Jügirtpeler
 | 
  • Tarih

    Şejire – Abaq Kerey

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 16, 2018  |  1,553 views

    Abaq Kerey 12 atağa bölinedi. Bwl bölinis Qıtay qaramağına ötken kezden bastaladı. Abaq kereydiñ qaydan, qalay taratılatını turalı şejireler köp jäne olarda birizdilik joq, yağni «ärkimdiki özine jön» degenge sayadı. Oyğırlıq Mäsäli, Döyten, Sahariya qariyalardıñ maqwldauı negizindegi atam Janattıñ (A.J) jazıp qaldırğan şejiresinde Abaqtan Izen, Jusan. Izennen Mağınalı, Sidalı, Jabaydı taratadı. Mağanalıdan Qoylau, Baylau delinedi. Qoylaudan-Iteli. Abaq Kereydiñ işinde iteli ruı «noqta ağa» ataladı.  “Alaş aynası” internet-gazeti halqımızdıñ şığu tegin, taraluın bayandaytın tarmağı – qazaq şejiresi turalı aqparattardı kezeñ-kezeñimen jariyalamaq. Osı arqılı üş jüzdiñ är ruı turalı mälimetterdi toptastırıp, qazaqtıñ ortaq şejire qorın jasap şığarmaq. Eger sizdiñ qolıñızda öz ruıñız jayında mälimetter bolsa, bizdiñ mına: info@alashainasy.kz elektrondı poştamızğa jiberuiñizge boladı. Noqta

    129
  • Köz qaras

    1912-jılğa deyin Qıtay territoriyası eki ülken bölike bölingen.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 30, 2018  |  5,533 views

    Eldeç Orda 1912-jılğa deyin Qıtay territoriyası eki ülken bölike bölingen. Biri, Manjur ükimetine şın tiesili zañdı territoriya. Ekinşisi, Janjur ükimetine sırttay tiesili balamalı territoriya. Zañ boyınşa bwl balamalı territoriya qalağan uaqıtında Manjur territoriyasınan şığıp kete aladı. Siz mına kartadan qıtayğa tiesili yağni Cin memleketine şın tiesili territoriyanı nobaylap bolsada anıq köre alasız. Bwl kartadağı Tibet, Moñğol, Wyğır jäne Qazaq territoriyasınıñ Cin-ge kirmeuiniñ sebebi nede? Sebebi mınau: Olar Cin qağanatına jılına bir ret sırttay salıq tölemin ötep twrğan, Cin ükimeti sırttay salıq öteuşi eldiñ işki isine kilikpegen, işki isteri, işki mäselesi öz ırqında bolğan, Biriniñ sırtqı-işki isterin Reseydiñ Orınbor, Qazan, Taşken şaharları şeşse, birine Indiyadağı Moğol jäne alıstağı Osımanlı biligi aralasıp

    364
  • Tarih

    Qaduan men Sun' Meilin

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 24, 2018  |  4,219 views

                  1944-jılı Şıñ Şısaydıñ onbir jıldıq uaqıtşa ükimeti qwladı. Köp ayaldamay Şıñ işki qıtayğa jötkelip ketti. Şığıs Qazaqiyanıñ tarihında bwrın soñdı bolmağan tarihi özgeris däl sol twsta birinen soñ biri orın alıp jattı. Surettegi aq şılauıştı kisi- Qaduan Mamırbekqızı. Kögeday Han Ordasınıñ soñğı handarınıñ biri Älen Uañnıñ zayıbı. Qasındağı kisi ataqtı sayasatker, diplomat Sun' Meilin. Ol qıtay prezidenti Jañ Qayşınıñ zayıbı. Zamanında Amerikadan bilim alğan, öte sauattı, mädenietti twlğa. 1944-jılı Nan Kinnen Ürimjige wşıp kelip türmedegi qazaqtardı bosatıp, şet qiırğa bosqan qazaqtardı elge oraltu mäselesin qoldap arnayı komissiya qwrğan jäne onşaqtı qazaqqa joğarı lauazımdı orın tağayındap jwmısqa saylap ketedi. 1946-jılı qazaqtar Nan Kindegi wlttıq

    147
  • Tarih

    Şıñjañ-Patşalıq Resey menCin ükimeti arasında ayqın şekara kelsimi bolmağan

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2018  |  6,814 views

    Bwl surette qıtaydıñ Şıñjañ (新疆) provincsiyasındağı (ölkesindegi) negizgi äskeri küşi şoğırlanğan öñirlerdiñ kartası. Qıtay kommunisteriniñ tilinde aytqanda Şıñjañ Öndiris-Qwrlıs Korpusı nemese Şıñjañ Öndiris-Qwrlıs Bazası (新疆生产建设兵团). Olay dep atauınıñ bastı sebebi- Şıñjañ aşılmağan tıñ ölke bolğandıqtan kommunisterdiñ alğaşqı äskeri legi tıñnan jer igerip, tıñnan äskeri qala saluına, soğuına tura kelgen. Sol sebepti kommunist äskerler häm qorğanıs qolğanatı häm öndiris pen qwrlıstıñ barıp kel, şauıp kel jwmısşısı bolğan. Bajaylap kartağa qarap otırsañız, qıtay kommunisteriniñ äskeri qorğanıs korpusı men soğıs kazarması QAZAQtar şoğırlı qonıs tepken soltüstik Şıñjañğa jiı orınalasqan. İle añğarı, Manas özeniniñ künbatıs-künşığıs jaqtarı, Tarbağataydıñ Ürimjige twspatws miday jazıq ien bozdalası men Qazaqstanmen şekara twsı jäne Altay taularınıñ şekara jaqtarı sonımen birge

    160
  • Zuqa batır 150 jıl

    Bostandıqqa wmtılğan qazaqtar

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 28, 2018  |  8,990 views

    Käşmirdegi ataqtı Şrinagarğa kel­gen sol bosqındardıñ arasında bir jılımdı ötkizdim. Olar Or­talıq Aziya topırağın mıñdağan jıldar boyı mekendep kele jatqan qazaq halqınıñ ökilderi eken. Meni qonaq etken qaysar ruhtı üy ieleri kommunistik bilikten qaşıp, Qıtaydağı Şıñ­jañ provinciyasınan qonıs audarğan, attıñ jalında ösken köşpendilerdiñ wrpaqtarı edi. Äyelim ekeumiz qasireti men qasieti birdey wlı köş jolındağı osı halıqtıñ jaqın dosına ay­naldıq. Wzaq jolğa Şıñjañnan 4000 üy şıqqan eken, solardıñ 350-i ğana Käşmirge jetipti. KÄŞMİRDEGİ ÖMİR. Immigranttardıñ tağdırı şeşilgenge deyin Käşmir biligi qayırımdılıq körsetip, olardı Djelam özeni jağasındağı bekiniske panalattı. Bastarındağı qasiretke qaramastan, qazaqtardıñ wnjırğası tüsken joq. Bizdi qwşaq jaya qarsı aldı, uaqıt öte kele bir-birimizge bauır basıp kettik. Olarmen etene aralasıp, qazaq

    471
  • Twlğalar

    Sankt-Peterburgte Kenesarı hannıñ kisesi saqtalğanı anıqtaldı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 6, 2017  |  11,906 views

    Alaş äskeri taqırıbın zerttep jürip, Seyilbek Janaydarovtıñ 1915 jılı Sankt-Peterburgtegi Resey etnografiyalıq muzeyine Kenesarı hannıñ kisesin tapsırğanı turalı derek kezdestirdim. Bwl jädiger «Kse – poyas kirgizskogo hana Sredney Ordı» degen atpen atalğan muzeydiñ qorında bügingi künge deyin saqtalğan eken. Onı mädeniet jäne sport ministiri Arıstanbek Mwhamediwlımen Sankt-Peterburgtegi muzeyge barğanda öz közimizben köruge mümkinşilgi tudı. Seyilbek Janaydarov 1918 jılı Atbasar Alaş äskeri divizionın qwrğan äri Alaşorda ükimetiniñ kandidat müşesi bolğan azamat. Bwl jädiger Seyilbek Janaydarovtıñ qolına qalay tüskenin zerttey kele anıqtağanımız – ol kiseni Seyilbektiñ atası – Kenesarı hannıñ äskeri qolbasşılarınıñ biri Janaydar Orınbaywlınan qalğan mwra eken. Janaydar batırdıñ erlikteri turalı Mwsa Şormanovtıñ, Mäşhür Jüsiptiñ, Doskey aqınnıñ, Jambıldıñ, Imanjan Jılqaydarwlınıñ estelikteri

    166
  • Sayasat

    “Şäueşek kelisimi” qazaq-qıtay şekarasınıñ negizi boldı”

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 10, 2017  |  9,356 views

    Asılhan MAMAŞWLI Qazaqstan men Qıtay şekarasındağı beket. Qorğas, 13 mamır 2003 jıl. (Körneki suret.) Osıdan 153 jıl bwrın, yağni 1864 jılı qazan ayınıñ 7-si küni Resey men Qıtay arasında “Şäueşek kelisimine” qol qoyıldı. Tarihşı Näbijan Mwqamethanwlı 153 jıl bwrın qol qoyılğan osı “Şäueşek kelisimi” qazirgi qazaq-qıtay şekarasınıñ negizi bolğanın” aytadı. Azattıq tilşisi Resey jäne qazaq zertteuşileriniñ ğılımi derekteri men pikirlerine süyenip, Qazaqstannıñ şığıs şekarasınıñ şejiresin süzip şıqqan edi. Qazaq-qıtay şekarasınıñ qalay tartılğanın zertteuge tırısqan tilşige äueli reseylik professor, tarih ğılımdarınıñ doktorı Vladimir Moiseevtiñ “Ortalıq Aziyadağı Resey men Qıtay (19-ğasırdıñ ekinşi jartısı – 1917 jıl)” zertteui wşırastı. Bir jarım ğasırdan astam uaqıt bwrın, qazan ayınıñ 7-si küni Resey men Qıtay arasında Şäueşek kelisimine

    435
  • Tarih

    Qıtay: Gansude mekendeytin qazaqtardıñ tarihı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 9, 2017  |  8,167 views

    Qıtaydıñ işki provinciyalarındağı şalğay aymaqtarda şaşırap jürgen Qazaq diasporasın zertteu qazirge deyin köp qolğa alınbay kele jatqan mañızdı taqırıptardıñ biri. Solardıñ arasınan eñ aldımen Gansu qazaqtarın atauğa boladı. İ. Gansu qazaqtarınıñ tarihı jäne qazirgi jağdayı Qıtay Halıq Respublikasınıñ jürgizgen wlttıq aumaqtıq avtonomiya sayasatınıñ nätijesinde 1954 jılı ŞWAR ğa qarastı İle Qazaq avtonomiyalı oblısı qwrıldı. Qazaqtar negizinen osı obılıstıñ Altay, İle, Tarbağatay aymaqtarında, sonday-aq ŞWAR Mori-Qazaq, ŞWAR Barköl-Qazaq avtonomiyalı audandarında ülken şoğır bolıp qalıptasqan. Osı atalğan öñirlerdegi qazaqtardı diaspora deuden göri ŞWAR dağı twrğılıqtı, ejelden kele jatqan etnikalıq qazaqtar dep atasaq ta teris bolmaytın wqsaydı. Al Qıtaydıñ işki jağında da, atap aytqanda Gansu men Çiñhay provinciyalarındağı eldi mekenderdi jartı ğasırdan astam

    467
  • Tarih

    Asqar Tatanaywlı: Qazaq handığınıñ qwrıluı häm Abılay han

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 8, 2017  |  8,611 views

    Asqar Tatanaywlı (1906-1996) Qıtay eliniñ Altay jerinde ömir sürgen asa şejire häm bilimpaz twlğa. Qıtay Halıq jazuşısı (1988). 20 jıl aydauda bolğan qayratker. Öziniñ sanalı ğwmırında ağartuşılıqpen aynalısqan. 1933 jıldan bastap Altay jerinde wstazdıq etti häm Ahmet Baytwrsınov älipbiin qoldanıp twñğış gazet şığardı. Sonımen qatar köptegen dastandar jazdı. 1980 jıldardıñ ortasında «Tarihi derek, keleli keñes» attı tarihi-monografiyalıq eñbeginde alğaşqılardıñ biri bolıp qazaq handığı jaylı derekterdi jazadı. Atalmış tuındıdan üzindi wsınıp otırmız. 12-13 ğasırda däuirlegen Şıñğıs han jäne onıñ wrpaqtarı orta aziyanı, qazaq dalasın jaulap alıp, wzaq uaqıt ükim sürgennen keyin, 14-ğasırdan bastap älsirey bastadı. Orta Aziya halıqtarı öziniñ bayırğı ielik wqıqtarın qayta qalıptsatıruğa kiristi. Şıñğıs hannıñ nemeresi Batu jäne onıñ

    417
  • Tarih

    Kögeday

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 8, 2017  |  8,330 views

    Abaqkerey Batırı bar el jaudan qorıqpaydı. Şeşeni bar el daudan qorıqpaydı. Töresi bar el hannan qorıqpaydı. Jänibek Berdäuletwlı. Joñğarmen soğıs ayaqtalıp, qazaqtıñ birikken qosınınıñ tarap, är ru öz jüyesin küyttep ketken jağdayda, Altay men Sauırdıñ Resey men Qıtaydıñ memlekettik sayasatına tartıluına baylanıstı bwl ölkede qonıstanu üşin Jänibek bastağan Abaq Kerey qauımı birqatar tüyindi mäselelerdi şeşui qajet boldı. Birinşiden, bwrınğıday bıtırañqı rulardıñ jay ğana jiıntığı bolmay, bir ortalıqqa toptasqan qauımğa aynaldı. Ol üşin rulardıñ sanı on ekige jetkizilip, olar bir atadan tarağan qanı bir tuısqandar degen qağida nasihattaldı.  Bwrın Nayman men Kerey teñdes, biraq Şıñğıshannıñ qırğınınan azayıp, tozıp ketken Merkit ruın qatarına alıp, Jastabanmen qonıstas bolıp kelgen Sarıbas äuletterin jäne Naymannan

    407
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: