kottedjde twrdı.Intelligent adamdar ömirdiñ qiındıqtarına köp min bere qoymaydı ğoy, Ömirleri mändi, jaylı ötip jattı. Jaqsılıqta köp küttirgen joq, Sanjar men Baljan wldı bolıp, kottedjde şağın toy ötti. Nege ekenin qaydam, äke şeşeleri aqıldasıp, wldarınıi esimin Añsar dep atağan. Añsar ertedegidey tez de ösken joq, keş te ösken joq. Tärbieli jigit bolıp

  • SU İŞKENDE QWDIQ QAZIUŞINI WMITPA

    (23 – äñgime) BAYAHMET JWMABAYWLI — Bizdiñ zamanda senderşe kiimnen-kiim tañdaytın jağday qayda, jamap-jasqap, ton, şalbar kisek te jetetin. Söytip jürip ayanbay eñbek ettik. Bügingi kün basatın joldı ol kezde aylap jürdik, tipti bügingidey dünieniñ tört bwrışınan habar tauıp otıratın jağday qayda? — degen qariya nemeresiniñ jwmıstıñ qırın bilmey, tik qasıq bolıp ösip kele jatqanına narazı beynesin añğartıp, öz ömir keşirmesinen keñester qozğağan. Nemeresi: — Ata, sol däuirde tuğan özderiñizdiñ sorlı bolğan täleyleriñizden körmeysiz be? Olarıñızdı bizge aytpañız, —demey me. Aşudan jarılarman bolğan qariya: — E, onday bolğanda «Wrpaq üşin baqıt-baylıq jaratsam» dep ter tögip, jan qiıp, azıp-tozğan ata-babalarıñ senderge ayıptı bolğanı ğoy. «Teñdik üşin» dep äkem oqqa wştı. Al

  • Mwhtar Mağauin: ORALHANDI DA, QWDAYIÑDI DA WMITQAN EKENSİÑ…

    yağni, D.Isabekovtı täubağa tüsiru räsimi Respublika prezidentiniñ qolınan biik marapat alıp, jeli köterilip twrğan D.Isabekov, mına biz siyaqtı pendesine köñil bölip, «Mwhtar Mağauinniñ bükil poziciyası mağan wnamaydı» degen tüyindi taqırıppen swhbat beripti – Nege.kz, 10.Hİ.2022. Bir zamanda tanığan, bilgen, endi közden tasa, köñilden öşken jazarmannıñ, tärizi, qırıq-elu jıl boyı işte bulıqqan jürekjardı tolğamı. Jarıqqa şıqqan kezde biz tarihi-tanımdıq «Altın Orda» kitabın dendep, qajetti tınısqa Ernest Hemingueydiñ eski jwrtı – jılı teñizge bet tüzegen edik. Endi mine, eki aptadan asqanda qayrılıp soğuğa mümkindik taptıq. Artıqşa qajettilikten emes, äldebir äuesqoy ağayındar düdämalda qalmasın dep. Aldımen, ayqaylı swhbattı oqımağan bügingi jwrtşılıq üşin, eñ bastısı – D.Isabekov bauırımızdıñ mübärak esimin keyingi zamanğa wmıttırmay jetkeru

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: