Жұмат ӘНЕСҰЛЫ | Kerey.kz/Керей.кз

Köz qaras

Torğaydan wşqan kök torğay

kerey.kz
| Jun 20, 2017 | 9,690 views

Ayan -Seyithan Nısanalin, aqın, jazuşı Torğaydan wşqan kök torğay (Jurnalist- jazuşı, aqın Jwmat Äneswlı turalı esse) Qazaqtıñ Wlı dalasınıñ qay pwşpağı bolsa da qasietti, qımbat mağan. Biraq, twnıp twrğan tarihı tarau tarau Torğay topırağın qarşadayımnan bir basuğa qwmartıp, köpten oyda jür edi. Aqırı, reti kelip, «Leninşil jas» (qazirgi «Jas Alaş») issaparğa jwmsadı. Arqalıq äuejayınan tüsip, Amangeldi men Jangeldi audandarın armansız aralap, sapar oñtüstikke qaray oyıstı. Oydım oydım orman toğay , qır beleske wlasqan qwmdauıt jazıq bastalıp,töñiregi balhaş jasıl töbeşikterge tolı botaköz bwlaq bastaular tınıstı aşıp, keñeytip jibergendey. Kerimsal samal işten tına kürsinip, janğa erek rahat sıyladı. Köz wşındağı kökjiekte bwlıñ bwlıñ bwldırağan jatağan jotalarğa qaradım. Qızıl şağıl şañğıt joldardan bwltıldap
2318
Tarih

AĞAYINDI BİRİMJANOVTAR- ALAŞ QAYRATKERLERİ

kerey.kz
| Apr 10, 2017 | 8,663 views

«Alaş partiyası men Alaşordanıñ qwrılğanına 100 jıl Jwmat ÄNESWLI AĞAYINDI BİRİMJANOVTAR- ALAŞ QAYRATKERLERİ 1905-jılı bükil Reseydi qamtığan Orıs revolyuciyası men imperator Nikolay II- niñ 1905-jıldıñ tamızında qol qoyğan Manifestindegi 1-şi tarauındağı «Söz, jeke twlğanıñ bostandığı,jiındar men qoğamdıq wyımdardıñ bostandığı» turalı tarauı Qazaq dalasına ülken özgerister äkeldi. HH- ğasırdıñ basında -aq, el qamın jep otarşılarğa qarsı sayasi közqarası qalıptasa bastağan Qazaq ziyalıları endi eldiñ basın qosıp, imperiyanıñ ozbırlığına birigip küresudi bastağan edi. Ä.Bökeyhanov, A.Baytwrsınov. M.Dulatov, J.Aqbaev wyımdastırıp,mıñdağan qazaq aymaqtarınıñ ökilderi qol qoyıp, patşanıñ atına, prem'er ministr Stolıpinniñ atına, İşki ister ministriniñ atına jazılğan joldanğan PETICIYA osı Alaş qozğalısınıñ bastauı bolatın.Ol peticiyalarda atap körsetilgen on tört bap patşa Manifesinde jazılğan zañdıq baptarğa
3151
Ezutartar

QU- QU, DU- DU

kerey.kz
| Mar 30, 2017 | 15,636 views

Jwmat ÄNESWLI QU- QU, DU- DU ( Jwmattıñ äzilderi men qaljıñdarı) «Beti bes eli qalıñ wyatsız ösekşi aramızda jür eken ğoy!» Auıldağı jañalıqtardı üyden üyge jetkizip otıratın bir aq äyel bar. Onı jwrt “Qarajorğa” dep ataydı. Auılğa bir “jañalıq tarasa “Kim aytıptı” dep swrağanda, “Qarajorğa” ayttı” dese, bitti, “Ä,ä! Qarajorğa aytsa, qalt aytpaydı” deydi eken jwrt. Sodan oyda joqta Qarajorğağa bir bäsekeles şığadı. Soñğı kezde körşi qaladan jetken “jañalıqtar” payda bola bastaydı. Sosın Qarajorğa özinen basqada “jañalıq” aytuşını izdep, körşisinen: “Kim aytıp jür bwl äñgimeni?” dep swraydı. Körşisi: “Auılsovettiñ qatını jeksenbi sayın qalağa barıp keledi, sol ayttı” dese, Qarajorğa: “Kötek! Beti bes eli qalıñ wyatsız ösekşi özimizdiñ aramızda jür
948
Ezutartar

KÜLEYİN BE, KÜLMEYİN BE? (äzil -qaljıñdar)

kerey.kz
| Jan 29, 2017 | 16,627 views

«Bar bol!…» “Sözben wrğandı sözben jığam, közben wrğandı közben jığam Küşpen wrğandı, küşpen jığam” dep bir jigit ağası toptıñ arasında maqtanıp twr eken. Qasında twrğan paluan deneli jigit sözuar jigittiñ sözin wnatpay qalsa kerek, jwdırığımen siltep qaptı. Anau täjiribeli boksşı bolsa kerek, soqqıdan jalt ete qap, jwdırıq siltegen jigitti wrıp qaptı. Sonda ana jigit qwlap jatıp, mınağan: ” Mälädessiñ! Söziñ de, küşiñ de bar jigit ekesiñ! Bar bol!” degen eken. Mısıqtıñ äuresi (“äzil) Qızıq bop jatır, Älde şıjıq bolıp jatır. Jolbarıs barısqa, Barıs tülkige aynalıp ketken zaman. Tülki -mısıqqa, Nansañız da, nanbasañızda meyliñiz, Biraq, sol mısıq Jolbarısqa wqsaymın dep Jalın küdireytti, Dauısın dürildetti, baqırdı, şaqırdı, Sonda da barısqa wqsay
2093
Tarih

A. BAYTWRSINOVTIÑ TUISTARI -ÖTKEN TARIHTIÑ KUÄGERLERİ

kerey.kz
| Jan 4, 2017 | 6,662 views

Alaş tarihınan Jwmat ÄNESWLI Wlı jazuşı Mwhtar Äuezovtiñ jılı Ahañnıñ elu jıldıq merey toyında «Ahañ wlt matbuğatınıñ közin aşpağanda, qoñsı kent ağayındardıñ birine tabınıp, , tañbadan ayırılıp, ketetin edik. Qazaqtıñ dıbısına, sözine arnap, älippe şığarıp, til, häm oqu qwraldarın şığarıp, qazaqtıñ jalpaq tilin talayğa üyretken Ahañ edi. Wlt qamı degendi eskergen adam bolmay, qazaq qwlşılıqqa kez bolğanda, bostandıqqa jol körsetken Ahañ edi…» deydi. 1998-jılı Astanada ötken Ahañnıñ jıldıq merey toyında daraboz jazuşı Äbiş Kekilbaev öz bayandamasında «Ahañ til ğılımındağı, ädeiettegi, etnografiya salasındağı alapat eñbekteri, sayasattağı qazaq halqınıñ keleşegi üşin jasağan jankeştilik qızmetteri dañq, ataq üşin emes, wltınıñ qamı, bolaşağı üşin jasağan qızmetteri edi» dep atap ötken edi. Ä.Kekilbaev aytqanday, A.Baytwrsınovtıñ
2184
Ezutartar

Küldir – düldir ( Jaña jıldıq keşke arnalğanäzil qaljıñdar)

kerey.kz
| Dec 26, 2016 | 14,338 views

Jwmat ÄNESWLI «Äli bwzılmağan qazağım bar eken» dep barayın» Ülken sarayda koncert jürip jatadı. Änşiler özbek, qırğız, täjik, ündis, orıs, ağılşın ırğağında än şırqap jatadı. Osı kezde sahna sırtında (kulisanıñ artı) bir kempir änşiler boyanatın esikterdiñ birin aşıp, birin jauıp jüredi. Onı körgen bir jigit: “Kimdi izdep jürsiz?” dep swraydı. Kempir: “Osı änşilerdiñ işinde qazaqı än aytatın adam bar ma eken dep sonı izdep jürmin” depti. Sol kezde qatardağı boyanatın esikten şıqqan bir änşi qız: “Jüriñiz, apa, men qazir qazaqı än aytamın” dep ülken kisini qoltığınan alıptı. Sol kezde kempir: “Söytşi, aynalayın.Seniñ aldıñdağılardıñ ayğayınan qwlağım bitelip qaldı. Bir qwrışımdı qandırıp, qazaqi änder aytşı. Üyge äli bwzılmağan qazaq bar eken dep barayın”
842