Jügirtpeler
 | 
  • Köz qaras

    Şonjınıñ Geo-Strategiyalıq Şındığı (saraptamalıq maqala)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 20, 2020  |  778 views

    Bwl audan (Şonjı) qarasañız şekarağa tiip twr. Şekaranıñ künşığıs betinde atı qazzaqqa berilgen İle Qazaq Avtonomiyalı Oblısı bar (ekinşi sügiret). Onda jer qayısqan qalıñ qazaq twradı. Avtonrmiyalı oblıs ŞUAR’dan bwrın qwrılğan. Ortalığı Qwlja qalası (üşinşi sügirettegi 1-ge qarañız). Osı avtonomiyalı qazaq oblısına qazir segiz audan, bir qala töte qaraydı. Olar: KÜNES, NILQI, TOĞIZTARAU audandarı (üşinşi sügirettegi 5,6,9-ğa qarañız). Bwl üş audan İle añğarı men İle dariyasınıñ basına ornalasqan qazaq eñ köp, eñ irgeli qonıs tepken, tarihı öte tereñ, bayırğı qazaq jeri. Osı üş audan qazaqtarı 20- ğasır basında Orınborğa arnayı hat jazıp, Alaş baspasözin qoldap qarjı joldap, özderin de Alaştıñ alıstağı bir bölşegi sanağan-tın. Osı üş audan tıñ igerip, tam

    130
  • Tarih

    Kenesarı Han men balası Sızdıq Swltan turalı derek Osman mwrağatınan

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 18, 2020  |  657 views

    Kenesarı Han men balası Sızdıq Swltan turalı derek Osman mwrağatınan kezdesui bek mümkin. Bwğan eşqanday da şübäñiz bolmasın. Birinşi sügiret, Osman elinde jarıq körgen “Basirat” (basîret) attı gazet. Ekinşi jäne üşinşi sügiret, Osman memleketinde jarıq körgen “Uaqıt” attı gazet. Törtinşi sügiret, Osman swltanı Äbdüläzizdiñ Qaşqariyağa kömekke jibergen äskeri qaru-jaraq, oq-därisinen bir parşa körinis. Kenesarı men Sızdıq Swltan turalı Osman derekteri şını kerek äli tolıq zerttelgen joq. Han Kenesarınıñ wlt-azattıq köterilisin Qazaqstan aymaqtarımen şektep bölip qarau eñ ülken qatelik sanaladı. Han Kene men Şığıs Türkistandağı qazaq, wyğır, dwñğan köterilisteri arasındağı sayasi, äskeri qatınastar turalı derek te qıtay mwrağatında kömuli jatır. Onda Şäueşek, Qwlja jäne Ürimji qalalarındağı qazaqtardıñ Han Kenemen jäne keyingi

    131
  • Mädeniet

    Mifologiyadağı «It-qws» pen «Iteli» atanğan ru attarı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 13, 2020  |  1,002 views

    «Ğılım inemen qwdıq qazğanday» dep beker aytılmağan. Öytkeni, şüylikken taqırıbıñnıñ tüp negizin anıqtau üşin ün, äuen, dıbıs, iz, äriptermen söz-söylemderdiñ auıspalığın, qwbılmalığın onıñ tübiri men türkilik negizin, tipti beynelerdiñ beyimdiligine deyin anıqtau arqılı qorıtındı jasauğa tura keledi. Mwnday jiñişkelikke qarağanda özi «men mwndalap» ayğalap twrğan anıqtamalıqtan jaltaqtau ğılım – bilim, tarihqa degen jauapsızdıq ekenin eskerip, ejelden tarih betine qatparlı tüsken «Iteli» atauı men bügingi Abaq kereydiñ bir tabı bolğan «Iteli» ruı atınıñ qalayşa wqsastığın öz älimizşe däleldey ketudi jön kördim. Ärine, qazaq wltı rudan qwralğandığı şındıq. Endeşe, rudı zertteu arqılı wlttı, tipti dünie tarihına üñiluge bolatın siyaqtı. Aldımen oqırmannıñ esine salarım, halqımızdıñ ejelden büginge deyin «It», «Böri», «Qasqır», «Kökböri», «Qwrtqa»,

    193
  • Tarih

    Nwralı batır Esirkepwlı (1714 – 1787)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 8, 2020  |  1,207 views

    Qazaqtıñ wlı ğalımı Ş.Ş.Uälihanov Abılayhanğa arnalğan öz eñbeginde XVIII ğasırdıñ qazaq tarihı üşin asa bir auır kezeñ bolğandığın aşıp aytadı. Qazaqtı qan jılatqan «Aqtaban şwbırındı» jıldardıñ halıq esinen köterile qoymağının da tilge tiek etedi, söyte otırıp jalpı  tarihi däuir jöninde «Abılay däuiri qazaqtardıñ erligi men seriliginiñ ğasırı boldı» dep jazıp qaldırğan. «Qazaqtardıñ erligi men seriliginiñ ğasırı bolğan» dep sipattalğan Abılayhan däuirinde jasağan batırlardıñ biri -  Abaq kereydiñ jastaban atasınan taraytın Nwralı Esirkepwlı edi. Batırdıñ soñğı wrpaqtarı men artında qalğan halqı batır atanıñ erligi men eñbegin jırğa qosqan kezde: Jorıqtar jolın bastağan, Er Qosay batır Nwralı. Tarihqa izin tastağan, Jäntekeywlı Şaqabay. Şaqırğan qalıñ baqaday, Özimmen birge tel ösken. Beknazar, Qosay ataday,

    331
  • Tarih

     BAHADÜR BOTAQARA (Dastan)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 2, 2020  |  975 views

     Talapbek AZANBAY                                                                                     Aqın Talapbek AZANBAY  1965 jılı Qıtay Halıq Respublikası , Şıñjañ Wyğır avtonomiyalıq rayonı, Altay aymağı, Alaqaq öñirinde düniege kelgen . 2004 jılı ata jwrtına köşip kelip, qazirğı kezde Almatı oblısınıñ Eskeldiaudanında twradı. Begili aqın Talapbek Önerhan wlı AZANBAY 1990 jıldan bastap äde'ietke aralasıp, «Altın tau saltanatı», «Qıran merueti» attı jır jıynaqtarda ŞWAR kölemindegi türli basılım Gazet -  Jornaldarında 200 –den asa öleñ,tolğau, ballada jäne poemaları jarıq körip,

    298
  • Zuqa batır 150 jıl

    Erke batır- Bwqarbay Eltoqwlı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 12, 2020  |  865 views

    Jwmaşärip Şähadatwlı Dändibay tegi (Jazuşı, Pedagok, poblicik) Är zaman öziniñ äygili adamdarın tudırıp sol twlğanıñ boyındağı türli qasietteri arqılı jetken deñgeyi köleminde ortasına äygilep otıradı. Zaman twlğağa tiyanaq, twlğa zamanğa qozğauşı rölda damidı. Qoğamdıq damu barısında zaman kemeldenip, twlğa somdaladı. Zaman bir tarihi däuirdiñ ruhani betbeynesi. Onda han- qaraşa, bi- qazı, kösem- şeşen, batır- bağlan… t.b lardıñ bäri de sayasi- zañ, din- mädeniet, şaruaşılıq t.b qatarlı köptegen salalarda aralasa boy körsetip sol zamannıñ özindik tınısın qalıptastıradı. Endeşe sol nar twlğalardıñ işinde batır obrazın osı maqalada qauzalatın özek ete oy öristeteyik. Allağa şükir, qazaqta batır barşılıq, sebebi biz handıq tegimiz arısı Edilqağan (ätilä), Eljaukünbilerden bastau alıp, berisi Twğwrwlhan, Joşıhandar men olardıñ

    259
  • Tarih

    Bağılan bi.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 30, 2019  |  1,593 views

    Altın Orda handığındağı memleket qayratkerleriniñ biri. Ol Tobıl özeni boyın mekendepti. Obağan özeniniñ Tobılğa qwyar jerinde Bağılan to- ğayı, Bağılan talı, Bağılan qara suı, Bağılan köli, Bağılan tomarı, Bağı- lan qıstauı, Bağılan şoğı, Bağılan özegi degen jer — su attarı bor. Bağılan bahadür qartayıp, öz esimimen atalatın toğaydı mekendeytin öz aulında auırıp qaytıs bolıptı. Onıñ süyegi Tobıl özeniniñ jarqabağına jerlengen. Bağılan bidiñ Bopay esimdi äyelinen Arhat, Farhat, Sarımwrat attı wldarı düniege keledi. Farhat batırdıñ Gülandam esimdi äyelinen Ta- naş, Abbas, Manas tuadı. Osı küngi Qostanay oblısınıñ Meñdiqara, Wzın- köl audandarın, Soltüstik Qazaqstan oblısınıñ jäne Qazaqstannıñ basqa da jerlerin mekendeytin Aşamaylı Kereyler osı Tanaştıñ wrpaqtarı. Tanaş Altın Orda handığınıñ körnekti adamdarınıñ

    366
  • Tarih

    Sibir handığı nemese kerey Toğırwl hannıñ wrpağı Taybwğa äuletteri bilik qwrğan memlekettiñ qilı tağdırı men tarihi arenadan joğaluı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 24, 2019  |  2,475 views

    Tarlan tarihtıñ bizge beymälim twstarı köp, aqiqatı aşılmağan jäne äli künge deyin qwpiya paraqtarınan özindik orın alğan Taybwğa äuletteriniñ orta ğasırlarda bilik qwrğan jwrtı Sibir ölkesi nemese Sibir jwrtı ekendigi barşamızğa ayan. Kerey Toğrıl hannıñ Ükiden (keybir şejire añızdarda Wyqı deydi, al qıtay derekterinde Toğrıl hannıñ bir wlınıñ esimi Oyhu) tuğan nemeresi Taybwğa bwl aymaqta on üşinşi ğasırdıñ birinşi jartısında inisi Tayşıqpen birge Kerey handığınan qalğan bir qauım eldi soñına ertip öz aldına jeke handıq qwrıp jer kölemi orasan zor aumaqqa biligin jürgizdi. Şıñğıs han imperiyasınıñ wlan-ğayır Euraziya keñistiginde bilik qwrğan däuirinde osı imperiyağa täueldi jeke öz aldına memlekettik qwrılımı bar el bolğan Taybwğa dinastiyası nemese Taybwğa jwrtınıñ tarih sahnasına

    901
  • Tarih

    Qazaq ru-taypalarınıñ otbası sanı tralı tizim däpteri

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 6, 2019  |  2,385 views

    (Cyan'luna jılnamısınıñ 23-jılı 1-ay) 1758-jılı aqpan 21-qwjat 1758 jılğı aqpan ayında hattalıp, tirkelgen «Qazaq taypalarınıñ sanı turalı» tizbede: «Orta jüzde: taraqtı, arğın, nayman, kerey, uaq, töleñgit, qıpşaq qa­tarlı 7 taypa bar», ekendigi körsetiledi de, olardıñ sanı, kimniñ biliginde ekendigi qwjat türinde jazılğan. Köne tarihi mağlwmat retinde , bwl derekter «Qojabergen batır»  attı zertteu kitabtiñ  192-194 betterinde tolıq berilgen. Mwnda biz äueli 21-qwjattı erekşe atağımız keledi, öytkeni, özgeqwjattarda saqtalğan mağlwmattarğa qarağanda, bwl qwjattıñ arğıtüpnwsqasın özge emes, Abılay hannıñ özi jazıp bergen. Demek, mwndağıatalğan twlğalar – Abılay han moyındağan, sanasqan Orta jüz qazaqbasşıları.                  Aşamaylı-kereydiñ 10 000 otbası Twrsınbay batırdıñ (Balta-kerey Twrsınbay atanağan batır. –Z.T.)

    900
  • Tarih

    DÄSTEM SAL QARABASWLI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 2, 2019  |  2,062 views

    Elbası Nwrswltan Äbişwlı biılğı jıldıñ säuir ayında elimizdiñ bas gazeti «Egem- endi Qazaqstan» gazetinde jariyalağan maqalasında tuğan jer tarihın, onıñ täuel-sizdigi men bostandığı üşin küresken twlğalar esimin qayta jañğırtudı wsındı. Osı rette bügingi qazaq eliniñ soltüstiginde ömir sürgen ru-taypalar tarihı osı kün- ge deyin maman-tarihşılar nazarınan tıs qalıp kele jatqandığ belgili. Bügingi jastar tügil aqsaqaldardıñ özi eldiñ keşegisi tural jarıtıp eşteñe ayta almaydı. Oğan olardı kinalaudıñ özi qiın siyaqtı. Keşegi keñes ükimeti zamanındağı qısañ sayasat ötkenimizdi biluge mwrşa bermegendin qalay jasıra alamız. Qazaqstannıñ soltüstigi men Batıs Sibir ölkesi orta ğasırda biriñğay sayasi-etnika- lıq aumaq bolğan. Kereydiñ taypasınıñ Taybwğa äuleti negizin qalağan, tarihta «Sibir handığı» dep atalatın memleket aumağında tek kereyler

    496
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: