|  |  | 

مادەنيەت ادەبي الەم

تەاتر فەستيۆالى (full version)

14333574_1129936013766591_1753745147069049672_n

تاياۋدا، 12-16 قىركۇيەك كۇندەرى، اقتوبە قالاسىندا قازاقستان دراما تەاترلارىنىڭ XIV رەسپۋبليكالىق فەستيۆالى ءوتتى.

فەستيۆالدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى مەن اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمدىگى ۇيىمداستىردى.

بىرلەسكەن جوبا قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالعان ەدى.

فەستيۆالگە قازاق جانە شەتەل اۆتورلارىنىڭ شىعارمالارى بويىنشا ەلىمىزدىڭ توعىز تەاترى ساحنالاعان قويىلىمدار قاتىستى.

قازىلار القاسىنىڭ قۇرامى
اكتەر، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ ديرەكتورى – ەرلان ءبىلال،
تەاترتانۋشى، ونەرتانۋ كانديداتى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، پروفەسسور، دوتسەنت، ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ “تەاتر ونەرىنىڭ تاريحى مەن تەورياسى” كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – ءسانيا قابديەۆا،
پروفەسسور، ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ “ساحنا ءتىلى” كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى داريعا تۇرانقۇلوۆا،
جازۋشى، ستسەناريست، تەلەجورنالشى، كينودراماتۋرگ، “دارىن” مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ، تاۋەلسىز “تارلان” سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ديدار امانتاي،
قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كورەي مۋزىكالىق كومەديا تەاترىنىڭ ديرەكتورى ليۋبوۆ ني.

كىرىسپە. باعدارشام
جالپى، استانا قالاسىنىڭ باعدارشامدارىن تۇسىنبەيمىن، جاسىلعا ءوتۋ ءۇشىن قىزىلعا ءجۇرۋ كەرەك، ايتپەسە ۇلگەرمەيسىڭ.
تالانت ۋاقىتىنان اداسقان باعدارشام سەكىلدى، زامانىنان ەرتە تۋادى، جولايىرىقتاعى ءتۇرلى-ءتۇستى جارىقتاردىڭ جۇرمە، توقتا دەگەن بەلگىلەرىنە قارامايدى.
جىلدامدىعى، تابيعاتى وزگە، كوشە قوزعالىسىنا ەركىن ارالاسىپ كەتە باراتىن كولىكتى توقتاتقان ءجون بە، الدە باعدارشامدى اۋىستىرعان، جوندەگەن ابزال ما، باسقا ۋاقىت كەلدى عوي، كوشەدە قازىر باسقا ۋاقىت، مۇمكىن، جول ەرەجەسىن وزگەرتۋ قاجەت شىعار.
باعدارشامدار كەپتەلىس تۋعىزباس ءۇشىن ءتۇرلى-ءتۇستى جارىقتاردىڭ ءوزارا اۋىسۋ مەرزىمىن جاڭا كولىكتەردىڭ جىلدامدىقتارىنا سايكەستەندىرۋ قاجەت.
ۋاقىتىنان قالعان باعدارشامدار ەلدى كولىك اپاتىنا ۇشىراتادى، جاياۋدىڭ ەسەسى، جۇرگىزۋشى قاۋىمنىڭ ەسى كەتەدى.
قازىرگى تاڭدا كوشەدەگى جۇرت قاشان كورسەڭ دە، ءبىر جاققا اسىعىپ بارا جاتادى، نەگە ەكەنى بەلگىسىز، قالىڭ ءنوپىر جىل وتكەن سايىن اسىعا تۇسەدى. مايدا قوڭىر سامال جەل شاشىڭىزدى قوبىراتىپ، ماڭدايىڭىزدان سۇيەتىن، جانعا دا، مالعا دا جايلى مامىراجاي شاق، مامىر ايىنداي شالقىعان ماۋسىم، القام-سالقام قوعام، ارقا-جارقا كوڭىل بۇگىندە جوق.
اسىعادى. وسى ءبىر ادام تۇسىنبەيتىن اسىعىستىق نەگە قاجەت ەكەنى دە بەيمالىم، مۇرات – بارىنە ۇلگەرۋ، ءبارىن ناق وسى جەردە، تۋرا قازىر ءبىتىرىپ تاستاۋعا ۇلگەرۋ.
تالانتتا اسىعىستىق جوق، تالانتتا باسقا جىلدامدىق، باسقا قۋات بار. اسىعىستىق – وزىنە ءتان جىلدامدىقتان اسقان كۇي، جاعداي. ءتۇبى جاقسى بولمايدى. شايتاننىڭ ءىسى. قۇداي بەرگەن تالانت اسىقپايدى، سەبەبى ونىڭ قۋاتى بويىندا، اسىققاندار – قادامدارى شيراق، جۇرىستەرى قۋناق كورىنسە دە، – ۇزاق جولدا بىردەن ەمەس، بىرتىندەپ، ءاسىلى، باياۋلايدى، سوندىقتان ۇلگەرمەيدى، ۇلگەرمەگەن سايىن شيرىعادى، جۇيكەسى توزادى.
توپ جارعان تالانت جەر موينى قاشىق مۇراتقا قارعا ادىم جەردە جاتقانداي قول سوزادى.
ادەتتە، جاس دارىن توتەدەن جول سالادى. توتە جول ۇزىندى قىسقارتادى، ازايعان شاقىرىمدار ۋاقىتىڭىزدى ۇنەمدەيدى، بىراق ءداستۇردىڭ داعدىسىن، قالىپتاسقان ءتارتىبىن بۇزادى.

نەگىزگى ءبولىم. تەاتر
1. ءسابيت مۇقانوۆ اتىنداعى سولتۇستىك
قازاقستان وبلىستىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ “ەلىم-اي” اتتى داستانى نەگىزىندە جازعان بااتىربەك شامبەتوۆ پەن ا. زاعىپپاردىڭ “داۋىلپاز بابا – قوجابەرگەن” پەساسى بويىنشا قويىلىمى

نەسىن ايتاسىز، ءساتتى رەجيسسەرلىك ىزدەنىستەرگە تولى دۇنيە جاسالعانى كورىنىپ تۇر، سونىمەن قاتار، اكتەرلىك شەبەرلىكتەرى دە كوز قۋانتىپ، كوڭىل جۇباتقانداي ەكەن.
جەكەلەگەن ميزانتس-ستسەنالار ۇنادى، جاقسى شتريحتار رەجيسسەردىڭ سۋرەتكەرلىك قابىلەتىنەن حابار بەرگەندەي، ءالى كۇنگە دەيىن، قانشا ۋاقىت وتسە دە، كوز الدىمىزدان كەتپەيدى، سانامىزدا جاڭعىرىپ، ەسىمىزدە قالىپتى.
سايىن دالانى دۇرلىكتىرە شاپقان جاۋدىڭ جورىقتارى، دۇشپانعا قارسى سۋىت اتتانعان جاۋجۇرەك ساربازداردىڭ قيقۋلارى، تۇلپارلاردىڭ ءتۇزدى وياتقان دۇرسىلدەرى، تاعالى تۇياقتاردىڭ تاس جارىپ، تەمىر اۋىزدىقتاردىڭ قارش-قارش شايناپ وت قاپقانى، داۋىلپازداردىڭ مايدانعا شاقىرعانى، ءبارى تۇگەل وبرازدى بەينەلەنىپ، اسەرلى اتموسفەرا تۋعىزا العان ەكەن.

2. شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ شىعارماسى بويىنشا ماحامبەت اتىنداعى اتىراۋ وبلىستىق قازاق دراما تەاترىنىڭ “ماڭگۇرت” قويىلىمى

“ماڭگۇرت” قويىلىمى كوڭىلدەن شىقتى، بىراق، الەمدىك داڭعازا، دۇنيەجۇزىلىك داقپىرتقا ەرىپ، ءابىشتىڭ “كۇيشىسىن” ۇمىتقاندارى كوڭىلگە قاياۋ سالدى.
شىنى كەرەك، شىڭعىس ايتماتوۆ – تۇرىكمەندەردەن ەنگەن ماڭگۇرت جاساۋ ۋاقيعاسىن (جەلىسىن) – ءابىش كەكىلبايدان العانى انىق، وعان ەشقانداي كۇمان جوق، وقىڭىز:
“…… كوزدى اشىپ جۇمعانشا، التى تۇتقىننىڭ شاشى الىندى. شاش العىشتار قانجارلارىن ءسۇرتىپ، قىندارىنا سالدى.جاڭا عانا شاشى الىنعان كوك قۇيقا باستار ايناداي جالتىرايدى، جازعى كۇننىڭ جىلى شۋاعى شەكەلەرىن قىزدىرىپ، ماۋجىراتىپ الىپ بارادى… التى تۇتقىننىڭ كوزدەرى اق تايلاقتىڭ تەرىسىنە ۇيمەلەگەن كوپ تۇرىكمەندە. كۇنگە شاعىلىسقان اق قانجارلار سىر-سىر ەتەدى، جاڭا عانا كولدەي بوپ جايراپ جاتقان اق تەرىنى ءۇزىم-ءۇزىم قىپ تۋراپ جاتىر. قانجارى جالاقتاعان جاس جىگىتتەر كەسىپ العان تەرىلەرىن انادايدا جەر تىزەرلەپ، تۇقشىڭداسىپ، الدەنەنى مالشىلاپ وتىرعان ەكى شالدىڭ الدىنا تاستايدى. مانادان بەرى بىلەكتەرىن سىبانىپ، ازەر تۇرعان موسقال ەركەكتەر التى بالانى قۇلاقتان تارتىپ شوكەلەتىپ جەردى بۇقتىردى. التى جىگىتتىڭ قولىنداعى تەرىنى الىپ، تۇتقىنداردىڭ باسىنا جاپتى.ءالى ىلعالى كەپپەگەن جىپ-جىلى تەرى جاڭا عانا شاشى الىنعان جىلتار باسقا جابىسا كەتتى…قولدارى جىپ-جىپ ەتكەن موسقال ەركەكتەر تەرىنىڭ جيەگىن شىر اينالا بۇرمەلەپ قويعان كون تارتپانى شىرەنە تارتىپ، سىقسيتىپ تاڭىپ تاستادى.جاڭا عانا دەنى جايىلىپ وتىرعان باستار قايتادان ءزىل تارتتى. جىلى تەرى شەكەلەرىن سولقىلداتىپ سورىپ الا جونەلدى.”
ايتماتوۆتىڭ “بوراندى بەكەت” شىعارماسىنان تابانى كۇرەكتەي جيىرما جىل بۇرىن، 1967 جىلى، “جۇلدىز” جۋرنالىنىڭ №12 سانىندا جارىق كورگەن، اۆتورىنا ساقارا حالقى سۇيىسپەنشىلىك تانىتقان ءارى قالىڭ جۇرتشىلىق ىقىلاسىنا بولەنگەن اتالمىش پوۆەست، كەيىن، ەكى جىلدى ارتقا تاستاپ بارىپ، 1969 جىلى ماسكەۋدە “باللادى زابىتىح لەت” دەگەن اتپەن باسىلىپ شىقتى.
جوعارىداعى مىسالدا تولىق بەرىلگەن، باسقا شەتەل وقىرماندارىنا دا تۇسىنىكتى شاعىن ەپيزود، ىقشام كەيىپتەلگەن ناقتى وقيعا – جازانىڭ ەڭ اۋىر، ەڭ سۇمدىق ءتۇرى – ماڭگۇرت جاساۋ اڭىزىن، تەگىندە، ءتول ادەبيەتىمىزگە، قالا بەردى، الەمدىك رۋحاني اينالىمعا ماڭگۇرت سوزىمەن قاتار العاش 28 جاسىندا الىپ كەلگەن قازاقستان جازۋشىسى – ءابىش كەكىلبايۇلى ەدى.
ابەكەڭ، زادىندا، كەڭ ادام، قابىلەت-قارىمى زور قالامگەر بولاتىن، اۆتورلىعىن قۋمادى، ماڭگۇرت اڭىزىن باسقاعا سىيلاپ، جايما-شۋاق كەتە باردى.
بىراق، بۇل – بىزگە امانات، سىپايىلاپ بولسا دا، سىيلاعان حالقىمىزعا، ارداقتاعان ادامزاتىمىزعا شىندىقتى ايتۋىمىز كەرەك.
شىڭعىس ايتماتوۆ، ءسوز جوق، ۇلكەن تالانت، بىراق، ورالحان بوكەيدەن، مۇقتار ماعاۋيننەن، ساكەن جۇنىسوۆتەن، ءابىش كەكىلبايدان، ۆلاديمير سانگيدەن سيۋجەتتەر الدى، جەلىلەر كوشىردى. ءتىپتى، “اقان سەرىدەگى” تاسشاينار مەن اقبارا اتتى قاسقىرلار “جان پيدا” رومانىندا سول كۇيىندە ەش وزگەرىسسىز پايدالانىلدى.
تاسشايناردىڭ ءبىر ءارپى عانا وزگەرتىلىپ تاسچاينار دەگەن نۇسقادا الىندى.
دەسەك تە، سپەكتاكل جاقسى شىققان ەكەن. ماڭگۇرتتەردىڭ سالتاناتتى شەرۋى ءساتتى جاسالعان ەپيزودتىڭ بىرىنە جاتادى. كيىمدەرى دە، وبرازدى سومداۋى دا ۇستامدى، ماڭگۇرتتەن قۇبىجىق جاساۋعا تالپىنباعاندارى ۇنادى.

3. ن. ۆ. گوگولدىڭ “ۇيلەنۋ” پەساسى بويىنشا تاحاۋي احتانوۆ اتىنداعى اقتوبە وبلىستىق دراما تەاترىنىڭ قويىلىمى

بۇل قويىلىم كونكۋرستان تىس كورسەتىلدى. كادىمگى كلاسسيكالىق ۇلگى. كەمشىلىكتەرى دە كوزتانىس دۇنيەلەر، تابىستارى دا انىق. سيۋجەتكە قۇرىلعان، ارتيستەر شەبەرلىگىن كورسەتە الاتىن، كەشەگى ءداۋىردىڭ سۇلباسىن، بۇگىنگى ءومىردىڭ سيپاتىن بەينەلەگەن ماڭىزدى اكتەرلىك سپەكتاكل.

4. دۋلات يسابەكوۆتىڭ “وكپەك جولاۋشى” پەساسى بويىنشا ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى قاراعاندى وبلىستىق قازاق دراما تەاترىنىڭ قويىلىمى
ونەر بار جەردە تارتىس كوپ. ساحناداعى شىتىمىر ۋاقيعالار كەيدە ارتيستەردىڭ كۇندەلىكتى تىرشىلىگىنەن كورىنىس بەرىپ، ستسەنادان تىس ومىرىندە دە جالعاسىن تاۋىپ جاتقانداي اسەر قالدىرادى. ارينە، مەن ينتريگا جونىندەگى مامان ەمەسپىن، سوندىقتان بۇل تاقىرىپقا قالام تارتا المايمىن.
پەسا ءتىلى جاتىق، ەزۋ تارتقىزاتىن جەرى كوپ، بىراق كەيبىر سوزدەرى، ويلارى ەسكىرگەن ءتارىزدى، مىسالى، باس قاھارمان: “پايعامبار ءتىرى بولسا، ول دا زەينەتكە شىعادى ەكەن”، دەگەن پىكىر ايتادى. كۇلەتىندەي ءسوز، بىراق ءبىز كىمگە، نەگە كۇلىپ وتىرمىز؟
رولدەر تۇسىنىكتى، تەاتردا قالىپتاسقان كليشە نەمەسە قاساڭدىق بار، دەكوراتسيا ساحناعا ەسكىلىكتىڭ كولەڭكەسىن ءتۇسىرىپ تۇر.
مەنىڭشە، ءسوزدىڭ كوپتىگى پەسانىڭ ءبىر كەمشىلىگى نە رەجيسسەردىڭ قاتەلىگى، بارلىق ۋاقيعا سوزبەن ايتىلادى، ءسوزدى ازايتقان ءجون.
سانسىزباي سومداعان ءرول جاقسى، ءساتتى تۋىندى.
ءالى دە بولسا، سپەكتاكلدىڭ ىزدەنەتىن تۇستارى بار
ويلانۋ كەرەك..
5. ا.پ.چەحوۆتىڭ “شيە” پەساسى بويىنشا قاليبەك قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ قويىلىمى

تالعات تەمەنوۆ – جاڭالىققا قۇشتار باسشى. تەاترعا سەرگەي پوتاپوۆتى سپەكتاكل قويۋعا شاقىردى. تاپقان تاقىرىپتارى – ءساتتى.

ا.پ. چەحوۆ جازعان “شيەنىڭ” تاعدىرىندا ەلدىڭ تاعدىرى جاتىر.

بۇل تۋىندى ي.ۆ. بۋنين كەيىپتەگەن “انتونوۆ المالارىنداعى” كۇنى وتكەن دۆوريانداردىڭ داعدارىسىن، ءتىپتى، رەسەيدەگى تۇتاس ءبىر ءداۋىردىڭ اياقتالعانىن، سول الەۋمەتتىك توپتىڭ ۇلكەن تراگەدياعا ۇشىراعانىن كورسەتەدى.

دۆورياندار تەگىس باسىنان بيلىگى كەتىپ، بايلىعى ازايىپ، ىرىسى شايقالىپ، قۇرىپ جاتىر. كەشەگى باي-شونجارلار بۇگىن داۋلەتىنەن ايىرىلىپ، كەدەيلەنىپ، اتاقتى ۇلى-ۇلى اۋلەتتەر بەيشارا كەيىپكە تۇسەدى.

ساحا رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايتسراتكەرى، لەگيونەر، تاماشا سپەكتاكل قويدى.

پوستمودەرنيستىك سارىن، مودەرنيستىك سابىر، كلاسسيكالىق دياپازون بار، يۋمور جەتكىلىكتى.

ساحنادا قالىپتاسقان كليشە وبرازداردىڭ تاس-تالقانىن شىعارادى، كۇلەدى، مازاق ەتەدى، ءتىزىلىپ كوز الدىڭنان وتەتىن ۋاقيعالار جىلدامدىعى تۇراقتى، ەكپىنى دە، ارىنى دا باسىلمايدى.

بەرتولت برەحت ايتىپ ەدى: “تولكو نوۆىە فورمى سپوسوبنى نەستي نوۆىە سمىسلى”.

راس. بۇگىنگى ءبىزدىڭ قوعامنىڭ كورىنىسى. قازاقتىڭ جيىرماسىنشى عاسىردا قالىپتاسقان زيالى قاۋىمىنىڭ مۇشكىل ءحالى. كەشەگى قىزمەتى، ۇلتقا جاساعان يگى جاقسىلىقتارى بۇگىن قۇنىنان ايىرىلعانى. سىيى كەتكەن، قۇرمەتى ازايعان، ىرىس-بەرەكەسى ورتايعان جاعدايى. جاڭا داۋلەت يەلەرى الاش ينتەلليگەنتسياسىن مەڭسىنبەيدى دە.

سەرگەي پوتاپوۆ راسشيريل گوريزونت تەاترالنوگو مىشلەنيا. تەپەر مى وتچەتليۆو ۆيديم دوپوتاپوۆسكيە دوپوتوپنىە ۆرەمەنا. پوتاپوۆ ستال پوتوپوم، سنەسشيم سو ستسەنى ستارۋيۋ ەپوحۋ ي ۆوزۆەششايۋششيم نوۆۋيۋ ەرۋ ۆ ناشەم پوستسوۆەتسكوم يسكۋسستۆە، نا تەرريتوري سنگ.

حوتيا پەرۆىە پروبلەسكي تاكيح پوستانوۆوك زامەچاليس ۆ سپەكتاكلياح كايراتا سۋگۋربەكوۆا، پوكوينوگو، زامەچاتەلنوگو چەلوۆەكا ي رەجيسسەرا.

بولات اتاباەۆ، گەني تەاترالنوگو يسكۋسستۆا، زالوجيل وسنوۆۋ نوۆوي رەجيسسۋرى. ۆرەميا ەگو پوستانوۆوك بىلو ۆرەمەنەم راستسۆەتا كازاحسكيح ي كازاحستانسكيح تەاتروۆ، سلەدى ەگو نوۆشەستۆ موجنو ناششۋپات ۆو منوگيح سپەكتاكلياح كازاحستانسكيح ناتسيونالنىح تەاتروۆ.

ەسلي نە بىلو بى اتاباەۆسكوي رەجيسسۋرى مى بى نە پونيالي پوتاپوۆا.

اكتەرلىك ءانسامبلدىڭ تابىسىن اتاپ وتكىم كەلەدى: اقمارال تاناباەۆا، جۇلدىز ىسقاقوۆا، ايشولپان يبراەۆا، قۋاندىق قىستىقباەۆ، نۇركەن وتەۋىلوۆ، داستان ءالىموۆ، سىرىم قاشقاباەۆ، ايمان ايماعامبەت، التىنگۇل سەركەباەۆا، كەڭەس نۇرلانوۆ، شاح-مۇرات ورداباەۆ.

6. ۋ.شەكسپيردىڭ “گاملەت” پەساسى بويىنشا نۇرمۇحان ءجانتورين اتىنداعى ماڭعىستاۋ وبلىستىق مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ قويىلىمى
جاڭالىقتارعا قول سوزعان سپەكتاكل. رەجيسسەرى – گۇلسينا مەرعاليەۆا. كورەرمەندەر زالىن ساحناعا اينالدىرۋعا تالپىنعان نيەتى ۇنادى. گاملەتتى سومداعان اكتەردىڭ بولاشاعى بار.

7. جان-پەر پيلو، وليۆە شۋلتەزدىڭ “موتسارت” پەساسى بويىنشا استانا قالاسى جاستار تەاترىنىڭ ميۋزيكل قويىلىمى

ميۋزيكلدىڭ اتى –ميۋزيكل. رەجيسسەرى – نۇرقانات جاقىپباي.

8. اننەس باعداتتىڭ “رۋح” پەساسى بويىنشا رەسپۋبليكالىق نەمىس دراما تەاترىنىڭ سپەكتاكل-لەكتسيا قويىلىمى
جاقسى فورما، اتىنا زاتى ساي – باستان-اياق لەكتسيا ۇزبەي وقىلاتىن سپەكتاكل، قازاق تاريحى باياندالادى، حورەوگرافيا كۇشىمەن ۋاقيعالار بەدەرلەنەدى، ارلەنەدى، ورنەكتەلەدى.
رەجيسسەرى – ناتاليا دۋبس.
قورىتىندى. ماراپات

“ۇزدىك ەر ادام بەينەسى”: ۋ.شەكسپيردىڭ “گاملەت” پەساسى بويىنشا قويعان سپەكتاكلدەگى گاملەت ءرولىن ءساتتى سومداعانى ءۇشىن ن.ءجانتورين اتىنداعى ماڭعىستاۋ وبلىستىق سازدى دراما تەاترىنىڭ اكتەرى كەنجەبەك باشاروۆ;
“تاقىرىپتىق ىزدەنىستەرى ءۇشىن”: د.يسابەكوۆتىڭ “وكپەك جولاۋشى” پەساسى بويىنشا قويعان سپەكتاكلى ءۇشىن س.سەيفۋللين اتىنداعى قاراعاندى وبلىستىق قازاق دراما تەاترى;
“پلاستيكالىق شەشىم ءۇشىن”: ءا. باعداتتىڭ “نا زەملە (رۋح)” پەساسى بويىنشا قويعان سپەكتاكلى ءۇشىن رەسپۋبليكالىق نەمىس دراما تەاترى;
“رەجيسسەرلىك ىزدەنىستەرى ءۇشىن”:
1. ق. تولىبايۇلىنىڭ “داۋىلپاز بابا – قوجابەرگەن” داستانى بويىنشا قويعان سپەكتاكلى ءۇشىن س.مۇقانوۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان وبلىستىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ رەجيسسەرى بااتىربەك شامبەتوۆ،
2. ش.ايتماتوۆتىڭ شىعارماسى بويىنشا قويعان “ماڭگۇرت” سپەكتاكلى ءۇشىن ماحامبەت اتىنداعى اتىراۋ وبلىستىق قازاق دراما تەاترىنىڭ رەجيسسەرى گۇلناز قاسىمباەۆا،
3. ن.گوگولدىڭ “ۇيلەنۋ” پەساسى بويىنشا قويعان سپەكتاكلى ءۇشىن ت.احتانوۆ اتىنداعى اقتوبە وبلىستىق دراما تەاترىنىڭ رەجيسسەرى دينا جۇماباەۆا،
“ۇزدىك سپەكتاكل”:
1. ج.پيلو جانە و.شۋلتەزدىڭ “موتسارت” پەساسى بويىنشا قويعان سپەكتاكلى ءۇشىن استانا قالاسىنىڭ جاستار تەاترى،
2. ا.چەحوۆتىڭ “شيە” پەساسى بويىنشا قويعان سپەكتاكلى ءۇشىن ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترى.

ديدار امانتاي، ءادىل قازىلار مۇشەسى، اقتوبە قالاسى

facebook پاراقشاسىنان الىندى

Related Articles

  • …ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز.

    الەۋمەتتىك جەلىدە وسى وتانداسىمىزدى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر ەكەن. كوبى سىن ايتىپ جاتىر. ۆيدەو جازبانىڭ تولىق نۇسقاسى جوق، پىكىر-تالاس تۋدىرعان بولىگى عانا تاراپ جاتىر ەكەن. سوعان بايلانىستى ءوز ويىمدى ايتا كەتپەكشىمىن: ءبىرىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ۆيدەوسى، فوتوسى الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسىپ تاراپ جاتىر. ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) جەكە قۇپياسى سانالاتىن فوتوسى، ۆيدەو جازباسى كىمنىڭ رۇقساتىمەن تاراپ جاتىر ەكەن؟ ءوز باسىم وسى پوستتى جازۋ ءۇشىن ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) ۆيدەوداعى بەينەسىن قارا بوياۋمەن ءوشىرىپ تاستاۋدى ءجون كوردىم. جانە رۇقساتىنسىز فوتو بەينەسىن جەكە پاراقشاما سالعانىم ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايمىن. ءدىني ۇستانىمى، ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز. ەكىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ءدىني ۇستانىمىنا بايلانىستى ايتقان سوزدەرى قوعامدا قاتتى پىكىر تۋدىرعان ەكەن. ءتىپتى ونى “ۇلت دۇشپانى”

  • ءتاڭىرى قالاۋى تۇسكەن جان

    ماندوكي قوڭىردىڭ تۋعانىنا 80 جىل تولۋىنا وراي «ءتاڭىرى مەنى تاڭدادى»  مۇحتار ماعاۋين ماندوكي قوڭىر يشتۆان – وتانى ماجارستان عانا ەمەس، كۇللى تۇركى دۇنيەسى قاستەرلەيتىن ۇلىق ەسىمدەر قاتارىنداعى كورنەكتى تۇلعا. شىڭعىس جورىعى تۇسىندا كارپات قويناۋىنداعى ماديارلار اراسىنان پانا تاپقان قۇمان-قىپشاق جۇرتىنىڭ تۋماسى ماندوكي قوڭىر وننان اسا ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەن، بۇعان قوسا زەرتتەۋشىلىك قارىمى ەرەن، تۇران حالىقتارىنىڭ فولكلورلىق-دۇنيەتانىمدىق ساناسىن بويىنا دارىتقان عالىم. ول تۇركولوگيا عىلىمىمەن دەندەپ اينالىسىپ قانا قويماي، حح عاسىردىڭ ءتورتىنشى شيرەگىندە شىعىس پەن باتىس­تىڭ اراسىندا التىن كوپىرگە اينالدى، ميلليونداردىڭ ىقىلاس القاۋىنا بولەندى. ياكي ول حالىقتار اراسىن جاقىنداس­تىرعان مامىلەگەر، وزىقتارعا وي سالعان كورەگەن ەدى. زامانا العا جىلجىعان سايىن مەرەيتوي يەلەرى تۋرالى ايتىلاتىن جايتتار ەستەلىك پەن وتكەن شاق ەنشىسىنە كوشەدى. كوزى ءتىرى

  • الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    بولعان وقيعا ىزىمەن بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن…   الاش جۇرتىنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە سەزى ءوتىپ، ءاليحاننىڭ كولچاكتان بەتى قايتىپ، “ەندى قايتىپ تاۋەلسىز ەل بولامىز” دەپ جۇرگەن كەز ەدى. سەمي الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ورداسى ەدى. سەمەيدە جۇرگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ الاشورداشىلار قىتاي شەكاراسىنداعى ءۇرىمشى قالاسىنا بارىپ، ونداعى قازاق جۇرتىنىڭ حال جاعدايىن ءبىلىپ قايتۋعا جولعا شىققوان. ول كەزدە ءۇرىمشىنىڭ كوبى قازاق ەدى ۇيلەرى نەگىزىنەن سازدان قۇيىلعان. ورتا ازيانىڭ كوپ قالالارىن ەسكە سالعانداي. ءبىراز ۇلكەن كىسىلەر مەن جاستار احاڭنىڭ توتە الىپبيىمەن كىتاپ گازەت وقيدى. ەكەن. احاڭدى بۇرىن كورگەن ادامدار دا كەزدەستى. دەگەنمەن، احاڭ ءۇرىمشى قازاقتارىنىڭ تاەلسىز اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى ويلارى دا جوقتىعىن بايقاعان. سونىمەنگ، ءۇرىمشى قازاعىنىڭ جانە قىتايعا جاقىن باسقا ۇلتتاردىڭ باستى تۇرمىسى

  • ءبىر اۋىلداعى  ەكەۋدىڭ تاعدىرى

      جۇمات  انەسۇلى   ( ماحاببات تۋرالى اڭگىمە) “مەن سەنەن باسقانى ولگەنشە  كورمەيمىن دەپ سەرت بەرىپ ەدىم وزىمە” “دەدى بۋىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان مايسا دەگەن قىز.. بۇل بايتوبە دەپ اتالاتىن اۋىل. بۇرىن ۇلكەن شارۋاشىلىقتارى بولعان.وقۋ اياقتالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر مەكتەپتىڭ جانىنداعى الما باعىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ تويى مەن  سىنىپتاس جاراس پەن مايسانىڭ تويى بىرگە وتەىزىلەتىن بولعان. جاراستىڭ Əكەسى فەرمەر، ازداپ ەگىستىگى بار. ال جاراسپەن بىرگن وقىعان Əمىرەنىڭ əكەسى əكىمشىلىكتە قىزمەت جاسايدى، ءəرى جەمىس وسىرەدى. بۇل جاراس پەن مايسانىڭ ۇيلەنۋ تويى باستالايىن دەپ جاتقاندا بولعان تراگەديا. جاراس پەن مايسا مەكتەپ ءبىتىرىپ،، ءوز سىنىپتاستارىمەن مەكتەپتىڭ جانىنداعى ۇلكەن باقتا ۇيلەنۋ تويلارىن مەكتەپ ءبىتىرۋ تويىمەن جال،عاستىرماقشى ەدى. مەكتەپتىڭ باعى القىزىل گۇلمەن جايناپ تۇر. وعان ءتۇرلى ءتۇستى لامپالار قوسىلعان. سىرتىنان

  • ادامداردىڭ ءسىزدى ەزىپ تاستاۋىنا جول بەرمەڭىز

    شەبەر ءبىر سۋرەتشىنىڭ وقۋشىسى ءوز وقۋىن ءتامامداپتى. وقۋىن تامامداعان وقۋشىسىنا ۇستازى بىلاي دەپتى: “ەڭ سوڭعى سالعان سۋرەتىڭدى قالانىڭ ەڭ كوپ ادامدار جينالاتىن الاڭىنا قويىپ قوي. سۋرەتتىڭ قاسىنا دا ءبىر قىزىل ءتۇستى قالام قوي. ادامدارعا سۋرەتتىڭ ۇناماعان جەرىن سىزىپ قويۋىن ءوتىنىپ ءبىر حات قالدىر”، دەپتى ۇستازى. وقۋشى ۇستازىنىڭ ايتقانىنداي جاساپ بولىپ، بىرنەشە كۇننەن كەيىن سۋرەتتى كورۋ ءۇشىن الاڭعا بارادى. ادامدار سۋرەتتى قىپ قىزىل سىزىپ تاستاعانىن كورەدى دە ادامدارعا رەنجىپ ۇستازىنىڭ جانىنا جىلاپ بارادى. ۇستازى وعان رەنجىمەي سۋرەت سالۋدى جالعاستىرۋىنا كەڭەس بەرەدى. وقۋشى تاعى دا سۋرەت سالىپتى. ۇستازى تاعىدا ادامدار كوپ جۇرەتىن الاڭعا اپارىپ قويۋىن ايتادى. بىراق بۇل رەتتە سۋرەتتىڭ جانىنا ءبىر قۇتى تولعان ءتۇرلى ءتۇستى قالام قويۋىن جانە ۇناماعان جەرلەرىن وزدەرى

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: