Jügirtpeler
 | 
  • BWLANTI-AÑIRAQAY ŞAYQASTARI: JALĞANI MEN ŞINDIĞI
    Tarih

    BWLANTI-AÑIRAQAY ŞAYQASTARI: JALĞANI MEN ŞINDIĞI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 9, 2025  |  730 views

    SÖZ BASI «Sovet ökimeti twsında qazaq tarihı bwrmalanıp, teris tüsinik berildi» degen söz jii aytıladı qazir. Basılım betterinde bolsın, tarihşılardıñ bas qosqan jiındarında bolsın. Jalğanı joq, anıq edi. Kuämiz, 70-jıldardağı qazaq tarihı oqulığınıñ qalıñdığı pışaqtıñ qırınday ğana-tın. Onıñ özi mardımdı oqıtılmadı. Bwl şejiremizdiñ otar kezdegi küyi edi… Al qazirgi tarihımız bwrınğıdan da beter soraqı jağdayğa tüsti. Bilim men ğılımğa köñil böludiñ ornına bügingi qazaq ru-taypa wymasınan şığa almay jür. Osı küni ärkim öz atalasınıñ nemese babasınıñ bi bolğanın, jırau ne batır bolğanın oydan şığarğan jalğan derekterimen üzdiksiz nasihattap, keyin oğan san milliondağan qarjı şaşıp, kitap şığaru, as berip, kesene, eskertkiş ornatu sıqıldı t.b. berekesiz istiñ soñına tüsken. Ökinişke qaray, jağımsız

    161
  • Tarbağataydağı wlt-azattıq küres
    Köz qaras

    Tarbağataydağı wlt-azattıq küres

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 29, 2025  |  548 views

    (Osı tarihi oqiğanıñ  70 jıldığına arnaladı) Qazaq jeriniñ şığısındağı Tarbağatay jeride tarihtıñ tarğalañ jıldarınıda böliske tüsip jarımı qazirgi Qıtay jerinde qalğanı belgili. Osı qasietti topıraq ejelden atam qazaqtıñ qwttı qonısı bolıp kelgen edi, osı Tarbağataydıñ arğı betinde (1944-1962) jıldarğa deyin türli tarihi, sayasi oqiğalar bolıp jattı, işinde eñ körnektisi 1944-1947 jıldar aralığında bolğan wlt-azattıq kürester edi.  Desede osı kürester bolğan qazaqtıñ tört aymağınıñ ekeuinde yağni Altaymen İlede bolğan wlt-azattıq küresteri turalı köp aytılıpta jazılıpta keledi, desede Tarbağatay jerinde bolğan kürester aytılmay keledi, bolğan tarih tasada qalmau kerek, endeşe Tarbağataydağı oqiğalar qalay boldı? Kimder qozğalıs bastadı? Soñı nemen ayaqtaldı? Osı saualdarğa tarihi derektermen sol oqiğağa qatısqan kuagerlerdiñ estelikteri , tarihi kartinalar arqılı jauap

    41
  • Qazaq-joñğar din üşin soğıspağan!
    Köz qaras

    Qazaq-joñğar din üşin soğıspağan!

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2025  |  818 views

    Qazaq-joñğar din üşin soğısqan degender mına derekke süyense kerek: 1691 jılı 6 aqpanda Irkutsk qalasında Joñğar hanı Galdan Boşogtu (moñğol. Galdan Boşigt; Qalm. Galdan-Boşigt; 1644 – 1697) elşileriniñ Qazaq handığı turalı äñgimesi. «…Şabarmandar: «Osıdan on jılday bwrın olar, Qalmaq Buşuhtu hanı men Kazak Ordası, dini ärtürli bolğan. Buşuhtu han qalmaqtarmen jäne basqa da orda müşelerimen birge Dalay-lamağa senedi, al kazak ordası äsirese Mwhametke Qırımdıq jolmen senedi, bwsurmandıq jolmen sündetteledi. Al Buşuhtu han Kazak Ordasına onımen, qalmaq Buşuhtu hanımen jäne Ordanıñ basqalarımen bir Dalay Lamağa birigip buddağa sensin dep jiberdi. Sondıqtan da olarmen janjal tuındadı, öytkeni olar qalmaq jolımen Dalay-lamağa sengisi kelmedi, osınıñ saldarınan ülken şayqastar bolıp, Buşuhtu han olardıñ köptegen

    124
  • BÖRİNİÑ ATIN ALĞAN ITELİ MEN MOLQI
    Tarih

    BÖRİNİÑ ATIN ALĞAN ITELİ MEN MOLQI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 27, 2022  |  8,174 views

    («”V”dıbısınıñ ömiri» maqalasınan üzindi) Vorg(vork). Bwl kädimgi kök tüsti jäne osığan baylanıstı börini bildirdi. Böri degen sözdiñ özi kök tüsti wğındıradı. Vorg(vork) sözi V dıbısınıñ “wb, ob, ab, ba, bo, bw, w, u” bolıp türlenuine say, burğ, vorğ, burı, vlue, böri, börik, volk sözderin tudırdı. Volk – ölekşin. Vlue(böre, böle) – ağılşın tiline kök tüsti bildiretin atau retinde ğwndar jağınan endi. Volf(börip) sözi olarda börini bildiredi. Burıl tüs te kök tüsti negiz etedi. Qazaqta “böriktirip qıradı” degen söz bar. Bwl biriktirip qıradı degen mağınanı beredi. Qazaqtıñ birigu degen söziniñ äubasta tuıluına da börilerdiñ azığın wstaudağı wyımşañ äreketi äser etken. Volk(börğ) – Şığıs Europa jerinde börini bildirdi. Volk sözi bolğ, bolqı

    2034
  • TWĞIRIL HANNIÑ ÄLEMDİ BILEGEN WRPAQTARI
    Tarih

    TWĞIRIL HANNIÑ ÄLEMDİ BILEGEN WRPAQTARI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 27, 2022  |  7,830 views

    Twğırıl hannıñ Nılqı şamğwn(sanğwn), Eke(Üki), Taybwğa degen üş wlı boldı. Nılqı şamğwnnan tarağan äulet Torğauıt, Qalmaq, Abaq-Sahara qatarlı ordalardıñ bileuşileri bolsa, Taybwğadan tarağan äulet Sibir, Tömen handıqtarın biledi. Twğırıl hannıñ inisi Jaqa qambınıñ qızınan tuğan jiender Wlı Moğol ordasın, Qıtaydı, Irandı bilese, öziniñ Qwlağudan tuğan jienderi Irandı tağı dübirletti. Twğırıl hannıñ wrpaqtarınan Qazan, Qajı-Tarhan(Astrahan), Qasım handıqtarınıñ tağına otırğandar da boldı. Qırım handığın bilegen Twğırıl han wrpaqtarı twtas Joşı wlısındağı barlıq handıqtardı şeñgelinde wstadı. Joşı wlısınan şıqqan handıqtardıñ täuelsizdigin qorğau jolındağı şayqastardı wyımdastıruşı boldı. Qırım handığın bilegen Twğırıl hannıñ wrpaqtarı Qırım handarınıñ esiminiñ bärinde Kerey qosımşası bar. Bwl turalı Orıs zertteuşileri ekige jarıladı. Biri, Qajı -Kereydi Twğırıl han äuletinen dese, biri

    1536
  • Ospan Batırdıñ Çoybalsan marşalğa jazğan hatı
    Zuqa batır 150 jıl

    Ospan Batırdıñ Çoybalsan marşalğa jazğan hatı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 1, 2021  |  11,678 views

    Surette Ospan Batırdıñ 1944 jılı naurız ayında Çoybalsan marşalğa jazğan hatı berilgen. Hatta Ospan Batırdıñ öz qolı qoyılğan, möri (tañbası) basılğan. Hattıñ audarması: Asa qwrmetti marşal joldasqa sälem (jazamın mänisi:) Ol jaqtağı bizdiñ äskerlerdiñ kemşilik* närseler bolsa bizdiñ mına barğan kisilerden aytıp jiberiñizder. Jäne de sol äskerler jaudı qamap alğan eken, assa 10 kün, qala berse 6-7 kün, şamaları bolsa qamasın, eger azıq basqalay närseleri bolsa onı bwl jerden tolıq qıp beremiz, kemşilik* närselerine biz mindettimiz, sol üşin äskerlerge osı habarlardı dan'bau* arqılı tiilse eken dep qwrmetpen Batır Ospan (qoltañbası, möri). 33. 3/3 Qısqaşa tüsindirme: Kemşilik*: hatta bwl söz minezdeme mağınasında emes, qajettilik, bwyımtay, kerek-jaraq siyaqtı äleumettik häm twrmıstıq mağınada

    2125
  • Altay ölkesiniñ Şıñjañğa öz erkinen tıs qosılğanına 100 jıl (1920-2020)
    Zuqa batır 150 jıl

    Altay ölkesiniñ Şıñjañğa öz erkinen tıs qosılğanına 100 jıl (1920-2020)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 27, 2021  |  5,194 views

    1920- jılğa deyin Sin'czyan mäselesine Altay ölkesi qamtılmaytın-dı. Altay ölkesi 130 jılday ortalıq ükimetke jeke qarap keldi de, 1919-1920 jj arasındağı işki-sırtqı sayasi häm geo-strategiyalıq mäselelerge baylanıstı jeke ölke statusı birjolata joyılğan edi. Sin'czyan gubernatorı YAñ-nıñ qolqa saluımen Altay ölkesi Sin'czyan provinciyasınıñ qarauına ötti. Mına äkimşilik karta 1916-1920 jıldar arasında dayındalğan. Osı kartada Altay Ölkesi anıq körinedi. Cin imperiyası qwlağan soñ bilikke kelgen burjuaziyalıq ükimet bükilmemlekettik qwrıltay jinalısın ötkizedi sonımen birge sol jılı uaqıtşa ükimettiñ kezekten tıs prezident saylauı ötedi. Osı sayasi is-qimılğa Altay ölkesi jeke el retinde qatısqan. Ol turalı keyin aytamız. 1905, 1908, 1912 jj arasındağı kürdeli äkimşilik reformalardan keyin Altay-Qobda elinde tübegeyli özgerister boldı. 1914- jılı Qwlja

    1088
  • RIM BILEUŞİLERİ WLI DALADAN BARĞAN BA?
    Tarih

    RIM BILEUŞİLERİ WLI DALADAN BARĞAN BA?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 6, 2020  |  10,650 views

    Iteli ruı – irgeli rulardıñ biri. Atauı jağınan Iteli kädimgi Itelgi qwstıñ atauınıñ ğasırlar leginde ğ, g äripteri tüsuine baylanıstı özgeriske wşırağan türi boluı mümkin. Ekinşi jaqtan alğanda, Id-Telı, Idi-Tele bolıp ejelgi Altaylıq Telelerdiñ bir bwtağı boluı mümkin. Id-Telı, Idi-Tele atauları olardı Jer-Teleleri(otırıqşı Tele) jäne qasqırdı tötem etken Teleler retinde körsete aladı. Iteliniñ şejire boyınşa Kökbwlaq degen atanıñ nemeresi ekenin tanısaq, Kök söziniñ Qwdayı sipattar men kök börige, kiege qatıstılığın eskersek it söziniñ äri jağında qasqır tötemi jatadı. Italiyandardıñ it emgen(qasqır emgen) eki balanı tötem sanap, küni büginge deyin Iteli atauınan Iteliya(Italiya) bolıp twrğanın bile alamız. Onıñ üstine Kökbwlaq atalatın key jerdi halıq Kökebwlaq dep te aytadı. Kökebwlaq – Tıva

    3594
  • Şonjınıñ Geo-Strategiyalıq Şındığı (saraptamalıq maqala)
    Köz qaras

    Şonjınıñ Geo-Strategiyalıq Şındığı (saraptamalıq maqala)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 20, 2020  |  5,347 views

    Bwl audan (Şonjı) qarasañız şekarağa tiip twr. Şekaranıñ künşığıs betinde atı qazzaqqa berilgen İle Qazaq Avtonomiyalı Oblısı bar (ekinşi sügiret). Onda jer qayısqan qalıñ qazaq twradı. Avtonrmiyalı oblıs ŞUAR’dan bwrın qwrılğan. Ortalığı Qwlja qalası (üşinşi sügirettegi 1-ge qarañız). Osı avtonomiyalı qazaq oblısına qazir segiz audan, bir qala töte qaraydı. Olar: KÜNES, NILQI, TOĞIZTARAU audandarı (üşinşi sügirettegi 5,6,9-ğa qarañız). Bwl üş audan İle añğarı men İle dariyasınıñ basına ornalasqan qazaq eñ köp, eñ irgeli qonıs tepken, tarihı öte tereñ, bayırğı qazaq jeri. Osı üş audan qazaqtarı 20- ğasır basında Orınborğa arnayı hat jazıp, Alaş baspasözin qoldap qarjı joldap, özderin de Alaştıñ alıstağı bir bölşegi sanağan-tın. Osı üş audan tıñ igerip, tam

    1103
  • Kenesarı Han men balası Sızdıq Swltan turalı derek Osman mwrağatınan
    Tarih

    Kenesarı Han men balası Sızdıq Swltan turalı derek Osman mwrağatınan

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 18, 2020  |  6,141 views

    Kenesarı Han men balası Sızdıq Swltan turalı derek Osman mwrağatınan kezdesui bek mümkin. Bwğan eşqanday da şübäñiz bolmasın. Birinşi sügiret, Osman elinde jarıq körgen “Basirat” (basîret) attı gazet. Ekinşi jäne üşinşi sügiret, Osman memleketinde jarıq körgen “Uaqıt” attı gazet. Törtinşi sügiret, Osman swltanı Äbdüläzizdiñ Qaşqariyağa kömekke jibergen äskeri qaru-jaraq, oq-därisinen bir parşa körinis. Kenesarı men Sızdıq Swltan turalı Osman derekteri şını kerek äli tolıq zerttelgen joq. Han Kenesarınıñ wlt-azattıq köterilisin Qazaqstan aymaqtarımen şektep bölip qarau eñ ülken qatelik sanaladı. Han Kene men Şığıs Türkistandağı qazaq, wyğır, dwñğan köterilisteri arasındağı sayasi, äskeri qatınastar turalı derek te qıtay mwrağatında kömuli jatır. Onda Şäueşek, Qwlja jäne Ürimji qalalarındağı qazaqtardıñ Han Kenemen jäne keyingi

    1763
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: