Jügirtpeler
 | 
  • Zuqa batır 150 jıl

    Kögeday ordası

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 27, 2019  |  583 views

    Qıtay dereginde: «Kögeday qazaqtıñ güñi (swltanı), Äbilpeyizdiñ altınşı wlı, Cyan'lünnıñ 55 jılı (1790 j.) patşağa sälem bere kelgen, patşamız oğan asıl tas tağılğan qos közdi täj kigizgen» delingen Kögeday ordası (knyazdigi) – HVIII ğasırdıñ soñında Qazaq Handığı ıdıray bastağan mezgilde payda bolğan, Joñğardan bosağan jerge qayta qonıs audarğan qazaqtardıñ qazirgi Qıtaydıñ Altay aymağı men Şığıs Qazaqstannıñ şığıs audandarında qwrğan knyazdigi. Sipatı jağınan Edil qalmaqtarı köşkennen keyin qwrılğan Edil-Jayıq arasındağı Bökey Ordasına wqsaydı, biri batıstağı şığıstan kelgen Edil qalmaqtarınan bosağan territoriyağa qayta qonıs tepken qazaqtar jağınan qwrılsa; biri Joñğar memleketi joyılıp olardan bosağan qazaq jerinde qwrıldı. Bwlardıñ ayırması: Bökey ordası Patşalıq Reseyge bağınsa, Kögeday ordası Mänjou imperiyasına sırttay bodan boldı. Atamekenge

    195
  • Suretter söyleydi

    HAN KENENİÑ QARUI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 7, 2019  |  3,317 views

    Beken Kayratuly Facebook paraqşasınan alındı ElordağıQazaqstan Respublikası Qarulı küşteriniñ Äskeri-tarihi muzeyiniñ auıspalı ekspoziciyalıq jädigerler körmesi ornalasqan tömengi zalında, qazaq halqı üşin qwndı zattıñ biri – Kenesarı Qasımwlınıñ mıltığı twr. HİH ğasırdıñ ortasında Wlı dalada öristegen wlt-azattıq qozğalıstıñ kösemi, ataqtı Abılay hannıñ nemeresi Kenekeñ osı mıltıqpen jau tüsirgen. Aytalıq, 1838 jılı Kenesarı Aqmola bekinisin basıp alıp, orıs äskerin quıp şıqqanın tarihtan jaqsı bilemiz. Osı oqiğa turalı el-jwrttıñ auzınan estip, hatqa tüsirgen Mäşhür-Jüsip Köpeev öziniñ «Qazaq şejiresi» attı jazbasında: «Qaraötkelde ağa swltan Qoñırqwlja duan bası bolğan. Kenesarığa qarsı twrıp soğıs salğan. Qaraötkeldi (Aqmola bekinisin aytadı) qamağanda Kenesarı küldirmamay degen mıltığımen Taytöbeniñ basında twrıp, orıstıñ qarauılşı balsäykesin (policeyin) atıp mwrttay wşırğan» deydi (A.Smayıl

    729
  • Köz qaras

    Şarqi Türkistan men Şıñjañ qazaqtarı turalı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 1, 2018  |  6,724 views

    Bwl 1933-jılı qwrılğan Şarqi Türkistan ükimetiniñ Angliya elinen sayasi, äsker kömek swrap joldağan xat-dwr. Esteriñizde bolsa birer aydıñ aldında osında Şarqi Türkistan ükimetiniñ Türkiyadan äskeri kömek swrap joldağan xatın salğamın. Nebäri birer ay ömir sürgen Şarqi Türkistan respubilikasınıñ qilı tarixı qazaq qoğamınıñ basa nazarında bolu kerek dep oylaymın. Däl qazirgi künde Qazaqstan nemese twtas ortalıq Aziya üşin eki strategiyalıq öñir bar. Olar: Auğanıstan jäne Şıñjañ (Sin'cyan/ŞUAR). Auğanıstan turalı aytıp jürmin. Osı eki öñirdegi strategiyalıq tarixtı jaqsı bilsek ortalıq aziya elderiniñ jarqın keleşegin küni bwrtın oylay alğan bolamız. Ne üşin Şarqi Türkistan uaqıtşa respubilikası Angliya, Türkiyadan äskeri kömek swraydı? 30-jj Türkiya-Qıtay qatınastarı; Angliya-Qıtay qatınastarı qalay bolğan? Bwl mäselege sovet pen germaniya,

    3392
  • Tarih

    Şejire – Abaq Kerey

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 16, 2018  |  7,072 views

    Abaq Kerey 12 atağa bölinedi. Bwl bölinis Qıtay qaramağına ötken kezden bastaladı. Abaq kereydiñ qaydan, qalay taratılatını turalı şejireler köp jäne olarda birizdilik joq, yağni «ärkimdiki özine jön» degenge sayadı. Oyğırlıq Mäsäli, Döyten, Sahariya qariyalardıñ maqwldauı negizindegi atam Janattıñ (A.J) jazıp qaldırğan şejiresinde Abaqtan Izen, Jusan. Izennen Mağınalı, Sidalı, Jabaydı taratadı. Mağanalıdan Qoylau, Baylau delinedi. Qoylaudan-Iteli. Abaq Kereydiñ işinde iteli ruı «noqta ağa» ataladı.  “Alaş aynası” internet-gazeti halqımızdıñ şığu tegin, taraluın bayandaytın tarmağı – qazaq şejiresi turalı aqparattardı kezeñ-kezeñimen jariyalamaq. Osı arqılı üş jüzdiñ är ruı turalı mälimetterdi toptastırıp, qazaqtıñ ortaq şejire qorın jasap şığarmaq. Eger sizdiñ qolıñızda öz ruıñız jayında mälimetter bolsa, bizdiñ mına: info@alashainasy.kz elektrondı poştamızğa jiberuiñizge boladı. Noqta

    2167
  • Köz qaras

    1912-jılğa deyin Qıtay territoriyası eki ülken bölike bölingen.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 30, 2018  |  10,292 views

    Eldeç Orda 1912-jılğa deyin Qıtay territoriyası eki ülken bölike bölingen. Biri, Manjur ükimetine şın tiesili zañdı territoriya. Ekinşisi, Janjur ükimetine sırttay tiesili balamalı territoriya. Zañ boyınşa bwl balamalı territoriya qalağan uaqıtında Manjur territoriyasınan şığıp kete aladı. Siz mına kartadan qıtayğa tiesili yağni Cin memleketine şın tiesili territoriyanı nobaylap bolsada anıq köre alasız. Bwl kartadağı Tibet, Moñğol, Wyğır jäne Qazaq territoriyasınıñ Cin-ge kirmeuiniñ sebebi nede? Sebebi mınau: Olar Cin qağanatına jılına bir ret sırttay salıq tölemin ötep twrğan, Cin ükimeti sırttay salıq öteuşi eldiñ işki isine kilikpegen, işki isteri, işki mäselesi öz ırqında bolğan, Biriniñ sırtqı-işki isterin Reseydiñ Orınbor, Qazan, Taşken şaharları şeşse, birine Indiyadağı Moğol jäne alıstağı Osımanlı biligi aralasıp

    2162
  • Tarih

    Qaduan men Sun' Meilin

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 24, 2018  |  8,178 views

                  1944-jılı Şıñ Şısaydıñ onbir jıldıq uaqıtşa ükimeti qwladı. Köp ayaldamay Şıñ işki qıtayğa jötkelip ketti. Şığıs Qazaqiyanıñ tarihında bwrın soñdı bolmağan tarihi özgeris däl sol twsta birinen soñ biri orın alıp jattı. Surettegi aq şılauıştı kisi- Qaduan Mamırbekqızı. Kögeday Han Ordasınıñ soñğı handarınıñ biri Älen Uañnıñ zayıbı. Qasındağı kisi ataqtı sayasatker, diplomat Sun' Meilin. Ol qıtay prezidenti Jañ Qayşınıñ zayıbı. Zamanında Amerikadan bilim alğan, öte sauattı, mädenietti twlğa. 1944-jılı Nan Kinnen Ürimjige wşıp kelip türmedegi qazaqtardı bosatıp, şet qiırğa bosqan qazaqtardı elge oraltu mäselesin qoldap arnayı komissiya qwrğan jäne onşaqtı qazaqqa joğarı lauazımdı orın tağayındap jwmısqa saylap ketedi. 1946-jılı qazaqtar Nan Kindegi wlttıq

    1359
  • Tarih

    Şıñjañ-Patşalıq Resey menCin ükimeti arasında ayqın şekara kelsimi bolmağan

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2018  |  8,877 views

    Bwl surette qıtaydıñ Şıñjañ (新疆) provincsiyasındağı (ölkesindegi) negizgi äskeri küşi şoğırlanğan öñirlerdiñ kartası. Qıtay kommunisteriniñ tilinde aytqanda Şıñjañ Öndiris-Qwrlıs Korpusı nemese Şıñjañ Öndiris-Qwrlıs Bazası (新疆生产建设兵团). Olay dep atauınıñ bastı sebebi- Şıñjañ aşılmağan tıñ ölke bolğandıqtan kommunisterdiñ alğaşqı äskeri legi tıñnan jer igerip, tıñnan äskeri qala saluına, soğuına tura kelgen. Sol sebepti kommunist äskerler häm qorğanıs qolğanatı häm öndiris pen qwrlıstıñ barıp kel, şauıp kel jwmısşısı bolğan. Bajaylap kartağa qarap otırsañız, qıtay kommunisteriniñ äskeri qorğanıs korpusı men soğıs kazarması QAZAQtar şoğırlı qonıs tepken soltüstik Şıñjañğa jiı orınalasqan. İle añğarı, Manas özeniniñ künbatıs-künşığıs jaqtarı, Tarbağataydıñ Ürimjige twspatws miday jazıq ien bozdalası men Qazaqstanmen şekara twsı jäne Altay taularınıñ şekara jaqtarı sonımen birge

    245
  • Zuqa batır 150 jıl

    Bostandıqqa wmtılğan qazaqtar

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 28, 2018  |  11,547 views

    Käşmirdegi ataqtı Şrinagarğa kel­gen sol bosqındardıñ arasında bir jılımdı ötkizdim. Olar Or­talıq Aziya topırağın mıñdağan jıldar boyı mekendep kele jatqan qazaq halqınıñ ökilderi eken. Meni qonaq etken qaysar ruhtı üy ieleri kommunistik bilikten qaşıp, Qıtaydağı Şıñ­jañ provinciyasınan qonıs audarğan, attıñ jalında ösken köşpendilerdiñ wrpaqtarı edi. Äyelim ekeumiz qasireti men qasieti birdey wlı köş jolındağı osı halıqtıñ jaqın dosına ay­naldıq. Wzaq jolğa Şıñjañnan 4000 üy şıqqan eken, solardıñ 350-i ğana Käşmirge jetipti. KÄŞMİRDEGİ ÖMİR. Immigranttardıñ tağdırı şeşilgenge deyin Käşmir biligi qayırımdılıq körsetip, olardı Djelam özeni jağasındağı bekiniske panalattı. Bastarındağı qasiretke qaramastan, qazaqtardıñ wnjırğası tüsken joq. Bizdi qwşaq jaya qarsı aldı, uaqıt öte kele bir-birimizge bauır basıp kettik. Olarmen etene aralasıp, qazaq

    890
  • Twlğalar

    Sankt-Peterburgte Kenesarı hannıñ kisesi saqtalğanı anıqtaldı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 6, 2017  |  13,936 views

    Alaş äskeri taqırıbın zerttep jürip, Seyilbek Janaydarovtıñ 1915 jılı Sankt-Peterburgtegi Resey etnografiyalıq muzeyine Kenesarı hannıñ kisesin tapsırğanı turalı derek kezdestirdim. Bwl jädiger «Kse – poyas kirgizskogo hana Sredney Ordı» degen atpen atalğan muzeydiñ qorında bügingi künge deyin saqtalğan eken. Onı mädeniet jäne sport ministiri Arıstanbek Mwhamediwlımen Sankt-Peterburgtegi muzeyge barğanda öz közimizben köruge mümkinşilgi tudı. Seyilbek Janaydarov 1918 jılı Atbasar Alaş äskeri divizionın qwrğan äri Alaşorda ükimetiniñ kandidat müşesi bolğan azamat. Bwl jädiger Seyilbek Janaydarovtıñ qolına qalay tüskenin zerttey kele anıqtağanımız – ol kiseni Seyilbektiñ atası – Kenesarı hannıñ äskeri qolbasşılarınıñ biri Janaydar Orınbaywlınan qalğan mwra eken. Janaydar batırdıñ erlikteri turalı Mwsa Şormanovtıñ, Mäşhür Jüsiptiñ, Doskey aqınnıñ, Jambıldıñ, Imanjan Jılqaydarwlınıñ estelikteri

    226
  • Sayasat

    “Şäueşek kelisimi” qazaq-qıtay şekarasınıñ negizi boldı”

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 10, 2017  |  11,694 views

    Asılhan MAMAŞWLI Qazaqstan men Qıtay şekarasındağı beket. Qorğas, 13 mamır 2003 jıl. (Körneki suret.) Osıdan 153 jıl bwrın, yağni 1864 jılı qazan ayınıñ 7-si küni Resey men Qıtay arasında “Şäueşek kelisimine” qol qoyıldı. Tarihşı Näbijan Mwqamethanwlı 153 jıl bwrın qol qoyılğan osı “Şäueşek kelisimi” qazirgi qazaq-qıtay şekarasınıñ negizi bolğanın” aytadı. Azattıq tilşisi Resey jäne qazaq zertteuşileriniñ ğılımi derekteri men pikirlerine süyenip, Qazaqstannıñ şığıs şekarasınıñ şejiresin süzip şıqqan edi. Qazaq-qıtay şekarasınıñ qalay tartılğanın zertteuge tırısqan tilşige äueli reseylik professor, tarih ğılımdarınıñ doktorı Vladimir Moiseevtiñ “Ortalıq Aziyadağı Resey men Qıtay (19-ğasırdıñ ekinşi jartısı – 1917 jıl)” zertteui wşırastı. Bir jarım ğasırdan astam uaqıt bwrın, qazan ayınıñ 7-si küni Resey men Qıtay arasında Şäueşek kelisimine

    730
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: